Και αν υπήρχε συνέχεια στην τοπική αυτοδιοίκηση;
Είναι από τα ερωτήματα που επανέρχονται στο μυαλό μου περπατώντας στην πόλη μας: πόσα χρήματα έχουν χαθεί την προηγούμενη εικοσαετία σε αποζημιώσεις εργολάβων για έργα που είτε ακυρώθηκαν, είτε τροποποιήθηκαν, είτε με ευθύνη της πολιτείας καθυστέρησαν; Αποζημιώσεις που προβλέπονταν από τις συμβάσεις και για αυτό καταβλήθηκαν. Αποζημιώσεις που ζημίωσαν το δημόσιο και τους πολίτες. Είμαι σίγουρος πως μόνο με τις αποζημιώσεις της υποθαλάσσιας, του μετρό και μερικών ακόμα έργων θα καλύπτονταν η ανάγκη για σχολική στέγη σε ολόκληρο το Νομό Θεσσαλονίκης. Και ίσως να περίσσευαν κάποια χρήματα για ουσιαστική αναβάθμιση του πρασίνου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο δε φτάνει ούτε το μισό του αναλογούντος ανά κάτοικο της Αθήνας για παράδειγμα. Κανείς δε μιλά για τις αποζημιώσεις στο δημόσιο λόγο.
Στο Ποτάμι μιλούσαμε συχνά για την ανάγκη του δημοσίου να έχει συνέχεια και σταθερότητα. Τα δημόσια ζητήματα αφορούν τις περισσότερες φορές το μέλλον και των επόμενων γενιών. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να ξεπερνούν θητείες και πρόσωπα. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν εξαιρείται αυτής της ανάγκης. Ο Γενικός Γραμματέας του εκάστοτε Δήμου πρέπει να είναι ένας θεσμός με συνέχεια, κάτι που σημαίνει αυτομάτως ότι χρειάζονται αντικειμενικά κριτήρια πρόσληψης και μια θητεία του να υπερβαίνει τη θητεία των Δημάρχων. Για παράδειγμα, μια θητεία πέντε ετών με δυνατότητα ανανέωσης μόνο μία φορά, όπως γίνεται σε πολλούς φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι ο «Γενικός» θα ελέγχει νομιμότητες, θα ενημερώνει νέες διοικήσεις και θα είναι ένα πρόσωπο που τεχνοκρατικά θα εξασφαλίζει πως τα έργα δεν θα σταματούν ανάλογα με τα καπρίτσια της εκάστοτε διοίκησης. Θα φροντίζει να καταγράφει τις ανάγκες και να σχεδιάζει το επιχειρησιακό πλάνο μιας νέας διοίκησης. Αυτό το πλάνο θα ήταν ένας οδηγός για τους νέο-εκλεγμένους, αλλά ταυτόχρονα και ένας οδηγός για την αξιολόγησή τους στο τέλος της θητείας τους.
Σε αυτήν τη λογική οι Γενικοί Γραμματείς των Δήμων που συνορεύουν θα μπορούσαν να δουλεύουν παράλληλα και σε συνεννόηση με τους Δημάρχους ώστε να υπάρχει και χωρική, πέραν της χρονικής, συνέχειας και στα έργα που δρομολογούνται από τους τοπικούς Δήμους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι τα εκατοντάδες μικρά ή μεγάλα έργα ΕΣΠΑ, αστικής ανάπλασης, που τελειώνουν στα όρια ενός Δήμου με κανένα σχεδιασμό για τη συνέχισή τους από τον γειτονικό.
«Μα θα καπελωθούν οι εκλεγμένοι», θα ρωτούσε κάποιος. Όχι. Συνεργάτη θα έχουν οι εκλεγμένοι, με την ευθύνη να ενημερώνει και να προφυλάσσει τη Διοίκηση και τελικά τους πολίτες. Τον χρειάζονται έναν τέτοιον άνθρωπο οι τοπικές αυτοδιοικήσεις. Το έργο μιας δημοτικής αρχής δεν είναι μόνο «καθαριότητα», «ασφαλτόστρωση» και «διανοίξεις δρόμων». Είναι πρωτίστως σχεδιασμός και εκλογίκευση διαδικασιών. Για αυτό και η συνέχεια στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι παραπάνω από επιβεβλημένη.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10 Οκτωβρίου 2021
