Με την ελπίδα… να μην χρειαστεί να δώσουν μία περιουσία, οι γονείς ετοιμάζονται για τη νέα σχολική χρονιά, εν αναμονή και των επίσημων ανακοινώσεων του υπουργείου Ανάπτυξης για το νεοεμφανιζόμενο «καλάθι των σχολικών ειδών». Οι ανατιμήσεις φτάνουν κατά μέσο όρο στο 20%, με τους επιχειρηματίες του κλάδου να προσπαθούν να διατηρήσουν τις τιμές στα ίδια επίπεδα με πέρσι, απορροφώντας τις αυξήσεις, στον βαθμό που μπορούν. Αρκετοί γονείς έχουν ήδη ξεκινήσει την έρευνα αγοράς και κάποιοι φρόντισαν ήδη να επωφεληθούν από τις καλοκαιρινές εκπτώσεις.

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση, με στόχο να βάλει φρένο στο περιθώριο κέρδους στα σχολικά είδη, για πρώτη φορά δημιουργεί το «καλάθι των σχολικών ειδών» το οποίο θα τεθεί σε ισχύ εντός του Αυγούστου. Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση στο καλάθι θα περιλαμβάνονται: σχολικές τσάντες, κασετίνες, τετράδια, μολύβια, χρωματιστοί μαρκαδόροι, στυλό, γόμες, ξύστρες και διαβήτες/χάρακες. Στόχος είναι οι τιμές να είναι προσιτές και μάλιστα χαμηλότερες από πέρσι. Σε αυτήν την πρωτοβουλία έχουν δεσμευτεί να μετέχουν τόσο οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ όσο και μεγάλες αλυσίδες, με τζίρο άνω των 90 εκατ. ευρώ που διακινούν σημαντικό όγκο σχολικών ειδών.

Πολλά τα έξοδα μετρημένες οι αγορές

O Σάκης Κ. είναι πατέρας τριών παιδιών, το ένα στο Δημοτικό, το άλλο στο Γυμνάσιο και το τρίτο στο Λύκειο. Εξηγεί στη «ΜτΚ» πως το 2022 οι αυξήσεις στα σχολικά είδη κυμάνθηκαν, γενικά, στο 5-10%. «Φέτος συνολικά η αύξηση θα φτάσει τουλάχιστον στο 10-20%». Ο ίδιος έχει ήδη ξεκινήσει να κάνει την έρευνά του περιγράφοντας πως στις σχολικές τσάντες, ανάλογα με την εταιρεία, η αύξηση κυμαίνεται από 5% έως και 20%. Στα τετράδια η αύξηση είναι της τάξεως του 10% έως 20% ενώ στο χαρτί Α4 (πακέτο 500 φύλλα, 80gr) η αύξηση υπερβαίνει το 80%. 

Στις υγρές κόλλες η αύξηση είναι στο 1-2%, στις κόλλες τύπου stick σημειώνεται πτώση της τιμής 10-15% ενώ σε κόλλες τύπου σελοτέιπ η αύξηση ανέρχεται σε 10-25%, ανάλογα με τη μάρκα. Όσον αφορά στα μολύβια, η τιμή τους από 0,30 ευρώ πήγε στο 0,35 ευρώ ενώ στα μηχανικά η αύξηση είναι της τάξης του 15%. «Ο μικρός μου θα πάει στη δευτέρα δημοτικού. Με πολύ μετρημένες αγορές, τα σχολικά είδη θα κοστίσουν από 60 έως 70 ευρώ. Το καλό με τους μεγαλύτερους είναι ότι δεν αλλάζουν κάθε χρονιά τσάντα, οπότε και πάλι με περιορισμένες αγορές, από 30 ευρώ θα χρειαστούν τα άλλα δύο μου παιδιά». 

Ο ίδιος εκτιμά πως το καλάθι δεν θα «σώσει την κατάσταση» ενώ δεν παραλείπει να επισημάνει πως ολοένα αυξανόμενο είναι και το κόστος ένδυσης και υπόδησης που χρειάζεται ένα παιδί. «Ο γιος μου που είναι στο Γυμνάσιο, μέσα στον χρόνο θα αλλάξει δύο φορές νούμερο παπουτσιών, ο δε μικρός μπορεί να χρειαστεί μέσα στο έτος τρία διαφορετικά νούμερα παπουτσιών, όπου εκεί το κόστος ξεφεύγει κατά πολύ. Φυσικά, σε όλα αυτά δεν προσμετρώνται ούτε οι εξωσχολικές δραστηριότητες που θα πρέπει να έχει ένα παιδί, ούτε και τα φροντιστήρια…», λέει χαρακτηριστικά.

