Σε δρόμους για... γερά νεύρα θα μετατραπούν κεντρικές οδοί -και όχι μόνο- της Θεσσαλονίκης για τα επόμενα τέσσερα χρόνια αναγκάζοντας τους οδηγούς να οπλιστούν με περισσότερη υπομονή. 

Οι εργασίες κατασκευής του FlyOver εκτιμάται ότι θα... στείλουν σε δρόμους και στενά της πόλης περίπου τα μισά από τα οχήματα που κινούνται σήμερα στην Περιφερειακή Οδό με αποτέλεσμα ακόμα και οδοί που δεν βρίσκονται στο «κόκκινο», να... κοκκινίσουν. 

Με δεδομένη λοιπόν την ταλαιπωρία που θα υποστούν κάτοικοι και επισκέπτες οι αρμόδιοι φορείς έχουν ανακοινώσει έναν συνδυασμό μέτρων και παρεμβάσεων. High tech ενημερωτικές πινακίδες, sms στα κινητά τηλέφωνα και applications «επιστρατεύονται» επίσης για καλύτερη ενημέρωση των οδηγών και αναζήτηση της βέλτιστης διαδρομής.

Η κατασκευή του έργου έρχεται σε μία συγκυρία κατά την οποία το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην πόλη είναι ήδη σε οριακό σημείο και οι Θεσσαλονικείς στενάζουν, κυριολεκτικά, στους δρόμους. 

Υπολογίζεται πως καθημερινά στο κέντρο κυκλοφορούν περίπου 150.000 οχήματα και άλλα τόσα διέρχονται από την περιφερειακή οδό. Σύμφωνα πάντως με την Κυκλοφοριακή Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό Θεσσαλονίκης που εκπόνησε το προηγούμενο διάστημα η πρώην ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ -ξεκίνησε το 2021 και αποτελεί την πιο πρόσφατη και πληρέστερη μελέτη μετακινήσεων στην πόλη- στο Πολεοδομικό Συγκρότημα και την Περιαστική Ζώνη εισέρχονται καθημερινά 90.000 οχήματα από εξωτερικούς προορισμούς. Συνολικά, στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης εισέρχονται καθημερινά 214.000 οχήματα. 

Το 15% αυτών εισέρχεται από τα δυτικά (Δυτική Είσοδος Θεσσαλονίκης, Μοναστηρίου), το 26% από τα βόρεια, το 7% από την λεωφόρο Ανδρέα Παπανδρέου, το 27% από τα Ανατολικά (Ανθέων, Κατσιμίδη, Διαγόρα, Σταγειρίτη, Τζων Κέννεντυ) και το 25% από τα νοτιοανατολικά (Μουδανιών, Καζαντζίδη, Γεωργικής Σχολής). Υπολογίζεται επίσης ότι οι ημερήσιες μετακινήσεις που πραγματοποιούνται συνολικά στη Θεσσαλονίκη ανέρχονται σε περίπου 2.500.000 εκ των οποίων οι 1.500.000 γίνονται με το αυτοκίνητο. 

Επιπλέον σήμερα, την ώρα αιχμής (8-9 το πρωί) από την Περιφερειακή Οδό Θεσσαλονίκης διέρχονται περίπου 5.500 οχήματα ανά κατεύθυνση, δηλαδή συνολικά 11.000 αυτοκίνητα κινούνται στον συγκεκριμένο δρόμο. Με την έναρξη των εργασιών κατασκευής του FlyOver οι τρεις λωρίδες θα γίνουν δύο ανά κατεύθυνση, η ταχύτητα θα μειωθεί στα 60 χιλιόμετρα την ώρα και περί το 50% των οχημάτων, όπως έχει υπολογιστεί, θα εκτρέπεται από την Περιφερειακή στο οδικό δίκτυο κάτω από αυτή, δηλαδή περίπου 2.500 επιπλέον οχήματα θα εισέρχονται την ώρα αιχμής στους δρόμους της πόλης.

