Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αποτελεί μία από τις πιο μελανές και τραγικές σελίδες της πανανθρώπινης ιστορίας, ωστόσο αναδεικνύει και τη δύναμη της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας και του αλτρουισμού μέσα από πραγματικά γεγονότα που έλαβαν χώρα την εποχή εκείνη με σκοπό τη σωτηρία όσο γίνεται περισσότερων διωκόμενων συνανθρώπων μας.

Ένα από αυτά είναι η πραγματική ιστορία δύο γιατρών που ξεγέλασαν τους Ναζί καταστρώνοντας ένα ιδιοφυές σχέδιο και κατορθώνοντας να σώσουν τις ζωές χιλιάδων Εβραίων κατοίκων του χωριού Rozwadów της Πολωνίας.

Οι δύο ήρωες με τα πραγματικά ονόματα Eugene Lazowski και Stanislaw Matulewicz έκαναν τη δική τους αντίσταση, χρησιμοποιώντας το εμβόλιο του τύφου, που ήταν διαδεδομένο στην Πολωνία, ως αποδεικτικό μόλυνσης της περιοχής από τη θανατηφόρα ασθένεια. Επρόκειτο για ένα απίστευτο τέχνασμα που οι δύο φίλοι επινόησαν ώστε να αποτρέψουν την απέλαση των κατοίκων του χωριού από το ναζιστικό καθεστώς.

Τώρα, τα περιστατικά αυτά γίνονται το φόντο του θεατρικού έργου μίας νέας και ταλαντούχας Γαλλίδας δημιουργού, της Mélody Mourey, που έγραψε το έργο «Τα τρελά βατράχια» σημειώνοντας πάνω από 500 παραστάσεις, κάποιες εκ των οποίων sold out στο Παρίσι, αλλά και αποσπώντας τρεις υποψηφιότητες για τα βραβεία Molière.

Το έργο είναι ταυτόχρονα κωμικό και τραγικό. Στη Νέα Υόρκη του 1990, μία φοιτήτρια ψυχολογίας επισκέπτεται τον Στανισλάβ, έναν ηλικιωμένο γιατρό, για να της δώσει πληροφορίες σχετικά με τη δράση του παππού της, του Ευγένιου Λαζόφσκι, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα από τις μνήμες του Στανισλάβ παρακολουθούμε μία περιπετειώδη και συναρπαστική ιστορία. «Τα Τρελά Βατράχια είναι πάνω απ’ όλα μία ιστορία φιλίας και μία ιστορία αντικομφορμισμού. Αφηγείται την ιστορία δύο φίλων που είναι έτοιμοι να αγωνιστούν για αυτό που πιστεύουν ότι είναι σωστό με μοναδικά όπλα την εξυπνάδα και το θάρρος τους. Για να αφηγηθώ αυτή την ιστορία γεμάτη ανθρωπιά και ελπίδα, επέλεξα επίσης να αναδείξω τη φαντασία και το χιούμορ των ηρώων, οι οποίοι ακόμη και στις πιο σκοτεινές στιγμές καταφέρνουν να παραμένουν αστείοι και φωτεινοί», επισημαίνει η Mélody Mourey.

Ποιο είναι το όριο της ανθρώπινης υπακοής

Η συγγραφέας αν και παρουσιάζει τα τραγικά γεγονότα εκείνης της εποχής με έναν ανάλαφρο τρόπο, ωστόσο δημιουργεί ένα πρωτότυπο και τολμηρό έργο, που θέτει το ερώτημα: ποιο είναι το όριο της ανθρώπινης υπακοής στον παραλογισμό μίας εξουσίας και πόση ανάγκη έχει η κάθε εποχή από τα «τρελά βατράχια» της;

Τα γεγονότα αυτά είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό. «Έφτασα ως εκεί ερευνώντας τις μεγάλες εφευρέσεις στην πολωνική ιστορία. Όταν ανακάλυψα ότι το εμβόλιο του τύφου εφευρέθηκε στην Πολωνία και ότι έσωσε χιλιάδες ζωές κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου χάρη σε μία απίστευτη απάτη δύο γιατρών», υπογραμμίζει για το σημείο εκκίνησης του έργου η συγγραφέας και σκηνοθέτης του.