«Χρυσάφι» το… καπλάντισμα

Η κόρη του Κώστα Π. θα πάει φέτος στην Ε’ Δημοτικού. «Υπολογίζουμε σύμφωνα με αυτά που βλέπουμε σε βιβλιοπωλεία, ότι θα χρειαστούμε, για το βασικό πακέτο, τετράδια, μολύβια, μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, μπλοκ ζωγραφικής και είδη χειροτεχνίας τουλάχιστον 50 ευρώ. Πέρσι το αντίστοιχο πακέτο στην αρχή της χρονιάς ήταν περίπου στα 30-35 ευρώ. Και φυσικά αυτά δεν είναι για όλη τη χρονιά. Θα χρειαστεί να τα ανανεώσουμε ή να προσθέσουμε κάτι έξτρα τουλάχιστον 2-3 φορές το χρόνο», περιγράφει στη «ΜτΚ». 

Σύμφωνα με τον ίδιο, η μεγαλύτερη ανατίμηση αφορά στο πακέτο των σχολικών βιβλίων που κάποιος μπορεί να θέλει να προμηθευτεί από το εμπόριο. «Για τις τάξεις του δημοτικού σχολείου φέτος βλέπω ότι το πακέτο αυτό κοστίζει πάνω από 70 ευρώ με καπλαντισμένα τα βιβλία, όταν πέρσι ήταν 50-55 ευρώ. Κατά τη γνώμη μου η πιο εξωφρενική διαφορά στην τιμή αφορά το καπλάντισμα των βιβλίων. Για ένα πακέτο βιβλίων μία τάξης η διαφορά ανάμεσα στα ‘ντυμένα’ βιβλία και στα απλά φτάνει και ξεπερνάει τα 15-17 ευρώ», λέει. Συμπληρώνει πως «φέτος είναι ακριβότερα και τα εξωσχολικά βιβλία, για παράδειγμα με δραστηριότητες. Η διαφορά σε σχέση με πέρσι είναι 5 ως 10 ευρώ».

Ανατιμήσεις στα σχολικά βοηθήματα

Η Δέσποινα Κυζιρίδου είναι υποδιευθύντρια σε υποκατάστημα των βιβλιοπωλείων Ιανός. Λέει πως γονείς παιδιών που πηγαίνουν σε ιδιωτικά σχολεία, έχουν ήδη αρχίσει να στέλνουν τις λίστες με τα σχολικά είδη από τον Ιούλιο. 

«Ανατιμήσεις έχουμε στα βοηθήματα και τα χαρτικά. Βέβαια, δουλεύουμε συγκεκριμένες μάρκες με αντίστοιχη ποιότητα. Όπου υπάρχει η δυνατότητα, απορροφούμε την αύξηση των τιμών ωστόσο υπάρχουν και προϊόντα στα οποία δεν έχουμε αυτήν τη δυνατότητα», εξηγεί. Περιγράφει πως αρκετοί προμηθευτές προχώρησαν σε μεγάλες ανατιμήσεις την περσινή χρονιά κι έτσι φέτος οι τιμές κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με πέρσι. 

«Γερμανική εταιρεία με την οποία συνεργαζόμαστε, πέρσι δεν έκανε καμία ανατίμηση τιμών και φέτος ανέβασαν τα είδη τους κατά 6%. Άλλη εταιρεία με μαρκαδόρους, ξυλομπογιές κ.τ.λ. προχώρησε πέρσι σε ανατιμήσεις που έφτασαν μέχρι και 30% διότι υπήρχε τεράστιο πρόβλημα με τις εισαγωγές έτσι η έλλειψη προϊόντων προκάλεσε αύξηση τιμών. Φέτος, ωστόσο, έπεσαν οι τιμές στα προϊόντα που δεν είχαν μεγάλη ζήτηση, σε άλλα παρέμειναν σταθερές και σε ελάχιστα υπάρχει μία αύξηση της τάξεως του 5%-10%».

«Φωτιά» τα ξενόγλωσσα

Η Χρύσα Μαρτάκη είναι υπεύθυνη πωλήσεων σε υποκατάστημα των βιβλιοπωλείων Μαλλιάρης. «Οι ανατιμήσεις έγιναν κυρίως πέρσι όπου σημειώθηκαν μεγάλες αυξήσεις στο χαρτί. Αυτό παρέσυρε όλα τα σχετικά εμπορεύματα. Τώρα έχει αρχίσει να εξομαλύνεται η κατάσταση. Υπάρχουν κάποιες αυξήσεις, κυμαίνονται όμως από 3% έως 5%». Αναφερόμενη στις σχολικές τσάντες λέει πως οι τιμές κυμαίνονται από 25 έως 70 ευρώ. Ωστόσο, μέχρι και τα τέλη Αυγούστου μπορεί κανείς να επωφεληθεί από τις σχετικές εκπτώσεις. Το κοστολόγιο, σύμφωνα με την κ. Μαρτάκη ανεβαίνει πάρα πολύ από τα ξενόγλωσσα βιβλία. 

