Ο Αντιπρόεδρος Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης της Διοικούσας Επιτροπής του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος και Πρόεδρος της Επιτροπής Ερευνών και Διαχείρισης του Ε.Λ.Κ.Ε. του ιδρύματος καθηγητής Σταμάτης Αγγελόπουλος, μιλάει στη "ΜτΚ" για τη μετεξέλιξη του πανεπιστημίου, τη διασύνδεση του με τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες, τις ερευνητικές συνεργασίες με επιχειρήσεις σε πραγματικό χρόνο, αλλά και τη ψηφιοποίηση και τη νέα εποχή του ιδρύματος.

Το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ) αποτελεί το μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της χώρας, με 57χιλιάδες φοιτητές και 450 μέλη ΔΕΠ. Μόλις τρία χρόνια από τη συνένωση του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος με τα πρώην ΤΕΙ της Θεσσαλονίκης, των Σερρών και της Καβάλας, σήμερα φαίνεται πως βρίσκεται σε μια νέα εποχή. Μιλήστε μας για αυτή τη μετεξέλιξη;

Το νέο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, θεσμοθετήθηκε με το Νόμο 4610/2019. Επισπεύδον Ίδρυμα της διαδικασίας ήταν το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, ενώ απορροφήθηκαν με διαδικασίες συνεργειών το πρώην Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης (Α.Τ.Ε.Ι.Θ), το πρώην Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κεντρικής Μακεδονίας (Σέρρες), και το πρώην Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Καβάλα). Το ΔΙΠΑΕ ως νέο Πανεπιστήμιο μετεξελίσσεται και αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε, και θα το κάνουμε, είναι να αξιοποιήσουμε όλα τα ακαδημαϊκά χαρακτηριστικά αυτών των τεσσάρων ιδρυμάτων, στο αποτύπωμα ενός νέου σύγχρονου πανεπιστημίου με προσανατολισμό στις σύγχρονες τάσεις και την εξελισσόμενη αγορά εργασίας, μέσα από την ισχυρή ακαδημαϊκή του ταυτότητα.

Άρα, μπορούμε να δούμε ότι το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος στη σημερινή του μορφή βασίζεται και αξιοποιεί την πλούσια και σημαντική εκπαιδευτική εμπειρία των παλαιών Τμημάτων, των πρώην ΤΕΙ, ενώ παράλληλα διαθέτει τη δυνατότητα αλλά και το συγκριτικό πλεονέκτημα της προσαρμογής των Προγραμμάτων Σπουδών των νέων Τμημάτων του στις σύγχρονες αντιλήψεις και τάσεις εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Παράλληλα, επειδή πρόκειται για ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα που απλώνεται σε οκτώ πόλεις, θα πρέπει λοιπόν και οι διοικητικές και ακαδημαϊκές του υπηρεσίες που είναι σε αυτές τις πόλεις να εναρμονιστούν. Αποτελεί μονόδρομο η ανάπτυξη δράσεων ψηφιοποίησης που να συνδέουν όλες τις Πανεπιστημιουπόλεις. Το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος επιδιώκει να αποτελέσει έναν σύγχρονο πυλώνα αριστείας στην εκπαίδευση και την έρευνα, εφαρμόζοντας τη διδακτική και μαθησιακή καινοτομία και αξιοποιώντας τη δυνατότητα του «σύγχρονου και καινοτόμου».

Αναφερθήκατε στον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΔΙΠΑΕ, πόσο σημαντικό είναι να πραγματοποιηθεί με δεδομένο ότι υπάρχει μεγάλη διασπορά τμημάτων σε οκτώ πόλεις ;

