Ταυτισμένος με το αρχαίο δράμα και κυρίως την τραγωδία ο Νικήτας Τσακίρογλου, έχοντας την εμπειρία πολλών πρωταγωνιστικών ρόλων στο είδος αυτό του θεάτρου, υποδύεται αυτό το καλοκαίρι κάτι διαφορετικό. 

Στον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου που σκηνοθετεί ο Σταύρος Τσακίρης και ανεβαίνει από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και τις επιχειρήσεις Τάγαρη κρατά τον ρόλο του αφηγητή. «Πρόκειται για έναν θυμόσοφο άνθρωπο, έναν ιερέα ο οποίος επεμβαίνει και προσπαθεί να νουθετήσει τον Προμηθέα ώστε να μην φτάσει στα άκρα.

Ουσιαστικά είναι επεμβατικά λόγια του χορού που, ως γνωστόν, στις περισσότερες τραγωδίες λειτουργεί συμβουλευτικά. Ο συγκεκριμένος χαρακτήρας είναι καταλυτικός στη δράση, από την αρχή μέχρι το τέλος. Είναι μια γέφυρα μεταξύ του έργου και του θεατή, δηλαδή της κοινής γνώμης», λέει στη «ΜτΚ».

Είναι η τρίτη φορά που ο ηθοποιός καταπιάνεται με την τραγωδία αυτή του Αισχύλου. Την πρώτη υποδύθηκε το Κράτος στο πλευρό του Αλέξη Μινωτή, ενώ τη δεύτερη τον Προμηθέα Δεσμώτη. Είναι μάλιστα πολλοί εκείνοι που τον θυμούνται στην παράσταση εκείνη, δεμένο πάνω σε έναν βράχο επί δυόμισι περίπου ώρες, να επιδίδεται σε έναν πραγματικό θεατρικό άθλο. «Χρειάζεται σωματική υπερπροσπάθεια γι’ αυτά τα έργα. Πάνω από όλα όμως θέλει έναν ψυχισμό, μία εσωτερικότητα. Για την ακινησία αυτή πρέπει να υπάρχει μια εσωτερική κίνηση της ψυχής μέσω του λόγου. 

Ο Αισχύλος καρφώνει τον ήρωα σε έναν βράχο για να δώσει μέσα από το μαρτύριό του το παράδειγμα ότι ο άνθρωπος πρέπει να βασανίζεται για τις ιδέες του που πρέπει να τις υποστηρίζει, αλλά και να μπορεί να θυσιαστεί για να αλλάξει την ανθρωπότητα», τονίζει.

Τώρα, τον ρόλο του ήρωα που η συμβολή του στην ανάπτυξη του ανθρώπινου γένους ήταν καθοριστική και γι’ αυτό ταυτίζεται με την πρόοδο και την καινοτομία, υποδύεται για πρώτη φορά στο παγκόσμιο θέατρο μία γυναίκα, η ελληνικής καταγωγής βρετανίδα ηθοποιός Κάθριν Χάντερ. «Είναι μια επιλογή του σκηνοθέτη. Έχει παίξει και άλλους αντρικούς ρόλους στο Λονδίνο. Είναι η πρώτη φορά που τη βλέπουμε στην Ελλάδα. Αποδίδει τον ρόλο στη γλώσσα μας γιατί μιλάει ελληνικά, αφού είναι ελληνίδα που γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από έλληνες γονείς, αλλά μεγάλωσε σπούδασε και δημιούργησε την καριέρα της στην Αγγλία, στο λονδρέζικο θέατρο», τονίζει ο Νικήτας Τσακίρογλου.

Για εκείνον ο Προμηθέας Δεσμώτης ως χαρακτήρας είναι ταυτισμένος με τον πνευματικό επαναστάτη. «Είναι ο αρνητής κάθε εξουσίας. Ο Προμηθέας μέσα από τη φωτιά φέρνει στον άνθρωπο το πνεύμα και την επιστήμη, κατ’ επέκταση την εργασία για να φτιάξει τη ζωή του, αφού μέχρι τότε ζούσε σε πλινθόκτιστα σπίτια. Έτσι τον βάζει να σκέφτεται διαφορετικά, γι’ αυτό ο ήρωας είναι στον πολιτισμό μας, μας αφορά και μας ενδιαφέρει όλους. Εξάλλου, τα αρχαία κείμενα δεν είναι νεκρά, δεν αφορούσαν μόνο την εποχή τους, αλλά ενδιαφέρουν εις τους αιώνες των αιώνων. Όσο θα υπάρχει άνθρωπος που θα βλέπει αυτές τις παραστάσεις και θα σκέφτεται πάνω σε αυτά τα έργα, τόσο θα παραμένει το ενδιαφέρον γι’ αυτούς τους χαρακτήρες, γι’ αυτές τις σχέσεις».

