ΑΠΟΨΕΙΣ

Σύμφωνα με πολλούς, στον παλιό κόσμο –πριν δηλαδή έλθουν ως τιμωρός καιρός η πολιτική ορθότητα και κινήματα όπως το MeToo κ.ά.- άνθρωποι που έγιναν λαϊκοί ήρωες και διαχρονικές φιγούρες εξωραΐζονταν στη συνείδηση του κόσμου παρά τις γκρίζες ζώνες του παρελθόντος τους. Υπήρξαν διάσημοι άνθρωποι με ενοχλητικά ελαττώματα και με αμφιλεγόμενα έργα και ημέρες να τους βαραίνουν, που τυγχάνουν μιας ιδιαίτερης «ασυλίας». Όχι όμως σήμερα.

Ένα πρόσφατο παράδειγμα στο οποίο πρωταγωνιστής είναι μία εμβληματική φιγούρα των δεκαετιών του ’60 και του ’70, έρχεται να επιβεβαιώσει τον νέο κανόνα.

Μιλάμε για έναν «ποιητή-προβοκάτορα», όπως έγραψε ο Guardian, του οποίου τα τραγούδια μεταμόρφωσαν τη γαλλική μουσική και του οποίου η συχνά εξωφρενική συμπεριφορά στην τηλεόραση αποσιωπήθηκε με ένα χαμόγελο (He was a poet-provocateur whose songs transformed French music and whose often outrageous behaviour on TV was shrugged off with a smile).

Ο μακαρίτης από το 1991, Serge Gainsbourg, ένας από τους πιο θαυμαστούς σταρ της Γαλλίας, του οποίου η καλλιτεχνική διαδρομή κάλυψε πάνω από 30 χρόνια, με πολλές επιτυχίες, 25 άλμπουμ, σάουντρακ, ταινίες κ.ά., έχει καταγγελθεί ως μισογύνης από ακτιβιστές που θέλουν να αφαιρέσουν το όνομά του από έναν νέο σταθμό του Μετρό του Παρισιού.

Συγκεκριμένα, χιλιάδες άνθρωποι έχουν υπογράψει μία ηλεκτρονική αίτηση κατά των επικείμενων εγκαινίων του σταθμού του Μετρό με το όνομα Σερζ Γκενσμπούρ σε μία επέκταση της γραμμής 11 στο Les Lilas. Η βόρεια αυτή συνοικία δοξάστηκε με στίχους της διάσημης πρώιμης επιτυχίας του καλλιτέχνη, «Le poinçonneur des Lilas» (το εισιτήριο του Les Lilas) που ακούστηκε πολύ όταν κυκλοφόρησε το 1958.

Στις κινητοποιήσεις τους οι ακτιβιστές λένε ότι ο Γκένσμπουρ ήταν ένας μισογύνης του οποίου κάποια τραγούδια εξυμνούσαν την κακοποίηση παιδιών και ως εκ τούτου δεν πρέπει να εκτιμώνται και να γιορτάζονται.

Οι 4.000 υπογράφοντες διερωτώνται: «Τι μήνυμα στέλνει αυτή η απόφαση να γραφτεί το όνομά του στον δημόσιο χώρο;». Ταυτόχρονα, υποστηρίζουν ότι με αυτή την απόφαση «ενθαρρύνεται να είναι κανείς βίαιος εναντίον γυναικών και παιδιών».

Το κείμενο περιλαμβάνει επίσης πτυχές της ζωής του Γκενσμπούρ, συμπεριλαμβανομένου του τραγουδιού «Lemon Incest» και του βιντεοκλίπ, το οποίο ο Γκενσμπούρ είχε γυρίσει μαζί με την κόρη του Σαρλότ όταν εκείνη ήταν 12 ετών.

Η κόρη του Γκενσμπούρ, γνωστή μουσικός και ηθοποιός, η οποία σήμερα είναι 52 ετών, έχει πει ότι το τραγούδι δεν προωθούσε την κακοποίηση: «Απλώς μιλάει για την απέραντη αγάπη ενός πατέρα για την κόρη του και μιας κόρης για τον πατέρα της. Δεν μπορείς να το καταδικάσεις αυτό» δήλωνε στον Guardian το 2019.

