Την Πέμπτη 23 Μαΐου αναμένεται να ξεκινήσει στο Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Λάρισας η δίκη για τον μεσογειακό κυκλώνα “ΙΑΝΟΣ” που έπληξε τη Θεσσαλία τον Σεπτέμβριο του 2020 και άφησε πίσω 4 νεκρούς και μεγάλες καταστροφές σε επιχειρήσεις, σπίτια, υποδομές στο οδικό δίκτυο και νεκρά ζώα, γράφει το larissanet.gr

Η κακοκαιρία χτύπησε κυρίως τη Δυτική Θεσσαλία και συγκεκριμένα την περιοχή της ορεινής και πεδινής Καρδίτσας όπου καταγράφηκε και το μεγαλύτερο μέρος των καταστροφών. Στα ορεινά και στα πεδινά της Καρδίτσας εξάλλου έχασαν τη ζωή τους τρία από τα τέσσερα συνολικά θύματα. Η τέταρτη και πρώτη χρονικά καταγεγραμμένη απώλεια, ήταν μια 86χρονη που εγκλωβίστηκε στο σπίτι της στο Βασιλί Φαρσάλων, όταν η περιοχή επλήγη στις 18 Σεπτεμβρίου. Για την υπόθεση της ηλικιωμένης εκκρεμεί η προσφυγή της κόρης της στη δικαιοσύνη.

Με δεδομένη λοιπόν τη μεγάλη καταστροφή στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας, η εισαγγελική έρευνα ξεκίνησε από εκεί και κατέληξε σε ευθύνες συνολικά δέκα προσώπων μεταξύ των οποίων είναι ο πρώην Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός, ο πρώην Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Καρδίτσας, κ. Κώστας Νούσιος, οι δήμαρχοι Καρδίτσας και Μουζακίου κ.κ. Βασίλης Τσιάκος και Θεοφάνης Στάθης και ο Γενικός Γραμματέας της Πολιτικής Προστασίας κ. Βασίλειος Παπαγεωργίου. Η λίστα συμπληρώνεται με τους τότε προϊσταμένους της διεύθυνσης τεχνικών έργων της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της ΠΕ Καρδίτσας (Κωνσταντίνος Αλεξόπουλος, Δημήτριος Κουτρουμάνος), στελέχη της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Καρδίτσας Καρδίτσας (Χρήστος Καρελάς, Αχιλλέας Ζαγορίτης) και τον πρόεδρο του ΤΟΕΒ Ταυρωπού κ. Θανάση Μαρκινό.

Οι πράξεις για τις οποίες κατηγορούνται είναι η πλημμύρα από αμέλεια δια παραλείψεως από την οποία προέκυψε κίνδυνος για ξένα πράγματα και για άνθρωπο και η ανθρωποκτονία από αμέλεια δια παραλείψεως άπαξ και κατά συρροή.

Και το επίδικο διάστημα είναι η 18η και η 19η Σεπτεμβρίου.

Το ιστορικό της καταστροφής

Από το μεσημέρι της Παρασκευής 18 Σεπτεμβρίου η βροχή αρχίζει να πέφτει στα ορεινά της Καρδίτσας και μέχρι το απόγευμα τα φαινόμενα θα ενταθούν με τις καταστροφές να σημειώνονται ήδη σε γέφυρες και δρόμους. Η βροχή συνεχίζει και πλέον αρχίζει να δημιουργείται ορατός κίνδυνος πλημμυρικών φαινομένων και μέσα στην πόλη της Καρδίτσας. Τελικά, σχεδόν μια ώρα μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, σπάνε τα αναχώματα σε δύο σημεία στον ποταμό Καράμπαλη και ένα μεγάλο μέρος της πόλης της Καρδίτσας, πλημμυρίζει.

Με το πρώτο φως του Σαββάτου 19 Σεπτεμβρίου αρχίζει να γίνεται αντιληπτό το μέγεθος της καταστροφής με πλημμυρισμένα μαγαζιά, γκρεμισμένα σπίτια και νεκρά ζώα, ενώ φτάνουν και οι πρώτες πληροφορίες για αγνοούμενους που στην πορεία θα διαπιστωθεί ο θάνατός τους. Την προηγούμενη μέρα γύρω στις 8.30 μ.μ. η 40χρονη φαρμακοποιός από το Μουζάκι, Ευδοκία – Μυρτώ – Πλακιά, θα κλείσει το φαρμακείο και θα επιβιβαστεί στο όχημά της για να πάει στο σπίτι της ακολουθώντας τη διαδρομή που έκανε συνήθως. Όμως λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν δεν αντιλήφθηκε την υποχώρηση-κατάρρευση του οδοστρώματος της περιφερειακής οδού Αργιθέας – Καρδίτσας και οδηγήθηκε στην πτώση της στο ποτάμι του Πάμισου με αποτέλεσμα να πνιγεί.

