28/06/2023 07:00
Τεράστια είναι η καθυστέρηση στην καταχώρηση των συμβολαίων στα Κτηματολογικά Γραφεία, καθυστέρηση που φτάνει ως και τους 18 με 24 μήνες, μέχρι να δοθούν στους αιτούντες τα πιστοποιητικά μεταγραφής, ενώ συμβαίνουν και άλλα τραγελαφικά, αφού το κράτος μέσω του ΝΠΔΔ Ελληνικό Κτηματολόγιο, ζητάει από τους άμισθους υποθηκοφύλακες να επενδύσουν σε υποδομές για να δημιουργηθούν τα νέα Κτηματολογικά Γραφεία, με την προοπτική κάποια στιγμή, να πάρουν πίσω τα λεφτά τους.
Η κατάσταση που επικρατεί στα Κτηματολογικά Γραφεία, με τις πολύμηνες καθυστερήσεις, τις ατελείωτες ουρές, τις αναμονές σε πάμπολλες ενστάσεις για τα όρια ιδιοκτησιών, έχει επανειλημμένως καυτηριαστεί.
Πλέον όμως γίνεται ζημιά στην αγορά ακινήτων, από τις δουλειές που χαλάνε, επειδή ο ιδιοκτήτης ο οποίος θέλει να πουλήσει δεν έχει στα χέρια του το πιστοποιητικό καταχώρησης της συμβολαιογραφικής πράξης με την οποία απέκτησε το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο.
Χαμένες εργατοώρες για επαγγελματίες και κοινό, ταλαιπωρία, πρόσθετες δαπάνες για να περάσει ο πολίτης μέσα από τον δαίδαλο της γραφειοκρατίας και, όταν τελικά βγαίνει το περίφημο πιστοποιητικό καταχώρησης, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα περιγραφόμενα όρια ενός ακινήτου, συμπίπτουν με τα όρια του στο χώρο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον τωρινό ή τον επόμενο ιδιοκτήτη.
«Η μεταγραφή ενός ακινήτου στο Κτηματολόγιο ξεπερνάει τους 18 μήνες με αποτέλεσμα, ορισμένοι που για παράδειγμα, έχουν κάνει αποδοχή κληρονομιάς ή που με κάποιο άλλο τρόπο, πήραν πρόσφατα στην κατοχή τους ακίνητο, να μη μπορούν να το πουλήσουν. Αυτές οι μεγάλες καθυστερήσεις μειώνονται στους δύο – τρεις μήνες, μόνο σε περιπτώσεις έκδοσης δανείων.
«Οι πολίτες ταλαιπωρούνται στα Κτηματολογικά Γραφεία και δουλειές χαλάνε, επειδή ο εν δυνάμει αγοραστής ακινήτου, όταν ο πωλητής δεν προσκομίζει πιστοποιητικό καταχώρησης, διστάζει να πάρει το ρίσκο αφού δεν ξέρει, αν μπορεί να υπάρχει ένα πρόβλημα με το ακίνητο που τον ενδιαφέρει, το οποίο ενδέχεται να είναι και ανυπέρβλητο. Από την άλλη πλευρά, αυτός που για παράδειγμα κληρονόμησε ένα ακίνητο και θέλει να το πουλήσει για να εξοφλήσει π.χ. υποχρεώσεις του ή να αξιοποιήσει με κάποιο άλλο τρόπο την περιουσία του, σκοντάφτει στην γραφειοκρατία», δήλωσε στο makthes.gr ο κ. Κώστας Γεωργάκος, μεσίτης και πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τιμών & Εκτιμήσεων Ακινήτων Ν.Α. Ευρώπης.
Το τι σημαίνει ταλαιπωρία, το βιώνει όποιος πηγαίνει στα Κτηματολογικά Γραφεία, μάλιστα στο Κτηματολογικό Γραφείο της Νεάπολης που αντιμετωπίζει ιδιαίτερα πολλά προβλήματα. Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι ή οι διεκπεραιωτές δικηγόροι, πάνε από τις 5 το πρωί, σχεδόν αξημέρωτα, για να πιάσουν σειρά παρότι το Γραφείο αρχίζει να δέχεται αιτήσεις στις 9 π.μ., με την ελπίδα ότι θα μπορέσουν να καταθέσουν το φάκελο ως τη 1 μ.μ., που κλείνει το Γραφείο για το κοινό.
