Η προετοιμασία του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας των δήμων της χώρας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση φυσικών φαινομένων, αποτέλεσε αντικείμενο ελέγχου τον οποίο διενήργησε το 2023 ο Τομέας Περιβάλλοντος Ενέργειας και Επικοινωνιών της Μονάδας Επιθεώρησης και Ελέγχων της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. 

Η αξιολόγηση έγινε με βάση ερωτηματολόγιο το οποίο ανέπτυξε η ΕΑΔ έχοντας ως βάση τα διαλαμβανόμενα στα Σχέδια Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών από την εκδήλωση φυσικών καταστροφών τα οποία συντάχθηκαν από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. 

Πρόκειται για τέσσερα επί μέρους Σχέδια με τις κωδικές ονομασίες: Δάρδανος, που αφορά στην αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων, Βορέας, για αντιμετώπιση χιονοπτώσεων και παγετού, Εγκέλαδος για αντιμετώπιση σεισμών και Ιόλαος για αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών. Ειδικότερα, κατά τον έλεγχο αξιολογήθηκαν:

• οι προπαρασκευαστικές δράσεις Πολιτικής Προστασίας που οφείλουν να υλοποιούν οι φορείς σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και οι οποίες συμβάλλουν στην ετοιμότητα του ανθρώπινου δυναμικού,
• οι δράσεις που υλοποιούν οι φορείς κατά τη φάση αυξημένης ετοιμότητας,
• οι δράσεις που υλοποιούνται στη φάση της αντιμετώπισης κινδύνων μετά την εκδήλωση των φαινομένων και
• οι δράσεις που υλοποιούνται από τους εμπλεκόμενους φορείς κατά τη φάση άμεσης/βραχείας διαχείρισης των συνεπειών από την εκδήλωση των φαινομένων.

Δάρδανος

Ως προς την υλοποίηση προπαρασκευαστικών μέτρων/δράσεων στο πλαίσιο του Γενικού Σχεδίου Δάρδανος, που αφορά στην αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων, στο ερωτηματολόγιο συμπεριλήφθηκαν δώδεκα προπαρασκευαστικά μέτρα/δράσεις που περιλαμβάνονται σε αυτό και οι δήμοι κλήθηκαν να δηλώσουν αν έχουν προβεί ή όχι, κατά το ημερολογιακό έτος 2022, στην υλοποίησή τους. 

Από τις ληφθείσες απαντήσεις προκύπτει ότι το ποσοστό υλοποίησης των δράσεων εμφανίζει μεγάλες διακυμάνσεις, με τη μέση υλοποίηση των εξεταζόμενων προπαρασκευαστικών μέτρων/δράσεων να ανέρχεται στο 44%. Ειδικότερα, μόλις 7 δήμοι απάντησαν πως έχουν προβεί στην υλοποίηση των δράσεων του Σχεδίου σε ποσοστό που υπερβαίνει το 80% αυτών. 

Επιπλέον, 231 δήμοι υλοποίησαν λιγότερο από το 60% των δράσεων, με 23 εξ αυτών να δηλώνουν πως δεν πραγματοποίησαν καμία από τις προβλεπόμενες δράσεις του Σχεδίου Δάρδανος. Στην κατηγορία αυτή ο δήμος Θέρμης έλαβε την υψηλότερη βαθμολογία πανελλαδικά με 92% υλοποίηση των δράσεων. Από την περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης ακολουθούν ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη με 83% και ο δήμος Δέλτα με 67%.

Βορέας

Ως προς τα προπαρασκευαστικά μέτρα/δράσεις του Γενικού Σχεδίου Βορέας, που αφορά αντιμετώπιση χιονοπτώσεων και παγετού οι δήμοι κλήθηκαν να δηλώσουν στο ερωτηματολόγιο αν έχουν προβεί, κατά το ημερολογιακό έτος 2022, στην υλοποίηση δέκα προπαρασκευαστικών μέτρων/δράσεων, τα οποία περιλαμβάνονται στο Σχέδιο. Από τις ληφθείσες απαντήσεις διαπιστώνεται εκ νέου μεγάλη διακύμανση στην υλοποίηση των δράσεων μεταξύ των δήμων (ποσοστά από σχεδόν 1% έως 81%), με τη μέση τιμή να ανέρχεται στο 42%. 

Ειδικότερα, 188 δήμοι δήλωσαν πως έχουν υλοποιήσει λιγότερες από το 60% των δράσεων του Σχεδίου. Αντίστοιχα, ποσοστό άνω του 80% επιτεύχθηκε από μόλις 23 δήμους. 

