ΑΠΟΨΕΙΣ

Εκτός των Παπανδρέου, ίσως ο Κώστας Καραμανλής είναι ο μοναδικός ηγέτης του οποίου η υστεροφημία γεννά τόση διχογνωμία. Καθόλου παράλογο, αφού επί θητείας του ξέσπασε η μεγάλη κρίση που ακόμη μας ταλαιπωρεί. Στον ΚΚ φορτώθηκε ολόκληρο το βάρος της χρεοκοπίας μα αδίκως, δεδομένου πως η διάλυση της οικονομίας και του κράτους ξεκίνησε για τα καλά στις αρχές του ’80.

Φυσικά έσφαλε. Ο εκλεκτός του Προκόπης Παυλόπουλος γελοιοποίησε την επανίδρυση του κράτους μέσω της επιπόλαιης διαδικασίας μονιμοποίησης των συμβασιούχων, επί Αβραμόπουλου η φαρμακευτική δαπάνη απογειώθηκε, το φιάσκο του Βασικού Μετόχου αποθράσυνε τους μεγαλοκαρχαρίες, οι ιδιωτικοποιήσεις άργησαν να ξεκινήσουν, οι φορολογικές αρχές απορρυθμίστηκαν, το εμπορικό έλλειμμα εκτοξεύτηκε, η -ήδη μικρή- παραγωγικότητα της οικονομίας συρρικνώθηκε. Ωστόσο, όλα πρέπει ν’ αξιολογούνται μέσα στο πλαίσιο της εποχής τους・το 2004 λαός και επιχειρηματίες ήμασταν καλοβολεμένοι μετά σχεδόν μία εικοσαετία λαοφιλών παροχών, στη δε τότε περίοδο της παγκόσμιας φούσκας ρευστότητας σπάνιζαν συζητήσεις για χαμηλή ανταγωνιστικότητα και δημοσιονομική σύνεση. Σίγουρα επιχείρησε ένα νοικοκύρεμα μέσω της απογραφής Αλογοσκούφη, αλλά ως εκεί. Μετά τα παθήματα όσων προκατόχων του προσπάθησαν να βάλουν φρένο στον κατήφορο, απέφυγε ν’ αυτοκτονήσει πολιτικά ο ίδιος και η ΝΔ. Άλλωστε οι αρχικά ευνοϊκές συνθήκες της πρωθυπουργίας του δεν του επέβαλαν να πράξει διαφορετικά.

Όλα ανατράπηκαν το φθινόπωρο του ’08, με τη χρεοκοπία της LehmanBros. Εάν δεν είχε προκύψει η διεθνής χρηματοπιστωτική κατάρρευση, ενδεχομένως η Ελλάδα δεν θα είχε πτωχεύσει. Παρά το σοκ των Δεκεμβριανών εκείνης της χρονιάς, η κυβέρνηση αποπειράθηκε ν’ αποτρέψει το μοιραίο, βρίσκοντας όμως απέναντι της την απόλυτη αντίδραση ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ και μία κοινωνία στα κάγκελα. Μετεκλογικά, οι επιεικώς… ανορθόδοξες κινήσεις ΓΑΠ μας οδήγησαν σε αδιέξοδο, οι δε κατοπινές τακτικές Σαμαρά και Τσίπρα επέτειναν το μαρτύριο, αν και ομολογουμένως ούτε κοινωνική έκρηξη συνέβη, ούτε αποβολή μας από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ο διαδεδομένος μύθος του «Βούδα της Ραφήνας» εκπορεύτηκε από θιγέντα εκδοτικά συγκροτήματα και συντηρήθηκε κυρίως από το ΠΑΣΟΚ, καθώς εξυπηρετούσε θαυμάσια το δικό του αφήγημα αποποίησης ευθυνών.

Για μένα, το πιο αξιοπρόσεκτο είναι η μετέπειτα -μη απόλυτη- σιωπή του, δυστυχώς αντικείμενο εκμετάλλευσης από διαφόρους ώστε ν’ αποκομίσουν ίδια οφέλη. Δεν είμαι βέβαιος τι ακριβώς τον οδήγησε σ’ αυτή τη στάση, όμως κρίνω θετικό το γεγονός πως μέσα στη ρευστότητα της τελευταίας δεκαπενταετίας το εθνικό πολιτικό σύστημα είχε την πολυτέλεια να διαθέτει μία «χρυσή εφεδρεία» με δημοφιλία και με πολλή καλή αντίληψη των γεωστρατηγικών ισορροπιών. Πάντως σίγουρα υπήρξε ένα θύμα αυτής της σιωπής: η Α’ Θεσσαλονίκης, επειδή ουσιαστικά έχασε μία ακόμη φωνή στο Κοινοβούλιο. Σα Σαλονικιός, ευελπιστώ ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δε θα της στερήσει πολύτιμη νέα εκπροσώπηση.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 26.02.2023