Σε κλίμα συγκίνησης πραγματοποιήθηκε σήμερα η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σήμερα, μπροστά στο μνημείο Ολοκαυτώματος, στην πλατεία Ελευθερίας, για τη συμπλήρωση 81 ετών από την εξόντωση των 45.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης στα ναζιστικά στρατόπεδα της Πολωνίας και της Γερμανίας.

Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, τόνισε πως «Το τί θυμάσαι από το παρελθόν, καθορίζει και το που πορεύεσαι στο μέλλον. Το παρελθόν είναι πυξίδα για τις κοινωνίες και τους λαούς, αλλά και για κάθε έναν από εμάς ξεχωριστά. Για αυτό και η παρουσία μας σήμερα εδώ,  είναι παρουσία μνήμης, αλλά και ουσίας.

Είναι ένα δυνατό “παρών” που τιμά τους Έλληνες Εβραίους Μάρτυρες και Ήρωες του Ολοκαυτώματος.

Ένα ισχυρό μήνυμα εγρήγορσης απέναντι σε κάθε πρόκληση.

Η καθιέρωση της Ημέρας Μνήμης για τους Έλληνες Εβραίους Μάρτυρες και Ήρωες του Ολοκαυτώματος, είναι μια ιδιαίτερα σημαντική, εθνική απόφαση αυτογνωσίας. Ειδικά εδώ στη Θεσσαλονίκη, είναι μια Ημέρα που μας κάνει να σκεφτόμαστε ένα από τα σκοτεινότερα κεφάλαια της νεότερης ιστορίας μας.

Καμία άλλη εβραϊκή κοινότητα στην Ευρώπη δεν εξοντώθηκε τόσο μαζικά τόσο γρήγορα, όσο η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης.

Μια κοινότητα, από της μεγαλύτερες και αρχαιότερες στην Ευρώπη και επίκεντρο του σεφαραδίτικου εβραϊσμού, που ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία και την πορεία της πόλης.

Λίγα μέτρα από αυτήν εδώ την Πλατεία, ξεκίνησε το πρώτο «τρένο του θανάτου» για το Άουσβιτς – Μπίρκεναου, στιβαγμένο με παιδιά, γυναίκες, άνδρες και ηλικιωμένους, που έβλεπαν για τελευταία φορά την αγαπημένη τους πατρίδα.

Το μνημείο λοιπόν του Ολοκαυτώματος μας προτρέπει να κοιτάξουμε κατάματα αυτό το παρελθόν. Και ταυτόχρονα αποτελεί τη διαρκή υπενθύμιση του καθήκοντος που έχουμε: Να μην αφήσουμε ποτέ, ούτε χαραμάδα στο τυφλό μίσος, το ρατσισμό και τον αντισημιτισμό».

Από την πλευρά του ο Πρέσβης των Η.Π.Α., Τζορτζ Τσούνης τόνισε ότι «ποτέ δεν θα ξεχάσουμε τις βιαιότητες και όσα πέρασαν τα αδέρφια μας. Είναι μια από τις πιο μαύρες ιστορίες». Ο ίδιος μιλώντας για το πάρκο μνήμης στην πλατεία Ελευθερίας είπε πως ο μόνος χώρος που μπορεί και πρέπει να γίνει το πάρκο μνήμης είναι στην πλατεία Ελευθερίας. “Μπορούμε παντού μα κάνουμε πάρκο αλλά μόνο ένα μέρος για να κλείσουμε την πληγή και να τιμήσουμε τους νεκρούς κι αυτό είναι εδώ. Μόνο εδώ μπορούμε να δεσμευτούμε και να δείξουμε το ήθος, το φιλότιμο μας που απαιτείται. Πρέπει τώρα να απαντήσουμε απέναντι στον αντισημιτισμό».

Εκ μέρους του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, ο αντιπρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Λάζαρος Σεφιχά, δήλωσε πως αναμένει τις ενέργειες του νέου δημάρχου, λέγοντας πως οι Θεσσαλονικείς μοιάζουν να παρακολουθούν το ζήτημα της δημιουργίας του πάρκου μνήμης αμήχανοι και σιωπηλοί, όπως ήταν το μαύρο Σάββατο του ’41.

Ο Πρέσβης του Ισραήλ, Noam Katz σημείωσε ότι το πάρκο μνήμης θα είναι τόπος συλλογικής εγρήγορσης και θα αναδεικνύει τις αξίες της ανοχής και της κατανόησης.

Ο υφυπουργός Μακεδονίας Θράκης Στάθης Κωνσταντινίδης ανακοίνωσε πως «Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να εκπονήσει, και ήδη επεξεργάζεται το περιεχόμενο ενός συνεκτικού Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την καταπολέμηση του Αντισημιτισμού.

Αυτό θα συστηματοποιεί πολλές δράσεις που ήδη πραγματοποιούνται επί σειρά ετών και θα προβλέπει νέες, με την εμπλοκή υπουργείων και άλλων φορέων, όπως προβλέπει και η πρώτη "Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2021, για την καταπολέμηση του Αντισημιτισμού και την προώθηση της εβραϊκής ζωής".

Παράλληλα, το Υπουργείο Εξωτερικών ορίζει συνεχώς, από το 2012, Ειδικό Εκπρόσωπο για την καταπολέμηση του Αντισημιτισμού και την προάσπιση της Μνήμης του Ολοκαυτώματος.

Στην Ελλάδα δεν είναι ανεκτές εκδηλώσεις Αντισημιτισμού και άλλων μορφών ρατσισμού και μισαλλοδοξίας.

Το ελληνικό κράτος με πολλά νομοθετικά και άλλα μέτρα καταπολεμά τον Αντισημιτισμό και μεριμνά για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος, σε στενή συνεργασία με τους Εβραίους συμπολίτες μας, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος και τις κατά τόπους Ισραηλιτικές Κοινότητες.