«Στα ιδιωτικά σχολεία και τα φροντιστήρια χρησιμοποιούν εκδόσεις του εμπορίου όπου τα πράγματα έχουν ξεφύγει εδώ και χρόνια. Ένα βιβλίο στοιχίζει 25 ευρώ και συνήθως τα παιδιά κάνουν δύο ξένες γλώσσες οπότε θέλουν 50 ευρώ μόνο για τα ξενόγλωσσα, χωρίς βιβλία ασκήσεων και βοηθήματα. Τα βιβλία ξένων γλωσσών μπορεί να στοιχίζουν τα 2/3 της συνολικής σχολικής λίστας. Αυτό συμβαίνει διότι, οι εκδοτικοί οίκοι που τυπώνουν εδώ είναι λίγοι και γίνονται εισαγωγές. Οι τιμές ανεβαίνουν κάθε χρόνο και αντίστοιχα μειώνονται οι εκπτώσεις που παίρνουμε εμείς από τους προμηθευτές». Μιλώντας για το «καλάθι σχολικών ειδών» περιγράφει πως «στα δικά μας είδη είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Η επιβολή πλαφόν στο ποσοστό κέδρους δεν μας ανησυχεί διότι προσπαθούμε να κρατούμε τις τιμές μας χαμηλές».

«Χαμηλές τιμές σε κατώτερα προϊόντα»

Η Εύη Τύπου έχει τρίδυμα που θα πάνε στη Β’ Λυκείου και ένα παιδί που θα πάει στη Β’ Δημοτικού. Για την ώρα έχει κάνει την έρευνά της μέσω διαδικτύου, μέθοδος που άνθισε στα χρόνια της πανδημίας. Εξηγεί πως οι γραφικές ύλες για το κάθε παιδί στοιχίζουν 50 ευρώ «όπου φυσικά δεν θα πάρεις το πιο ακριβό και στην πορεία θα μας ζητηθούν και άλλα. Για τα δε φροντιστηριακά βιβλία αγγλικών, πέρσι δώσαμε 250 ευρώ και 90 ευρώ για τα βιβλία γαλλικών, όπου ανά επίπεδο ανεβαίνει και το κόστος. Αν το παιδί μαθαίνει και κάποιο μουσικό όργανο, σαφώς το κόστος ανεβαίνει». Ελπίζει ότι το «καλάθι των σχολικών ειδών» θα συγκρατήσει τις τιμές. «Θεωρώ πως το μέτρο θα κρατήσει χαμηλά τις τιμές προϊόντων κατώτερης ποιότητας όμως όπως και αν έχει θα αποτελέσει ένα βοήθημα και φυσικά δεν είναι μόνον αυτά τα έξοδα που έχει ένα παιδί», λέει χαρακτηριστικά.

«Οικογένειες αδυνατούν να καλύψουν τα έξοδα»

Η Ελένη Μαυροπούλου, πρόεδρος της Ένωσης Συλλόγου Γονέων Καλαμαριάς και γενική γραμματέας της Ομοσπονδίας Γονέων Κεντρικής Μακεδονίας λέει πως αναμένουν τις επίσημες ανακοινώσεις για «καλάθι των σχολικών ειδών». «Όποια και αν είναι η μορφή του, παρότι δεν υποτιμούμε το συγκεκριμένο μέτρο είναι όμως σταγόνα στον ωκεανό. Τα παιδιά μου θα πάνε φέτος στην Α’ Γυμνασίου. Πέρσι για τα σχολικά είδη, δώσαμε 150 ευρώ για το κάθε παιδί χώρια, από τα χρήματα που δώσαμε για αναλώσιμα (αντισηπτικά, κόλλες Α4), εξωσχολικά βοηθήματα και βιβλία ξένων γλωσσών. Μπορεί οι τιμές ως επί το πλείστον να είναι συγκρατημένες σε σχέση με πέρσι, παραμένουν όμως ακριβές, δηλαδή ένα απλό τετράδιο σπιράλ τριών θεμάτων στοιχίζει 5 ευρώ, ένα πακέτο τριών μολυβιών 3 ευρώ και οι μαρκαδόροι κοντά στα 20 ευρώ», λέει χαρακτηριστικά. 

Η κ. Μαυροπούλου τονίζει πως το «καλάθι» θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες των μαθητών όλων των βαθμίδων και αν έχει τη μορφή voucher, να ανέρχεται τουλάχιστον στα 80 ευρώ. «Τα δε αναλώσιμα θα πρέπει να τα παρέχει το κράτος. Υπάρχουν οικογένειες που αδυνατούν να καλύψουν αυτά τα έξοδα και δεν είναι λίγες οι φορές που τα καλύπτουν οι δάσκαλοι από την τσέπη τους», περιγράφει. Λέει πως τα επίπεδα φτώχιας στον δήμο Καλαμαριάς «σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, είναι αυξημένα. Περίπου το 10% του πληθυσμού ζει κάτω από το επίπεδο της φτώχειας. Η κυβέρνηση οφείλει να φροντίσει για την απρόσκοπτη εκπαίδευση της νέας γενιάς», καταλήγει.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.08.2023