Σε κάποια άλλη ζωή, ένα παράλληλο σύμπαν, έναν μακρινό γαλαξία η Λένα Παπαληγούρα θα μπορούσε να είναι υπνωτίστρια. Άλλωστε και στον δικό μας κόσμο η τέχνη της μοιάζει με εκκρεμές που της επιτρέπει να καθηλώνει το κοινό της. 

Το διαπεραστικό βλέμμα της, η ανεξάντλητη φαρέτρα εκφραστικών μέσων που διαθέτει και το ταλέντο της που της επιτρέπει να μεταμορφώνεται σε ό,τι ονειρευτεί είναι το διαβατήριό της (και το δικό μας) για τους μαγικούς κόσμους που πλάθουν τα θεατρικά αριστουργήματα που συμμετέχει ενώ δεν είναι οι φορές που η Παπαληγούρα απέδειξε πόσο μεγάλη μπορεί να γίνει η «μικρή οθόνη».

Στην ετήσια αναμέτρηση θεατών και καλλιτεχνών με το αρχαίο δράμα, η Λένα Παπαληγούρα «κατακτά» την Ηλέκτρα, με την Λίλλυ Μελεμέ να υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης. Στο πλευρό της Παπαληγούρα, ο Στρατής Χατζησταματίου, η Ελισάβετ Μουτάφη, ο Ιωάννης Παπαζήσης, η Εριέττα Μανούρη, ο Δαυίδ Μαλτέζε και ο Πάρης Λεόντιος ζωντανεύουν την σοφόκλεια εκδοχή του μύθου των Ατρειδών.

«Νιώθω ότι η περιοδεία είναι χρέος του ηθοποιού. Χαίρομαι όταν ταξιδεύω τη δουλειά μου γιατί αισθάνομαι πως υπάρχουν κοινά στη χώρα μας που δεν έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με το θέατρο τόσο συχνά και είναι δική μας δουλειά να πάμε εκεί το θέατρο. Κι όταν αυτό συμβαίνει και ακούς ωραία πράγματα για αυτό που παρουσιάζεις, η συγκίνηση είναι μεγάλη, νιώθεις ότι δεν πάει χαμένος ο κόπος μας», εξηγεί στη «ΜτΚ» η ηθοποιός η οποία βρίσκεται σε έναν από τους πολλούς σταθμούς της καλοκαιρινής πανελλαδικής περιοδείας της παράστασης ενώ παράλληλα εκφράζει την ευγνωμοσύνη της για τους «εξαιρετικούς συναδέλφους» της που συνθέτουν έναν «υπέροχο θίασο».

«Ακόμα και οι ήρωες έχουν αντιηρωικές στιγμές και ίσως αυτές να είναι και πολύ πιο ενδιαφέρουσες»

Στην τραγωδία του Σοφοκλή, Ηλέκτρα και Ορέστης εκδικούνται για το φόνο του Αγαμέμνονα από την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο, πληρώνοντας το αίμα με αίμα. Βαθιά επηρεασμένος από την εποχή του (τέλη του 5ου αιώνα), που διακατέχεται από πνεύμα αμφισβήτησης, διερεύνησης και αποδόμησης, ο Σοφοκλής επιλέγει να αφηγηθεί τον μύθο των Ατρειδών μέσα από το υποκειμενικό βλέμμα της Ηλέκτρας. 

Ένα βλέμμα θρυμματισμένο από τον πόνο και το πένθος, που αντανακλά, μεγεθύνει και ενίοτε παραμορφώνει την πραγματικότητα που την περιβάλλει.

«Πρόκειται για έναν τεράστιο και εμβληματικό ρόλο, η πολυπλοκότητα του οποίου είναι ανεξάντλητη. Νιώθω σαν να μου δόθηκε ένα δώρο και πρέπει να φανώ αντάξιά του. Εγώ πάντα ξεκινάω με την παραδοχή ότι αυτά τα έργα μάς υπερβαίνουν και αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να καταθέσουμε την προσωπική μας ματιά, τη δεδομένη χρονική στιγμή, πάνω σε αυτά. Ξέρω ότι τα έργα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν μετά από εμάς κι εμείς γινόμαστε κάτι σαν δοχείο ώστε τα ερωτήματα που θέτουν να φτάσουν στον κόσμο και να του επιτρέψουν να δει πράγματα για τη ζωή του. Εδώ λοιπόν έχουμε ένα υπέροχο έργο το οποίο συνδυάζει μία απίστευτη πλοκή και ταυτόχρονα μία ποίηση που είναι βάλσαμο για τις ψυχές μας. Η Ηλέκτρα βιώνει πολύ μεγάλα συναισθήματα και αυτά τα συναισθήματα νομίζω λείπουν από την εποχή μας αλλά ταυτόχρονα τα βιώνει με έναν τρόπο που είναι σαν να σε καλεί να κάνεις μία παύση στην καθημερινότητά σου για να αφεθείς να σε ταξιδέψει», αναφέρει η ηθοποιός και συμπληρώνει:

