ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Μετρό Θεσσαλονίκης: Να βρούμε λύση, χωρίς να χάσουμε άλλο χρόνο και χρήμα

Η «ΜτΚ» ανοίγει το φάκελο και παρουσιάζει όλες τις πλευρές της κόντρας που ξέσπασε και δίχασε την πόλη

 15/09/2019 18:45

Μετρό Θεσσαλονίκης: Να βρούμε λύση, χωρίς να χάσουμε άλλο χρόνο και χρήμα

Γράφουν: Θεολόγος Ηλίου, Νίκος Οικονόμου


Πάνω από 30 χρόνια η πόλη στηρίζει τις ελπίδες για την οργάνωση των μετακινήσεών της σε ένα έργο που ακόμη κυνηγάει τα χρονοδιαγράμματά του και κάθε φορά τα χάνει.

Οι εξαγγελίες του Κ. Μητσοτάκη για το μετρό Θεσσαλονίκης την πρώτη Κυριακή της πρώτης ΔΕΘ που εγκαινίασε ως πρωθυπουργός, έγιναν με στόχο την επιτάχυνση των εργασιών αλλά χώρισαν τους Θεσσαλονικείς στα δύο.

Αυτούς που υποστηρίζουν τη λύση (ή μη λύση όπως την χαρακτήρισε ο κ. Μητσοτάκης) της κατά χώρα διατήρησης των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου και τους άλλους που τάσσονται ξεκάθαρα με το δρόμο που δείχνει ο πρωθυπουργός, ο νέος δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας και ο περιφερειάρχης Κ. Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας.

Ο τελευταίος συγκάλεσε και μία σύσκεψη την περασμένη Τρίτη, στην οποία εκπρόσωποι φορέων της πόλης τάχθηκαν ξεκάθαρα στο πλευρό του, υποστηρίζοντας τη λύση της απόσπασης και της επανατοποθέτησης των αρχαίων στο σταθμό της Βενιζέλου.

Στον αντίποδα, η πρωτοβουλία που ανέλαβε λίγα 24ωρα μετά την αποχώρησή του από το δήμο Θεσσαλονίκης ο Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος ζητά συνάντηση με τον πρωθυπουργό για να θέσει υπόψη του τα επιχειρήματά του υπέρ της κατά χώρα διατήρησης των αρχαίων.

Φυσικά και όλοι θα ήθελαν και τα αρχαία στη θέση τους και το μετρό σε λειτουργία.

1 Είναι όμως κάτι τέτοιο τεχνικά εφικτό;

2 Πόσο θα κοστίσει και πότε θα ολοκληρωθεί;

3 Υπάρχουν οι σχετικές μελέτες ή ο τέως πρόεδρος της Αττικό Μετρό Γ. Μυλόπουλος μιλούσε αφηρημένα;

Αυτή τη στιγμή όμως η πόλη έχει χωριστεί στα δυο και όποιος δεν το βλέπει μάλλον εθελοτυφλεί. Μάλιστα, σε γενικές γραμμές οι συμπολιτευόμενοι και οι τεχνοκράτες είναι με την απόσπαση και επανατοποθέτηση και οι αντιπολιτευόμενοι και οι αρχαιολόγοι με την κατά χώρα (in situ) διατήρηση των αρχαίων.

Τα ερωτήματα για τη λύση που προκρίνει ο πρωθυπουργός είναι τα εξής:

1 Τι ακριβώς υπαγόρευσε την αλλαγή σχεδίων για το σταθμό της Βενιζέλου;

2 Ποιο είναι το κόστος της απόσπασης και επανατοποθέτησης και το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης;

3 Ποιος τελικά θα αποφασίσει και φυσικά θα πάρει την ευθύνη για το σωστό ή το λάθος δρόμο που θα επιλεγεί; Κάποιος πρέπει να το κάνει και αυτό…

Θα πρέπει τέλος να αποφασίσουμε αν επιμένουμε στο «και μετρό και αρχαία» ή φλερτάρουμε με την εκδοχή να παραλειφθεί ο σταθμός της Βενιζέλου όπως προτείνουν εσχάτως οι… κυανόκρανοι της πόλης. Απλώς σε αυτή την περίπτωση οφείλουμε να συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι τα αρχαία θα περιμένουν τους απογόνους μας να τα αναδείξουν, αφού δύσκολα θα χρηματοδοτήσει κανείς το έργο «ανάδειξη αρχαίων Βενιζέλου».

