Με ένα γενικό μούδιασμα υποδέχτηκε η ΝΔ την απόφαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τη συνέχιση της λειτουργίας του πρωθυπουργικού γραφείου της Θεσσαλονίκης και τον ορισμό της Μαρίας Αντωνίου ως επικεφαλής του.

Το… γαλάζιο μούδιασμα οφειλόταν σε δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, γιατί η κριτική που άσκησε η ΝΔ Θεσσαλονίκης στην κυβερνητική δομή που ίδρυσε τον Νοέμβριο του 2016 ο Αλέξης Τσίπρας ήταν από την αρχή έντονη. Έτσι κανείς δεν χάρηκε ακούγοντας τα νέα την Τρίτη το πρωί. Και δεύτερον, γιατί το πρόσωπο που ορίστηκε να το τρέξει δεν ενθουσίασε πολλούς στο γαλάζιο στρατόπεδο.

Φυσικά η κριτική στάση της ΝΔ απέναντι στο θεσμό του πρωθυπουργικού γραφείου της Θεσσαλονίκης είχε τις εξηγήσεις της. Όλοι θυμούνται τη συγκυρία που οδήγησε στην ίδρυσή του: Δημιουργήθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και με στόχο το κόμμα να ενισχύσει τις σχέσεις του με την κοινωνία και τους φορείς του βορρά, μια και το ΥΜΑΘ είχε παραχωρηθεί στους ΑΝΕΛ και τη Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά ως υφυπουργό. Έτσι ιδρύθηκε το πρωθυπουργικό γραφείο της Θεσσαλονίκης, που αποτέλεσε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ένα δεύτερο πόλο εξουσίας εντός της κυβέρνησης, όπου έπαιζε μπάλα μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ότι η συζήτηση για το πρωθυπουργικό γραφείο και το ρόλο του προσωποποιήθηκε στην Κατερίνα Νοτοπούλου που ορίστηκε ως η πρώτη επικεφαλής του, μάλλον μπλόκαρε την κουβέντα για τη σημασία του. Έτσι, η ΝΔ ήταν από τότε αμήχανη απέναντι στη συγκεκριμένη δομή, δήλωνε μεν αντίθετη, χωρίς όμως να έχει ξεκαθαρίσει τους λόγους αυτής της αντίθεσης, κάτι που φάνηκε και στις ελάχιστες τοποθετήσεις που έγιναν για το συγκεκριμένο θέμα.

Η πρώτη επίσημη παρέμβαση ήταν από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη και όχι από δική του πρωτοβουλία. Ήταν κατά τη συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2017 (δηλαδή ενώ το γραφείο λειτουργούσε ήδη 10 μήνες) όταν απαντώντας σε ερώτηση που του τέθηκε δήλωσε αναποφάσιστος για το μέλλον του γραφείου. 

«Δεν έχω σκεφθεί εάν θα διατηρήσω το γραφείο του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη. Νομίζω ότι όταν έρχομαι στη Θεσσαλονίκη, θα υπάρχουν και άλλοι χώροι που θα μπορούν να στεγάσουν τη δραστηριότητά μου, χωρίς να είναι απαραίτητο ένα ειδικό γραφείο» είχε πει τότε. Ένα χρόνο μετά -και ενώ η δράση του γραφείου είχε δημιουργήσει συζητήσεις- στη διάρκεια σύσκεψης με στελέχη και βουλευτές της ΝΔ ο κ. Μητσοτάκης είχε ανεβάσει τους τόνους της κριτικής, κάνοντας λόγο για ένα αχρείαστο γραφείο που εξυπηρετούσε μόνο τα ρουσφέτια του ΣΥΡΙΖΑ.

Με το που η ΝΔ έγινε κυβέρνηση, το μέλλον του πρωθυπουργικού γραφείου έγινε κάτι σαν απαγορευμένο θέμα συζήτησης στο κόμμα. Κανείς δεν τολμούσε να το θίξει δημόσια, ενώ δεν τέθηκε πουθενά στην όλη συζήτηση περί του επιτελικού κράτους. Μάλιστα οι λίγες δημόσιες παρεμβάσεις ήταν αντικρουόμενες. 

Ο μεν νέος υφυπουργός Μακεδονίας Θράκης Θόδωρος Καράογλου στη συνέντευξη που είχε δώσει στη «ΜτΚ» είχε ταχθεί με σαφήνεια κατά. Αντίθετα, ο πρόεδρος της Διοικούσας Τάσος Σπηλιόπουλος έβλεπε ότι το γραφείο θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά για την κυβερνητική μηχανή. Έτσι το κλίμα εντός της ΝΔ ήταν 50-50, χωρίς όμως να γίνεται ουσιαστική κουβέντα για το τι θέλει το κυβερνητικό πλέον κόμμα για τη συγκεκριμένη δομή. Την όλη αμηχανία επέτειναν και οι αρνήσεις βουλευτών της ΝΔ να τοποθετηθούν, καθώς δε γνώριζαν τι θέλει το Μέγαρο Μαξίμου.

Την ίδια στιγμή, στο στενό πυρήνα του πρωθυπουργού ήταν εμφανές ότι διαμορφωνόταν μια πλειοψηφία υπέρ της διατήρησης του γραφείου και δεν επικράτησαν οι απόψεις περί περιορισμού της κυβερνητικής δομής, για διάφορους λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με την εκτίμηση ότι το γραφείο μπορεί να συνδράμει στην καλύτερη επαφή του πρωθυπουργού με τους φορείς της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας. Με δεδομένο μάλιστα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης σκοπεύει να συνεχίσει τις περιοδείες του σε όλη την Ελλάδα, η λειτουργία μιας τέτοιας δομής μπορεί να διευκολύνει το όλο εγχείρημα.