Τζίμας: Tραγική η κατάσταση στο Κτηματολόγιο
«Έχουμε πρόβλημα στις μεταβιβάσεις ακινήτων με τις καθυστερήσεις καταχωρήσεων στα Κτηματολογικά Γραφεία. Για κάποιον που θέλει να αγοράσει ένα ακίνητο, το συνετό είναι, να δει το πιστοποιητικό καταχώρησης του συγκεκριμένου ακινήτου στο Κτηματολόγιο, άλλωστε ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει το πιστοποιητικό καταχώρησης. Διαφορετικά ο αγοραστής θα πρέπει να εμπιστευθεί ορισμένα αποδεικτικά στοιχεία, ό,τι δηλαδή κατατέθηκε η συμβολαιογραφική πράξη μεταβίβασης του ακινήτου στον ιδιοκτήτη που θέλει πλέον να το πουλήσει και βρίσκεται σε σειρά καταχώρησης», τόνισε ο κ. Δημήτρης Τζίμας, πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Θεσσαλονίκης.
«Η κατάσταση με το Κτηματολόγιο είναι τόσο τραγική, που δύσκολα θα μπορέσει να ορθοποδήσει. Για παράδειγμα, ζητείται από άμισθους υποθηκοφύλακες, να κάνουν την υλικοτεχνική προετοιμασία για να δημιουργηθούν τα Κτηματολογικά Γραφεία. Είχαμε δύο τέτοιες περιπτώσεις στο Σύλλογό μας και οι απαντήσεις ήταν αρνητικές, επειδή δεν υπάρχουν οι οικονομικές δυνατότητες, από τις εισπράξεις του Υποθηκοφυλακείου, για να καλυφθεί η απαιτούμενη επένδυση των 10.000-15.000 ευρώ. Πέραν αυτού, η ηλεκτρονική υποδομή, που θα πρέπει να υπακούει στη λειτουργία ενός ολοκληρωμένου κεντρικού συστήματος, πρέπει να εξασφαλίζεται από την Κτηματολόγιο» πρόσθεσε.
Να σημειωθεί ότι οι υποθηκοφύλακες, π.χ. στη Θεσσαλονίκη, είναι υπάλληλοι του Υπουργείου Δικαιοσύνης αλλά σε μικρότερες περιοχές, στα λεγόμενα άμισθα Υποθηκοφυλακεία, οι υποθηκοφύλακες αμείβονται με ποσοστά επί των εισπράξεων, σαν ελεύθεροι επαγγελματίες.
Αυτή είναι η κατάσταση, την οποία αναγνωρίζει και η περιγραφή του Έργου Βελτιωμένες Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Κτηματολογίου (Υποέργο 7B) που εντάχθηκε με συνολικό προϋπολογισμό 7,2 εκατ. ευρώ στο Ταμείο Ανάκαμψης. Σημειώνεται ότι το έργο του Κτηματολογίου έχει αντλήσει χρηματοδοτήσεις από το Γ’ ΚΠΣ και από δύο ΕΣΠΑ, 2007-2013 και 2014-2020
Το κύριο πρόβλημα, οι ελλείψεις σε προσωπικό
Για τον κ. Τζίμα, οι μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση πιστοποιητικών καταχώρησης οφείλονται κατά βάση στις ελλείψεις σε προσωπικό. Στα υποθηκοφυλακεία που καταργούνται, σχεδόν οι μισοί υπάλληλοι ζητούν να μεταφερθούν σε άλλες υπηρεσίες της αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, δεν θέλουν να εργασθούν στην Ελληνικό Κτηματολόγιο.
«Έγινε προσπάθεια να καλυφθούν τα κενά με τις προσλήψεις δικηγόρων, με συμβάσεις έργου, για να κάνουν το νομικό έλεγχο, αλλά δεν επαρκούν αριθμητικά ενώ υπάρχουν και υπερβολικές απαιτήσεις όσον αφορά τους ελέγχους, που σε συνδυασμό με το μεγάλο όγκο υποθέσεων, οδηγούν στις μεγάλες καθυστερήσεις», δήλωσε ο κ. Τζίμας.
Σε τούτη τη μεταβατική φάση, λειτουργούν Κτηματογραφικά Γραφεία αλλά και Υποθηκοφυλακεία καθώς υπάρχουν περιοχές, κυρίως χωριά, που είναι στη φάση της κτηματογράφησης. Για παράδειγμα, η Βέροια, μία από τις πόλεις που πρώτες κτηματογραφήθηκαν, έχει Κτηματογραφικό Γραφείο στο οποίο ενσωματώθηκαν τα πρώην Υποθηκοφυλακεία Αλεξάνδρειας και Νάουσας, αλλά έχει και Υποθηκοφυλακείο για τα χωριά που είναι υπό κτηματογράφηση.
