ΑΠΟΨΕΙΣ

Στη χώρα μας είχαν εμπεδωθεί κάποιες πολιτικές ιδέες και αντιλήψεις για την έννοια του προοδευτικού, που δεν ήταν άμοιρες ευθυνών για το στρεβλό μοντέλο κρατικής λειτουργίας και ανάπτυξης.

Η προσπάθεια απόδοσης προοδευτικού προσήμου στη μεταμνημονιακή περίοδο προϋποθέτει την επανεξέταση της έννοιας του προοδευτικού, την απαλλαγή της από στρεβλώσεις του παρελθόντος και την προσαρμογή της στα νέα δεδομένα των εξελίξεων στον κόσμο.

Χρειαζόμαστε νέες προσεγγίσεις και εκδίπλωση δημόσιων πολιτικών, που να είναι λειτουργικές μέσα σε συνθήκες διεθνοποιημένου καπιταλισμού και να οδηγούν στο δημοκρατικό εκσυγχρονισμό της χώρας.

Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα:

• 1) Στο παρελθόν η προώθηση της ανάπτυξης ήταν «το αντικείμενο» της Δεξιάς, ενώ η Αριστερά επικέντρωνε στην αναδιανομή και την πρόνοια. Σήμερα οι προοδευτικές δυνάμεις είναι υποχρεωμένες να δώσουν το δικό τους πρόγραμμα παραγωγικής ανασυγκρότησης με ενισχυμένο ρόλο του ιδιωτικού τομέα και να συναρτήσουν με αυτό τις πολιτικές αναδιανομής. Επί του προκειμένου η πολιτική των μεγάλων δημοσιονομικών πλεονασμάτων, εφόσον στηρίζεται στην υπερφορολόγηση και στη μείωση παραγωγικών κρατικών δαπανών, δεν συμβάλλει στη δημιουργία μιας στιβαρής οικονομικής βάσης, που είναι απαραίτητη και για τη «βιωσιμότητα» των αναδιανεμητικών πολιτικών.
• 2) Στο παρελθόν ως προοδευτική πολιτική λογιζόταν η αύξηση των προσλήψεων στο κράτος και η λειτουργία του προς όφελος των απασχολούμενων σε αυτό. Σήμερα είναι προφανής η ανάγκη μετασχηματισμού του κράτους με απόκτηση λογικής εξυπηρέτησης του «συνολικού» πολίτη και του δημόσιου συμφέροντος, εμπέδωση της αξιοκρατίας, άρση του κομματισμού, αντιμετώπιση της διαφθοράς και υπέρβαση των εκτεταμένων φαινομένων μειωμένης παραγωγικότητας. Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαία η ενίσχυση του κράτους με άτομα που διαθέτουν υψηλά μορφωτικά προσόντα και όχι με άτομα χαμηλών προσόντων.
• 3) Στο παρελθόν προοδευτική κοινωνική πολιτική εθεωρείτο η προώθηση προνομιακών ρυθμίσεων για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού. Τώρα είναι αναγκαία μια κοινωνική πολιτική που δεν θα πριμοδοτεί ομάδες πληθυσμού αναλόγως της διαπραγματευτικής τους δύναμης και θα θέτει ορθές προτεραιότητες. Στο πλαίσιο αυτό αντί της παροχής 13ης σύνταξης, πρέπει να αυξηθεί η κρατική επιδότηση για την παροχή επιδομάτων ανεργίας καθώς στη χώρα μας επιδοτείται μόνο το 10% των ανέργων.
• 4) Παλιότερα η Αριστερά έθετε ως προτεραιότητα την προοδευτική φορολογία και τους αυξημένους φορολογικούς συντελεστές, αλλά σήμερα χρειάζεται να τεθεί ως προτεραιότητα η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής.

Η προοδευτική πολιτική εντός της κρίσης είναι μια δύσκολη αλλά όχι ακατόρθωτη υπόθεση. Προϋποθέτει τις μέγιστες δυνατές κοινωνικές και πολιτικές συμπαρατάξεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, σύγχρονες προσεγγίσεις και προσήλωση στην παραγωγή αποτελεσμάτων. Αυτή είναι η πρόκληση της περιόδου που διανύουμε.