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι κάτι που ήταν εξαρχής σημαντική αναγκαιότητα και βρισκόταν ψηλά στο στρατηγικό πλαίσιο και στις δράσεις του πανεπιστημίου. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αναφέρεται στην ανάπτυξη και βελτίωση της διοικητικής ικανότητας αλλά και των παρεχόμενων υπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα, ακαδημαϊκών και διοικητικών. Αναφέρομαι στην ανάπτυξη ηλεκτρονικών διαδικασιών και ενεργειών ψηφιοποίησης διαδικασιών του πανεπιστήμιου. Αρχικά αυτό το κάναμε με μεγάλη επιτυχία στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του ΔΙΠΑΕ, υλοποιώντας ένα πρόγραμμα ψηφιοποίησης των λειτουργιών του με το καλύτερο δυνατό τρόπο. Βάσει αυτού καθηγητές, ερευνητές, φοιτητές δεν χρειάζεται να πηγαίνουν στις υπηρεσίες για έλεγχο των δικαιολογητικών τους, αλλά μπορούν αυτόματα, με βάση το ψηφιακό τους «ίχνος» να κάνουν όλες τις απαραίτητες διοικητικές διαδικασίες. Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνουμε τη μείωση του χρόνου διεκπεραίωσης και αναμονής, καθώς και την επιτάχυνση των διαδικασιών. Αυτό το οποίο επιδιώκουμε με την ψηφιοποίηση είναι να δοθεί ώθηση στην έρευνα μέσω της συμμετοχής σε ερευνητικά προγράμματα και προγράμματα διεθνοποίησης, αλλά και οι καθηγητές να απεγκλωβιστούν από τη γραφειοκρατία.

Πόσο σημαντική είναι η ενίσχυση της διασύνδεση του ΔΙΠΑΕ με τις τοπικές κοινωνίες και ποιες είναι οι δράσεις που υλοποιείται προς αυτή την κατεύθυνση;

Τα πρώην ΤΕΙ, το Αλεξάνδρειο της Θεσσαλονίκης, των Σερρών και της Καβάλας, ήταν τρία αυτόνομα ιδρύματα τα οποία λειτουργούσαν με μεγάλη συνεισφορά και σημαντικά αποτελέσματα στην τοπική οικονομία. Υπήρχε μεγάλη διασύνδεση και αμφίδρομη σχέση μεταξύ των τοπικών επιχειρήσεων και των Ιδρυμάτων αυτών τόσο με τον προσανατολισμό της έρευνας που συντελούνταν, όσο και με την απασχόληση των φοιτητών για την υλοποίηση της πρακτικής τους άσκησης. Αυτό προσπαθούμε να το αξιοποιήσουμε ακόμα παραπάνω δίνοντας σημασία στην ιχνηλάτηση των αποφοίτων του Πανεπιστημίου μας και στην καταγραφή των νέων αναγκών και τάσεων της αγοράς εργασίας. Το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος στοχεύει περαιτέρω στην αξιοποίηση τόσο της εκπαιδευτικής παράδοσης που διαθέτει όσο και της ποιότητας της ακαδημαϊκής του δραστηριότητας, αλλά και των αποτελεσμάτων από την έρευνα που συντελείται. Η σύνδεση του Πανεπιστημίου με τις επιχειρήσεις και τους Οργανισμούς των περιοχών που δραστηριοποιείται δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας και αλλαγής έμφασης και προσανατολισμού των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του. Η συνεργασία του Πανεπιστημίου με εγχώριες και διεθνείς επιχειρήσεις, σε θέματα καινοτομίας, έρευνας και ανάπτυξης δύναται να αποτελέσει βασική πηγή άντλησης νέων ταλαντούχων υποψηφίων σε θέσεις εργασίας. Επιδίωξή μας ώστε το Πανεπιστήμιο να βοηθήσει ακόμη περισσότερο στην ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας των περιοχών. Μέσω των προγραμμάτων Σπουδών των Τμημάτων του ενισχύεται η διασύνδεση του Πανεπιστημίου με δομές που συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη της πραγματικής περιφερειακής οικονομίας.