Πουλουτίδου: Πιστοποιητικά καταχώρησης σε δύο χρόνια
«Οι ενδιαφερόμενοι πολίτες πρέπει να αισθάνονται πολύ τυχεροί αν η υπόθεσή τους διεκπεραιωθεί σε 18 μήνες από την κατάθεση της αίτησης, καθώς πλέον ο χρόνος αναμονής φτάνει στα δύο (2) χρόνια. Αυτή η μεγάλη καθυστέρηση, οφείλεται σε ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, εκπαιδευμένο στη διαχείριση σύνθετων δεδομένων, σε συνδυασμό με ελλείψεις σε σύγχρονες υποδομές και ολοκληρωμένα ηλεκτρονικά συστήματα» δήλωσε η συμβολαιογράφος κ. Άννα Πουλουτίδου.
Όταν συντελεστεί μία πράξη επί ακινήτου, μία μεταβίβαση, από το Κτηματολόγιο πρέπει να χορηγηθεί στον νέο ιδιοκτήτη το πιστοποιητικό μεταγραφής ή ορθότερα, πιστοποιητικό καταχώρησης εγγραπτέας πράξης με το οποίο φαίνεται ότι έχει καταχωρηθεί το συμβόλαιό του. Πριν ένα έτος, ο χρόνος αναμονής, όπως ενημέρωναν οι υπάλληλοι των Κτηματολογικών Γραφείων, ήταν περί τους 12 μήνες. Τώρα πλέον ο χρόνος αυτός έχει αυξηθεί στους 18 μήνες που, εκ των πραγμάτων διαπιστώνεται, ότι δεν είναι αρκετός.
Η ταλαιπωρία για τους πολίτες είναι πολύ μεγάλη γι’ αυτό και πολλοί απευθύνονται σε διεκπεραιωτές, συνηθέστερα δικηγόρους, για να κάνουν την κατάθεση των συμβολαίων, έναντι αμοιβής φυσικά, προκειμένου οι ίδιοι τους να αποφύγουν το «τέρας» της γραφειοκρατίας. Και πρόκειται για πάμπολλες ανθρωποώρες εργασίας χαμένες, επειδή δικηγόροι και υπάλληλοι συμβολαιογραφικών γραφείων, αποφεύγουν την ηλεκτρονική καταχώρηση και προτιμούν την δια χειρός υποβολή, αφού στην ηλεκτρονική, όταν αυτή είναι δυνατή, κάποιο μικρό λάθος καταλήγει στην απόρριψη της καταχώρησης.
«Όνειρο» ακόμη η ηλεκτρονική υποβολή
«Οι συμβολαιογράφοι έχουμε ζητήσει την απλή υποβολή του συμβολαίου. Τώρα προετοιμάζεται ένα σύστημα υποβολής, με το οποίο θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά σε pdf τα απαιτούμενα έγγραφα, τα στοιχεία των οποίων, στη συνέχεια, θα καταχωρούνται από τους υπαλλήλους του Κτηματολογίου. Οι συμβολαιογράφοι δεν θέλουμε το αντικείμενο δουλειάς των υπαλλήλων του Κτηματολογίου», τόνισε ο Τζίμας.
Πέραν αυτού, δεν έχουν όλα τα Κτηματολογικά Γραφεία τη δυνατότητα παραλαβής, ηλεκτρονικά, των νέων συμβολαίων που πρέπει να καταχωρηθούν. Το Κεντρικό Γραφείο Θεσσαλονίκης όπως και το Γραφείο της Νεάπολης δεν μπορούν να δεχθούν ηλεκτρονικά τα έγγραφα, όταν αντίθετα, το υποκατάστημα της Καλαμαριάς διαθέτει αυτή τη δυνατότητα, σημείωσε ο κ. Γιώργος Σούρμπας-Σερέτης, γενικός γραμματέας του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Θεσσαλονίκης.
Ο Σερέτης, αναφέρθηκε και στη μεικτή εικόνα που υπάρχει στη Θεσσαλονίκη, σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες κατάθεσης τίτλων ιδιοκτησιών ακινήτων, καθώς λειτουργούν Κτηματογραφικά Γραφεία αλλά και Υποθηκοφυλακεία, με τα δεύτερα σταδιακά να ενσωματώνονται στα Γραφεία της Ελληνικό Κτηματολόγιο.
