Τετραπλασιάστηκαν τα εργατικά δυστυχήματα τα τελευταία τρία χρόνια στην Ελλάδα, ενώ μόνο τους τρεις πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους έχουμε 49 θανάτους, κι αυτό χωρίς καν να αρχίσουν οι αγροτικές εργασίες, όπου καταγράφονται δύο θάνατοι εργαζομένων κάθε μήνα.

Για «πανδημία εργατικών ατυχημάτων» έκανε λόγο ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε, το 2018 καταγράφονται 46 εργατικά δυστυχήματα, 51 το 2019, 41 το 2020, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ενώ με βάση τα στοιχεία της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδος το 2022 καταγράφηκαν 104 εργατικά δυστυχήματα και το 2023 49 εργαζόμενοι δεν γύρισαν ποτέ από τη δουλειά τους. Μεταξύ αυτών ήταν και οι 12 εργαζόμενοι που δούλευαν στα δύο τρένα που συγκρούστηκαν στα Τέμπη. Όπως είπε ο κ. Στοϊμενίδης ενώ σε όλη την Ευρώπη τα εργατικά δυστυχήματα μειώνονται, μόνο στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία υπάρχει ραγδαία επιδείνωση. «Το εργατικό δυστύχημα έχει ταξικό πρόσημο» επεσήμανε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι πρόκειται για χαμηλά αμειβόμενους, χωρίς εξειδίκευση ανθρώπους που εργάζονται συχνά πέραν του ωραρίου τους και πολλές φορές ανασφάλιστοι.

«Έχει γίνει συνήθεια κάθε εβδομάδα να διαβάζουμε για την απώλεια ενός εργαζομένου εν ώρα εργασίας. Τα νούμερα τρομάζουν. Δεν αντιστοιχούν σε μια χώρα που θέλει να λέγεται ευρωπαϊκή» είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης Χάρης Κυπριανίδης, επισημαίνοντας ότι πρέπει να θυμόμαστε ότι τα νούμερα αντιστοιχούν σε ζωές ανθρώπων που χάνονται.

Οι κλάδοι με τα περισσότερα δυστυχήματα

Ανά κλάδο πολλά εργαστικά δυστυχήματα καταγράφονται:

στον αγροτικό κλάδο όπου μόνο το 2022 είχαμε 27 νεκρούς από ανατροπές τρακτόρων

στα λατομεία και τα έργα του ΔΕΔΔΗΕ όπου 12 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους,

στον κατασκευαστικό κλάδο και τα οικοδομικά έργα,

στους διανομείς τροφίμων, όπου 5 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους

στους εργαζόμενους σε δήμους και εργολαβίες δημοτικών έργων από οπου 13 εργαζόμενοι δεν γύρισαν ποτέ στα σπίτια τους

Στη Θεσσαλονίκη το 2022 επτά εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους εν ώρα εργασίας και 13 τραυματίστηκαν σοβαρά, ενώ φέτος καταγράφηκαν άλλα τέσσερα εργατικά δυστυχήματα, χωρίς να υπολογίζονται οι έξι του σιδηροδρομικού δυστυχήματος, και χωρίς να υπολογίζονται όσοι ταξίδευαν για επαγγελματικό ταξίδι, όπως σχολίασε κ. Στοϊμενίδης.

Ανειδίκευτοι χειριστές

Πολύ οξυμένο είναι το πρόβλημα με τους χειριστές μηχανημάτων έργου, που εργάζονται σε όλο το φάσμα της παραγωγής, από αεροδρόμια μέχρι εργοτάξια και βιομηχανίες, με πιο πρόσφατο ένα δυστύχημα σε επιχείρηση στη Σίνδο στο οποίο ένας 27χρονος χειριστής περονοφόρου έχασε τη ζωή του. Στο 90% των δυστυχημάτων ο εργαζόμενος χάνει τη ζωή του ενώ στην….. καλύτερη περίπτωση θα ακρωτηριαστεί. Όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του σωματείου χειριστών μηχανημάτων έργου Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Χατζάκος πρόεδρος η κατάσταση στον κλάδο παρουσιάζει επιδείνωση τα τελευταία 4 χρόνια, και ειδικά τους τελευταίους μήνες, μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που επιτρέπει σε ανειδίκευτους εργάτες να χειρίζονται ανυψωτικά μηχανήματα μεταφορικού έργου έως και 2,5 τόνων. Στους τέσσερις μήνες που ισχύει αυτό το μέτρο έχουν καταγραφεί έξι θανατηφόρα δυστυχήματα, και τα θύματα δεν ήταν πιστοποιημένοι χειριστές, όταν τα προηγούμενα χρόνια χάνοντας κατά μέσο όρο τέσσερις εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια ενός έτους. Ο κ. Χατζάκος μίλησε για «επιταγές άνωθεν» που οδήγησαν σε αυτή την αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο.

Χωρίς προσωπικό για ελέγχους

Ο πρόεδρος του ΕΚΘ Χ. Κυπριανίδης απέδωσε την αύξηση των εργατικών δυστυχημάτων στην απαξίωση της Επιθεώρησης Εργασίας που έδωσε την ευκαιρία σε εργοδότες να ελαχιστοποιήσουν τα μέτρα ασφάλειας για να μειώσουν το κόστος τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το κέντρο της Θεσσαλονίκης υπάρχουν τρεις ελεγκτές, και όταν ο ένας λείπει με άδεια δεν μπορεί να βγει έξω κλιμάκιο, καθώς απαιτούνται δύο ελεγκτές. Πέντε επιθεωρητές -σούπερμαν τους χαρακτήρισε ο κ. Στοϊμενίδης- επιθεωρούν 1.000 μεταλλεία. Μέχρι πριν την πανδημία οι επιθεωρητές εργασίας μαζί με το σωματείο χειριστών μηχανημάτων έργου έκαναν 20-30 ελέγχους το χρόνο, ενώ «από την πανδημία και μετά κάναμε 4 ελέγχους όλο αυτό το διάστημα, γιατί δεν έχουν αυτοκίνητο, δεν έχουν προσωπικό και χρόνο» επεσήμανε ο κ. Χατζάκος. Μάλιστα όπως κατήγγειλαν οι τρεις συνδικαλιστές για να κάνει καταγγελία ένας εργαζόμενος ή ένα σωματείο πρέπει να καταβληθεί παράβολο 100 ευρώ.

Στην Ελλάδα δεν καταγράφονται οι επαγγελματικές ασθένειες και δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για τη θερμική καταπόνηση όσων εργάζονται στο ύπαιθρο με συνθήκες καύσωνα. Στον αγροτικό τομέα δεν καταγράφονται καν τα εργατικά ατυχήματα.

Στις προτάσεις τους οι συνδικαλιστές ζητούν να εφαρμοστεί το νομικό πλαίσιο και να ενισχυθεί με προσωπικό το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας και το Σώμα Επιθεώρησης Μεταλλείων, αλλά και να ιδρυθεί ο θεσμοθετημένος φορέας ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου ώστε σε κλάδους με μεγάλη επικινδυνότητα οι εργοδότες να καταβάλλουν υψηλα ασφάλιστρα.