Στην κατηγορία αυτή ο δήμος Θέρμης και ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη έλαβαν την υψηλότερη βαθμολογία με 80% υλοποίηση των δράσεων. Την ίδια επίδοση σημείωσαν και οι δήμοι Ζήρου, Καλαβρύτων, Κατερίνης, Κοζάνης, Κομοτηνής, Μεσσήνης, Μύκης, Παπάγου-Χολαργού, Πατρέων, Πόρου, Πύδνας-Κολινδρού και Σερρών.

Εγκέλαδος

Όσον αφορά στην υλοποίηση προπαρασκευαστικών μέτρων/δράσεων που περιλαμβάνονται στο Γενικό Σχέδιο Εγκέλαδος για την αντιμετώπιση των συνεπειών από σεισμούς, στο ερωτηματολόγιο συμπεριλήφθηκαν δεκατρία προπαρασκευαστικά μέτρα/δράσεις του Σχεδίου και οι δήμοι κλήθηκαν να δηλώσουν αν έχουν προβεί ή όχι, κατά το ημερολογιακό έτος 2022, στην υλοποίηση τους. 

Κατά την επεξεργασία των απαντήσεων δεν λήφθηκε υπόψη η ερώτηση σχετικά με τον προσεισμικό έλεγχο των κτιρίων. Από τις ληφθείσες απαντήσεις προκύπτει ότι η μέση υλοποίηση των προπαρασκευαστικών μέτρων/δράσεων του Σχεδίου Εγκέλαδος από τους δήμους ανήλθε μόλις στο 38%. Ειδικότερα, 235 δήμοι έχουν δηλώσει υλοποίηση σε ποσοστό χαμηλότερο του 60%. 

Το μέγιστο ποσοστό (85%) υλοποιήθηκε από τους δήμους Θέρμης, Ζήρου και Δελφών. Από την περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης ακολουθούν οι δήμοι Θεσσαλονίκης και Πυλαίας Χορτιάτη με 77% και οι δήμοι Δέλτα και Βόλβης με 54%.

Ιόλαος

Ως προς την υλοποίηση προπαρασκευαστικών μέτρων/δράσεων στο πλαίσιο του Γενικού Σχεδίου Ιόλαος που αφορά τις δασικές πυρκαγιές, στο ερωτηματολόγιο συμπεριλήφθηκαν δώδεκα προπαρασκευαστικά μέτρα/δράσεις και οι δήμοι κλήθηκαν να δηλώσουν αν έχουν προβεί, κατά το ημερολογιακό έτος 2022, στην υλοποίηση τους ή μη. 

Από τις ληφθείσες απαντήσεις προκύπτει ότι η μέση υλοποίηση των δράσεων από τους δήμους ανέρχεται στο 53%. Ειδικότερα, διαπιστώνεται ότι 139 δήμοι υλοποίησαν πάνω από το 60% των προβλεπόμενων δράσεων, με μόλις 27 εξ αυτών να έχουν επιτύχει ποσοστό μεγαλύτερο του 80%. 

Τέλος, 168 δήμοι δήλωσαν πως υλοποίησαν κάτω από το 60% των δράσεων, με 12 εξ αυτών να δηλώνουν πως δεν έχουν προβεί στην υλοποίηση ούτε μίας εκ των προβλεπόμενων δράσεων του Σχεδίου.

Ο δήμος Θέρμης κατέλαβε και εδώ την πρώτη θέση με ποσοστό 92% υλοποίησης δράσεων, μαζί με τους δήμους Αρχαίας Ολυμπίας, Μύκης και Πατρέων. Από την περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης ακολουθούν ο δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη με 83% και οι δήμοι Δέλτα και Ωραιοκάστρου με 75%.

Πρώτος με 88%

Έχοντας καταλάβει την πρώτη θέση και στα τέσσερα επιμέρους Σχέδια Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών (ΔΑΡΔΑΝΟΣ 92%, ΒΟΡΕΑΣ 80%, ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ 85%, ΙΟΛΑΟΣ 92%) ο δήμος Θέρμης κατέλαβε την πρώτη θέση πανελλαδικά με μέσο ποσοστό υλοποίησης των δράσεων 88%! 

Στη δεύτερη θέση με ποσοστό 81% είναι οι δήμοι Πυλαίας-Χορτιάτη, Αρχαίας Ολυμπίας και Μύκης. Από την περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης οι τρεις επόμενοι με την καλύτερη συνολική επίδοση είναι οι δήμοι Δέλτα με 69%, Θεσσαλονίκης με 65% και Βόλβης με 62%.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11.02.2024