Αυτό σημαίνει στοχευμένες συνεργασίες του πανεπιστημίου και με επιχειρήσεις;

Το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί τα ερευνητικά πρωτόκολλα και οι συνεργασίες με επιχειρήσεις και Οργανισμούς. Είναι ευχάριστο ότι πολλές επιχειρήσεις επιδιώκουν να επιλύσουν προβλήματα της λειτουργίας τους ή της διείσδυσης τους στην αγορά αξιοποιώντας την ερευνητική εμπειρία του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος. Οι ερευνητές καλούνται σε πραγματικό χρόνο να λύσουν τεχνικά και άλλα θέματα που δημιουργούνται στο χώρο των επιχειρήσεων και με αυτό τον τρόπο η έρευνα των υποψηφίων διδακτόρων, αλλά και των συναδέλφων ήταν και είναι αρκετά προσανατολισμένη στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς. Διαμορφώνονται έτσι οι απαραίτητες συνθήκες για την ανάδειξη νέων ερευνητών ειδικά μέσω των Προγραμμάτων Διδακτορικών Σπουδών με παράλληλη ανάπτυξη της έρευνας σε συναφείς επιστημονικές περιοχές των γνωστικών αντικειμένων των Προγραμμάτων Σπουδών. Τα παραπάνω αποτελούν βασικό κομμάτι της στρατηγικής μας, θέλοντας να αναδείξουμε την αριστεία, την έρευνα και τη διασύνδεσή της με την εκπαίδευση.

Μιλήστε μας για την προσπάθεια ανάπτυξης και αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας.

Υποβάλαμε και εγκρίθηκε από το υπουργείο Παιδείας η δημιουργία Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου, το οποίο θα διαχειρίζεται όλη την επικοινωνία και την προσπάθεια διασύνδεσης των αποτελεσμάτων της έρευνας που συντελείται στο ΔΙΠΑΕ και αξιοποίησής τους στην πραγματική οικονομία. Βρισκόμαστε στη φάση ολοκλήρωσης του σχεδιασμού, έχουμε προχωρήσει στη δημιουργία Συνεργατικής Δομής Μεταφοράς Τεχνολογίας με το ΕΚΕΤΑ, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και τον ΕΛΓΟ "Δήμητρα". Επιδίωξή μας η ανάπτυξη λειτουργιών αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της έρευνας και της καινοτομίας, με προσήλωση στις αρχές της επιστημονικής δεοντολογίας, της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Επίσης, επιδιώκεται η ενεργητική μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογίας προς τους παραγωγικούς φορείς της γεωγραφικής περιφέρειας του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος. Το ΔΙΠΑΕ βάσει του ιδρυτικού του νόμου διαθέτει το Πανεπιστημιακό Ερευνητικό Κέντρο. Κάτω από τη δική του "ομπρέλα" βρίσκονται 10 ερευνητικά ινστιτούτα. Ήδη το υπουργείο Παιδείας δίνει μεγάλο ενδιαφέρον στην αξιοποίηση των ερευνητικών ινστιτούτων των πανεπιστημίων ως μοχλού ανάπτυξης και διείσδυσης της καινοτομίας.

Το ΔΙΠΑΕ στην παλιά του μορφή είχε την ιδιαιτερότητα να αποτελείται από μια πολυσυλλεκτική πανεπιστημιακή κοινότητα. Στη νέα του μορφή πως επιτυγχάνεται η ενίσχυση της διεθνοποίησης του ιδρύματος;

Το παλιό Διεθνές πανεπιστήμιο ήταν ένα πανεπιστήμιο που είχε αποκλειστικά ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά προγράμματα και παράλληλα αποτελούσε το πρώτο δημόσιο πανεπιστήμιο της Ελλάδος με αγγλόφωνα προγράμματα. Μέσα από αυτό αποτυπώνεται η πρώτη προσπάθεια διεθνοποίησης της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Από εκεί και πέρα έγινε μια πιο συστηματική προσπάθεια για αυτό ακριβώς το σκοπό. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΔΙΠΑΕ στοχεύει στην προσέλκυση φοιτητών, διδασκόντων και ερευνητών υψηλού επιπέδου από όλον τον κόσμο. Τελευταία, το ΔΙΠΑΕ δραστηριοποιείται στην προσέγγιση Αμερικανικών Πανεπιστημίων, ώστε να δρομολογηθούν μακροπρόθεσμες συνέργειες, όπως η εκπόνηση κοινών και διπλών προγραμμάτων σπουδών, η συμμετοχή φοιτητών από χώρες του εξωτερικού σε ξενόγλωσσα και θερινά προγράμματα στη χώρα μας, οι «ανταλλαγές» φοιτητών, ακαδημαϊκών, ερευνητών και τεχνογνωσίας, καθώς και σε άλλες μορφές συνεργασίας.

