Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

Μπορεί απ’ έξω εκεί να στέκει

ένα δέντρο, ένα δάσος,

ένας κήπος

ή μια πόλη μαγική.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

Μπορεί να είναι το σκυλί που ψαχουλεύει.

Μπορεί να δεις κάποια μορφή,

ή ένα μάτι,

ή την εικόνα

μιας εικόνας.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

Αν είναι η καταχνιά

θα καθαρίσει.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

Κι αν είναι μόνο η σκοτεινιά

που θορυβεί

κι αν είναι μόνο

κούφιος άνεμος

κι αν τίποτα δεν είναι

έξω εκεί,

πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

Τουλάχιστον

θα γίνει

κάποιο

ρεύμα.

Είναι το ποίημα του Τσέχου ποιητή Μίροσλαβ Χόλουμπ «Η πόρτα» σε μετάφραση Σπύρου Τσακνιά που συνοδεύει το 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Αυτό που καθιερωμένα συνηθίζει να απαγγέλει ετησίως ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Ορέστης Ανδρεαδάκης στη διάρκεια της παρουσίασης του προγράμματος. Ένα επίκαιρο ποίημα που παρακινεί σε δράση τον αποδέκτη των λόγων του, μια δράση που τόσο έχει ανάγκη η κοινωνία σήμερα…

Και τι άλλο από δράση μπορεί να μας προσφέρουν τα ντοκιμαντέρ; Στη φετινή διοργάνωση συνολικά 237 ταινίες τεκμηρίωσης, οι 34 από αυτές στα τρία διαγωνιστικά τμήματα και οι 99 παγκόσμιες, διεθνείς και ευρωπαϊκές πρεμιέρες φιλοξενεί το πρόγραμμα που περιλαμβάνει ένα μεγάλο φάσμα θεμάτων, τα οποία απασχολούν σήμερα τον κόσμο μας, όπως τον πόλεμο στην Ουκρανία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την κλιματική αλλαγή, την έμφυλη βία, τις διακρίσεις σε βάρος των Ρομά, την ιστορική μνήμη κ.α.

Ασφαλώς, μέσα σε όλα αυτά, πέρα από τα καθιερωμένα τμήματα (Διεθνές Διαγωνιστικό, Film Forward, Αγορά κ.α.) εξέχουσα θέση κατέχει και το ελληνικό ντοκιμαντέρ, αφού η διοργάνωση φιλοξενεί 73 ελληνικές ταινίες τεκμηρίωσης μεγάλου και μικρού μήκους, ενώ το γνωστό φιλμ «Αγέλαστος Πέτρα» θα είναι καθολικά προσβάσιμο.

Αλλά και 21 podcasts και συνεργασία με την Ελευσίνα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης συμπληρώνουν το πολύχρωμο παζλ της διοργάνωσης.

Παράλληλα ο θεσμός έγινε «Oscar qualified», αφού η ταινία που κερδίζει τον Χρυσό Αλέξανδρο βρίσκει αυτόματα θέση στη λίστα προεπιλογής των Όσκαρ, όπως έγινε πέρυσι με το φιλμ «Σπίτι από θραύσματα» που φέτος είναι υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Ανάμεσα στα πολλά αφιερώματα το ενδιαφέρον συγκεντρώνει μια ρετροσπεκτίβα στο ντοκιμαντέρ παρατήρησης που περιλαμβάνει 20 ταινίες οι οποίες φιλοξενούν τις ιστορικές απαρχές του είδους, master classes αλλά και συζητήσεις σε συνεργασία με το Τμήμα Κινηματογράφου.

Με αφορμή την επέτειο των 80 χρόνων από την αναχώρηση του πρώτου τρένου για το Άουσβιτς στις 15 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί αφιέρωμα με τίτλο «Αντίο Κερίδα», που προέρχεται από ένα παραδοσιακό σεφαραδίτικο τραγούδι το οποίο λέγεται ότι τραγουδούσαν οι Εβραίοι όταν έφευγαν από τη Θεσσαλονίκη.

Αφιερώματα όμως θα πραγματοποιηθούν στον Έλληνα δημιουργό Σταύρο Ψυλλάκη και στον Αυστριακό σκηνοθέτη Νικολάους Γκέιχάλτερ στους οποίους θα απονεμηθεί τιμητικός Χρυσός Αλέξανδρος, ενώ αμφότεροι θα βρεθούν στη Θεσσαλονίκη.

Στην πόλη θα βρεθεί όμως και η βραβευμένη με Όσκαρ παραγωγός Φίλιπα Κοβάλσκι ως καλεσμένη του Φεστιβάλ.

Η διοργάνωση εμπνέεται φέτος από το θέμα της Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης «Γεωκουλτούρα» και «εντάσσει ειδική κατηγορία στο πρόγραμμά της εξερευνώντας τον αδιόρατο δεσμό ανάμεσα στην καλλιέργεια της γης και του ανθρώπου», όπως είπε η γενική διευθύντριά του ΟΦΚ Ελίζ Ζαλαντό.

Την οικολογική «πράσινή» του συνείδηση δείχνει το Φεστιβάλ φέτος μέσα από τη μείωση της παραγωγής και διάθεσης έντυπου υλικού. Το πρόγραμμα που θα εκδοθεί σε λιγότερα αντίτυπα θα περιλαμβάνει και τις συνόψεις των ταινιών, ενώ το περιοδικό της διοργάνωσης «Πρώτο Πλάνο» εκδόθηκε μόλις σε 2000 αντίτυπα που διατίθενται δωρεάν.

Το 80% των ταινιών θα είναι διαθέσιμες και Online.

Η διοργάνωση θα πραγματοποιηθεί από 2 έως 12 Μαρτίου στο Ολύμπιον και στις αίθουσες του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης ενώ φέτος προστίθεται σε αυτήν και το Μακεδονικόν.Η αυλαία θα ανοίξει με την ταινία La Singla της Παλόμα Θαπάτα που θα προβληθεί σε παγκόσμια πρεμιέρα. Η τελετή λήξης θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 12 Μαρτίου 2023, και θα ακολουθήσει η προβολή της ταινίας Εγώ και το κατοικίδιό μου του Γιόχαν Κράμερ σε διεθνή πρεμιέρα.

Η συνέντευξη Τύπου ακολούθησε το καθιερωμένο μοντέλο της "σύνδεσης" Θεσσαλονίκης - Αθήνας με τα στελέχη του Φεστιβάλ να βρίσκονται τα μισά στη μια και τα μισά στην άλλη πόλη και να συνομιλούν μέσω ζωντανής σύνδεσης. 

Περισσότερα για τη διοργάνωση δείτε ΕΔΩ