31/12/2023 08:00
Η ηγεσία μιας πόλης ή μιας περιφέρειας είναι η πλέον κρίσιμη παράμετρος η οποία καθορίζει το παρόν και το μέλλον της. Παρά το συγκεντρωτικό μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας ο ρόλος των τοπικών ηγεσιών είναι αποφασιστικός.
Υπό αυτή την έννοια το 2023 που απέρχεται σήμερα θα αποδειχθεί καθοριστικό αφού μέσα από τις δύο εθνικές εκλογές και τις εκλογές της αυτοδιοίκησης αναδείχθηκε η νέα ηγεσία της Θεσσαλονίκης η οποία θα διαχειριστεί τις τύχες της για τα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια. Από την εθνική κάλπη προέκυψαν οι 26 εκπρόσωποι στο Κοινοβούλιο, 17 της Α’ και 9 της Β’ εκλογικής περιφέρειας∙ από δε την αυτοδιοικητική οι νέες διοικήσεις στους 14 δήμους της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης, καθώς και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Σε επίπεδο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης τα νέα πρόσωπα είναι ελάχιστα. Από τους συνολικά έντεκα βουλευτές που εξέλεξε η Νέα Δημοκρατία στις δύο εκλογικές περιφέρειες, μόλις δύο είναι καινούργιοι, ο Διαμαντής Γκολιδάκης στην Α' και ο Φάνης Παπάς στη Β'. Στους κερδισμένους του “γαλάζιου” στρατοπέδου είναι οι Σταύρος Καλαφάτης και Δημήτρης Βαρτζόπουλος οι οποίοι πρώτευσαν σε σταυρούς σε Α' και Β' αντίστοιχα, και αξιοποιήθηκαν στη συνέχεια, στη θέση του γενικού γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ο πρώτος και υφυπουργός ο δεύτερος. Στους κερδισμένους και η Έλενα Ράπτη η οποία για πρώτη φορά μπήκε σε κυβερνητική θέση, όπως και ο Νίκος Ταχιάος ο οποίος από πρόεδρος της Αττικό Μετρό προήχθη σε υφυπουργός Υποδομών. Στους χαμένους του κυβερνητικού στρατοπέδου είναι ο τέως βουλευτής Σάββας Αναστασιάδης ο οποίος απέτυχε να επανεκλεγεί στη Β', αλλά και ο Κώστας Γκιουλέκας ο οποίος παρότι επανεξελέγη ψηλά, στη δεύτερη θέση στην Α', εντούτοις παρέμεινε ξανά εκτός κυβερνητικού σχήματος.
Στον ΣΥΡΙΖΑ, η εκλογική καθίζηση είχε συνέπειες και στα πρόσωπα. Έχασε τρεις βουλευτές και από τους συνολικά επτά που είχε το 2019 επανεξελέγησαν μόλις τρεις, ενώ μία, η Ράνια Θρασκιά, κατέλαβε για πρώτη φορά κοινοβουλευτικό έδρανο. Στους κερδισμένους είναι ο Σωκράτης Φάμελλος ο οποίος μετά τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ κατέχει την πολύ υψηλή θέση του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και η Κατερίνα Νοτοπούλου η οποία κατάφερε να επανεκλεγεί πρώτη σε σταυρούς στην Α'. Καλά τα πήγε και η Δώρα Αυγέρη η οποία, παρότι δεν επανεξελέγη, αφού το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχασε τη δεύτερη έδρα στη Β', σήμερα κατέχει τη θέση της εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ. Στους χαμένους συγκατελέγονται οι Γιάννης Αμανατίδης, Κωνσταντίνος Ζουράρης και Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης οι οποίοι απέτυχαν να επανεκλεγούν. Ο τελευταίος, μάλιστα, αποχώρησε προ ημερών και από το κόμμα.
Όλα τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα διαθέτουν από έναν βουλευτή σε Α' και Β' Θεσσαλονίκης, πλην του ΠΑΣΟΚ που δεν εκπροσωπείται στη Β' παρότι κατέλαβε την τρίτη θέση. Στα αξιοσημείωτα είναι ότι πέντε αρχηγοί κομμάτων είναι βουλευτές Θεσσαλονίκης. Οι Κυριάκος Μητσοτάκης, Νίκος Ανδρουλάκης και Δημήτρης Κουτσούμπας στην Α' και οι Δημήτρης Νατσιός και Βασίλης Στίγκας στη Β'. Η επιλογή της έδρας της Α' από τον κ. Ανδρουλάκη άφησε εκτός Κοινοβουλίου τον Χάρη Καστανίδη, ενώ οι εκλογές αυτές σηματοδότησαν και το τέλος της κοινοβουλευτικής πορείας του πρώην πρωθυπουργού και βουλευτή Θεσσαλονίκης, Κώστα Καραμανλή.
