Πριν 63 χρόνια, η Α’ Εθνική μπήκε στην ποδοσφαιρική μας ζωή. Επρόκειτο για την μεγάλη ιδέα των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων, αφού αν και υπήρχαν πρωταθλήματα στην Ελλάδα, αυτά διεξάγονταν μόνο σε τοπικό επίπεδο. Επίσης, οι πρωταθλητές κάθε Ένωσης έδιναν διπλούς αγώνες για να αναδειχτεί ο πρωταθλητής Ελλάδας.

Τον Μάρτιο του 1959 μπήκε στη ζωή των φιλάθλων το ΠΡΟ-ΠΟ, στο οποίο δεν υπήρχαν πολλοί και σταθεροί, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ευδοκιμήσει. Μάλιστα, κάποια δελτία το καλοκαίρι του 1959 ήταν ζημιογόνα για τον οργανισμό.

Την περίοδο εκείνη πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η εντολή του ήταν σαφής: Να καθιερωθεί Α’ Εθνική κατηγορία ως η πρώτη επαγγελματική στο ποδόσφαιρο.

Μόνο που η κυβερνητική βούληση δεν συμβάδιζε με τις απόψεις των ομάδων. Η ΕΠΟ ήταν η πρώτη που φοβόταν τα πολλά έξοδα που θα είχαν οι μετακινήσεις των ομάδων. Από την πλευρά τους, κάποιες ομάδες πάλι εμφανίστηκαν, επίσης, επιφυλακτικές και οι τοπικές ενώσεις σκέφτονταν ότι θα χάσουν τις –παχυλές-εισπράξεις από τα τοπικά πρωταθλήματα.

Τελικά, όλες αυτές οι αμφιβολίες κάμφθηκαν, αν και χρειάστηκε πολλή κουβέντα και ακόμα περισσότερες κυβερνητικές παρεμβάσεις για να ληφθεί η τελική απόφαση.

Συγκεκριμένα, η πρώτη απόπειρα δεν στέφθηκε από επιτυχία, αλλά τελικά στη γενική συνέλευση της 29ης Αυγούστου αποφασίστηκε να δημιουργηθεί η Α’ Εθνική με 18 ομάδες που θα την αποτελούσαν:

Επρόκειτο για τέσσερις ομάδες από τις τοπικές ενώσεις Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, τους πρωταθλητές βορρά και νότου (Δόξα Δράμας και Παναιγιάλειο), τους Παγκορινθιακό, Ασπίδα Ξάνθης, Μέγα Αλέξανδρο Κατερίνης με το νικητή του αγώνα μπαράζ Ολυμπιακός Χαλκίδας – ΟΦΗ.

Μάλιστα, στα έντυπα της εποχής αναφέρονταν πως χρειάστηκαν 32 ώρες συζητήσεων με 62 επεισόδια και 103 διακοπές πριν την τελική απόφαση, αφού ένας από τους βασικούς όρους για την υλοποίησή της ήταν να καταργηθεί ο φόρος 33% στα εισιτήρια και οι ομάδες να παίρνουν ποσοστό 5% από το ΠΡΟ-ΠΟ.

Στις 31 Αυγούστου μετά από τετράωρη σύσκεψη των ιδρυτριών ενώσεων (Αθήνα,Πειραιάς, Θεσσαλονίκη) αποφασίστηκε στο πρωτάθλημα να πάρουν μέρος 16 ομάδες: Τέσσερις από κάθε ιδρύτρια ένωση και άλλες τέσσερις από την περιφέρεια.

Τελικά, μετά από πολλές διεργασίες το Σάββατο 10 Οκτωβρίου του 1959 και ενώ εντείνονταν οι κυβερνητικές πιέσεις, στο ελληνοαμερικανικό ινστιτούτο έγινε η καθοριστική γενική συνέλευση της ΕΠΟ παρουσία κυβερνητικών εκπροσώπων

Σε αυτήν αποφασίστηκε να καθιερωθεί πρωτάθλημα 16 ομάδων με τέσσερις από την Αθήνα, τρεις από Πειραιά και Θεσσαλονίκη, τους δύο πρώτους των τοπικών πρωταθλημάτων στο βορρά (Δόξα Δράμας, Μ.Αλέξανδρος Κατερίνης), τους δύο πρώτους του νότου (Παναιγιάλειος, Παγκορινθιακός), ενώ με μπαράζ θα έβγαιναν οι άλλες δύο θέσεις.

Ο 4ος του πρωταθλήματος της ΕΠΣ Θεσσαλονίκης (Ηρακλής) θα αντιμετώπιζε τον 3ο των τοπικών πρωταθλημάτων του βορρά (Ασπίδα Ξάνθης) και ο 4ος της ΕΠΣΠ (Προοδευτική) τον νικητή του μπαράζ ΟΦΗ - Ολυμπιακού Χαλκίδας.

Τελικά, στις 20 Οκτωβρίου του 1959 ξεκίνησε επίσημα το πρωτάθλημα της Α' Εθνικής.Τα αποτελέσματα της πρώτης αγωνιστικής ήταν:

ΠΑΟΚ - Μ. Αλέξανδρος 3-2

Πανιώνιος - ΑΕ Νικαίας 3-0

Δόξα Δράμας - Άρης 2-2

Ηρακλής - Απόλλων Αθηνών 0-0

Προοδευτική - Απόλλων Καλαμαριάς 1-0

Παναθηναϊκός - Παναιγιάλειος 2-1

Παγκορινθιακός - Ολυμπιακός Πατρών 1-0

Εθνικός Πειραιά - ΑΕΚ 0-1