Ό,τι και να γίνει, η δημόσια διαβούλευση θα πρέπει να ολοκληρωθεί γρήγορα, την τελική απόφαση να τη λάβει το αρμόδιο υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών αφού ζυγίσει τις προτάσεις ένθεν κακείθεν και αφού ακούσει τους ειδικούς επιστήμονες που έχουν λόγο και διαθέτουν εμπεριστατωμένη άποψη.

Στόχος είναι να προκριθεί η πιο σύντομη και οικονομικά συμφέρουσα λύση που εγγυάται ταυτόχρονα την ανάδειξη της μοναδικής κληρονομιάς της πόλης.

Ώρα μηδέν ξανά για τον σταθμό Βενιζέλου


Η συζήτηση άνοιξε ξανά με δήλωση του Κ. Ζέρβα τον περασμένο Ιούλιο. Στηρίζοντας ξανά την μέθοδο της μεταφοράς και επανατοποθέτησης των αρχαίων, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος εμφανίστηκε αρχικά μετριοπαθής αλλά άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών στη τεχνική μέθοδο κατασκευής «αν κρινόταν απαραίτητο», όπως έλεγε χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ». Πάντως τόνιζε πως η σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία δεν έχει υπογραφτεί για την κατασκευή του σταθμού, κάτι που ακόμη δεν έχει γίνει. Στη συνέχεια, το θέμα ανέβασε ψηλά στην ατζέντα ο βουλευτής της ΝΔ στην Α’ Θεσσαλονίκης, Στράτος Σιμόπουλος, επιμένοντας στη θέση που κρατάει τα τελευταία έξι χρόνια για απόσπαση αρχαίων από τον σταθμό. Ο δημόσιος διάλογος δεν άργησε να ξεκινήσει και να παίρνει κομματικές αποχρώσεις, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει την μέθοδο in situ διατήρησης των αρχαίων και η ΝΔ την απόσπαση και επανατοποθέτηση τους. Μετά την επίσκεψη – αυτοψία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή στο σταθμό Βενιζέλου, ήρθε η τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ομιλία του στην 84η ΔΕΘ, όπου ανακοίνωσε ότι τα αρχαία θα αποσπαστούν. Βέβαια, την επομένη, στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου έδωσε χώρο να ακουστούν όλες οι φωνές, καθώς είπε πως πρέπει «η ίδια η πόλη πρέπει να αποφασίσει».
Την τελευταία εβδομάδα, μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού, άρχισαν οι αντιδράσεις να μετατρέπονται σε ανακοινώσεις, συσκέψεις, συνεντεύξεις Τύπου. Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράστηκε κατά των εξαγγελιών του πρωθυπουργού, στελέχη των υπολοίπων κομμάτων δήλωσαν πως πρόκειται για έγκλημα και ο Γιάννης Μπουτάρης, ως επικεφαλής «Κίνησης Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» έδωσε συνέντευξη Τύπου για να μιλήσει κατά της μεθόδου της απόσπασης – επανατοποθέτησης. Την ίδια ώρα, ο Απόστολος Τζιτζικώστας συγκάλεσε σύσκεψη στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκη για να συζητήσουν το έργο.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, που παλιότερα είχε εκφράσει την άποψη της υπέρ της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαίων, σήμερα δεν παίρνει ακόμα σαφή θέση. Η ίδια σε δηλώσεις της υποστήριξε πως ακόμα η Αττικό Μετρό Α.Ε. δεν απέστειλε στο υπουργείο Πολιτισμού τον φάκελο με όλα τα δεδομένα και στοιχεία για τον σταθμό, ώστε να αξιολογήσει την κατάσταση.
Αν και ο σταθμός Βενιζέλου έχει περάσει από 40 κύματα, με διαφορετικές γνωμοδοτήσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) και υπουργικές αποφάσεις, στο τέλος μπήκε στις ράγες η κατασκευή του με την μέθοδο in situ.
Η πραγματικότητα
Παρά το θόρυβο για το σταθμό Βενιζέλου μέχρι στιγμής ισχύουν όλα όσα έχουν δρομολογηθεί με την τελευταία απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού το 2017. Δηλαδή, δεν έχει γίνει καμία προσφυγή ή επίσημη αμφισβήτηση για τη μέθοδο in situ, ώστε να υπάρχουν νέες αποφάσεις. Για να αλλάξουν τα σχέδια, πρέπει να γίνουν όλες οι διαδικασίες από την αρχή και να υπάρχει ξανά σύσκεψη του ΚΑΣ, όπου θα πρέπει να τεθούν όλα τα επιχειρήματα για την απόρριψη της μεθόδου in situ.
