Για τους παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αλλά και το ζήτημα της ηγεσίας στο κόμμα μιλά στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Νίκος Μαραντζίδης. Αναφέρεται επίσης στην στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί ενόψει της επόμενης κάλπης.

Στις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ απώλεσε σημαντικό ποσοστό της δύναμής του σε σχέση με τις εκλογές του 2019. Ποια τα κυριότερα αίτια της ήττας;

Μία εκλογική ήττα και μάλιστα τέτοιου μεγέθους δεν έχει μία αιτία, και δεν περιορίζεται απλώς στις επιλογές και τα γεγονότα της προεκλογικής περιόδου. Πίστευα και υποστήριζα δημοσίως από την πρώτη μέρα μετά τις εκλογές του 2019, ότι οι πιθανότητες του ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει τις επόμενες εκλογές ήταν μηδαμινές. 

Μία κυβέρνηση έχει πάντα ένα βαθμό ανοχής στην πρώτη της θητεία στην Ελλάδα. Επιπλέον, η χώρα μετά την έξοδο από τα μνημόνια ήθελε να μπει σε μια περίοδο πιο σταθερή και τέλος δεν πρέπει να παραλείπουμε την κυριαρχία, για να το πω ήπια, της κυβέρνησης στο χώρο των ΜΜΕ, πράγμα που την προστάτεψε σε διάφορες στιγμές και της επέτρεψε να μην καταρρεύσει ή εν πάση περιπτώσει να μην αντιμετωπίσει σοβαρές κρίσεις όταν μια σειρά από τρομακτικά γεγονότα ξέσπασαν, όπως για παράδειγμα, πρόσφατα η τραγωδία των Τεμπών ή το ζήτημα του σκανδάλου των υποκλοπών. 

Πέρα όμως από τα θέματα της μακράς διάρκειας που διαμόρφωσαν ένα συσχετισμό δυνάμεων που δύσκολα θα ανατρεπόταν, στη συνέχεια μια σειρά επιλογές στο ΣΥΡΙΖΑ είτε νωρίτερα είτε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, δεν είχαν τα προσδοκόμενα αποτελέσματα. Η μετακίνηση προς το Κέντρο για παράδειγμα, παρότι ήταν εμφανής, δεν ήταν πειστική. 

Επιπλέον, έγινε χωρίς ανάλογη διεύρυνση ή έστω «προφύλαξη» προς τα αριστερά. Το αποτέλεσμα: ούτε κεντρώοι ψηφοφόροι φαίνεται να προσήλθαν, αλλά και από τα αριστερά έφυγε κόσμος. Τέλος, κάποια πρόσωπα που αποτέλεσαν νέες επιλογές δεν είχαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Βεβαίως υπάρχουν και τα γεγονότα της καμπάνιας. Η «υπόθεση Γεωργούλη» και κυρίως αυτό που συνέβη με τον Κατρούγκαλο έβλαψαν δραματικά την εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ.

Το αφήγημα περί «λάθους στρατηγικής της απλής αναλογικής» και επίθεσης στα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης πείθει; Πως εκτιμάτε ότι θα πρέπει να πορευτεί ενόψει των επόμενων εκλογών το κόμμα;

Αναμφίβολα, ένα από τα προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πως παρουσίασε μία πρόταση διακυβέρνησης που δεν πατούσε στην αριθμητική και κυρίως πολιτική πραγματικότητα. Η προοδευτική κυβέρνηση που πρότεινε δεν προέκυψε από καμιά προηγούμενη συνεννόηση με τα άλλα κόμματα που δεν έδειχναν ιδιαιτέρως φιλικά σε αυτήν την ιδέα, αλλά επιπλέον άλλαζε και διαρκώς χαρακτήρα. 

Στην αρχή υπονοούνταν πως θα ήταν και το ΜέΡΑ25, στη συνέχεια αποκλείστηκε. Αρχικώς είχε ως στόχο τα κόμματα στην Κεντροαριστερά που θα είχαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία, μετά υποστηρίχθηκε πως σε «κυβέρνηση ηττημένων» ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έμπαινε. Όλα αυτά έδιναν ένα τρομερά θολό στίγμα και παρήγαγαν σύγχυση.

Ήταν ήττα του ΣΥΡΙΖΑ ή του Αλέξη Τσίπρα; Ζήτημα ηγεσίας πρέπει να τεθεί;

Όπως έχω γράψει, σε αυτήν την καμπάνια, όπως και στις προηγούμενες, ο ΣΥΡΙΖΑ βασίστηκε υπερβολικά πάνω στον Αλέξη Τσίπρα. Ο τελευταίος έχει αναμφισβήτητες ικανότητες και αρετές μοναδικές στην επικοινωνία του με τους πολίτες. Όμως, αυτό από μόνο του δεν φτάνει. Για να κυβερνήσει ένα κόμματα χρειάζεται ομάδα σχεδιασμού αποτελεσματική, συγκεκριμένο σχέδιο, πρόσωπα θελκτικά που να παρουσιάζουν την πρόταση του κόμματος. 

Σήμερα θέμα παραίτησης του Αλέξη Τσίπρα δεν μπορεί να τεθεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ βαδίζει σε μία κρίσιμη μάχη και σε αυτήν πρέπει να πάει με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες, ενωμένος και χωρίς εσωτερικές αναταράξεις, όσο του επιτρέπει βεβαίως, το κακό αποτέλεσμα που προκάλεσε ένα σοκ τόσο στα μέλη όσο και στους φίλους του.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28.05.2023