Έτσι, στη Θεσσαλονίκη, υπάρχει το Κεντρικό Κτηματολογικό Γραφείο (περιοχή ΧΑΝΘ), υποκατάστημα στην Καλαμαριά, το οποίο έχει απορροφήσει το υποθηκοφυλακείο Βασιλικών οπότε αν π.χ. κάποιος θέλει να πουλήσει ένα χωράφι στην Καλλικράτεια, η μεταβίβαση θα καταχωρηθεί στο Γραφείο της Καλαμαριάς.
Η ξεχωριστή περίπτωση του Γραφείου Νεάπολης
Επίσης, υπάρχει το Κτηματολογικό Γραφείο Νεάπολης, το οποίο μελλοντικά θα ενταχθεί στο κεντρικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, απορρόφηση που ζητείται να επιταχυνθεί γιατί το συγκεκριμένο Γραφείο έχει πολλά προβλήματα υλικοτεχνικά καθώς όταν βρέχει σημειώνονται, ενίοτε, βραχυκυκλώματα με κίνδυνο και να χαθούν στοιχεία από το αρχείο. Αυτά τα προβλήματα έχουν μεταφερθεί στη διοίκηση της Ελληνικό Κτηματολόγιο, που σκοπεύει να μεταφέρει το Γραφείο Νεάπολης στο Κεντρικό και σε κατάλληλο κτίριο, κάτι που όμως χρονίζει.
Στον υπόλοιπο νομό, το Υποθηκοφυλακείο Λαγκαδά εντάσσεται στο Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, αλλά θα παραμείνει εκεί ως υποκατάστημα και δεν θα απορροφηθεί όπως το Γραφείο Νεάπολης.
Σερέτης: Ξεπερασμένη η φιλοσοφία του συστήματος
«Κατ’ εμέ, το Κτηματολόγιο ξεκίνησε το 1995 ως έργο με πολύ αισιόδοξους χρόνους ολοκλήρωσης, γιατί πραγματικά πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο έργο. Αρκεί να πούμε ότι όταν ξεκίνησε η κτηματογράφηση, το ελληνικό δημόσιο δεν δήλωνε την περιουσία του, η Ελλάδα δεν είχε δασικούς χάρτες (η χώρα άρχισε να αποκτά δασικούς χάρτες το 2017), ελλείψεις που άργησε να διαπιστώσει η Πολιτεία.
Μπορεί πράγματι να εντοπίζουμε, σήμερα, προβλήματα οργανωτικά, υποδομών, ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό, αλλά για εμένα το κυριότερο πρόβλημα εντοπίζεται στη φιλοσοφία του Κτηματολογίου, γιατί απαιτεί πολλούς γραφειοκρατικούς ελέγχους που δεν επιτρέπουν τη γρήγορη διεκπεραίωση των υποθέσεων. Όταν για μία μεταβίβαση, τα δικαιολογητικά που συγκεντρώνει ο πολίτης και ελέγχονται από το συμβολαιογράφο, πρέπει να ξαναελεγχθούν από την Κτηματολόγιο δύο και τρεις φορές, τότε μιλάμε για μακρόσυρτες διαδικασίες. Αυτή η παλιά λογική, πρέπει να αλλάξει, να γίνει η φιλοσοφία του Κτηματολογίου πιο ευέλικτη».
Παπάς: GIS Tίτλων και ατεκμηρίωτα χωρικά όρια
Ο αγρονόμος τοπογράφος μηχανικός κ. Ιωάννης Παπάς, αναφέρθηκε σε ένα σημαντικό πρόβλημα που θα βρούνε μπροστά τους, αν όχι πολλοί, τουλάχιστον αρκετοί κάτοχοι ακινήτων επειδή υπάρχουν αναντιστοιχίες σε τίτλους ιδιοκτησίας που εγγράφονται στο Κτηματολόγιο. Συγκεκριμένα υπάρχουν ασυμφωνίες μεταξύ των νομικών στοιχείων στα συμβόλαια και των γεωχωρικών, δηλαδή των στοιχείων που αφορούν εμβαδά και όρια ακινήτων. Έτσι, υποστήριξε, έχουμε ένα Κτηματολόγιο του οποίου η ακρίβεια και πιστότητα σε ό,τι αφορά τα χωρικά δεδομένα, είναι συζητήσιμη.