Μέχρι στιγμής, για τις πρόδρομες εργασίες, έχουν δαπανηθεί 5 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον απερχόμενο πρόεδρο της Αττικό Μετρό Α.Ε., Γιάννη Μυλόπουλο, έχει γίνει η κατάχωση των αρχαιοτήτων, η διάνοιξη των φρεατίων σε βάθος 27 μέτρων, από τα οποία θα κατέβαιναν τα συνεργεία για την κατασκευή του σταθμού, κατασκευάστηκε η πλάκα στο βόρειο τμήμα του σταθμού και μετακινήθηκαν τα δίκτυα κοινής ωφέλειας.
Η κατασκευή του σταθμού δεν έχει ξεκινήσει, ενώ δεν έχει υπογραφεί ούτε η σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία. Ο κ. Μυλόπουλος, σε παρέμβασή του στη συνέντευξη Τύπου της «Κίνησης Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς», δήλωσε πως η σύμβαση για την κατασκευή του σταθμού θα υπογραφόταν στις αρχές του 2020.
Η μάχη των απόψεων και των μελετών
Οι μελέτες που έχουν ολοκληρωθεί για την κατασκευή του σταθμού είναι ένα από τα επίμαχα θέματα στη διαφωνία των μεν με τους δε. Ο πρωθυπουργός και τα στελέχη της ΝΔ υποστηρίζουν πως δεν έχει ολοκληρωθεί η μελέτη κατασκευής. Ήμασταν μπροστά οι εκπρόσωποι του Τύπου, όταν ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής επισκέφτηκε το σταθμό Βενιζέλου και επανέλαβε τα λόγια του διευθυντή του έργου, Γιώργου Κωνσταντινίδης για να σιγουρευτεί για όσα άκουσε. «Δεν έχουν ολοκληρωθεί καν οι μελέτες κατασκευής;» ρώτησε, για να πάρει την απάντηση του κ. Κωνσταντινίδη ότι «είναι σε εξέλιξη».
Από την άλλη πλευρά, υποστηρίζουν πως οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί. Μάλιστα, την εβδομάδα που μας πέρασε διέρρευσε στον Τύπο, ολόκληρη η «Οριστική Μελέτη 2» για το σταθμό Βενιζέλου. Όμως, ο ίδιος ο Γιάννης Μυλόπουλος, δήλωσε πως η σύμβαση με την ανάδοχο του έργου δεν έχει υπογραφεί ακόμα, διότι ολοκληρώθηκε μόνο η «Οριστική Μελέτη 1» που αφορά τα προκαταρκτικά στάδια. Συγκεκριμένα, διευκρίνισε πως η ΟΜ2, που αφορά το επίπεδο των αρχαιοτήτων, έχει επιστρέψει στην ανάδοχο με παρατηρήσεις. «Είναι ψέματα όσα λένε Σιμόπουλος και Ζέρβας. Υπάρχει λύση αλλά δεν τη θέλουν» είπε με ευθείες βολές προς τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης και τον βουλευτή της ΝΔ.
H προσωρινή διαχειριστική επιτροπή της «Κίνησης Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» υποστήριξε πως στην πρόταση απόσπασης των αρχαίων από τον σταθμό Βενιζέλου, δεν συμπεριλαμβάνεται μελέτη για την επαναφορά τους. «Εγώ δεν ενέκρινα ποτέ την αποκόλληση, γιατί δεν είχα μελέτη επαναφοράς» δήλωσε η πρώην διευθύντρια της 9ης Εφορείας Αρχαιοτήτων, Δέσποινα Μακροπούλου. Αυτό επιβεβαιώνεται και από ανθρώπους που υποστηρίζουν την μέθοδο της απόσπασης, αλλά επιμένουν ότι θα υπάρξει σχετική μελέτη και πως θα επιστρέψουν τα αρχαία στον σταθμό. Στον αντίποδα, επικαλούνται πως έχει ανακαλυφτεί μια «Πομπηία» της Θεσσαλονίκης και τα οικοδομήματά της είναι από λάσπη και φθαρτά υλικά, πράγμα που καθιστά αδύνατο «να τραβηχτούν από δυο τρύπες στην επιφάνεια της Εγνατίας».
Το κόστος ακόμα είναι απροσδιόριστο για τον σταθμό. Ο απερχόμενος πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε. παραδέχθηκε πως η λύση in situ ήταν πιο δύσκολη και πιο ακριβή, αλλά όπως είπε θα κοστίσει ακόμα περισσότερα χρήματα τώρα αν αλλάξουν την μέθοδο. Ωστόσο, όταν ερωτήθηκε πόσο θα κοστίσει ο σταθμός με την in situ, δεν έδωσε ακριβή απάντηση.

