Στο Θερμαϊκό καταγράφεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση μικροπλαστικών που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα σε όλη τη Μεσόγειο, τόσο στη θάλασσα όσο και στο σώμα των ψαριών τα οποία στη συνέχεια καταλήγουν στο πιάτο μας.

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει επιστημονική έρευνα για την ύπαρξη πολυμερών που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στο Θερμαϊκό κόλπο, η οποία εγείρει ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην υγεία μας.

«Οι συγκεντρώσεις μικροπλαστικών που βρέθηκαν στην μελέτη μας για τον Θερμαϊκό Κόλπο είναι οι υψηλότερες που έχουν μετρηθεί μέχρι σήμερα στην Μεσόγειο (μελέτες από το 2013 μέχρι το 2020). Πιο ψηλές συγκεντρώσεις από αυτές έχουν βρεθεί στην παράκτια ζώνη στην Ρωσία το 2017 και στο νησί Ρούγκεν στην Γερμανία το 2018» εξηγεί ο καθηγητής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης, ο οποίος ήταν επικεφαλής της έρευνας μαζί με τους ερευνητές του ΑΠΘ Μ. Κερμενίδου, Ι. Φρυδά, Ε. Μοσχούλα, Δ. Κούση, Δ. Χριστόφιλο, Σ. Καρακίτσιο.

Τα δείγματα συγκεντρώθηκαν την άνοιξη του 2019 από 21 θέσεις στον Θερμαϊκό κόλπο, σε απόσταση από 500 μέτρα έως και 10χλμ από την ακτή, από όπου συλλέχθηκαν 15.356 κ.μ. νερού.

Επίσης ελήφθη δείγμα και από πέντε παραλίες (Περαία, Επανωμή, Αγία Τριάδα, Αγγελοχώρι και Νέα Μηχανιώνα) ενώ ελέγχθηκαν και 72 ψάρια που ανήκαν σε επτά είδη που βρίσκονται σε αφθονία στον Θερμαϊκό (γαύρος, σαρδέλα, κολιός, σαφρίδι, γόπα, μένουλα και ζακέτα).

Σωματίδια μικροπλαστικών βρέθηκαν τόσο στο νερό της θάλασσας όσο και στο βυθό αλλά και στο σώμα των ψαριών.

Δυνητική απειλή για την υγεία

«Η παρουσία μικροπλαστικών στα ψάρια συνιστά μια δυνητική απειλή για την ανθρώπινη υγεία είτε μέσω εκρόφησης των οργανικών ενώσεων που εμπεριέχονται ως πρόσθετα στα σωματίδια πλαστικών είτε επειδή τα μικρότερα από αυτά τα σωματίδια μπορούν να περάσουν σε ιστούς των ψαριών που τρώγονται» τονίζει ο κ. Σαρηγιάννης.

«Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών βρέθηκαν στις γόπες, τα σαφρίδια και τις σαρδέλες του Θερμαϊκού, ενώ οι κολιοί ήταν τα ψάρια με την μικρότερη επιβάρυνση σε μικροπλαστικά. Οι συγκεντρώσεις μικροπλαστικών στους γαύρους, αν και όχι οι υψηλότερες, ήταν παρ’ όλα αυτά υψηλότερες από συγκεντρώσεις σε γαύρους από προηγούμενες μελέτες σε άλλες περιοχές» προσθέτει.

Υψηλές συγκεντρώσεις βρέθηκαν στα μεσοπελαγικά ψάρια, προφανώς λόγω της κίνησης των θαλάσσιων ρευμάτων στον Θερμαϊκό που οδήγησαν σε συγκέντρωση των μικροπλαστικών σωματιδίων σε απόσταση 10 χλμ από την ακτή (πολύ υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών στο θαλάσσιο νερό βρέθηκαν σε απόσταση 10 χλμ από ότι σε 5 χλμ ή 0,5 χλμ από την ακτή).

Πρόληψη μόνο με μείωση χρήσης πλαστικού

Σύμφωνα με τον κ. Σαρηγιάννη έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι σημαντικές συγκεντρώσεις μικροπλαστικών βρέθηκαν και σε απομονωμένες ακτές, κάτι που δείχνει ότι η ρύπανση από μικροπλαστικά μπορεί να συμβεί και σε περιοχές που δεν επηρεάζονται άμεσα από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, καθώς τα σωματίδια μπορούν να μεταφερθούν από ατμοσφαιρικά και θαλάσσια ρεύματα.

«Η πρόληψη της διασποράς των μικροπλαστικών στο περιβάλλον μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μείωση της χρήσης των πλαστικών στην πηγή. Ας σημειωθεί όμως ότι ακόμη και αν απαγορευθούν τελείως οι χρήσεις πλαστικών προϊόντων, τα μεγαλύτερα σε μέγεθος πλαστικά είδη που βρίσκονται σε περιβαλλοντικούς αποδέκτες μπορούν με την πάροδο του χρόνου να μετασχηματιστούν σε μικροπλαστικά σωματίδια» καταλήγει.

Τα αποτελέσματα της έρευνας

Επιφανειακά ύδατα: Σαρώθηκε μια θαλάσσια επιφάνεια 38.392 τ.μ. και στα 21 δείγματα επιφανειακού νερού που λήφθηκαν βρέθηκαν συνολικά 28.523 μικροπλαστικά σωματίδια (xtagstartz5 χιλιοστά) και 1.740 τεμάχια μεγαλύτερου μεγέθους.

Δεν υπήρχε κανένα δείγμα καθαρό από μικροπλαστικά και αυτό κατά τους ερευνητές δείχνει ότι η περιοχή του Θερμαϊκού είναι πολύ επιβαρυμένη.

Συγκεκριμένα, σε κάθε δείγμα των 250 ml βρέθηκαν από 189 έως 7714 σωματίδια. Μάλιστα τα περισσότερα από τα θραύσματα πλαστικού βρέθηκαν σε απόσταση 10χλμ από την ακτή, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορούν να μεταφερθούν από τον άνεμο και τα θαλάσσια ρεύματα.