Της Δέσποινας Βογιατζόγλου

Με αντικείμενο τον σχεδιασμό δράσεων για την αντιμετώπιση κινδύνων λόγω των πλημμυρικών φαινομένων και εν γένει των εκτάκτων καιρικών φαινομένων τα οποία ενδέχεται να πλήξουν περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας κατά την επικείμενη χειμερινή περίοδο, συνεδρίασαν τα Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας των ΠΕ Πιερίας και Ημαθίας. Ο κρατικός μηχανισμός παραμένει σε ετοιμότητα προκειμένου να επιχειρήσει σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα όπως αυτά που έπληξαν τη Θεσσαλία αφήνοντας πίσω τους νεκρούς και ανυπολόγιστες ζημιές σε περιουσίες και υποδομές.

Στη σύγκλιση του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας στην Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας επισημάνθηκε ο βασικός στόχος ασφάλειας της ανθρώπινης ζωής από τις θεομηνίες που ενδέχεται να πλήξουν την Πιερία κατά την χειμερινή περίοδο 2023-2024. Η ετοιμότητα των φορέων έγκειται στο αυξημένο επιχειρησιακό επίπεδο.

Στην τακτική του συνεδρίαση το Συντονιστικό έθεσε σε προτεραιότητα τον απαραίτητο σχεδιασμό και τις δράσεις πολιτικής προστασίας για την πρόληψη και αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων.

Η ετοιμότητα των φορέων είναι ήδη σε αυξημένη επιχειρησιακή επιφυλακή, ώστε να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος στον συντονισμό με Σύνταξη σχεδίου δράσεων της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, σύμφωνα με την ισχύουσα Έκδοση του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης / Βραδείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Πλημμυρικών Φαινομένων με την κωδική ονομασία «ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2», του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Με βάση τα όσα αναφέρονται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες των φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο ρόλος της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας έχει βαρύνουσα σημασία, γιατί μετά την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων με καταστροφικές συνέπειες, οι τοπικά εμπλεκόμενοι φορείς καλούνται να προσφέρουν έργο πολιτικής προστασίας, δηλαδή σε συνεργασία με τους λοιπούς φορείς πολιτικής προστασίας συμβάλλουν στη μείωση των συνεπειών του καταστροφικού φαινομένου.

Συνεπώς, με την εκδήλωση ενός πλημμυρικού φαινομένου γίνεται αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, επικαιροποίηση της ασφάλειας των φραγμάτων (από τους αρμόδιους φορείς), προειδοποιητική σήμανση σε ιρλανδικές διαβάσεις (όπου απαιτείται και όπως προβλέπεται), εξασφάλιση της ασφαλούς και απρόσκοπτης κυκλοφορίας των οχημάτων στα όρια του οδικού δικτύου ευθύνης κάθε φορέα.

Παράλληλα απαιτείται η εξασφάλιση ετοιμότητας δυναμικού και μέσων (μηχανήματα έργων, κ.λπ.) των οργανικών μονάδων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών λόγω πλημμυρικών φαινομένων και κοινοποίηση αυτού σε όλους τους εμπλεκόμενους επιχειρησιακά φορείς.

Η ενημέρωση του κοινού για τη λήψη μέτρων πρόληψης και αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από πλημμύρες είναι επιβεβλημένη, με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες και διανομή του διαθέσιμου έντυπου υλικού και την άμεση αποστολή δελτίων Tύπου καθώς και την αποστολή των έκτακτων δελτίων καιρού σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Άμεση πρέπει να είναι και η ενημέρωση των αγροτών με γεωργικές εκμεταλλεύσεις που έχουν επιχειρηματικό προσανατολισμό την ζωική παραγωγή, ώστε να εξασφαλίσουν τους απαιτούμενους πόρους για την διαβίωση του ζωικού κεφαλαίου κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, ειδικότερα όταν επικρατούν έκτακτες, ακραίες και παρατεταμένες καιρικές συνθήκες.

Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι ο ρόλος της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας συνδέεται κυρίως και με τον συντονισμό των δράσεων όλων των τοπικών φορέων που εμπλέκονται εκ του θεσμικού πλαισίου με ευθύνες και υποχρεώσεις στην αντιμετώπιση κινδύνων από φυσικά φαινόμενα, με τον συντονισμό της διοίκησης για την άμεση ανταπόκριση σε καταστάσεις εκτάκτων αναγκών που προέρχονται από πλημμυρικά φαινόμενα καθώς και για τη διαχείριση των συνεπειών που ενδέχεται να προκληθούν.

Σημαντική η εκταμίευση κονδυλίων

Στην προληπτική αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων κρίνεται σημαντική η εκταμίευση κονδυλίων με στόχο την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων, όπως τονίστηκε στη συνεδρίαση του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας Ν. Ημαθίας, που πραγματοποιήθηκε στην Βέροια.

Ο προϊστάμενος πολιτικής προστασίας, Κώστας Βεργώνης, υπογράμμισε την κατάρτιση του «Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας Υδάτινου Διαμερίσματος Δυτ. Μακεδονίας» στο οποίο έχει προχωρήσει η Περιφέρεια, επισημαίνοντας παράλληλα ότι αν και το επίπεδο επικινδυνότητας σε περιοχές του δήμου Βέροιας είναι χαμηλό έως μέσο, ωστόσο είναι δύσκολο να προβλεφθεί ένα ακραίο φαινόμενο και πως αυτό θα επηρεάσει την περιοχή, ιδιαίτερα αν υπάρχει ο λεγόμενος κορεσμός υπεδάφους.

Όπως υπογράμμισε ο Κ. Βεργώνης «τα φράγματα του Αλιάκμονα έγιναν με εκτίμηση πλημμύρας που σημειώθηκε τα τελευταία 1.000 έτη. Μπορεί να διαχειριστεί 1.600 κυβικά νερού, αλλά εάν ξεπεράσει αυτήν την ποσότητα πρέπει να ανοίξουμε τα θυροφράγματα για να μην πλημμυρίσει η γύρω περιοχή και τα χωριά».

Σημείο κλειδί στην αντιμετώπιση είναι η πρόληψη, διότι στην περιοχή οι αρχές πρέπει να διαχειριστούν 2.000 στρέμματα. «Έχουμε κάποια έργα που ολοκληρώνονται και κάποια για τα οποία έχουν ήδη γίνει μελέτες, όπως η οριοθέτηση κάποιων φραγμάτων που καταλήγουν στον Αλιάκμονα. Είναι ενδεικτικό ότι το φράγμα του Ιλαρίωνα, κατασκευής του 2014, έχει πρόβλεψη μέγιστης πλημμύρας 10.000 ετών. Αντίστοιχα το φράγμα στα Ασώματα και στην Συκιά έχει πρόβλεψη 1000 ετών» ανέφερε ο προϊστάμενος πολιτικής προστασίας Ημαθίας.

Ασπίδα για την αντιπλημμυρική προστασία αποτελεί η περιφερειακή τάφρος «66», που κατασκευάστηκε στο πλαίσιο της αντιπλημμυρικής προστασίας του κάμπου της Ημαθίας, όπως και της Πέλλας, από τα νερά του Αλμωπαίου (Αριδαίας) του Εδεσσαίου, της Αράπιτσας, του Κουτίχα (ρέμα), του Σκορπιού (ρέμα), του ρέματος Παπαβρύση, του Τριποτάμου και του Αλιάκμονα. Στην περιοχή Καλής στην Πέλλα έχουν ωριμάσει μελέτες για την κατασκευή φράγματος Αλμωπαίου (Καλής) Ν. Πέλλας. Σύντομα το έργο θα πάρει την άγουσα προς την κατασκευή του, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης του ΥΠ.Α.Α.Τ. και προβλέπεται η αντιπλημμυρική προστασία, η άρδευση και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.