Αποζημιώσεις στο κάδρο
Ο Γιάννης Μπουτάρης βλέπει έναν αντιπολιτευτικό χαρακτήρα στην επικείμενη κόντρα για τον σταθμό. Μάλιστα, θεωρεί πως κάποιοι διαφωνούν με την in situ μέθοδο, επειδή ο ίδιος ταυτίστηκε με αυτή και με τον αγώνα που έχει κάνει.
Πίσω από την διαφωνία, όμως, ο πρώην δήμαρχος και ο απερχόμενος πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε., βλέπουν τις αποζημιώσεις που θα διεκδικήσει η ανάδοχος εταιρεία, επειδή το έργο έχει σταματήσει. Υποστήριξαν μάλιστα, ότι μετά τον Δεκέμβριο του 2018, τα έργα ήδη άρχισαν να βραδυπορούν με αποκορύφωμα την περίοδο των εκλογών, που τα εργοτάξια άδειασαν.
Ωστόσο, υπάρχει στη διάθεση της «ΜτΚ» η τετράμηνη έκθεση προόδου του έργου από την «Άκτωρ» για το διάστημα Αύγουστος–Δεκέμβριος 2018, όπου η ανάδοχος αναφέρει ήδη καθυστερήσεις της Αττικό Μετρό Α.Ε. σε εγκρίσεις και σχολιασμό μελετών, ενώ προειδοποιούσε για εκτροχιασμό του χρονοδιαγράμματος.

Πώς φτάσαμε στην ανατροπή της απόφασης στην κυβέρνηση: Η πίεση του Κυριάκου Μητσοτάκη και η κλειστή ομάδα εργασίας ανέτρεψαν τα δεδομένα


Η προσωπική απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη για λύση στο μετρό της Θεσσαλονίκης μέχρι τη ΔΕΘ αλλά και η δράση μιας κλειστής ομάδας δουλειάς που χειρίστηκε το όλο θέμα έφεραν την απόλυτη ανατροπή στην υπόθεση των αρχαίων στη στάση της Βενιζέλου.

Είναι γεγονός ότι το θέμα του μετρό είχε κυριαρχήσει σε όλες τις συναντήσεις του κ. Μητσοτάκη με εκπροσώπους της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς. Έτσι αποτέλεσε μαζί με τον ΟΑΣΘ την απόλυτη προτεραιότητα του πρωθυπουργού για τη Θεσσαλονίκη από τις πρώτες ημέρες κιόλας της γαλάζιας διακυβέρνησης, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει διαμηνύσει προς πάσα κατεύθυνση ότι χρειάζεται λύση μέχρι να ανέβει στη ΔΕΘ.

Κάπως έτσι ξεκίνησαν οι εντατικές διαβουλεύσεις του υπουργού Μεταφορών και Υποδομών Κώστα Καραμανλή αλλά και μιας κλειστής ομάδας ειδικών τόσο με υπηρεσιακούς παράγοντες και εκπροσώπους του τεχνικού κόσμου από τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα όσο και με τεχνοκράτες αλλά και αρχαιολόγους που γνωρίζουν το θέμα ή είχαν αντίστοιχη εμπειρία από άλλα έργα. Ακόμη, σημαντικό ρόλο στην απόφαση έπαιξε η γνώμη και η θέση του προέδρου του ΤΕΕ-τμήμα κεντρικής Μακεδονίας Πάρι Μπίλλια, καθώς και η σταθερή τοποθέτηση του νέου δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα, που ήταν από παλιά υπέρ της λύσης της απομάκρυνσης και της επανατοποθέτησης των αρχαίων στη Βενιζέλου, ενώ συχνές ήταν και οι επαφές του κ. Καραμανλή με τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα. Μάλιστα, σημαντική για την τελική απόφαση ήταν και μία πολύωρη συνάντηση που έγινε στην Αθήνα μεταξύ του δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα και του Κώστα Καραμανλή. Παράλληλα, είχε προηγηθεί και ένα είδος πολιτικής διαβούλευσης με τους βουλευτές της πόλης της ΝΔ, που είχαν κληθεί από το Μέγαρο Μαξίμου με υπομνήματά τους για τα προβλήματα της περιοχής να τοποθετηθούν. Με τον Στράτο Σιμόπουλο να είναι αυτός που είχε την πιο αποφασιστική στάση υπέρ της λύσης που τελικά επιλέχτηκε.

Όλη αυτή η διαβούλευση έγινε μέσα στον Αύγουστο και διήρκεσε σχεδόν τέσσερις εβδομάδες και η τελική κατάληξη γνωστοποιήθηκε από την τοποθέτηση του ίδιου του πρωθυπουργού τόσο κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ όσο και κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου την περασμένη Κυριακή: Τα αρχαία θα απομακρυνθούν και θα επανατοποθετηθούν στη στάση της Βενιζέλου.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 15/9/2019.

