ΑΠΟΨΕΙΣ

Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ μας απασχόλησε, ήδη, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας. Είχαμε την ευκαιρία, εκεί, να επισημάνουμε τη σημασία της αύξησης κεφαλαίου ως τρόπου/μέσου χρηματοδότησης της ΑΕ˙ να αναφερθούμε, επίσης, στις διακρίσεις της αύξησης και, μεταξύ άλλων, στην τακτική και στην έκτακτη. Ως τακτική είχαμε προσδιορίσει την αύξηση κεφαλαίου, την οποία αποφασίζει η ΓΣ με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Ως έκτακτη, εκείνη που αποφασίζεται είτε από τη ΓΣ (με απλή απαρτία και πλειοψηφία) είτε από το ΔΣ. Περί της έκτακτης αύξησης, αμέσως, στη συνέχεια:

Έκτακτη Αύξηση Με Απόφαση Του ΔΣ

Το καταρχήν αρμόδιο εταιρικό όργανο για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου είναι η ΓΣ (άρθρο 117 §1 περ. α΄ και §2 περ. α). Η ΓΣ όμως, σε σύγκριση με το ΔΣ, χαρακτηρίζεται από μικρότερη ευελιξία και ταχύτητα, ως προς τη σύγκληση και λήψη απόφασης. Για την επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών και προθεσμιών είναι δυνατό να παρασχεθεί στο (περισσότερο ευέλικτο) ΔΣ, η εξουσία για, εντός συγκεκριμένων πλαισίου και ορίων, αύξηση του κεφαλαίου της ΑΕ. Και τούτο, ανάλογα με την παροχή της σχετικής εξουσίας από το καταστατικό ή τη Γενική της Συνέλευση. Συγκεκριμένα:

Εξουσία Από Το Καταστατικό

Εφόσον παρέχεται η σχετική δυνατότητα από το καταστατικό, το ΔΣ έχει το δικαίωμα με απόφασή του να αυξάνει το κεφάλαιο, μερικά ή ολικά, με την έκδοση νέων μετοχών (άρθρο 24 §1). Η διάρκεια της (καταστατικής) εξουσιοδότησης προς το ΔΣ, δεν είναι δυνατό να υπερβαίνει την πενταετία από την σύσταση της εταιρείας. Η σχετική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου δεν μπορεί υπερβαίνει το τριπλάσιο του αρχικού κεφαλαίου της ΑΕ.

Η συγκεκριμένη απόφαση του ΔΣ λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3, τουλάχιστον, του συνόλου των μελών του.

Εξουσία Από Τη ΓΣ

Η εξουσία του ΔΣ για αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να παρέχεται, εκτός από το καταστατικό, και από τη ΓΣ της ΑΕ (άρθρο 24 §1, περ. β΄). Στην περίπτωση αυτή η ΓΣ αποφασίζει με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία (άρθρο 130 §3).

Και στην περίπτωση της εξουσιοδότησης του ΔΣ από τη ΓΣ, η εξουσία του να αποφασίζει την αύξηση του κεφαλαίου δεν μπορεί να υπερβαίνει την πενταετία. Η εν λόγω πενταετία, όμως, εκκινεί από τη χορήγηση της (εκάστοτε) εξουσιοδότησης προς το ΔΣ με τη σχετική απόφαση της ΓΣ (και όχι από τη σύσταση της ΑΕ). Το ποσό της αύξησης που δικαιούται να αποφασίσει το ΔΣ δεν μπορεί να υπερβεί το τριπλάσιο του καταβεβλημένου κεφαλαίου, που υπάρχει κατά την ημερομηνία που του παρασχέθηκε η σχετική εξουσία.

Έκτακτη Αύξηση Με Απόφαση Της ΓΣ

Η απόφαση για τακτική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου λαμβάνεται όπως, ήδη, επισημάναμε, από τη ΓΣ, που αποφασίζει με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία.

Στη ΓΣ όμως παρέχεται, υπό προϋποθέσεις επίσης, η δυνατότητα έκτακτης αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ. Η συγκεκριμένη δυνατότητα στοχεύει, και στην προκειμένη περίπτωση, στη διευκόλυνση της σχετικής διαδικασίας (άρθρο 24 §2). Ειδοποιός διαφορά της έκτακτης, σε σχέση με την τακτική, αύξηση αποτελεί το γεγονός ότι η ΓΣ αποφασίζει την αύξηση με απλή απαρτία και πλειοψηφία (έναντι αυξημένων στην τακτική).

Και στην έκτακτη, πάντως, αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου από τη ΓΣ, προϋποτίθεται η πλήρωση συγκεκριμένων προϋποθέσεων. Πρώτη από αυτές: η σχετική καταστατική πρόβλεψη. Και στην περίπτωση της έκτακτης αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με απόφαση της συνήθους ΓΣ, το χρονικό διάστημα για την άσκηση της εξουσίας για αύξηση δεν μπορεί να υπερβαίνει την πενταετία από τη σύσταση της ΑΕ. Επίσης: Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου δεν μπορεί να υπερβαίνει το οκταπλάσιο του αρχικού.