Λίγες ώρες νωρίτερα στην Καστανιά Καρδίτσας, ο Θωμάς Χαλιμούρδας ήταν στο σπίτι του, όταν ως αποτέλεσμα των συνθηκών που δημιούργησε η κακοκαιρία, η σκεπή κατέρρευσε με αποτέλεσμα να βρει τραγικό θάνατο σε ηλικία 62 ετών. Στην Καρδίτσα ο 63χρονος κτηνοτρόφος Kola Dhimokrat ήταν αποκλεισμένος στο ποιμνιοστάσιό του όταν πλημμύρισε όλη η περιοχή με αποτέλεσμα τον θάνατό του από πνιγμό.

Οι ευθύνες για το 112, το ΣΟΠΠ, τα αντιπλημμυρικά και την θωράκιση

Για τα πλημμυρικά φαινόμενα λοιπόν και την απώλεια τριών ανθρώπων, οι δικαστικές αρχές στην Καρδίτσα σύμφωνα με το κατηγορητήριο κατέληξαν σε ευθύνες δέκα προσώπων τα οποία μπορούν να κατανεμηθούν σε έξι φορείς. Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, στην Πολιτική Προστασία, στο Δήμο Καρδίτσας, στο Δήμο Μουζακίου, στον ΤΟΕΒ Ταυρωπού και στη ΔΕΥΑΚ.

Οι εννιά κατηγορούνται και για τις δύο πράξεις με εξαίρεση τον Γενικό Γραμματέα της ΠΠ που κατηγορείται μόνο για την πράξη της ανθρωποκτονίας από αμέλεια και συγκεκριμένα για τον θάνατο της 40χρονης φαρμακοποιού. Ειδικότερα το κατηγορητήριο αναφέρει πως ο συγκεκριμένος έχοντας ευθύνη ως ΓΓΠΠ “παρέλειψε να δώσει έγκαιρα εντολή στη μονάδα του ευρωπαϊκού σταθμού έκτακτης ανάγκης 112/ΕΣΚΕΔΙΚ για μαζική και γεωστοχευμένη προειδοποίηση των πολιτών που βρίσκονταν στην περιοχή του Μουζακίου..” με το κατηγορητήριο να αναφέρει πως η άτυχη φαρμακοποιός δεν έλαβε ποτέ στο κινητό της το μήνυμα του 112.

Ως προς τις ευθύνες των τεσσάρων στελεχών της Περιφέρειας Θεσσαλίας σχετικά με την πλημμύρα κατηγορούνται μεταξύ άλλων ότι παρέλειψαν να προβούν σε 9 ενέργειες. Συγκεκριμένα και επιγραμματικά παρέλειψαν να προβούν:

“1) στην εκτέλεση – προγραμματισμό προς εκτέλεση, αντιπλημμυρικών έργων, βάσει ενός οργανωμένου μεθοδολογικού πλαισίου και ολοκληρωμένου σχεδίου μελέτης αντιπλημμυρικής προστασίας, σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμών.

2) στον περιοδικό έλεγχο και συντήρηση των υφιστάμενων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότερη και απρόσκοπτη λειτουργία τους.

3) σε πράξεις οριοθέτησης όλων των κύριων υδατορεµάτων, καθ’ όλο το μήκος τους τής ευρύτερης περιοχής τωv Δήμων Μουζακίου (Πάμισος) και Αργιθέας και της ευρύτερης περιοχής της Καρδίτσας (Καλέντζης, Γαβράς, Καράμπαλης, Λείψιμος) και σε πράξεις εκπόνησης υδραυλικών μελετών οριοθέτησης και διευθέτησης των υπαρχόντων ρεμάτων.

4) σε έργα αποκατάστασης – καθαρισμού των ποταμών, ρεμάτων, παραποτάμων και δη των ποταμών Πάμισου, Καλέντζη, Γαβρά, Καράμπαλη (της κοίτης των φυσικών υδατορεµάτων από φερτά υλικά ή από άλλα φυσικά εμπόδια).

5) στην αστυνόμευση όλων των υδατορεμάτων της περιοχής, προκειμένου να συνταχθούν πρωτόκολλα αυτοψιών, κατόπιν πραγματοποίησης σειράς ελέγχων είτε κατόπιν καταγγελιών για παραβάσεις σε ρέματα, είτε µετά από πλημμυρικά φαινόμενα είτε ως τακτικές επιθεωρήσεις σε ρέματα.

6) σε πράξεις ορθής λειτουργίας και διαχείρισης των μόνιμων και ημιμόνιμων φραγμάτων.

7) σε πράξεις επικαιροποίησης υδρολογικών-υδραυλικών μελετών, µε βάση τις νέες σημειακές όμβριες καμπύλες του ΥΠΕΚΑ.