Η κάλπη των περιφερειακών εκλογών ανέδειξε κερδισμένο τον Απόστολο Τζιτζικώστα ο οποίος επανεξελέγη για τρίτη φορά, διατηρώντας το ποσοστό του πάνω από το 60%. Κέρδη σημείωσε και ο Χρήστος Παπαστεργίου ο οποίος ανέβασε κατά τρεισήμισι μονάδες το ποσοστό του, ξεπερνώντας και το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ που τον στήριξε. Στους χαμένους της αναμέτρησης είναι ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Μυλόπουλος ο οποίος βρέθηκε σχεδόν δέκα μονάδες κάτω από το κομματικό ποσοστό.
Η άλλη αυτοδιοικητική κάλπη επιφύλασσε δυσάρεστες εκπλήξεις για περίπου τους μισούς από τους εν ενεργεία δημάρχους οι οποίοι απέτυχαν να επανεκλεγούν. Κάποιοι μάλιστα εξ αυτών, όπως ο Κωνσταντίνος Ζέρβας στο δήμο Θεσσαλονίκης, ο Γιάννης Δαρδαμανέλης στην Καλαμαριά, ο Κλεάνθης Μανδαλιανός στο δήμο Κορδελιού Ευόσμου, ο Γιώργος Τσαμασλής στον Θερμαϊκό και ο Γιάννης Ιωαννίδης στον δήμο Δέλτα είχαν μόλις μία θητεία, σε αντίθεση με τον Δημήτρη Δεμουρτζίδη στο δήμο Παύλου Μελά ο οποίος είχε δύο.
Στους κερδισμένους περιλαμβάνονται ασφαλώς οι νεοεκλεγέντες δήμαρχοι Στέλιος Αγγελούδης (Θεσσαλονίκη), Χρύσα Αράπογλου (Καλαμαριά), Λευτέρης Αλεξανδρίδης (Κορδελιό Εύοσμος), Δημήτρης Ασλανίδης (Π. Μελά), Γερακίνα Μπισμπινά (Δέλτα), Θεόδωρος Τζέκος (Θερμαϊκός) και Νίκη Ανδρεάδου (Λαγκαδά). Κέρδη κατέγραψαν και επτά δήμαρχοι οι οποίοι επανεξελέγησαν. Πρωτίστως οι Λάζαρος Κυρίζογλου (Αμπελόκηποι Μενεμένη), Θεόδωρος Παπαδόπουλος (Θέρμη) και Σίμος Δανιηλίδης (Νεάπολη Συκιές) οι οποίοι επανεξελέγησαν για έβδομη θητεία οι δύο πρώτοι και για όγδοη ο τρίτος, αυξάνοντας μάλιστα τα ποσοστά τους, όπως και ο Ιγνάτιος Καϊτεζίδης (Πυλαία Χορτιάτης) ο οποίος επίσης εκλέχθηκε για έβδομη φορά, παρότι απώλεσε περίπου 10% σε σχέση με το 2019. Στους κερδισμένους είναι και οι επανεκλεγέντες Διαμαντής Λιάμας (Βόλβη), Παντελής Τσακίρης (Ωραιόκαστρο) και Σταύρος Αναγνωστόπουλος (Χαλκηδόνα). Ειδικότερα, ο κ. Κυρίζογλου αναμένεται, σύμφωνα με τα προγνωστικά, να επανεκλεγεί στη θέση του προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας.
Εάν θα έπρεπε να επιλέξουμε έναν απ' όσους εξελέγησαν στη Θεσσαλονίκη από τις εθνικές και αυτοδιοικητικές κάλπες, ως το “πρόσωπο της χρονιάς”, αυτός θα ήταν ο νέος δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Ο Στέλιος Αγγελούδης προέκυψε θαρρείς από το πουθενά. Κατάφερε να αιφνιδιάσει, κινούμενος κάτω από τα ραντάρ των κομμάτων και των υπολοίπων υποψηφίων· προετοίμασε αθόρυβα την υποψηφιότητά του· ξεκίνησε από πολύ χαμηλά, με μονοψήφια ποσοστά στις πρώτες δημοσκοπήσεις, αλλά δεν απογοητεύτηκε· εργάστηκε με μεθοδικότητα και με ένταση κατορθώνοντας να συγκροτήσει μία αξιόμαχη ομάδα και ένα σοβαρό, πολυσυλλεκτικό ψηφοδέλτιο· κατάφερε και μπήκε στον δεύτερο γύρο όπου εξελέγη με το θριαμβευτικό 67,33%.