Η Συμφωνία των Πρεσπών φαίνεται ότι επίσης έπαιξε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. «Τα δεδομένα από τις παλιές μας εκτιμήσεις για το γραφείο μετά και την εθνικά επιζήμια Συμφωνία των Πρεσπών έχουν αλλάξει», σημείωσε σχετικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Αντώνης Πέτσας. Με τον πρωθυπουργό να έχει βάλει πολύ κεντρικά και ψηλά στην ατζέντα του το θέμα της προστασίας των μακεδονικών προϊόντων αλλά και του brand Μακεδονία,

ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται να περάσει και σχετική διάταξη που θα προσαρμόζει τη δομή στις νέες συνθήκες.

Δευτερεύοντα ρόλο στην τελική απόφαση έπαιξε και η διαχείριση του προβλήματος της Θεσσαλονίκης, όπου ο Κ. Μητσοτάκης έχει να αντιμετωπίσει ένα παζλ συστημάτων που δεν είναι ιδιαίτερα θετικά απέναντί του. 

Το κατάλαβε αυτό τόσο στην αναζήτηση προσώπων για την προεδρεία της Διοικούσας όσο και για τη θέση του υποψηφίου δημάρχου Θεσσαλονίκης, όπου βρέθηκε μπροστά σε πολλά και ανυπέρβλητα προβλήματα. Έτσι, η δημιουργία ενός ακόμη πόλου στην πόλη θα μπορούσε στο μέλλον και υπό προϋποθέσεις να του λύσει προβλήματα. Με τη διατήρηση του γραφείου αδυνατίζει και η κριτική ότι η Θεσσαλονίκη υποεκπροσωπείται στην κυβέρνηση, ενώ ο ορισμός της Μαρίας Αντωνίου είναι ένα καλό επιχείρημα ότι η ΝΔ διαθέτει ικανές γυναίκες για κυβερνητικές και κρατικές θέσεις. 

Ταυτόχρονα, σε επίπεδο ανθρωπογεωγραφίας, η συνέχιση της λειτουργίας του γραφείου σφίγγει τα λουριά στον Καράογλου, που ήταν ο μόνος Θεσσαλονικιός βουλευτής που μετείχε στην κυβέρνηση και ο οποίος μόνο με χαμόγελα δεν είδε την συνέχιση της λειτουργίας του γραφείου του πρωθυπουργού, το οποίο στεγάζεται και αυτό στο Διοικητήριο, με τους τοίχους στα γραφεία του υφυπουργείου και του πρωθυπουργικού γραφείου να συνορεύουν μεταξύ τους…

Η επιλογή της Μαρίας Αντωνίου (υπήρξαν και άλλοι διεκδικητές) δημιούργησε επίσης πολλές συζητήσεις. Η πρώην βουλευτής Καστοριάς μπήκε στη βουλή το 2012 επί προεδρίας Αντώνη Σαμαρά, ενώ στις τελευταίες εσωκομματικές εκλογές στήριξε (με ένα προσεκτικό κλείσιμο του ματιού της) τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, χωρίς να δημιουργήσει εντάσεις με το μητσοτακικό στρατόπεδο. Το γεγονός ότι έχασε για μερικές μόνο ψήφους την έδρα της Καστοριάς από τον πρώην βουλευτή Ζήση Τζηκαλάγια ήταν για πολλούς μια μεγάλη έκπληξη, ενώ η δυναμική της επιστροφή στα δημόσια πράγματα δια του ορισμού της στο πρωθυπουργικό γραφείο, της ανοίγει το δρόμο για να επιστρέψει δριμύτερη στο μέλλον.

Το ότι προέρχεται από την περιφέρεια μάλλον δεν εξέπληξε πολλούς. Εξάλλου ο Μητσοτάκης δεν είναι ο πρώτος αρχηγός της ΝΔ που ασπάζεται τη θεωρία του Μάο, που ξεκίνησε την πολιτιστική επανάσταση στη Κίνα από την επαρχία και την περιφέρεια πριν καταλάβει το Πεκίνο. Και ο Κώστας Καραμανλής ήταν θιασώτης αυτής της θεωρίας, καθώς και αυτός χρησιμοποίησε για τη θέση του υπουργού Μακεδονίας Θράκης βουλευτές από την περιφέρεια και όχι από την Θεσσαλονίκη, όπως ο Νίκος Τσιαρτσιώνης και ο Γιώργος Καλαντζής.

Πολλές οι προκλήσεις

Φυσικά, τα ζητήματα και οι προκλήσεις για τη νέα επικεφαλής του πρωθυπουργικού γραφείου είναι πολλά. Ο πήχης εξαιτίας και της δουλειάς που έκανε στο Διοικητήριο η Κατερίνα Νοτοπούλου βρίσκεται ψηλά, ενώ οι γαλάζιοι πόλοι στην πόλη και τον βορρά είναι ουκ ολίγοι. Ανάμεσά τους τρεις περιφερειάρχες (Απόστολος Τζιτζικώστας, Γιώργος Κασαπίδης, Χρήστος Μέτιος), ένας πρωτοκλασάτος δήμαρχος (Κωνσταντίνος Ζέρβας), ένας ισχυρός κομματικός μηχανισμός και 41 βουλευτές της ΝΔ σε Μακεδονία και Θράκη…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11 Αυγούστου 2019