Μεγάλοι Έλληνες
«Υπάρχει άραγε κάτι που δεν διαγράφεται ποτέ από τη μνήμη μας; σε ρώτησα.
Δεν χρειάστηκε να σκεφτείς πολύ.
Η θάλασσα, είπες. Μπορεί κανείς να ξεχάσει τα βουνά, τις κοιλάδες, τα δάση, τα ποτάμια, ακόμη και τους καταρράκτες παρά τον θόρυβο που κάνουν, όχι όμως τη θάλασσα. Περικλείει όλα τα μυστήρια και ξέρει όλα τα παιχνίδια, είναι παμπάλαιη και απίστευτα νέα. Κανένα άλλο τοπίο δεν μοιάζει τόσο με τη ζωή, να γιατί δεν μπορούμε να την ξεχάσουμε, επειδή θυμάται την παιδική ηλικία του κόσμου».
Μία χούφτα Έλληνες να βγάζαμε παραπάνω σαν και τον Βασίλη Αλεξάκη, που πέρασε από το τώρα στο πάντα πριν λίγες μέρες, η χώρα μας θα ήταν σίγουρα καλύτερη. Αυτά σκέφτομαι διαβάζοντας ένα άλλο βιβλίο αυτό της Λένας Διβάνη για τα ζευγάρια που έγραψαν Ιστορία στη χώρα. Άνθρωποι που ξεπεράσανε τον εγωισμό της προσωπικής τους ύπαρξης και προσφέρανε απλόχερα στους συμπολίτες τους, στην κοινωνία. Χωρίς δεύτερη σκέψη παντρεύτηκαν πρωτίστως τη χώρα και την μεγάλη εικόνα της ολοκλήρωσής της.
Είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό μέσα από αυτές τις ιστορίες, πως η χώρα κάνει κύκλους γύρω από τον εαυτό της, χωρίς να μαθαίνει από τα λάθη της. Επαναλαμβάνονται άλλοτε ως κακό όνειρο, και άλλοτε ως ο χειρότερος εφιάλτης. Ποιο να ήταν άραγε εκείνο το χαρακτηριστικό σημείο όπου η χώρα αποφάσισε να μείνει μετέωρη ανάμεσα στον εκσυχρονισμό της Ευρώπης, το ένδοξο παρελθόν της αρχαιότητας και στον ραγιαδισμό που έγινε συνήθεια κουλτούρας. Εμφύλιες διαμάχες κατ’ επανάληψη. Δικομματισμός και διχασμός της κοινωνίας στα δύο. Διλήμματα «οπαδικά», και αδερφικό μίσος. Τόσες ομοιότητες ξανά και ξανά. Χωρίς ίχνος διάθεσης αυτοκριτικής από τους επόμενους για τα προηγούμενα τεκταινόμενα. Πλήρης αθώωση ή και εγκληματική τυφλή ανοχή των ομοϊδεατών και καμμία ενσυναίσθηση συγνώμης για όσους αδικήθηκαν αν δεν ανήκουν στο δικό μας «κύκλο».
Στο σήμερα, μνημόνιο ψηφίσανε όλοι όσοι πήραν μέρος στην κυβέρνηση από του 2010 και μετά. Κανείς δεν αναρωτήθηκε αν θα έπρεπε να ζητήσει συγνώμη από την πρώτη λοιπόν κυβέρνηση που λοιδορήθηκε όσο κανείς άλλος. Το Μακεδονικό ψηφίστηκε από μία άλλη κυβέρνηση και χρησιμοποιήθηκε ως δούρειος ίππος για τη σημερινή. Μπήκε κάτω από το χαλί, η οποιαδήποτε προεκλογική εξαγγελία. Για την κωλοτούμπα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, αναφορικά με το δημοψήφισμα, ποτέ δεν ακούσαμε μια συγνώμη. Και πόσα άλλα παραδείγματα.
Το ενδιαφέρον στο βιβλίο της Διβάνη επικεντρώνεται στην ίδια την περιγραφή του μιας και ο έρωτας και η αληθινή αγάπη είναι οι μόνες συνθήκες που μας καθιστούν ευάλωτους και διαθέσιμους να εξομολογηθούμε. Όταν αυτό γίνεται από ανθρώπους που με τις δικές τους αποφάσεις επηρεάστηκε η πορεία αυτού του τόπου, αυτό αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον. Υπό ποιες συνθήκες και με τί πάθη μέσα τους παλεύανε, τη δεδομένη στιγμή;
Επιστρέφοντας στον Βασίλη Αλεξάκη έναν από τους μεγαλύτερους ανθρώπους του πνεύματος που έβγαλε αυτή η χώρα δεν θα ξεχάσω το θάρρος του να «χτυπηθεί» με την Εκκλησία. Όχι για την ίδια την πνευματικότητα που είναι μία κατάσταση προσωπική αλλά κυρίως με τη διαχείρισή της. Αναφέρει κάπου χαρακτηριστικά σκληρά, και λίγο άβολα, «ο χριστιανισμός αγαπητέ μου φίλε, δεν συνεχίζει την αρχαιότητα, απλά την ακολουθεί όπως η νύχτα ακολουθεί τη μέρα. Η θεολογία αναιρεί τη φιλοσοφία. Η πρώτη απαντά σε όλα, ενώ η δεύτερη ξέρει κυρίως να ρωτά». Το θυμήθηκα αυτό στη μάχη της Εκκλησίας απέναντι στους επιστήμονες και την κυβέρνηση στη σημερινή κατάσταση της πανδημίας. Την έλλειψη σεβασμού στην ίδια τη ζωή, που κατά τα λόγια των ίδιων είναι το ύψιστο αγαθό που μας δόθηκε και πρέπει να προστατεύσουμε, με κάθε μέσο.
Προσοχή και σύνεση, σε λίγες εβδομάδες θα συναντηθούμε ξανά δειλά δειλά έξω. Μέχρι τότε ας διαβάσουμε λίγο για το παρελθόν, μήπως και διορθώσουμε το μέλλον…
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17 Ιανουαρίου 2021