Για την ιστορία, ο Ντανιέλ Ζιρό, πρώην αριστερός δήμαρχος, ήταν αυτός που είχε προτείνει να ονομαστεί ο σταθμός με το όνομα του μουσικού λόγω του τραγουδιού του.

Μέχρι τώρα το δημαρχείο του Lila’s δεν απάντησε με σχόλιο στα αιτήματα της κινητοποίησης αλλά η φεμινίστρια συγγραφέας Florence Porcel είπε ότι ο σταθμός του Μετρό θα έπρεπε να πάρει το όνομα της Γαλλίδας τραγουδίστριας, τραγουδοποιού και ηθοποιού Anne Sylvestre(1934-2020).

Επίσης στον Guardian διαβάσαμε μία άποψη που απηχεί το κλίμα σ’ αυτή την περιοχή. Η Marie, 29 ετών, δημόσια υπάλληλος που βοήθησε να διαδοθεί το κείμενο της διαμαρτυρίας -αναφοράς, είπε στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης ότι οι πολιτικοί δεν μπορούν απλώς να προσποιηθούν ότι δεν υπήρχαν προβλήματα γύρω από την προσωπικότητα του Gainsbourg.

Είπε στην εφημερίδα Le Parisien: «Πολλοί από εμάς το βρίσκουμε συγκλονιστικό. Κάποιοι θα πουν ότι δεν είναι σημαντικό, ότι αυτό που πραγματικά μετράει είναι να έχουμε έναν νέο σταθμό του μετρό. Όμως τα ονόματα είναι σύμβολο αυτού που επιλέγουμε να δοξάσουμε και να επιδείξουμε. Αυτό είναι το πολύ σημαντικό… Το Les Lilas είναι μία πόλη που θεωρεί τον εαυτό της πολύ φεμινιστικό. Η κοινωνία έχει αλλάξει τα τελευταία 10 χρόνια και ελπίζω να ακουστούμε για αυτό το θέμα».

Όλη αυτή η αναταραχή έρχεται πέντε μήνες μετά το θάνατο στα 76 χρόνια της (στα μέσα Ιουλίου) άλλης μίας μεγάλης προσωπικότητας των sixties, της κομψής Τζέιν Μπίρκιν που υπήρξε σύντροφος του Σερζ Γκένσμπουργκ και αποκαλούνταν «η πιο Παριζιάνα των Βρετανίδων». Ως μούσα του καλλιτέχνη αλλά και fashion icon συγκέντρωνε πάνω της τα φώτα της δημοσιότητας και ήταν συχνά στα πρωτοσέλιδα του Τύπου και όχι μόνο στη Γαλλία.

Η Μπίρκιν, το κορίτσι από το Λονδίνο, μία «baby boomer» και κόρη μίας θεατρικής ηθοποιού και ενός αξιωματούχου του βρετανικού ναυτικού, έγινε ευρέως γνωστή από πολύ μικρή λόγω του πολυσυζητημένου αισθησιακού και τολμηρών στίχων τραγουδιού του 1968 «Je t’ aime… moi non plus» που τραγούδησε με τον Γκένσμπουργκ. Εκείνη την εποχή πολλοί ραδιοφωνικοί σταθμοί είχαν σταματήσει τη μετάδοσή του απογειώνοντας τη φήμη του.

Είχε πει μάλιστα λίγα χρόνια πριν πεθάνει, πως το τραγούδι αυτό ανήκει στον κανόνα πως ο μύθος κάποιων πραγμάτων ξεπερνά όλα τα άλλα που έχει κάνει . «Όταν πεθάνω, ξέρω πως αυτό το τραγούδι είναι το πρώτο πράγμα που θα ακουστεί» προέβλεψε και δικαιώθηκε τον περασμένο Ιούλιο.

*Ο Σερζ Γκενσμπούρ πέθανε στις 2 Μαρτίου 1991 στο Παρίσι, μετά από καρδιακή προσβολή που υπέστη, σε ηλικία 63 ετών.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17.12.2023