Πιάνω συχνά τον εαυτό μου να αναπολώ ένα καλοκαιρινό σούρουπο καθισμένος κάτω από μια δροσερή κληματαριά στην αυλή του χωριού μου στην Κρήτη. Στο τραπέζι ένα παγωμένο μπουκαλάκι ρακή, ένα πιάτο με μια φρεσκοκομμένη χωραφίσια ντομάτα, ένα ολοδρόσερο αγγουράκι στα τέσσερα, λίγες αλατσολιές, ένα βρεγμένο παξιμάδι ποτισμένο με λίγο ελαιόλαδο και μια δυο κουταλιές γαλομυζήθρα στο πλάι. Αυτή η εικόνα με κάνει κάθε φορά να χαμογελώ, όπως όταν θυμάμαι τον πρώτο παιδικό έρωτα.

Γιατί όμως εκείνη η ντομάτα, εκείνο το αγγουράκι, εκείνο το τυρί φαίνεται να ’ναι τα πιο νόστιμα στον κόσμο; Τα ίδια ακριβώς βρίσκω και στήνω πάνω στο τραπέζι μου εδώ στη δεύτερη πατρίδα και μου φαίνεται πως δεν είναι το ίδιο γευστικά... Μπορεί ο τόπος να λειτουργεί τόσο δυναμικά στο γευστικό μας αποτύπωμα, ειδικά όταν δεν αφορά μία σύνθετη μαγειρική πράξη παρά λίγα φρέσκα υλικά που κείτονται πρόχειρα τοποθετημένα σ’ ένα πιάτο;

Ας κάνουμε την εικόνα έναν πίνακα ζωγραφικής. Πάνω στον καμβά είναι όλα τοποθετημένα: Το σούρουπο, η κληματαριά, η αυλή, το τραπέζι, η ρακή, το πιάτο κι εγώ. Ας σταθούμε απέναντι από τον πίνακα. Αυτό το αποτυπωμένο σύνολο είναι που δημιουργεί τη συν-κίνηση. Ας φανταστούμε τώρα να εξαφανίζονται ως διά μαγείας ένα ένα τα στοιχεία του πίνακα, μέχρι που στο τέλος πια και σε μικρογραφία να στέκουν μετέωρα τα υλικά εκείνα που είχε μέσα το πιάτο.

Κοιτάζοντας τώρα ξανά τον πίνακα, μάλλον βέβαιο είναι πως η συν-κίνηση έχει χαθεί και πως δικαίως δεν αναγνωρίζουμε πια ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης ή δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε τι θέλει να πει ο καλλιτέχνης που άφησε στη μέση ενός καμβά να αιωρούνται μια ντομάτα, ένα αγγουράκι, λίγες ελιές κι ένα παξιμάδι με τυρί! Και άντε στην καλύτερη να πούμε ότι εδώ πρόκειται για ένα μάλλον περίεργο πίνακα που αποτυπώνει μια «νεκρή φύση»...

* Δημοσιεύτηκε στη "Θεσσαλονίκη" στις 27.02.2020.