«Απελευθερώνουν» δρόμους

Το βέβαιο είναι ότι θα «κοκκινίσουν» πολλοί δρόμοι κυρίως στο κέντρο της πόλης και για μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας ενώ θα αυξηθεί και ο μέσος χρόνος διέλευσης. Βασιλίσσης Όλγας, Τσιμισκή, Εγνατία και Αγίου Δημητρίου είναι οι δρόμοι οι οποίοι θα επηρεαστούν αισθητά, όπως τονίζουν οι ειδικοί. Σύμφωνα με την Γεωργία Αϋφαντοπούλου, Διευθύντρια Ερευνών στο Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), με τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί επιδιώκεται να «απελευθερωθούν» οι δρόμοι της πόλης από σταθμευμένα οχήματα, φορτοεκφορτώσεις κ.ά. 

Όπως λέει η κ. Αϋφαντοπούλου τα σταθμευμένα οχήματα επιβαρύνουν στο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης κατά 25% ενώ η συμφόρηση λόγω φορτοεκφορτώσεων αγγίζει το 38%. «Με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν επιδιώκεται να εξασφαλιστεί επιπλέον χωρητικότητα του οδικού δικτύου της πόλης κατά 25%-30%», εξηγεί η κ. Αϋφαντοπούλου.

Επιπλέον κυκλοφοριακός φόρτος αναμένεται και σε δήμους όπως ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη, Νεάπολης-Συκεών και Παύλου Μελά, οι κάτοικοι των οποίων χρησιμοποιούν την Περιφερειακή Οδό για ανελαστικές μετακινήσεις και κυρίως για την πρόσβαση στην εργασία τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχει προταθεί η εφαρμογή τηλεργασίας και της μη υποχρεωτικής παρουσίας όλων των εργαζομένων καθημερινά στους χώρους εργασίας. «Πρέπει να εφαρμόσουμε μέτρα που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των οχημάτων που κυκλοφορούν», εξηγεί η κ. Αϋφαντοπούλου.

40% αύξηση στους χρόνους

Σήμερα ο μέσος όρος διέλευσης-διαδρομής των αποστάσεων κυμαίνεται μεταξύ 22-25 λεπτών. Με την έναρξη των εργασιών κατασκευής του FlyOver εκτιμάται πως ο χρόνος αυτός θα αυξηθεί κατά 30%-40% δηλαδή θα ανέρχεται σε 35-40 λεπτά. Εκτιμάται επίσης ότι από τους οδηγούς που θα αναζητήσουν εναλλακτικούς δρόμους μετακίνησης, αφού θα μειωθεί η κυκλοφοριακή ικανότητα της Περιφερειακής Οδού, το 10% αυτών θα επιλέξει να μετακινηθεί με άλλο τρόπο.

Πλην των κεντρικών δρόμων θα επηρεαστούν κι άλλοι δρόμοι της πόλης όπως για παράδειγμα η Δελφών, η Λεωφόρος Στρατού αλλά και κάθετοι στους βασικούς δρόμους με τους εμπλεκόμενους στο έργο κατασκευής να προαναγγέλλουν παρεμβάσεις στους φωτεινούς σηματοδότες με αύξηση του «πράσινου» ώστε να διασφαλίζονται περισσότερες διελεύσεις. «Κρίσιμα» θεωρούνται τα φανάρια στην περιοχή των Δικαστηρίων, του Βαρδάρη και της Βούλγαρη όπου είναι βέβαιο πως θα πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις.

Ο Ιωάννης Πολίτης, αναπληρωτής καθηγητής Συγκοινωνιακού Σχεδιασμού και Διευθυντής Εργαστηρίου Συγκοινωνιακής Τεχνικής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ, θεωρεί δεδομένη την επιπλέον επιβάρυνση του οδικού δικτύου της πόλης. «Ένα 30% των οδηγών θα επιλέξει διαφορετική διαδρομή και ώρα για τη μετακίνησή του. Κάποιοι θα επιμείνουν στην Περιφερειακή Οδό και κάποιοι άλλοι θα επιλέξουν να ξεκινήσουν νωρίτερα για τον προορισμό τους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση των χρονικών ‘παραθύρων’ των ωρών αιχμής», υποστηρίζει ο κ. Πολίτης. «Τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί δεν είναι ικανά από μόνα τους να έχουν αποτελέσματα. Το 50% της λύσης θα πρέπει να το δώσουν οι ίδιοι οι πολίτες και να σκεφτούν εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης», υποστηρίζει.