Η ίδια, έγραψε και σκηνοθέτησε το συγκεκριμένο θεατρικό κείμενο μετά από 7 χρόνια δημοσιογραφίας σε περιοδικό γενικού πολιτισμού. «Ξεκίνησα το θέατρο όταν ήμουν 8 ετών και από τότε πάντα ήθελα να παίζω και να γράφω θεατρικά έργα. Αγαπούσα τη δουλειά μου ως δημοσιογράφος, αλλά μόλις σχολούσα πήγαινα στη δραματική σχολή. Εκεί γνώρισα τους ηθοποιούς που έπαιξαν στην πρώτη μου παράσταση», λέει η συγγραφέας και σκηνοθέτης.

Μιλά ακόμη για τις δυσκολίες της συγκεκριμένης παράστασης. «Απαιτεί μια πολύ κινηματογραφική σκηνοθεσία: μετακινούμαστε συνεχώς από τον ένα τόπο στον άλλο (από τη Νέα Υόρκη στην Πολωνία) και από τη μία εποχή στην άλλη (από τη δεκαετία του 1990 στη δεκαετία του 1940). Η μουσική, η έξυπνη σκηνογραφία και φυσικά η δεξιοτεχνία των ηθοποιών το καθιστούν εφικτό».

«Είναι χαρά μου να δημιουργώ σε μία τόσο όμορφη ατμόσφαιρα»

Είναι η πρώτη της εμπειρία στη Θεσσαλονίκη. «Είμαι πολύ τυχερή. Όλη η ομάδα είναι πολύ δεμένη και είναι χαρά μου να δημιουργώ σε μία τόσο όμορφη ατμόσφαιρα. Περιμένουμε τώρα με ανυπομονησία να ανακαλύψει το κοινό αυτή την ιστορία», λέει.

Μέσα από όλη αυτή την προετοιμασία της παράστασης γνώρισε νέους ανθρώπους και ίσως μελλοντικούς συνεργάτες. «Κατά τη διάρκεια των ακροάσεων συνάντησα Έλληνες σκηνοθέτες που εργάζονται στο ΚΘΒΕ και θα ήθελα πολύ να γνωρίσω τη δουλειά τους. Όλοι όσοι έχουν δει την παράσταση της Χριστίνας Χατζηβασιλείου, η οποία παίζεται αυτή τη στιγμή στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών, μου λένε ότι είναι υπέροχη και ανυπομονώ να τη δω! Ελπίζω, επίσης, να ξαναδουλέψω με τους ηθοποιούς της παράστασης ‘Τρελά Βατράχια’ γιατί απολαμβάνω να δημιουργώ μαζί τους και παρά το γλωσσικό εμπόδιο, υπάρχει μια υπέροχη σύνδεση μεταξύ μας», υπογραμμίζει.

Το δεύτερο έργο της, La Course des Géants (4 υποψηφιότητα στα βραβεία Molières), περιοδεύει αυτή τη στιγμή στη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ελβετία. Το πρώτο της μυθιστόρημα, Max Tallent, εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 από τις εκδόσεις Auzou.

Η πρεμιέρα 

Η μετάφραση είναι του Γιώργου Βουδικλάρη και παίζουν: Αντώνης Αντωνάκος (Ναζί 1/Σταθμάρχης/Τηλεφωνήτρια/Κάτοικος χωριού), Σταυρούλα Αραμπατζόγλου (Ανασταζί Λαζόφσκι), Κορίνα Βασιλοπούλου (Ταχυδρόμος/Κάτοικος χωριού/Αλμπέρ), Αλέξανδρος Ζουριδάκης (Τερέζα/Οκτάβ/Χίτλερ), Στέλιος Καλαϊτζής (Ευγένιος Λαζόφσκι), Θάνος Κοντογιώργης (Λοχαγός Στάϊνμαν), Εύη Κουταλιανού (Σερβιτόρα/Μαντλέν/Κάτοικος χωριού), Χριστίνα Κωνσταντινίδου (Άννα Λαζόφσκι), Βασίλης Παπαδόπουλος (Μίσα/Ναζί 2), Βιργινία Ταμπαροπούλου (Ρεμπέκα Λάσκι/Κάτοικος χωριού), Θάνος Φερετζέλης (Σταν Ματούλεβιτς), Γιάννης Χαρίσης (Αφηγητής).

Η πρεμιέρα του έργου θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 26 Οκτωβρίου στις 9 μ.μ. στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23.10.2022