8) σε πράξεις τακτικού ελέγχου – καλής λειτουργίας και συντήρησης του δικτύου ομβρίων υδάτων στο οδικό δίκτυο αρμοδιότητάς τους, ήτοι σε εργασίες όπως ο καθαρισμός και η συντήρηση των εσχαρών των φρεατίων υδροσυλλογής, των καπακιών των φρεατίων επίσκεψης, του σώματος των φρεατίων υδροσυλλογής, των συνδετηρίων αγωγών των φρεατίων αυτών µε το υφιστάμενο δίκτυο οµβρίων, των φρεατίων επίσκεψης, καθώς και των αγωγών του δικτύου οµβρίων, τον καθαρισμό από φερτά υλικά των εσχάρων των φρεατίων υδροσυλλογής και του σώματος των φρεατίων υδροσυλλογής, τον καθαρισμό των συνδετήριων αγωγών μεταξύ φρεατίων και κεντρικού αγωγού ομβρίων, τον έλεγχο παροχετευτικότητας των αγωγών ομβρίων και τον κατά περίπτωση καθαρισμό αυτών, τον έλεγχο από τυχόν φθορές και κατά περίπτωση συντήρηση – επισκευή για την καλή κατάσταση και λειτουργία των εσχάρων των φρεατίων υδροσυλλογής, του σώματος των φρεατίων υδροσυλλογής και επίσκεψης, των καλυμμάτων των φρεατίων επίσκεψης των αγωγών ομβρίων και των συνδετήριων αγωγών και

9) σε πράξεις εποπτείας για την διενέργεια εργασιών συντήρησης και αποκατάστασής της λειτουργικότητας των εγγειοβελτιωτικών έργων, σε πράξεις εποπτείας για την εκτέλεση, βελτίωση, συμπλήρωση, ανακαίνιση και επέκταση εγγειοβελτιωτικών έργων, σε πράξεις εποπτείας για τη συντήρηση και αποκατάσταση φθορών ή ζημιών, σε πράξεις εποπτείας για την έγκαιρη ενημέρωση και καθαίρεση των αυθαιρέτων κατασκευών εντός αποστραγγιστικών αυλάκων”.

Επίσης στο κατηγορητήριο επισημαίνεται για τον πρώην Περιφερειάρχη Θεσσαλίας και πρώην Αντιπεριφερειάρχη Καρδίτσας πως δεν δρομολόγησαν και δεν συγκάλεσαν, εγκαίρως, ως όφειλαν, εκ του νόμου, το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας σκοπός του οποίου θα ήταν ο καλύτερος συντονισμός των φορέων που ενεπλάκησαν σε επίπεδο ΠΕ Καρδίτσας. Η παράλειψη αυτή σύμφωνα με το κατηγορητήριο συνδέεται αιτιωδώς με το θάνατο των τριών ατόμων ενώ για τα άλλα δύο στελέχη της Περιφέρειας το κατηγορητήριο αναφέρει πως δεν προέβησαν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους στη θωράκιση της περιοχής από τους κινδύνους που αντικειμενικά προκύπτουν από ακραία καιρικά φαινόμενα βροχοπτώσεων και ισχυρών καταιγίδων.

Και στους άλλους πέντε κατηγορούμενους σύμφωνα με το κατηγορητήριο αποδίδονται παραλείψεις που έχουν να κάνουν με τη θωράκιση της περιοχής που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο των τριών ατόμων και παραλείψεις σχετικά με εργασίες συντήρησης, βελτίωσης εγγειοβελτιωτικών έργων, έργα καθαρισμού ποταμών, συντήρηση δικτύου ομβρίων υδάτων κ.α. που οδήγησαν στα πλημμυρικά φαινόμενα.

Ο ρόλος της αστυνομίας

Να σημειωθεί πως από το κατηγορητήριο έχουν απορριφθεί ευθύνες αστυνομικών του Α.Τ. Μουζακίου σχετικά με τη διαφύλαξη του κομματιού του οδικού δικτύου που κατέρρευσε και το θάνατο της Ευδοκίας Πλακιά.

Σχετικά με αυτό το σκέλος της υπόθεσης ο δικηγόρος της οικογένειας κ. Δημήτρης Σκύφτας αναφέρει στη larissanet:

“Στο Τριμελες Πλημμελειοδικειο Λάρισας την 23.5.24 ξεκινά η δίκη για τις ευθύνες των αρμοδίων για τη φονική κακοκαιρία Ιανός τον Σεπτέμβριο του 2020 με την ηχηρή απουσία της αστυνομίας. Η οικογένεια της φαρμακοποιού μας ανέθεσε την εντολή να προσφύγουν στον Άρειο Πάγο προκειμένου να προσβάλλουμε την απαλλακτική κρίση περί της αστυνομίας. Η εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας προς τη δικαιοσύνη έχει πληγεί ανεπανόρθωτα και θα κάνουμε ότι είναι δυνατό στο πλαίσιο της νομιμότητας να διεκδικήσουμε τη δικαίωση”.

Η δίκη όπως είπαμε αναμένεται να ξεκινήσει την ερχόμενη Πέμπτη στη Λάρισα στο Τριμελές Εφετείο καθώς για αιρετούς κατηγορούμενους προβλέπεται ειδική δωσιδικία σύμφωνα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.