Γράφουν: Θεολόγος Ηλίου, Νίκος Οικονόμου


Πάνω από 30 χρόνια η πόλη στηρίζει τις ελπίδες για την οργάνωση των μετακινήσεών της σε ένα έργο που ακόμη κυνηγάει τα χρονοδιαγράμματά του και κάθε φορά τα χάνει.

Οι εξαγγελίες του Κ. Μητσοτάκη για το μετρό Θεσσαλονίκης την πρώτη Κυριακή της πρώτης ΔΕΘ που εγκαινίασε ως πρωθυπουργός, έγιναν με στόχο την επιτάχυνση των εργασιών αλλά χώρισαν τους Θεσσαλονικείς στα δύο.

Αυτούς που υποστηρίζουν τη λύση (ή μη λύση όπως την χαρακτήρισε ο κ. Μητσοτάκης) της κατά χώρα διατήρησης των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου και τους άλλους που τάσσονται ξεκάθαρα με το δρόμο που δείχνει ο πρωθυπουργός, ο νέος δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας και ο περιφερειάρχης Κ. Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας.

Ο τελευταίος συγκάλεσε και μία σύσκεψη την περασμένη Τρίτη, στην οποία εκπρόσωποι φορέων της πόλης τάχθηκαν ξεκάθαρα στο πλευρό του, υποστηρίζοντας τη λύση της απόσπασης και της επανατοποθέτησης των αρχαίων στο σταθμό της Βενιζέλου.

Στον αντίποδα, η πρωτοβουλία που ανέλαβε λίγα 24ωρα μετά την αποχώρησή του από το δήμο Θεσσαλονίκης ο Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος ζητά συνάντηση με τον πρωθυπουργό για να θέσει υπόψη του τα επιχειρήματά του υπέρ της κατά χώρα διατήρησης των αρχαίων.

Φυσικά και όλοι θα ήθελαν και τα αρχαία στη θέση τους και το μετρό σε λειτουργία.

1 Είναι όμως κάτι τέτοιο τεχνικά εφικτό;

2 Πόσο θα κοστίσει και πότε θα ολοκληρωθεί;

3 Υπάρχουν οι σχετικές μελέτες ή ο τέως πρόεδρος της Αττικό Μετρό Γ. Μυλόπουλος μιλούσε αφηρημένα;

Αυτή τη στιγμή όμως η πόλη έχει χωριστεί στα δυο και όποιος δεν το βλέπει μάλλον εθελοτυφλεί. Μάλιστα, σε γενικές γραμμές οι συμπολιτευόμενοι και οι τεχνοκράτες είναι με την απόσπαση και επανατοποθέτηση και οι αντιπολιτευόμενοι και οι αρχαιολόγοι με την κατά χώρα (in situ) διατήρηση των αρχαίων.

Τα ερωτήματα για τη λύση που προκρίνει ο πρωθυπουργός είναι τα εξής:

1 Τι ακριβώς υπαγόρευσε την αλλαγή σχεδίων για το σταθμό της Βενιζέλου;

2 Ποιο είναι το κόστος της απόσπασης και επανατοποθέτησης και το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης;

3 Ποιος τελικά θα αποφασίσει και φυσικά θα πάρει την ευθύνη για το σωστό ή το λάθος δρόμο που θα επιλεγεί; Κάποιος πρέπει να το κάνει και αυτό…

Θα πρέπει τέλος να αποφασίσουμε αν επιμένουμε στο «και μετρό και αρχαία» ή φλερτάρουμε με την εκδοχή να παραλειφθεί ο σταθμός της Βενιζέλου όπως προτείνουν εσχάτως οι… κυανόκρανοι της πόλης. Απλώς σε αυτή την περίπτωση οφείλουμε να συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι τα αρχαία θα περιμένουν τους απογόνους μας να τα αναδείξουν, αφού δύσκολα θα χρηματοδοτήσει κανείς το έργο «ανάδειξη αρχαίων Βενιζέλου».

Ό,τι και να γίνει, η δημόσια διαβούλευση θα πρέπει να ολοκληρωθεί γρήγορα, την τελική απόφαση να τη λάβει το αρμόδιο υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών αφού ζυγίσει τις προτάσεις ένθεν κακείθεν και αφού ακούσει τους ειδικούς επιστήμονες που έχουν λόγο και διαθέτουν εμπεριστατωμένη άποψη.