Ένας από τους στόχους σας είναι η περαιτέρω εξωστρέφεια...

Είναι μονόδρομος. Το πανεπιστήμιό μας, όπως και γενικότερα τα ιδρύματα θα πρέπει να αποκτήσουν έναν άλλο ρόλο και αναφέρομαι στην ψηφιακή εποχή και το νέο ρόλο τους που θα πρέπει να είναι όχι μόνο εκπαιδευτικός, αλλά και αναπτυξιακός. Άρα λοιπόν, το Διεθνές Πανεπιστήμιο βρίσκοντας τα πατήματά του θα πρέπει να αποτελέσει και πυλώνα αριστείας στην εκπαίδευση και την έρευνα και θα πρέπει να γίνει μοχλός ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας και τοπικών οικονομιών. Το ΔΙΠΑΕ κάνει μεγάλη προσπάθεια για μνημόνιο συνεργασίας με την πραγματική οικονομία το οποίο ευνοεί την τάση εξωστρέφειάς του. Έχουμε υπογράψει σημαντικά μνημόνια συνεργασίας με τον Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης, την Παρευξείνια Τράπεζα και με πολλές επιχειρήσεις. Όλα αυτά είναι σημαντικά προς την κατεύθυνση της εξωστρέφειας και με αυτή την πυξίδα θα συνεχίσουμε. Επίσης, το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος θα εντείνει περαιτέρω τις προσπάθειες για ενδυνάμωση των επαφών του με την διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα, αξιοποιώντας την εμπειρία και τη διασύνδεση του μέσω της λειτουργίας των αγγλόφωνων Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Πανεπιστημιακού Κέντρου Διεθνών Προγραμμάτων Σπουδών.

Η υλοποίηση της Περιβαλλοντικής πολιτικής του ΔΙΠΑΕ θα φέρει σημαντικές αλλαγές στο πρώην ΤΕΙ της Σίνδου, μιλήστε μας για την αλλαγή στην εικόνα του ιδρύματος.

Το Διεθνές Πανεπιστήμιο προβάλλει και την ευφορία και την ενίσχυση της περιβαλλοντικής πολιτικής. Έχουμε και τα φόντα και τις δυνατότητες όπως το Διεθνές Πανεπιστήμιο μετατραπεί σε ένα Αειφόρο Πανεπιστήμιο και να αφήσει σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Αρχικά εστιάζουμε στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών του Πανεπιστημίου, επιδιώκοντας αειφόρο λειτουργία και τη βιώσιμη ανάπτυξη του. Σημαντικό η ένταξη του ΔΙΠΑΕ στο Πρόγραμμα Ενεργειακής αναβάθμισης και ενίσχυση δράσεων εξοικονόμησης Ενέργειας ύψους 3,500.000€. Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρα από τη βελτίωση των κτιρίων το Πρόγραμμα προβλέπει και την αγορά ηλεκτροκίνητων ποδηλάτων για να δώσουμε στους φοιτητές μας μια περιβαλλοντική κουλτούρα διαφορετική από αυτή που συνηθίζεται. Από εκεί και πέρα, επιδιώκουμε όπως το Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου (1100 στρεμμάτων) να αποτελέσει άξονα ανάπτυξης της Περιβαλλοντικής πολιτικής μας. Στοχεύουμε σε επιπλέον πρωτοβουλίες, όπως να συνδέσουμε το αγρόκτημά μας με την πολιτική πρασίνου, την εγκατάσταση καλλιεργειών ολοκληρωμένης διαχείρισης καθώς και καθιέρωσης δράσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 06.02.2022