Το εύρος της νίκης του αναδεικνύει ταυτόχρονα και το βάρος της ευθύνης που αναλαμβάνει. Ευθύνη η οποία μάλιστα είναι διττή: πρώτα απ' όλα καλείται να ανατάξει μία πόλη η οποία έχει αφεθεί στην τύχη της από τον προκάτοχό του. Κατ' αρχάς να την ξεβρομίσει από τα σκουπίδια τα οποία ξεχειλίζουν από παντού, να τρέξει κάποια πρώτα ώριμα έργα (πλατεία Ελευθερίας, πεζοδρόμηση Αγίας Σοφίας) τα οποία είχαν ακυρωθεί από τον απερχόμενο δήμαρχο, να βάλει τάξη στα οικονομικά του δήμου, αφού δεν υπάρχει καν προϋπολογισμός για το 2024. Συγχρόνως όμως, ο κ. Αγγελούδης καλείται να ηγηθεί όλων των φορέων της πόλης, σε μια κοινή προσπάθεια για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων και τη διευθέτηση πολυετών εκκρεμοτήτων που την ταλανίζουν. Να καταφέρει εν ολίγοις να αποδείξει ότι μπορεί να αρθεί στο ύψος του “Θεσσαλονικάρχη”.
Κλείνοντας, πρέπει να επισημάνουμε την ιδιαίτερη σημασία της αλλαγής που επήλθε στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Η παραίτηση του κ. Άνθιμου και η εκλογή ως διαδόχου του, του κ. Φιλόθεου, ενός νέου, καλλιεργημένου και εξωστρεφούς ιεράρχη δημιουργεί προσδοκίες ότι ένας σημαντικός θεσμός της πόλης μπορεί, σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία της, να συνδράμει ώστε η Θεσσαλονίκη να γίνει περισσότερο “συμπεριληπτική”, περισσότερο “φωτεινή”.
Με τις σκέψεις αυτές ας ευχηθούμε να έχουμε μια καλή νέα χρονιά, με υγεία, ειρήνη, λιγότερη τοξικότητα, περισσότερη σοφία, με αλληλεγγύη και κυρίως, με ανθρωπιά!
Η ηγεσία μιας πόλης ή μιας περιφέρειας είναι η πλέον κρίσιμη παράμετρος η οποία καθορίζει το παρόν και το μέλλον της. Παρά το συγκεντρωτικό μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας ο ρόλος των τοπικών ηγεσιών είναι αποφασιστικός.
Υπό αυτή την έννοια το 2023 που απέρχεται σήμερα θα αποδειχθεί καθοριστικό αφού μέσα από τις δύο εθνικές εκλογές και τις εκλογές της αυτοδιοίκησης αναδείχθηκε η νέα ηγεσία της Θεσσαλονίκης η οποία θα διαχειριστεί τις τύχες της για τα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια. Από την εθνική κάλπη προέκυψαν οι 26 εκπρόσωποι στο Κοινοβούλιο, 17 της Α’ και 9 της Β’ εκλογικής περιφέρειας∙ από δε την αυτοδιοικητική οι νέες διοικήσεις στους 14 δήμους της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης, καθώς και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Σε επίπεδο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης τα νέα πρόσωπα είναι ελάχιστα. Από τους συνολικά έντεκα βουλευτές που εξέλεξε η Νέα Δημοκρατία στις δύο εκλογικές περιφέρειες, μόλις δύο είναι καινούργιοι, ο Διαμαντής Γκολιδάκης στην Α' και ο Φάνης Παπάς στη Β'. Στους κερδισμένους του “γαλάζιου” στρατοπέδου είναι οι Σταύρος Καλαφάτης και Δημήτρης Βαρτζόπουλος οι οποίοι πρώτευσαν σε σταυρούς σε Α' και Β' αντίστοιχα, και αξιοποιήθηκαν στη συνέχεια, στη θέση του γενικού γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ο πρώτος και υφυπουργός ο δεύτερος. Στους κερδισμένους και η Έλενα Ράπτη η οποία για πρώτη φορά μπήκε σε κυβερνητική θέση, όπως και ο Νίκος Ταχιάος ο οποίος από πρόεδρος της Αττικό Μετρό προήχθη σε υφυπουργός Υποδομών. Στους χαμένους του κυβερνητικού στρατοπέδου είναι ο τέως βουλευτής Σάββας Αναστασιάδης ο οποίος απέτυχε να επανεκλεγεί στη Β', αλλά και ο Κώστας Γκιουλέκας ο οποίος παρότι επανεξελέγη ψηλά, στη δεύτερη θέση στην Α', εντούτοις παρέμεινε ξανά εκτός κυβερνητικού σχήματος.