«Νιώθω ότι σε αυτό το έργο ένα από τα μεγάλα θέματα που τίθενται είναι η ικανοποίηση της επιθυμίας και το πώς αυτή οδηγεί τελικά στο θάνατο της επιθυμίας. Η Ηλέκτρα ζει όλα της τα χρόνια προσμένοντας την εκδίκηση. Είναι σαν αυτός να είναι ο μόνος λόγος που μένει στη ζωή και όταν αυτό σταματά να υπάρχει είναι σαν η Ηλέκτρα να μην έχει πια κανέναν κίνητρο. Τελειώνει το έργο και μένει μετέωρη, άρα για ποια ελευθερία μιλάμε – νιώθω ότι τη ρωτάει ο Σοφοκλής – όταν έχει εμπλακεί σε δύο φόνους;»

Ο Σοφοκλής τοποθετεί στο επίκεντρο την Ηλέκτρα η οποία ορίζεται από τα ακραία συναισθήματά της, το ασίγαστο πάθος της για εκδίκηση, τον φαύλο κύκλο αίματος στον οποίο εμπλέκεται, το κενό μέσα στο οποίο αιωρείται όταν τελικά ικανοποιείται η επιθυμία της και τις αμαρτίες των γονέων που παιδεύουν (διαχρονικά) τα παιδιά.

«Πιστεύω ότι σε αυτά τα έργα είναι πιο λογικό ο κόσμος να ταυτιστεί με ήρωες όπως η Ισμήνη και η Χρυσόθεμις γιατί σκέφτονται με φρονιμάδα και για αυτό δεν μου αρέσει όταν αντιμετωπίζονται σαν δεύτεροι ήρωες», λέει η Παπαληγούρα διαπιστώνοντας όμως πως «ηρωίδες όπως η Αντιγόνη και η Ηλέκτρα είναι πρόσωπα βαθιά γοητευτικά γιατί βιώνουν αυτά τα θέματα στον απόλυτο βαθμό και με προσωπικό κόστος και είναι και εκείνες που χρειαζόμαστε για αντλήσουμε έμπνευση και να μετακινηθούμε. Ο κόσμος προχωράει μπροστά μέσα από τις Ηλέκτρες και τις Αντιγόνες».

Η ηθοποιός μιλά με αγάπη και σεβασμό για την ηρωίδα που υποδύεται θαυμάζοντας ακόμα και τις λιγότερο ηρωικές στιγμές της Ηλέκτρας: «Βιώνει όσα βιώνει με προσωπικό κόστος κι αυτό λείπει στις μέρες μας. Θυσιάζει πολλά και με συγκινεί. Ταυτόχρονα έχει νόημα να δει κάποιος και τις ρωγμές της γιατί ο δυναμισμός της φωτίζεται καλύτερα όταν φωτιστούν και οι αδύναμες στιγμές της. Δεν είναι μόνο δυναμικό αυτό το πρόσωπο και νομίζω πως η αντίληψη ότι αυτοί οι χαρακτήρες είναι μόνο ήρωες είναι παλαιότερης εποχής. Πλέον βλέπουμε ότι ακόμα και οι ήρωες έχουν αντιηρωικές στιγμές και ίσως αυτές να είναι και πολύ πιο ενδιαφέρουσες».

Όρκος ΙΙ

Ακόμα μία – πρόσφατη - απόδειξη πως η Παπαληγούρα έχει το «χέρι του Μίδα» που μετατρέπει σε χρυσάφι κάθε λογής ρόλο με τον οποίο καταπιάνεται ήταν η σειρά «Όρκος ΙΙ» που έκανε πρεμιέρα τον Απρίλιο, αποκλειστικά στο ERTFLIX, με την ηθοποιό να ενσαρκώνει την γιατρό Εριέτα και η θεματική της σειράς να αφορά το παράνομο εμπόριο οργάνων.

Τα πρώτα δέκα επεισόδια που προβλήθηκαν απέσπασαν εξαιρετικές κριτικές και το φινάλε του πρώτου κύκλου δεν είναι παρά μία μικρή παύση της ιστορίας το νήμα της οποίας θα αρχίσει να ξετυλίγεται εκ νέου τον Σεπτέμβρη με το σενάριο να περιλαμβάνει πολλές ανατροπές. Ο «Όρκος ΙΙ» είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα μυθοπλασίας της δημόσιας τηλεόρασης η οποία τα τελευταία χρόνια, όπως τονίζει και η Παπαληγούρα, «έχει μπει δυναμικά στο χάρτη της τηλεθέασης, με ποιοτικές προτάσεις».

«Έχουμε γυρίσει 32 επεισόδια συνολικά, είναι τρεις κύκλοι, και από τον Σεπτέμβρη οι τηλεθεατές έχουν να δουν πάρα πολλά. Είναι μία σειρά που αγάπησα πολύ και για την ομάδα της και για την πλοκή και για τη σκηνοθεσία της. Δουλέψαμε με λεπτομέρεια, με αγάπη και αγγίξαμε ένα αιχμηρό θέμα για τη σύγχρονη πραγματικότητα. Αγάπησα πολύ και το ρόλο μου γιατί αποκαλύπτεται αργά ενώ ξέρει πολλά και θα φανεί και στα επόμενα επεισόδια», καταλήγει η ηθοποιός.

INFO

Hλέκτρα, του Σοφοκλή

31/07 Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο Κοζάνης

02/08 και 03/08 Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων - Καβάλα

31/08 Θέατρο Δάσους - Θεσσαλονίκη

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 30.07.2023