Εδώ στη Θεσσαλονίκη, στην πόλη που στο παρελθόν χαρακτηρίσθηκε ως madre Israel, μητέρα του εβραϊσμού, η μνήμη είναι και θα παραμείνει παρούσα.

Ο ελληνικός λαός, που σε τόσες θυσίες υποβλήθηκε κάτω από τη ναζιστική κατοχή και τον πόλεμο, δεν ανέχεται να βεβηλώνονται μνημεία και χώροι που μαρτυρούν σήμερα τη φρίκη που έζησε η ανθρωπότητα. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε όσα συνέβησαν, πρέπει να τα μαθαίνουμε και να τα ερευνούμε, για να μην τα ξαναζήσουμε.

Γι' αυτό, είναι εθνικό καθήκον μας να περάσουμε τη μνήμη στις νέες γενεές.

Το Μουσείο του Ολοκαυτώματος, η ανέγερση του οποίου βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ, θα συμβάλλει καθοριστικά σε αυτό.

Κι ας μην πλανιόμαστε, υπάρχουν ακόμα θιασώτες του ναζισμού και του αντισημιτισμού, κι αν δεν τολμούν να υπερασπιστούν δημόσια τις κτηνωδίες του παρελθόντος, καλλιεργούν συστηματικά τη ρητορική μίσους και σπέρνουν την έχθρα στο γόνιμο έδαφος της παραπληροφόρησης και της συνωμοσιολογίας.

Για αυτό, αν πράγματι θέλουμε το ποτέ ξανά, να μην καταλήξει μία αφελής ευχή, πρέπει πάντα να συνοδεύεται από το καμία ανοχή».

Από την πλευρά της η Αντιπεριφερειαρχης Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου τόνισε πως «Λείπει από την εκπαίδευσή μας η ιστορία της ιστορίας μας.

Αυτό το κενό γεννάει παρενέργειες με κυριότερη το μίσος.

Θρέφει ψυχώσεις.

Κι όταν η ψύχωση δηλητηριάζει τους λαούς γεννάει εκατόμβες νεκρών.

Όχι δεν ήταν 46.000 οι εβραίοι της Θεσσαλονίκης που κάηκαν στα κρεματόρια.

Τα νούμερα από μόνα τους μπορεί να είναι σοκαριστικά αλλά αυτά τα νούμερα έχουν πίσω τους πρόσωπα ζωές συναισθήματα αγωνίες προσδοκίες.

Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης δεν είχαν ούτε τάφο να τους θρηνήσει κάποιος.

Το Μουσείο του Ολοκαυτώματος είναι ένα ουσιαστικό κομμάτι του παζλ της πόλης».

Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης τόνισε πως «Είναι ημέρα πένθους η σημερινή. Η ημέρα που γυρνάμε το ρολόι του χρόνου πίσω, στα χρόνια της φρίκης. Στη μαρτυρική εκείνη εποχή, που η Θεσσαλονίκη, η πόλη της αρμονικής συμβίωσης, επρόκειτο να στερηθεί βίαια ένα πολύτιμο κομμάτι της ιδιαίτερης, πολυπολιτισμικής ταυτότητάς της, ένα κομμάτι της ίδιας της ψυχής της. Είναι η ημέρα που αποδίδουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής στα θύματα του τρόμου και επαναβεβαιώνουμε με τον πλέον εμφατικό τρόπο πως δεν ξεχνάμε. Όπως εύστοχα έχει γραφτεί, στον 20ο αιώνα η ανθρωπότητα γνώρισε τα πιο απάνθρωπα καθεστώτα στην Ιστορία της. Όμως τα καθεστώτα αυτά πέρασαν, καταποντίστηκαν, κατέρρευσαν με πάταγο και αποτελούν πλέον τραγική ανάμνηση και παράδειγμα προς αποφυγή.

Όμως πρέπει όλοι μας να επαγρυπνούμε. Να επαγρυπνούμε και να μη ξεχνούμε. Γιατί η λήθη δεν οδηγεί μόνο στην προσβολή της μνήμης των νεκρών, αλλά ανοίγει την πόρτα στο εφιαλτικό ενδεχόμενο επανάληψης του χρονικού της φρίκης.

Δεν πρέπει επ’ ουδενί να παρασυρθούμε από μια ψευδαίσθηση ανώδυνου εφησυχασμού πως, δήθεν, ο κίνδυνος των υμνητών του ναζισμού ανήκει στο παρελθόν.

Πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό απ’ όλους, πως το αβγό του φιδιού επωάζεται και πως πρέπει να δώσουμε μια ηχηρή απάντηση στα σταγονίδια αυτά, προτάσσοντας τις πανανθρώπινες αξίες της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, της Κοινωνική Δικαιοσύνης, της Αλληλεγγύης. Να τιμήσουμε έμπρακτα τη μνήμη όλων των Εβραίων που μαρτύρησαν στα ναζιστικά κρεματόρια.

Το οφείλουμε στους 43.000 Εβραίους συμπολίτες μας που μεταφέρθηκαν από την 15η Μαρτίου μέχρι και την 10η Αυγούστου 1943 στο στρατόπεδο θανάτου του Άουσβιτς, το οφείλουμε στα έξι εκατομμύρια Εβραίους – αθώες ψυχές, θύματα του Ολοκαυτώματος».

Η εκδήλωση ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση στα θύματα του Ολοκαυτώματος και ολοκληρώθηκε με κατάθεση στεφάνων. 

Συγκίνηση τέλος προκάλεσε η στιγμή κατά την οποία μαθητές του εβραϊκού σχολείου άφησαν λουλούδια στο Μνημείου Ολοκαυτώματος.