Στον ΣΥΡΙΖΑ, η εκλογική καθίζηση είχε συνέπειες και στα πρόσωπα. Έχασε τρεις βουλευτές και από τους συνολικά επτά που είχε το 2019 επανεξελέγησαν μόλις τρεις, ενώ μία, η Ράνια Θρασκιά, κατέλαβε για πρώτη φορά κοινοβουλευτικό έδρανο. Στους κερδισμένους είναι ο Σωκράτης Φάμελλος ο οποίος μετά τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ κατέχει την πολύ υψηλή θέση του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και η Κατερίνα Νοτοπούλου η οποία κατάφερε να επανεκλεγεί πρώτη σε σταυρούς στην Α'. Καλά τα πήγε και η Δώρα Αυγέρη η οποία, παρότι δεν επανεξελέγη, αφού το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχασε τη δεύτερη έδρα στη Β', σήμερα κατέχει τη θέση της εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ. Στους χαμένους συγκατελέγονται οι Γιάννης Αμανατίδης, Κωνσταντίνος Ζουράρης και Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης οι οποίοι απέτυχαν να επανεκλεγούν. Ο τελευταίος, μάλιστα, αποχώρησε προ ημερών και από το κόμμα.
Όλα τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα διαθέτουν από έναν βουλευτή σε Α' και Β' Θεσσαλονίκης, πλην του ΠΑΣΟΚ που δεν εκπροσωπείται στη Β' παρότι κατέλαβε την τρίτη θέση. Στα αξιοσημείωτα είναι ότι πέντε αρχηγοί κομμάτων είναι βουλευτές Θεσσαλονίκης. Οι Κυριάκος Μητσοτάκης, Νίκος Ανδρουλάκης και Δημήτρης Κουτσούμπας στην Α' και οι Δημήτρης Νατσιός και Βασίλης Στίγκας στη Β'. Η επιλογή της έδρας της Α' από τον κ. Ανδρουλάκη άφησε εκτός Κοινοβουλίου τον Χάρη Καστανίδη, ενώ οι εκλογές αυτές σηματοδότησαν και το τέλος της κοινοβουλευτικής πορείας του πρώην πρωθυπουργού και βουλευτή Θεσσαλονίκης, Κώστα Καραμανλή.
Η κάλπη των περιφερειακών εκλογών ανέδειξε κερδισμένο τον Απόστολο Τζιτζικώστα ο οποίος επανεξελέγη για τρίτη φορά, διατηρώντας το ποσοστό του πάνω από το 60%. Κέρδη σημείωσε και ο Χρήστος Παπαστεργίου ο οποίος ανέβασε κατά τρεισήμισι μονάδες το ποσοστό του, ξεπερνώντας και το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ που τον στήριξε. Στους χαμένους της αναμέτρησης είναι ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Μυλόπουλος ο οποίος βρέθηκε σχεδόν δέκα μονάδες κάτω από το κομματικό ποσοστό.
Η άλλη αυτοδιοικητική κάλπη επιφύλασσε δυσάρεστες εκπλήξεις για περίπου τους μισούς από τους εν ενεργεία δημάρχους οι οποίοι απέτυχαν να επανεκλεγούν. Κάποιοι μάλιστα εξ αυτών, όπως ο Κωνσταντίνος Ζέρβας στο δήμο Θεσσαλονίκης, ο Γιάννης Δαρδαμανέλης στην Καλαμαριά, ο Κλεάνθης Μανδαλιανός στο δήμο Κορδελιού Ευόσμου, ο Γιώργος Τσαμασλής στον Θερμαϊκό και ο Γιάννης Ιωαννίδης στον δήμο Δέλτα είχαν μόλις μία θητεία, σε αντίθεση με τον Δημήτρη Δεμουρτζίδη στο δήμο Παύλου Μελά ο οποίος είχε δύο.
