Μεταπτυχιακοί φοιτητές του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ ερευνούν, καταγράφουν και παρουσιάζουν, σε ένα διαφορετικό συνέδριο, νέες θεματικές που σχετίζονται με τη διδασκαλία. Μέσα από μια σύγχρονη ματιά, δίνουν νέα οπτική στην εκπαιδευτική διαδικασία, συνδέοντάς την με θεματικές όπως το χιούμορ, αλλά και τη σύγχρονη ψηφιακή εποχή και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Η όλη διαδικασία έχει σκοπό να αποκτήσουν οι φοιτητές μας σημαντικές δεξιότητες πριν να φύγουν από τα δικά μας χέρια και να μπορούν να σταθούν στην παρουσίαση των επιστημονικών εργασιών τους, αλλά και να δημιουργούν σχέσεις συνεργασίας. Οι θεματικές που επιλέχθηκαν αντικατοπτρίζουν τα ενδιαφέροντα των διδασκόντων στα μαθήματα που κάνουν στο μεταπτυχιακό τους στον τομέα Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ, καθώς και τις έρευνες που κάνουν οι υποψήφιοι διδάκτορες. Οι τομείς στους οποίους αναφέρονται είναι η διδασκαλία της γλώσσας, της λογοτεχνικής εκπαίδευσης και της σχολικής παιδαγωγικής, η διαπολιτισμική εκπαίδευση, η ειδική αγωγή, η συνεχιζόμενη εκπαίδευση των ενηλίκων και η ιστορία της εκπαίδευσης και της διδακτικής της ιστορίας», δηλώνει στη «ΜτΚ» για τη διοργάνωση του 5ου συνεδρίου «Νέες φωνές» η Ελένη Χοντολίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ.

Όπως εξηγεί η ίδια, στο συνέδριο συμμετέχουν 40 νέοι επιστήμονες, οι οποίοι δοκιμάζουν για πρώτη φορά τις δυνάμεις τους στον επιστημονικό χώρο. «Οι καθηγητές στην όλη διαδικασία βρισκόμαστε απλώς υποστηρικτικά, με χαρακτηριστικό ότι τις ημέρες του συνεδρίου βρισκόμαστε στα πίσω καθίσματα και απολαμβάνουμε τις παρουσιάσεις των φοιτητών. Είναι σημαντικές αυτές οι πρωτοβουλίες και οι συμμετέχοντες πραγματικά το διασκεδάζουν», λέει η κ. Χοντολίδου.

Το Facebook στη διδασκαλία

Η Παναγιώτα Δημάδη, μεταπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Σχολικής Παιδαγωγικής, παρουσιάζει στο συνέδριο το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ενσωματωθούν στη διδασκαλία. «Πρέπει σιγά σιγά να ξεκινήσει το εκπαιδευτικό σύστημα από τη βάση του, δηλαδή από τα αναλυτικά προγράμματά του και να εντάξει τα εργαλεία web2. Στη δική μου έρευνα έχω συμπεριλάβει το σύνολο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως Facebook, twitter, Instagram, Google Docs, Google Classroom, skype, youtube, γιατί δεν είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς πιο μέσο είναι το πιο δημοφιλές στους μαθητές. Κάποιες εφαρμογές μπορούν να χρησιμοποιηθούν πιο εύκολα στη διδασκαλία και είναι απαραίτητη η εισαγωγή τους στην εκπαίδευση, πιο δομημένα» δηλώνει η κ. Δημάδη.