Παράλληλη αρμοδιότητα ΓΣ & ΔΣ˙ Απαγόρευση Δημοσιοποίησης Δυνατότητας Έκτακτης Αύξησης

Σημαντικό να σημειωθεί πως ο νομοθέτης αφενός μεν αναγνωρίζει τη δυνατότητα παράλληλων, έκτακτων, αυξήσεων τόσο από το ΔΣ όσο και από τη ΓΣ (άρθρο 24 §5) ενώ, ταυτόχρονα-και για την προστασία των συναλλασσομένων, απαγορεύει τη δημοσιοποίηση της δυνατότητας έκτακτης αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ (άρθρο 24 §3).

Έκτακτη Vs Τακτική Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου

Είδαμε, ήδη, πως η Γενική Συνέλευση μπορεί να αποφασίσει έκτακτη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας με κοινή (και όχι αυξημένη) απαρτία και πλειοψηφία. Είδαμε επίσης πως το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει, πολύ γρήγορα, έκτακτη αύξηση με πλειοψηφία των 2/3 των μελών του˙ χωρίς, μάλιστα, την ανάγκη σύγκλησης Γενικής Συνέλευσης.

Τι σημαίνουν όμως, σε πρακτικό επίπεδο, οι συγκεκριμένες δυνατότητες;

Η Γενική Συνέλευση, με μειωμένα ποσοστά, δικαιούται να αυξήσει το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας μέχρι το οκταπλάσιο του αρχικού. Με άλλα λόγια: μέτοχος που διαθέτει άμεσα ή έμμεσα το ½ του μετοχικού κεφαλαίου+μία μετοχή έχει το δικαίωμα να αποφασίσει αύξησή του-έως το οκταπλάσιο του αρχικού. Κι αν εκείνος μεν διαθέτει και τα αναγκαία κεφάλαια ενώ οι λοιποί, (συμ)μέτοχοι, όχι; Διαθέτει, επιπρόσθετα, την εξουσία σημαντικής διεύρυνσης της δικής του συμμετοχής και δραματικής απομείωσης της συμμετοχής των λοιπών μετόχων-ακόμα και κάτω από κρίσιμα ποσοστά.

Υπό την προϋπόθεση μάλιστα της επίτευξης της απαρτίας της Γενικής Συνέλευσης (1/2 ή 1/5 του συνόλου), μέτοχος που διαθέτει το 13,34% του συνόλου των μετοχών δικαιούται, υπό προϋποθέσεις, να λάβει απόφαση έκτακτης αύξησης μέχρι το οκταπλάσιο του αρχικού κεφαλαίου. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον διαθέτει και τα αναγκαία κεφάλαια, μέτοχος μικρής μειοψηφίας μπορεί να καταστεί μέτοχος ευρείας πλειοψηφίας.

Από την άλλη πλευρά, η υλοποίηση έκτακτης αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου από το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να έχει σαν συνέπεια την ταχύτατη επίτευξη συγκεκριμένου επιχειρηματικού στόχου. Καθώς μάλιστα δεν απαιτείται η σύγκληση Γενικής Συνέλευσης, η σχετική διαδικασία μπορεί να επιταχυνθεί τουλάχιστον κατά τις προθεσμίες σύγκλησής της-στις περιπτώσεις που δεν μιλάμε για καθολική Γενική Συνέλευση-παρουσία δηλ. όλων των μετόχων. Μια τέτοια, γρήγορη, διαδικασία μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη στις περιπτώσεις που απαιτούνται ταχύτατες ενέργειες-λ.χ. αξιοποίηση σημαντικής επιχειρηματικής ευκαιρίας.

Αντίστοιχα, όμως, μέτοχος που διαθέτει (ή μπορεί να πείσει ή να προσεταιρισθεί) τα 3/5 των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου (ανεξάρτητα από τον αριθμό των μετοχών του), μπορεί να αποφασίσει έκτακτη αύξηση μέχρι το τριπλάσιο του μετοχικού κεφαλαίου. Κι αν, ταυτόχρονα, εκείνος μεν διαθέτει τα αναγκαία κεφάλαια για να καλύψει την αύξηση όχι όμως και οι υπόλοιποι μέτοχοι, εύκολα μπορεί να καταστεί, δια μιας, μεγαλομέτοχος ή, έστω, πλειοψηφών.

Η αξιοποίηση της (δυνητικής) ευχέρειας για έκτακτη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου είναι δυνατό να αποδειχθεί εργαλείο πολύτιμο για την ταχύτατη επίτευξη συγκεκριμένου επιχειρηματικού στόχου˙ για την αξιοποίηση σημαντικής επιχειρηματικής ευκαιρίας. Είναι δυνατό όμως, ταυτόχρονα, να αποδειχθεί εργαλείο χρηστικό (ή, κατά περίπτωση, επικίνδυνο-εξαρτάται από την οπτική) για την αναδιαμόρφωση μετοχικών ποσοστών, την αλλαγή κρίσιμων πλειοψηφιών ακόμα και την παράδοση των ηνίων της εταιρείας και της ίδιας της διοίκησής της.

Η θέσπιση, κατά τούτο, της συγκεκριμένης ευχέρειας, η σύνθεση του μετοχικού κεφαλαίου αλλά και του ίδιου του Διοικητικού Συμβουλίου απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και εκγρήγορση: μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικές προς την κατεύθυνση της επίτευξης θεμιτών ή αθέμιτων στόχων.

Συνεπώς: Μέτοχοι, γρηγορείτε.

*Σε πλήρη μορφή το άρθρο που δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30.04.2022