Στόχος είναι να προκριθεί η πιο σύντομη και οικονομικά συμφέρουσα λύση που εγγυάται ταυτόχρονα την ανάδειξη της μοναδικής κληρονομιάς της πόλης.

Ώρα μηδέν ξανά για τον σταθμό Βενιζέλου


Η συζήτηση άνοιξε ξανά με δήλωση του Κ. Ζέρβα τον περασμένο Ιούλιο. Στηρίζοντας ξανά την μέθοδο της μεταφοράς και επανατοποθέτησης των αρχαίων, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος εμφανίστηκε αρχικά μετριοπαθής αλλά άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών στη τεχνική μέθοδο κατασκευής «αν κρινόταν απαραίτητο», όπως έλεγε χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ». Πάντως τόνιζε πως η σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία δεν έχει υπογραφτεί για την κατασκευή του σταθμού, κάτι που ακόμη δεν έχει γίνει. Στη συνέχεια, το θέμα ανέβασε ψηλά στην ατζέντα ο βουλευτής της ΝΔ στην Α’ Θεσσαλονίκης, Στράτος Σιμόπουλος, επιμένοντας στη θέση που κρατάει τα τελευταία έξι χρόνια για απόσπαση αρχαίων από τον σταθμό. Ο δημόσιος διάλογος δεν άργησε να ξεκινήσει και να παίρνει κομματικές αποχρώσεις, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει την μέθοδο in situ διατήρησης των αρχαίων και η ΝΔ την απόσπαση και επανατοποθέτηση τους. Μετά την επίσκεψη – αυτοψία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή στο σταθμό Βενιζέλου, ήρθε η τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ομιλία του στην 84η ΔΕΘ, όπου ανακοίνωσε ότι τα αρχαία θα αποσπαστούν. Βέβαια, την επομένη, στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου έδωσε χώρο να ακουστούν όλες οι φωνές, καθώς είπε πως πρέπει «η ίδια η πόλη πρέπει να αποφασίσει».
Την τελευταία εβδομάδα, μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού, άρχισαν οι αντιδράσεις να μετατρέπονται σε ανακοινώσεις, συσκέψεις, συνεντεύξεις Τύπου. Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράστηκε κατά των εξαγγελιών του πρωθυπουργού, στελέχη των υπολοίπων κομμάτων δήλωσαν πως πρόκειται για έγκλημα και ο Γιάννης Μπουτάρης, ως επικεφαλής «Κίνησης Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» έδωσε συνέντευξη Τύπου για να μιλήσει κατά της μεθόδου της απόσπασης – επανατοποθέτησης. Την ίδια ώρα, ο Απόστολος Τζιτζικώστας συγκάλεσε σύσκεψη στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκη για να συζητήσουν το έργο.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, που παλιότερα είχε εκφράσει την άποψη της υπέρ της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαίων, σήμερα δεν παίρνει ακόμα σαφή θέση. Η ίδια σε δηλώσεις της υποστήριξε πως ακόμα η Αττικό Μετρό Α.Ε. δεν απέστειλε στο υπουργείο Πολιτισμού τον φάκελο με όλα τα δεδομένα και στοιχεία για τον σταθμό, ώστε να αξιολογήσει την κατάσταση.
Αν και ο σταθμός Βενιζέλου έχει περάσει από 40 κύματα, με διαφορετικές γνωμοδοτήσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) και υπουργικές αποφάσεις, στο τέλος μπήκε στις ράγες η κατασκευή του με την μέθοδο in situ.
Η πραγματικότητα
Παρά το θόρυβο για το σταθμό Βενιζέλου μέχρι στιγμής ισχύουν όλα όσα έχουν δρομολογηθεί με την τελευταία απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού το 2017. Δηλαδή, δεν έχει γίνει καμία προσφυγή ή επίσημη αμφισβήτηση για τη μέθοδο in situ, ώστε να υπάρχουν νέες αποφάσεις. Για να αλλάξουν τα σχέδια, πρέπει να γίνουν όλες οι διαδικασίες από την αρχή και να υπάρχει ξανά σύσκεψη του ΚΑΣ, όπου θα πρέπει να τεθούν όλα τα επιχειρήματα για την απόρριψη της μεθόδου in situ.
Μέχρι στιγμής, για τις πρόδρομες εργασίες, έχουν δαπανηθεί 5 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον απερχόμενο πρόεδρο της Αττικό Μετρό Α.Ε., Γιάννη Μυλόπουλο, έχει γίνει η κατάχωση των αρχαιοτήτων, η διάνοιξη των φρεατίων σε βάθος 27 μέτρων, από τα οποία θα κατέβαιναν τα συνεργεία για την κατασκευή του σταθμού, κατασκευάστηκε η πλάκα στο βόρειο τμήμα του σταθμού και μετακινήθηκαν τα δίκτυα κοινής ωφέλειας.
Η κατασκευή του σταθμού δεν έχει ξεκινήσει, ενώ δεν έχει υπογραφεί ούτε η σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία. Ο κ. Μυλόπουλος, σε παρέμβασή του στη συνέντευξη Τύπου της «Κίνησης Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς», δήλωσε πως η σύμβαση για την κατασκευή του σταθμού θα υπογραφόταν στις αρχές του 2020.
Η μάχη των απόψεων και των μελετών
Οι μελέτες που έχουν ολοκληρωθεί για την κατασκευή του σταθμού είναι ένα από τα επίμαχα θέματα στη διαφωνία των μεν με τους δε. Ο πρωθυπουργός και τα στελέχη της ΝΔ υποστηρίζουν πως δεν έχει ολοκληρωθεί η μελέτη κατασκευής. Ήμασταν μπροστά οι εκπρόσωποι του Τύπου, όταν ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής επισκέφτηκε το σταθμό Βενιζέλου και επανέλαβε τα λόγια του διευθυντή του έργου, Γιώργου Κωνσταντινίδης για να σιγουρευτεί για όσα άκουσε. «Δεν έχουν ολοκληρωθεί καν οι μελέτες κατασκευής;» ρώτησε, για να πάρει την απάντηση του κ. Κωνσταντινίδη ότι «είναι σε εξέλιξη».
Από την άλλη πλευρά, υποστηρίζουν πως οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί. Μάλιστα, την εβδομάδα που μας πέρασε διέρρευσε στον Τύπο, ολόκληρη η «Οριστική Μελέτη 2» για το σταθμό Βενιζέλου. Όμως, ο ίδιος ο Γιάννης Μυλόπουλος, δήλωσε πως η σύμβαση με την ανάδοχο του έργου δεν έχει υπογραφεί ακόμα, διότι ολοκληρώθηκε μόνο η «Οριστική Μελέτη 1» που αφορά τα προκαταρκτικά στάδια. Συγκεκριμένα, διευκρίνισε πως η ΟΜ2, που αφορά το επίπεδο των αρχαιοτήτων, έχει επιστρέψει στην ανάδοχο με παρατηρήσεις. «Είναι ψέματα όσα λένε Σιμόπουλος και Ζέρβας. Υπάρχει λύση αλλά δεν τη θέλουν» είπε με ευθείες βολές προς τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης και τον βουλευτή της ΝΔ.
H προσωρινή διαχειριστική επιτροπή της «Κίνησης Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» υποστήριξε πως στην πρόταση απόσπασης των αρχαίων από τον σταθμό Βενιζέλου, δεν συμπεριλαμβάνεται μελέτη για την επαναφορά τους. «Εγώ δεν ενέκρινα ποτέ την αποκόλληση, γιατί δεν είχα μελέτη επαναφοράς» δήλωσε η πρώην διευθύντρια της 9ης Εφορείας Αρχαιοτήτων, Δέσποινα Μακροπούλου. Αυτό επιβεβαιώνεται και από ανθρώπους που υποστηρίζουν την μέθοδο της απόσπασης, αλλά επιμένουν ότι θα υπάρξει σχετική μελέτη και πως θα επιστρέψουν τα αρχαία στον σταθμό. Στον αντίποδα, επικαλούνται πως έχει ανακαλυφτεί μια «Πομπηία» της Θεσσαλονίκης και τα οικοδομήματά της είναι από λάσπη και φθαρτά υλικά, πράγμα που καθιστά αδύνατο «να τραβηχτούν από δυο τρύπες στην επιφάνεια της Εγνατίας».
Το κόστος ακόμα είναι απροσδιόριστο για τον σταθμό. Ο απερχόμενος πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε. παραδέχθηκε πως η λύση in situ ήταν πιο δύσκολη και πιο ακριβή, αλλά όπως είπε θα κοστίσει ακόμα περισσότερα χρήματα τώρα αν αλλάξουν την μέθοδο. Ωστόσο, όταν ερωτήθηκε πόσο θα κοστίσει ο σταθμός με την in situ, δεν έδωσε ακριβή απάντηση.