Το πρόβλημα αυτό ανέκυψε επειδή εγκαταλείφθηκαν οι παλαιότερες απαιτήσεις του νόμου για επακριβή τοπογραφικά διαγράμματα, με αποτέλεσμα τα συμβόλαια επί ακινήτων να συνοδεύονται από τοπογραφικά που γίνονται βάσει αεροφωτογραφιών ή και στοιχείων από προηγούμενα συμβόλαια, στοιχεία τα οποία πλέον δεν ελέγχονται.
Έτσι, από το 2017 το Κτηματολόγιο ουσιαστικά καταχωρεί τους τίτλους, σαν υποθηκοφυλακείο, αφού ελέγχει μεν που βρίσκεται το ακίνητο αλλά δίχως να ελέγχει το ακριβές σχήμα και εμβαδό της ιδιοκτησίας που εγγράφει.
Κι ενώ ο νόμος, προβλέπει ότι μετά από 7ετία, τα δικαιώματα των ιδιοκτητών είναι οριστικά και δεν μεταβάλλονται, δεν υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη για τα χωρικό μέρος της ιδιοκτησίας. Συνεπώς, όπως τόνισε ο κ. Παπάς, ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου, ενός π.χ. γαιοτεμαχίου, με την οριστικοποίηση των δικαιωμάτων, θα έχει ασφάλεια δικαίου για τον τίτλο του ακινήτου, δεν θα έχει την ίδια ασφάλεια για τα όρια του ακινήτου παρότι αποτελούν στοιχείο του τίτλου ιδιοκτησίας.
Ο κ. Παπάς καταλήγοντας υποστήριξε, ότι δίχως να υποτιμά την αξία του Κτηματολογίου, αυτό χάνει σε πληροφορία γιατί καταχωρούνται στοιχεία χωρικά, τα οποία είναι ατεκμηρίωτα, με αποτέλεσμα, «με την ολοκλήρωση του έργου να έχουμε ένα GIS τίτλων». Πέραν αυτού, δήλωσε ότι θα πρέπει σε κάθε εγγραφή να γίνεται έλεγχος συμβατότητας εμβαδού και σχήματος του ακινήτου και, να μη προχωρά η μεταβίβαση και η εγγραφή στο Κτηματολόγιο, εάν δεν επιλύονται προηγούμενα, οι τυχόν χωρικές διαφορές.
Σημειώνεται ότι το έργο της κτηματογράφησης της χώρας, θα ολοκληρωθεί με το «ΚΤΙΜΑ-16», ένα μεγάλο έργο που περιλαμβάνει το υπόλοιπο της χώρας και αφορά σε περίπου 16,5 εκατ. δικαιώματα κτηματογράφησης. Οι αναθέσεις που έγιναν στο πλαίσιο του «ΚΤΙΜΑ-16», θα ολοκληρωθούν εντός του 2024.
Τεράστια είναι η καθυστέρηση στην καταχώρηση των συμβολαίων στα Κτηματολογικά Γραφεία, καθυστέρηση που φτάνει ως και τους 18 με 24 μήνες, μέχρι να δοθούν στους αιτούντες τα πιστοποιητικά μεταγραφής, ενώ συμβαίνουν και άλλα τραγελαφικά, αφού το κράτος μέσω του ΝΠΔΔ Ελληνικό Κτηματολόγιο, ζητάει από τους άμισθους υποθηκοφύλακες να επενδύσουν σε υποδομές για να δημιουργηθούν τα νέα Κτηματολογικά Γραφεία, με την προοπτική κάποια στιγμή, να πάρουν πίσω τα λεφτά τους.
Η κατάσταση που επικρατεί στα Κτηματολογικά Γραφεία, με τις πολύμηνες καθυστερήσεις, τις ατελείωτες ουρές, τις αναμονές σε πάμπολλες ενστάσεις για τα όρια ιδιοκτησιών, έχει επανειλημμένως καυτηριαστεί.
Πλέον όμως γίνεται ζημιά στην αγορά ακινήτων, από τις δουλειές που χαλάνε, επειδή ο ιδιοκτήτης ο οποίος θέλει να πουλήσει δεν έχει στα χέρια του το πιστοποιητικό καταχώρησης της συμβολαιογραφικής πράξης με την οποία απέκτησε το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο.
