10 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας. Ωστόσο, η ψυχική υγεία αξίζει να γιορτάζεται κάθε μέρα. Και κάθε μέρα είναι μια ευκαιρία για να τη φροντίζουμε. Ο άνθρωπος έχει σώμα. Και πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να είναι καλά. Ο άνθρωπος όμως έχει και ψυχή. Κι αν δε φροντίζει τη ψυχή του, τότε ούτε το σώμα του μπορεί να είναι καλά. Ας μην το αγνοούμε αυτό, είναι σημαντικό όσο και ο αέρας που αναπνέουμε.

Σύμφωνα με τις παγκόσμιες στατιστικές, ένας στους πέντε ενήλικες θα αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στη ζωή του κάποιου είδους πρόβλημα που σχετίζεται με τη ψυχική του υγεία. Κι αυτός είναι τρομακτικός αριθμός. Και δυστυχώς οι αριθμοί δε λένε ψέματα. Αναρωτηθήκαμε ποτέ γιατί; Οι ψυχικές διαταραχές δεν είναι καινούργια ανακάλυψη. Η ιστορία τους πάει πίσω όσο και ο άνθρωπος. Ωστόσο, μοιάζει οι άνθρωποι του σήμερα να υποφέρουν περισσότερο από τους παλιούς. Γιατί; Οι λόγοι είναι δύο: η πρόοδος της Επιστήμης και η βαρύτητα που έχει ρίξει στο να μελετήσει, να αναγνωρίσει και να τις αντιμετωπίσει, κάνει τη διαπίστωση τους πιο εύκολη σήμερα, αυτό είναι αλήθεια. Είναι αλήθεια επίσης πως ίσως οι παλιότερες γενιές, που είχαν να αντιμετωπίσουν σοβαρά ζητήματα που αφορούσαν την πραγματική επιβίωση τους, δεν είχαν την «πολυτέλεια» να ασχοληθούν με τη ψυχική τους υγεία. Άνθρωποι δε διαγνώστηκαν ποτέ, έζησαν, υπέφεραν και πέθαναν, χωρίς να μάθουν ποτέ τι ήταν αυτό που τόσο πολύ τους βασάνιζε. Όμως υπάρχει και ένας ακόμη λόγος και αυτός σχετίζεται με το σύγχρονο τρόπο ζωής, με τις απαιτήσεις, τους ρυθμούς, τις φιλοδοξίες μας. Όλοι τρέχουμε. Τρέχουμε να προλάβουμε κάτι, τρέχουμε να γίνουμε καλύτεροι, πιο πετυχημένοι, πιο πλούσιοι, πιο όμορφοι. Κι έτσι φορτώνουμε το σώμα και τη ψυχή μας με ένα διαρκή τρέξιμο, ένα διαρκή αγώνα κάτι να προλάβει. Όμως καμιά φορά, το βάρος είναι πολύ κι εμείς αντέχουμε μέχρι ένα σημείο. Οι ψυχικές ασθένειες μοιάζουν με πανδημία, όχι γιατί είναι μεταδοτικές και εξαπλώνονται ανεξέλεγκτα αλλά γιατί ο σύγχρονος πολιτισμός με τις απαιτήσεις του και την ανταγωνιστικότητα του, μας έχει φορτώσει άγχος, φόβους, θλίψη, καταναγκασμούς. Οι πολλές φορές ψεύτικες προσδοκίες του, μας έχουν γίνει βίωμα. Κι αυτό έχει κόστος.

Όταν λοιπόν η ψυχική ασθένεια σήμερα μοιάζει πιο «σύγχρονη» από ποτέ, γιατί για πολλούς αποτελεί ακόμη ταμπού; Γιατί οι άνθρωποι φοβούνται να μιλήσουν γι’ αυτό; Γιατί φοβούνται ακόμη να ζητήσουν βοήθεια; Γιατί πρέπει να μιλάμε ακόμη για «στίγμα»;