«Είμαι δεμένος με το ΚΘΒΕ»

Επί χρόνια πρωταγωνιστής σε αθηναϊκούς θιάσους, κρατικές σκηνές και ΔΗΠΕΘΕ ο Νικήτας Τσακίρογλου έχει μια ιδιαίτερη σχέση με τη Θεσσαλονίκη, αφού υπήρξε ηθοποιός του ΚΘΒΕ την περίοδο 1965-1971, ενώ χρημάτισε και καλλιτεχνικός διευθυντής της δεύτερης κρατικής σκηνής από το 2004 έως το 2009, οπότε και παραιτήθηκε από τη θέση όταν του το ζήτησε ο τότε υπουργός Πολιτισμού Αντώνης Σαμαράς. «Το έκανε για δικούς του λόγους που τώρα πια δεν έχουν σημασία γιατί όλα αυτά ανήκουν στο μακρινό παρελθόν», λέει σήμερα ο πρωταγωνιστής.

Παρόλα δηλώνει ότι παρακολουθεί πολύ το ΚΘΒΕ. «Είμαι δεμένος μαζί του και ως ηθοποιός και ως παλιός διευθυντής. Είναι ένα θέατρο που με ενδιαφέρει γιατί εντάσσεται στον πολιτισμό όλης της Ελλάδας και θέλω πάντα να πηγαίνει καλά. Στη διάρκεια της θητείας μου προσπάθησα να φέρω το ευρωπαϊκό θέατρο στον οργανισμό. Τότε υπήρχαν χρήματα αλλά και καλή διάθεση από την πλευρά του υπουργείου Πολιτισμού, γιατί ο πολιτισμός θέλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Βέβαια η θητεία μου συνέπεσε εν μέρει και με την απαρχή της κρίσης σε όλη τη χώρα οπότε ήταν μια μεταβατική περίοδος. Δεν θεωρώ όμως ότι έβαλα το Θέατρο οικονομικά μέσα».

Τέλος, όταν τον ρωτάμε αν θα ήθελε να έχει έναν ρόλο επικεφαλής αυτή τη στιγμή σε κάποιον θεατρικό οργανισμό απαντά αρνητικά, δεν είναι κάτι που του λείπει, όπως υπογραμμίζει. «Δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Δεν έχω πια αντοχές. Μεγάλωσα και πέρασαν αρκετά χρόνια από τότε. Υπηρετώ το θέατρο από τις παραστάσεις στις οποίες συμμετέχω, από τις καλές επιλογές που προσπαθώ να κάνω μέσα από τα αθηναϊκά σχήματα. Στις κρατικές σκηνές υπήρξα πολλές φορές, αλλά δεν είμαι ένας άνθρωπος που του αρέσει η μονιμότητα. Και όταν μου ζήτησαν να παραιτηθώ, το έπραξα αμέσως χωρίς δεύτερη κουβέντα».

Περιοδεία

Η παράσταση θα παρουσιαστεί στη Βόρεια Ελλάδα στους εξής σταθμούς:

18 Αυγούστου Φεστιβάλ Φιλίππων – Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων

19 Αυγούστου Φεστιβάλ Θάλασσας – Ανοιχτό Θέατρο Νέων Μουδανιών

20 και 21 Αυγούστου Θέατρο Δάσους

22 Αυγούστου Λάρισα – Κηποθέατρο Αλκαζάρ

23 Αυγούστου Φεστιβάλ Ολύμπου – Αρχαίο Θέατρο Δίου

Η ταυτότητα της παράστασης

Η σκηνοθεσία–δραματουργική επεξεργασία είναι του Σταύρου Τσακίρη, η μετάφραση που έγινε ειδικά για την παράσταση είναι του συγγραφέα–θεατρικού συγγραφέα-μεταφραστή Δημήτρη Δημητριάδη, τα σκηνικά του γλύπτη Κώστα Βαρότσου και τα κοστούμια του ενδυματολόγου Γιάννη Μετζικώφ, ενώ την ευθύνη για την κίνηση έχει ο ιταλός Marcello Magni, ένας εκ των συνιδριτών του διεθνώς γνωστού θιάσου Complicite.

Στον ρόλο του Προμηθέα είναι η βραβευμένη με Olivier Award ως καλύτερη ηθοποιός Κάθριν Χάντερ, τον κεντρικό ρόλο του αφηγητή υποδύεται ο Νικήτας Τσακίρογλου, στον ρόλο του Ήφαιστου είναι ο Δημήτρης Πιατάς που για πρώτη φορά ερμηνεύει έναν τραγικό ρόλο, η Πέγκυ Τρικαλιώτη υποδύεται την Ιώ, ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης το «Κράτος», ο Γεράσιμος Γενατάς τον «Ωκεανό», τον ρόλο του Ερμή μοιράζονται οι Ηλιάνα Μαυρομάτη, Αντιγόνη Φρυδά και Κωσταντίνος Νικούλι, ενώ, τέλος, ο εννεαμελής χορός έχει ως κορυφαίο το παλαιό στέλεχος του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας Περικλή Βασιλόπουλο.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11 Αυγούστου 2019