Στους κερδισμένους περιλαμβάνονται ασφαλώς οι νεοεκλεγέντες δήμαρχοι Στέλιος Αγγελούδης (Θεσσαλονίκη), Χρύσα Αράπογλου (Καλαμαριά), Λευτέρης Αλεξανδρίδης (Κορδελιό Εύοσμος), Δημήτρης Ασλανίδης (Π. Μελά), Γερακίνα Μπισμπινά (Δέλτα), Θεόδωρος Τζέκος (Θερμαϊκός) και Νίκη Ανδρεάδου (Λαγκαδά). Κέρδη κατέγραψαν και επτά δήμαρχοι οι οποίοι επανεξελέγησαν. Πρωτίστως οι Λάζαρος Κυρίζογλου (Αμπελόκηποι Μενεμένη), Θεόδωρος Παπαδόπουλος (Θέρμη) και Σίμος Δανιηλίδης (Νεάπολη Συκιές) οι οποίοι επανεξελέγησαν για έβδομη θητεία οι δύο πρώτοι και για όγδοη ο τρίτος, αυξάνοντας μάλιστα τα ποσοστά τους, όπως και ο Ιγνάτιος Καϊτεζίδης (Πυλαία Χορτιάτης) ο οποίος επίσης εκλέχθηκε για έβδομη φορά, παρότι απώλεσε περίπου 10% σε σχέση με το 2019. Στους κερδισμένους είναι και οι επανεκλεγέντες Διαμαντής Λιάμας (Βόλβη), Παντελής Τσακίρης (Ωραιόκαστρο) και Σταύρος Αναγνωστόπουλος (Χαλκηδόνα). Ειδικότερα, ο κ. Κυρίζογλου αναμένεται, σύμφωνα με τα προγνωστικά, να επανεκλεγεί στη θέση του προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας.
Εάν θα έπρεπε να επιλέξουμε έναν απ' όσους εξελέγησαν στη Θεσσαλονίκη από τις εθνικές και αυτοδιοικητικές κάλπες, ως το “πρόσωπο της χρονιάς”, αυτός θα ήταν ο νέος δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Ο Στέλιος Αγγελούδης προέκυψε θαρρείς από το πουθενά. Κατάφερε να αιφνιδιάσει, κινούμενος κάτω από τα ραντάρ των κομμάτων και των υπολοίπων υποψηφίων· προετοίμασε αθόρυβα την υποψηφιότητά του· ξεκίνησε από πολύ χαμηλά, με μονοψήφια ποσοστά στις πρώτες δημοσκοπήσεις, αλλά δεν απογοητεύτηκε· εργάστηκε με μεθοδικότητα και με ένταση κατορθώνοντας να συγκροτήσει μία αξιόμαχη ομάδα και ένα σοβαρό, πολυσυλλεκτικό ψηφοδέλτιο· κατάφερε και μπήκε στον δεύτερο γύρο όπου εξελέγη με το θριαμβευτικό 67,33%.
Το εύρος της νίκης του αναδεικνύει ταυτόχρονα και το βάρος της ευθύνης που αναλαμβάνει. Ευθύνη η οποία μάλιστα είναι διττή: πρώτα απ' όλα καλείται να ανατάξει μία πόλη η οποία έχει αφεθεί στην τύχη της από τον προκάτοχό του. Κατ' αρχάς να την ξεβρομίσει από τα σκουπίδια τα οποία ξεχειλίζουν από παντού, να τρέξει κάποια πρώτα ώριμα έργα (πλατεία Ελευθερίας, πεζοδρόμηση Αγίας Σοφίας) τα οποία είχαν ακυρωθεί από τον απερχόμενο δήμαρχο, να βάλει τάξη στα οικονομικά του δήμου, αφού δεν υπάρχει καν προϋπολογισμός για το 2024. Συγχρόνως όμως, ο κ. Αγγελούδης καλείται να ηγηθεί όλων των φορέων της πόλης, σε μια κοινή προσπάθεια για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων και τη διευθέτηση πολυετών εκκρεμοτήτων που την ταλανίζουν. Να καταφέρει εν ολίγοις να αποδείξει ότι μπορεί να αρθεί στο ύψος του “Θεσσαλονικάρχη”.
Κλείνοντας, πρέπει να επισημάνουμε την ιδιαίτερη σημασία της αλλαγής που επήλθε στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Η παραίτηση του κ. Άνθιμου και η εκλογή ως διαδόχου του, του κ. Φιλόθεου, ενός νέου, καλλιεργημένου και εξωστρεφούς ιεράρχη δημιουργεί προσδοκίες ότι ένας σημαντικός θεσμός της πόλης μπορεί, σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία της, να συνδράμει ώστε η Θεσσαλονίκη να γίνει περισσότερο “συμπεριληπτική”, περισσότερο “φωτεινή”.
Με τις σκέψεις αυτές ας ευχηθούμε να έχουμε μια καλή νέα χρονιά, με υγεία, ειρήνη, λιγότερη τοξικότητα, περισσότερη σοφία, με αλληλεγγύη και κυρίως, με ανθρωπιά!
ΣΧΟΛΙΑ