Στο μυαλό των περισσοτέρων επικρατεί η άποψη πως δε μπορεί παρά να είσαι ένα από δύο πράγματα: ψυχικά υγιής ή ψυχικά άρρωστος. Ωστόσο αυτό είναι απόλυτα ανακριβές. Όπως ακριβώς ένα υγιές άτομο μπορεί να αντιμετωπίζει μικροπροβλήματα υγείας όπως πόνο στο πόδι ή υπόταση, που σε καμία περίπτωση δεν το καθιστούν άρρωστο, έτσι και ένα ψυχικά υγιές άτομο μπορεί κάποια στιγμή στη ζωή του να αντιμετωπίσει κάποια ψυχολογική πρόκληση, χωρίς αυτό να το καθιστά ψυχικά ασθενές. Θα ήταν καλύτερο λοιπόν να προσπαθούσαμε να αντιληφθούμε την ψυχική υγεία σαν ένα συνεχές με διάφορες διακυμάνσεις, αντί για κάτι τελείως άσπρο ή μαύρο.

Κάτι άλλο αρκετά παρεξηγημένο είναι η άποψη πως η ψυχική ασθένεια αποτελεί ένδειξη αδυναμίας. Κι όμως, η ψυχική ασθένεια δε διαφέρει σε τίποτα από οποιαδήποτε άλλη ασθένεια. Όπως δε μπορούμε να κατηγορήσουμε κάποιον με διαβήτη ή καρκίνο ως αδύναμο, έτσι ακριβώς είναι και παράλογο να το υποθέτουμε για κάποιον που αντιμετωπίζει κάποια ψυχική διαταραχή. Η ψυχική δύναμη ή αδυναμία κάποιου είναι ανεξάρτητη από την ψυχική του υγεία. Είναι εξίσου πιθανό κάποιος ψυχικά υγιής να είναι ψυχικά αδύναμος όσο και κάποιος ψυχικά ασθενής να είναι ψυχικά δυνατός.

Άλλωστε, ας κρατάμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως η ψυχική διαταραχή δεν είναι επιλογή. Αυτό όμως που είναι καθαρά θέμα επιλογής είναι η αντιμετώπιση της. Και επίσης σε αυτήν την επιλογή κρύβεται και η πραγματική δύναμη του ανθρώπου. Γιατί θέλει δύναμη να παραδεχτείς πως χρειάζεσαι βοήθεια.

Τέλος, μια ακόμη ανακριβής πεποίθηση, που δυσκολεύει αρκετά τα πράγματα, είναι πως τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι κάτι που άπαξ και παρουσιαστούν, θα μας συνοδεύουν για μια ζωή. Για κάποιες καταστάσεις, αυτό ισχύει. Δυστυχώς, κάποιες ψυχικές ασθένειες, όπως η σχιζοφρένεια ή η διπολική διαταραχή, δε θεραπεύονται, αν και τα συμπτώματα τους, με τη σωστή αγωγή, αντιμετωπίζονται εξαιρετικά και οι πάσχοντες μπορούν να κερδίσουν και πάλι πίσω τη ζωή τους. Ωστόσο, τα περισσότερα ψυχικά προβλήματα είναι απόλυτα θεραπεύσιμα και υπάρχει ο κατάλληλος τρόπος να τα αντιμετωπίσουμε άκρως αποτελεσματικά, είτε με φαρμακευτική αγωγή, είτε με ψυχοθεραπεία, ή σε κάποιες περιπτώσεις με ένα συνδυασμό των δύο. Και για πάρα πολλές περιπτώσεις υπάρχει απόλυτη ίαση και πλήρης αποκατάσταση της λειτουργικότητας.

Αυτό που πρέπει όλοι να καταλάβουμε είναι πως δεν υπάρχει λόγος για κανέναν άνθρωπο να υποφέρει σιωπηλά. Για κάθε πρόβλημα, υπάρχει η κατάλληλη λύση και όλα εξαρτώνται από μια στιγμή. Μια μοναδική στιγμή. Τη στιγμή που θα πάρει κάποιος την απόφαση να ζητήσει βοήθεια. Ας θυμόμαστε πως έχουμε μία μοναδική ευκαιρία σε αυτή τη ζωή. Ζούμε μία φορά. Και ο χρόνος περνάει πολύ γρήγορα. Είναι κρίμα να μη ζήσουμε τη ζωή μας στο έπακρο και να αφήσουμε το φόβο μας να την ορίζει.

Info: Βασιλέως Ηρακλείου 47

T: 6974580769

Email: pantelidoukofidou@gmail.com