Αποζημιώσεις στο κάδρο
Ο Γιάννης Μπουτάρης βλέπει έναν αντιπολιτευτικό χαρακτήρα στην επικείμενη κόντρα για τον σταθμό. Μάλιστα, θεωρεί πως κάποιοι διαφωνούν με την in situ μέθοδο, επειδή ο ίδιος ταυτίστηκε με αυτή και με τον αγώνα που έχει κάνει.
Πίσω από την διαφωνία, όμως, ο πρώην δήμαρχος και ο απερχόμενος πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε., βλέπουν τις αποζημιώσεις που θα διεκδικήσει η ανάδοχος εταιρεία, επειδή το έργο έχει σταματήσει. Υποστήριξαν μάλιστα, ότι μετά τον Δεκέμβριο του 2018, τα έργα ήδη άρχισαν να βραδυπορούν με αποκορύφωμα την περίοδο των εκλογών, που τα εργοτάξια άδειασαν.
Ωστόσο, υπάρχει στη διάθεση της «ΜτΚ» η τετράμηνη έκθεση προόδου του έργου από την «Άκτωρ» για το διάστημα Αύγουστος–Δεκέμβριος 2018, όπου η ανάδοχος αναφέρει ήδη καθυστερήσεις της Αττικό Μετρό Α.Ε. σε εγκρίσεις και σχολιασμό μελετών, ενώ προειδοποιούσε για εκτροχιασμό του χρονοδιαγράμματος.