Εκπαίδευση στη διαχείριση πληροφοριών

Η Έρη Κεχρή, φιλόλογος και μεταπτυχιακή φοιτήτρια, μέσα από τη δική της θεματική ενότητα παραθέτει τη σημαντικότητα της κριτικής σκέψης ως προαπαιτούμενο για τη διαχείριση των πληροφοριών στη σύγχρονη εποχή. Όπως εξηγεί, «αυτό που στο παρελθόν αποτελούσε ζητούμενο, δηλαδή η παροχή πληροφοριών για τη διεύρυνση του πνεύματος, σήμερα είναι σχεδόν κενό νοήματος, καθώς οι πηγές πληροφόρησης έχουν πολλαπλασιαστεί και η πρόσβαση σε αυτές γίνεται με εξαιρετικά εύκολες και σύντομες διαδικασίες λόγω των νέων τεχνολογιών και κυρίως του διαδικτύου. Αυτό σημαίνει πως οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνουν τις αληθινές πληροφορίες από τις ψευδείς (fake news) και παραπλανητικές και πως ο ρόλος της κριτικής σκέψης είναι καθοριστικός, ώστε να αναπτύξουν τέτοιου είδους δεξιότητες. Η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης προϋποθέτει την εφαρμογή νέων μεθόδων διδασκαλίας που βασίζονται στις εποικοδομιστικές θεωρίες μάθησης. Σύμφωνα με αυτές, η γνώση οικοδομείται σταδιακά με την ενεργό συμμετοχή του μαθητή στη διαδικασία της μάθησης. Ο δάσκαλος αναλαμβάνει το ρόλο του εμψυχωτή και συντονιστή, που ενθαρρύνει τους μαθητές να ανακαλύψουν τη γνώση. Έτσι, προσφορότερα διδακτικά μοντέλα για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης είναι εκείνα που προάγουν την ομαδοσυνεργατική, ανακαλυπτική και διερευνητική μάθηση» τονίζει η κ. Κεχρή.

Χιούμορ και διδασκαλία

Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει το χιούμορ στην εκπαιδευτική διαδικασία και με ποιο τρόπο μπορεί να ενσωματωθεί στη διδασκαλία; Είναι εκείνο το ερώτημα, στο οποίο απαντάει η Αθηνά Γκαβοπούλου, φιλόλογος, καθηγήτρια στο 3ο γυμνάσιο Εύοσμου και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στον τομέα Παιδαγωγικής του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ, μέσα από τη δική της ομιλία στο συνέδριο. Όπως λέει «η εκπαιδευτική εμπειρία επιβεβαιώνει ότι το χιούμορ -αμφίσημο και ανατρεπτικό- είναι παρόν στο σχολικό χώρο, κυρίως στο χωροχρόνο του διαλείμματος, εξαιτίας της παραδοσιακής αντίληψης για την ασυμβατότητα διδασκαλίας και χιούμορ. Ωστόσο, στη διδακτική πράξη το χιούμορ μπορεί να επηρεάσει θετικά τόσο το κλίμα της τάξης όσο και την ίδια τη διαδικασία μάθησης, καλλιεργώντας την κριτική σκέψη και ενισχύοντας τη δημιουργικότητα των μαθητών. Στο πλαίσιο αυτό, η χρήση του παιδαγωγικού χιούμορ είναι ευπρόσδεκτη, δεν αποτελεί ωστόσο πανάκεια. Η αξιοποίησή του στο παραδοσιακό πλαίσιο οργάνωσης της τάξης δεν αντιμετωπίζεται με απλουστευτική υπεραισιοδοξία, αλλά με τη συνειδητοποίηση της ανάγκης, τόσο για εμβάθυνση όσο και για άσκηση» τονίζει η κ. Γκαβοπούλου.

Αναπηρία και εκπαίδευση

Η Λίλιαν Καραμπά, φιλόλογος, στην ομιλία της για τις απόψεις των γονέων των παιδιών με αναπηρία που φοιτούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τη συνεργασία τους με τους εκπαιδευτικούς τονίζει πως μέσα από την ερευνητική διαδικασία που ακολούθησε καταγράφεται «μια δυσχέρεια στην ανάπτυξη συνεργατικής σχέσης, γεγονός που απορρέει από την απουσία διάθεσης και στήριξης από την πλευρά του εκπαιδευτικού προσωπικού σε συνδυασμό με την έλλειψη εμπιστοσύνης και εκτίμησης από την πλευρά των ίδιων των γονέων. Εύλογα λοιπόν, ως απόρροια αυτού του αρνητικά επιφορτισμένου κλίματος και των δυσάρεστων συναισθημάτων που κυριαρχούν, προκύπτει η επιθυμία των γονέων για αλλαγές τόσο σε επίπεδο επικοινωνίας όσο και στη γενικότερη λειτουργία του ελληνικού ειδικού σχολείου».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20 Ιανουαρίου 2019