Από την πλευρά του ο συγκοινωνιολόγος και δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης Σπύρος Βούγιας σημειώνει στη «ΜτΚ» πως «η κατασκευή του FlyOver είναι μία ευκαιρία να ληφθούν μέτρα που δεν έχουν ληφθεί για την κυκλοφορία στην πόλη». Μεταξύ άλλων αναφέρεται στην αντιμετώπιση της παράνομης στάθμευσης και τα διπλοπαρκαρισμένα οχήματα, την τοποθέτηση «πασσάλων» όπου χρειάζεται, την εφαρμογή του ωραρίου φορτοεκφόρτωσης που ναι μεν ισχύει αλλά δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ, την καλύτερη αστυνόμευση, την ενίσχυση του στόλου του ΟΑΣΘ και την ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς που υπάρχουν στην Θεσσαλονίκη. 

«Όλα αυτά είναι καλές πρακτικές που θα οδηγήσουν στην υιοθέτηση μίας κουλτούρας από τους οδηγούς», υποστηρίζει ο κ. Βούγιας και τονίζει ότι «οι οδηγοί κατά τη διάρκεια των εργασιών θα αυτορυθμιστούν». Επισημαίνει τέλος ότι «ο νέος δήμαρχος Στέλιος Αγγελούδης παρακολουθεί τις εξελίξεις από κοντά, ενημερώνεται διαρκώς και θα συμβάλει ενεργά με τους συνεργάτες του στη λήψη των πιο ορθολογικών αποφάσεων που θα αποτρέψουν τον κίνδυνο να έχει και το έργο αυτό την τύχη της υποθαλάσσιας αρτηρίας».

«Η κατάσταση με το κυκλοφοριακό στη Θεσσαλονίκη ήταν προβληματική και το πρόβλημα επιδεινώθηκε μετά την εμφάνιση της πανδημίας του κορονοϊού και την επιστροφή στην κανονικότητα», επισημαίνει από την πλευρά του στη «ΜτΚ» ο Γιάννης Τόσκας, συγκοινωνιολόγος και διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης. Εξάλλου ο ΟΣΕΘ ανακοίνωσε πρόσφατα την έναρξη τριών υποστηρικτικών γραμμών express ως μέτρο που θα βελτιώσει τις συνθήκες καθημερινής μετακίνησης των Θεσσαλονικέων. Την ίδια ώρα και ο ΟΑΣΘ ανακοίνωσε την πρόσληψη 150 οδηγών με οκτάμηνες συμβάσεις.

Δεύτερη σκέψη για τις ελαστικές μετακινήσεις

Ο Παναγιώτης Παπαϊωάννου, καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ αναφέρει στη «ΜτΚ» ότι σήμερα, την ώρα αιχμής, κυκλοφορούν στην Περιφερειακή Οδό Θεσσαλονίκης περίπου 5.500 οχήματα ανά κατεύθυνση με το 4,5%-5% αυτών να είναι φορτηγά. 

Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια το 50% από αυτά δεν θα εξυπηρετείται μέσω της Περιφερειακής. Σημειώνει ωστόσο, πως η δυσκολία στις μετακινήσεις που θα προκύψει λόγω εργασιών κατασκευής του FlyOver, θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση και του χρόνου διέλευσης και του κόστους των καυσίμων κατά 10%-15%. «Αυτό θα φέρει μείωση του αριθμού των μετακινουμένων που εκτιμάται στο 10% της κυκλοφορίας και αφορά κυρίως τις ελαστικές μετακινήσεις, εκείνες τις μετακινήσεις δηλαδή που δεν πρέπει να γίνουν υποχρεωτικά», λέει ο κ. Παπαϊωάννου.

«Ίσως τα πράγματα είναι πιο δύσκολα από τα δυτικά, όταν τα οχήματα φτάνουν στην είσοδο της πόλης σε Βαρδάρη, Δικαστήρια και Λεωφόρο Νίκης» εξηγεί ο κ. Παπαϊωάννου. 

«Μετά από τρεις μήνες ο κόσμος θα συνηθίσει και η κατάσταση δεν θα είναι χειρότερη από τη σημερινή. Ίσως μάλιστα βελτιωθεί καθώς θα αλλάξουν κάποιες συνήθειες. Εκτιμώ πως εάν τηρηθούν τα μέτρα δεν θα υπάρξει ιδιαίτερη επιβάρυνση στους δρόμους της πόλης πλην μεμονωμένων περιπτώσεων», τονίζει ο κ. Παπαϊωάννου.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 12.11.2023