Πώς φτάσαμε στην ανατροπή της απόφασης στην κυβέρνηση: Η πίεση του Κυριάκου Μητσοτάκη και η κλειστή ομάδα εργασίας ανέτρεψαν τα δεδομένα


Η προσωπική απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη για λύση στο μετρό της Θεσσαλονίκης μέχρι τη ΔΕΘ αλλά και η δράση μιας κλειστής ομάδας δουλειάς που χειρίστηκε το όλο θέμα έφεραν την απόλυτη ανατροπή στην υπόθεση των αρχαίων στη στάση της Βενιζέλου.

Είναι γεγονός ότι το θέμα του μετρό είχε κυριαρχήσει σε όλες τις συναντήσεις του κ. Μητσοτάκη με εκπροσώπους της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς. Έτσι αποτέλεσε μαζί με τον ΟΑΣΘ την απόλυτη προτεραιότητα του πρωθυπουργού για τη Θεσσαλονίκη από τις πρώτες ημέρες κιόλας της γαλάζιας διακυβέρνησης, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει διαμηνύσει προς πάσα κατεύθυνση ότι χρειάζεται λύση μέχρι να ανέβει στη ΔΕΘ.

Κάπως έτσι ξεκίνησαν οι εντατικές διαβουλεύσεις του υπουργού Μεταφορών και Υποδομών Κώστα Καραμανλή αλλά και μιας κλειστής ομάδας ειδικών τόσο με υπηρεσιακούς παράγοντες και εκπροσώπους του τεχνικού κόσμου από τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα όσο και με τεχνοκράτες αλλά και αρχαιολόγους που γνωρίζουν το θέμα ή είχαν αντίστοιχη εμπειρία από άλλα έργα. Ακόμη, σημαντικό ρόλο στην απόφαση έπαιξε η γνώμη και η θέση του προέδρου του ΤΕΕ-τμήμα κεντρικής Μακεδονίας Πάρι Μπίλλια, καθώς και η σταθερή τοποθέτηση του νέου δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα, που ήταν από παλιά υπέρ της λύσης της απομάκρυνσης και της επανατοποθέτησης των αρχαίων στη Βενιζέλου, ενώ συχνές ήταν και οι επαφές του κ. Καραμανλή με τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολο Τζιτζικώστα. Μάλιστα, σημαντική για την τελική απόφαση ήταν και μία πολύωρη συνάντηση που έγινε στην Αθήνα μεταξύ του δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα και του Κώστα Καραμανλή. Παράλληλα, είχε προηγηθεί και ένα είδος πολιτικής διαβούλευσης με τους βουλευτές της πόλης της ΝΔ, που είχαν κληθεί από το Μέγαρο Μαξίμου με υπομνήματά τους για τα προβλήματα της περιοχής να τοποθετηθούν. Με τον Στράτο Σιμόπουλο να είναι αυτός που είχε την πιο αποφασιστική στάση υπέρ της λύσης που τελικά επιλέχτηκε.

Όλη αυτή η διαβούλευση έγινε μέσα στον Αύγουστο και διήρκεσε σχεδόν τέσσερις εβδομάδες και η τελική κατάληξη γνωστοποιήθηκε από την τοποθέτηση του ίδιου του πρωθυπουργού τόσο κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ όσο και κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου την περασμένη Κυριακή: Τα αρχαία θα απομακρυνθούν και θα επανατοποθετηθούν στη στάση της Βενιζέλου.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 15/9/2019.

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία