ΑΠΟΨΕΙΣ

Διαβάζω καθημερινά για ομαδικές συμπλοκές μεταξύ ανηλίκων σχεδόν σε πολλά αστικά κέντρα. Στην Αθήνα το φαινόμενο είναι τόσο σύνηθες που δεν σχολιάζεται πλέον. Έχει ενσωματωθεί στην καθημερινότητα. Στα Τρίκαλα, πριν από λίγες μέρες, τρεις ανήλικοι κατέληξαν στο νοσοκομείο, ενώ στη Θεσσαλονίκη, σε κεντρικό δρόμο της Τούμπας, 40 ανήλικοι πλακώθηκαν στο ξύλο. Αν σκεφτεί ο αναγνώστης τον αριθμό «σαράντα» και φέρει στο μυαλό του την εικόνα της συμπλοκής, είμαι σίγουρος πως θα τρομάξει.

Το ερώτημα είναι γιατί αυτά τα αμούστακα παιδιά καταφεύγουν σε τέτοιες ακραίες συμπεριφορές. Τι τους ευχαριστεί βλέποντας ματωμένα κεφάλια, που μπορεί να είναι και το δικό τους; Επίδειξη του λεγόμενου «τσαμπουκά»; Ξεκαθάρισμα εφηβικών λογαριασμών; Μήπως τα κίνητρα είναι οπαδικά; Ή μήπως απλώς περνούν την ώρα τους, σπάνε την ανία τους, παίζοντας ξύλο;

Ό,τι απάντηση και να δώσουμε, το γεγονός είναι ένα: εθίζονται στη βία από την εφηβική ηλικία. Πιστεύουν πως έτσι, με τις μπουνιές και τις κλωτσιές είτε λύνουν τις όποιες διαφορές έχουν είτε επιβεβαιώνεται η μαγκιά τους και η υπεροχή τους. Προσοχή: δε μιλούμε για bullying, αλλά για ομαδικές συμπλοκές στις οποίες χρησιμοποιούνται καδρόνια και μερικές φορές και σιδερόβεργες.

Σε μία δεκαετία αυτά τα παιδιά σε τι κατάσταση θα βρίσκονται; Θα θυμούνται αυτά τα επεισόδια ως μία εφηβική τρέλα ή μήπως θα είναι το εφαλτήριο για άλλου είδους, πολύ βαρύτερη παραβατικότητα; Μήπως δηλαδή η σημερινή παρέα που πλακώνεται στο ξύλο με μία άλλη παρέα, είναι ο προθάλαμος της ένταξης σε μία συμμορία στο μέλλον.

Αυτά τα φαινόμενα, με την έκταση που έχουν πάρει, δύσκολα αντιμετωπίζονται. Οι γονείς τις περισσότερες φορές είναι ανίδεοι για το πώς συμπεριφέρονται τα παιδιά τους εκτός σπιτιού. Οι εκπαιδευτικοί όμως δε βλέπουν τι γίνεται στους προαύλιους σχολικούς χώρους; Μία ομάδα παιδιών που «παίζει» ξύλο στους δρόμους, θα δείξει και παραβατική συμπεριφορά μέσα στο σχολείο. Η επιθετικότητα δεν κρύβεται. Το ερώτημα είναι τι δυνατότητες παρέμβασης έχει ο εκπαιδευτικός, ο διευθυντής μιας σχολικής μονάδας, όταν εντοπίζει τέτοια φαινόμενα. Κατά πόσον οι νουθεσίες του πιάνουν τόπο ή ο έφηβος δε συνετίζεται γιατί έχει άλλα πρότυπα.

Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο γιατί εμπλέκονται πολλοί παράγοντες και είναι ιδιαίτερα λεπτό γιατί αφορά εφήβους. Όμως συγχρόνως αφορά και τι κοινωνία θα έχουμε σε 10 ή 15 χρόνια, όταν οι σημερινοί έφηβοι θα είναι παλικάρια. Αλίμονο αν ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο της βίας και της παραβατικότητας. Γιατί τότε τα καδρόνια θα τα έχουν αντικαταστήσει τα πιστόλια και τα μαχαίρια.

Όλα αυτά δεν αποτελούν τη γνωστή γκρίνια της γενιάς που φεύγει για τη γενιά που έρχεται. Αποτυπώνουν μία ζοφερή πραγματικότητα που αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά θα οδηγήσει την κοινωνία μας σε επικίνδυνες καταστάσεις. Το κρίσιμο ζήτημα είναι ότι δεν υπάρχει αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης. Οι οικογενειακοί δεσμοί, για πολύ συγκεκριμένους λόγους είτε έχουν χαλαρώσει είτε έχουν διαλυθεί πλήρως και τα δημόσια σχολεία δε μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους ούτε καν στα στενά εκπαιδευτικά πλαίσια. Και έτσι αυτή η κατηγορία των εφήβων αφήνεται έρμαιο στα χέρια των παλικαράδων που αποτελούν τα πρότυπά τους.

Εύκολες είναι οι αναλύσεις, δύσκολες είναι οι λύσεις.