Χαμένες εργατοώρες για επαγγελματίες και κοινό, ταλαιπωρία, πρόσθετες δαπάνες για να περάσει ο πολίτης μέσα από τον δαίδαλο της γραφειοκρατίας και, όταν τελικά βγαίνει το περίφημο πιστοποιητικό καταχώρησης, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι τα περιγραφόμενα όρια ενός ακινήτου, συμπίπτουν με τα όρια του στο χώρο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον τωρινό ή τον επόμενο ιδιοκτήτη.
«Η μεταγραφή ενός ακινήτου στο Κτηματολόγιο ξεπερνάει τους 18 μήνες με αποτέλεσμα, ορισμένοι που για παράδειγμα, έχουν κάνει αποδοχή κληρονομιάς ή που με κάποιο άλλο τρόπο, πήραν πρόσφατα στην κατοχή τους ακίνητο, να μη μπορούν να το πουλήσουν. Αυτές οι μεγάλες καθυστερήσεις μειώνονται στους δύο – τρεις μήνες, μόνο σε περιπτώσεις έκδοσης δανείων.
«Οι πολίτες ταλαιπωρούνται στα Κτηματολογικά Γραφεία και δουλειές χαλάνε, επειδή ο εν δυνάμει αγοραστής ακινήτου, όταν ο πωλητής δεν προσκομίζει πιστοποιητικό καταχώρησης, διστάζει να πάρει το ρίσκο αφού δεν ξέρει, αν μπορεί να υπάρχει ένα πρόβλημα με το ακίνητο που τον ενδιαφέρει, το οποίο ενδέχεται να είναι και ανυπέρβλητο. Από την άλλη πλευρά, αυτός που για παράδειγμα κληρονόμησε ένα ακίνητο και θέλει να το πουλήσει για να εξοφλήσει π.χ. υποχρεώσεις του ή να αξιοποιήσει με κάποιο άλλο τρόπο την περιουσία του, σκοντάφτει στην γραφειοκρατία», δήλωσε στο makthes.gr ο κ. Κώστας Γεωργάκος, μεσίτης και πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τιμών & Εκτιμήσεων Ακινήτων Ν.Α. Ευρώπης.
Το τι σημαίνει ταλαιπωρία, το βιώνει όποιος πηγαίνει στα Κτηματολογικά Γραφεία, μάλιστα στο Κτηματολογικό Γραφείο της Νεάπολης που αντιμετωπίζει ιδιαίτερα πολλά προβλήματα. Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι ή οι διεκπεραιωτές δικηγόροι, πάνε από τις 5 το πρωί, σχεδόν αξημέρωτα, για να πιάσουν σειρά παρότι το Γραφείο αρχίζει να δέχεται αιτήσεις στις 9 π.μ., με την ελπίδα ότι θα μπορέσουν να καταθέσουν το φάκελο ως τη 1 μ.μ., που κλείνει το Γραφείο για το κοινό.
Τζίμας: Tραγική η κατάσταση στο Κτηματολόγιο
«Έχουμε πρόβλημα στις μεταβιβάσεις ακινήτων με τις καθυστερήσεις καταχωρήσεων στα Κτηματολογικά Γραφεία. Για κάποιον που θέλει να αγοράσει ένα ακίνητο, το συνετό είναι, να δει το πιστοποιητικό καταχώρησης του συγκεκριμένου ακινήτου στο Κτηματολόγιο, άλλωστε ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει το πιστοποιητικό καταχώρησης. Διαφορετικά ο αγοραστής θα πρέπει να εμπιστευθεί ορισμένα αποδεικτικά στοιχεία, ό,τι δηλαδή κατατέθηκε η συμβολαιογραφική πράξη μεταβίβασης του ακινήτου στον ιδιοκτήτη που θέλει πλέον να το πουλήσει και βρίσκεται σε σειρά καταχώρησης», τόνισε ο κ. Δημήτρης Τζίμας, πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Θεσσαλονίκης.
«Η κατάσταση με το Κτηματολόγιο είναι τόσο τραγική, που δύσκολα θα μπορέσει να ορθοποδήσει. Για παράδειγμα, ζητείται από άμισθους υποθηκοφύλακες, να κάνουν την υλικοτεχνική προετοιμασία για να δημιουργηθούν τα Κτηματολογικά Γραφεία. Είχαμε δύο τέτοιες περιπτώσεις στο Σύλλογό μας και οι απαντήσεις ήταν αρνητικές, επειδή δεν υπάρχουν οι οικονομικές δυνατότητες, από τις εισπράξεις του Υποθηκοφυλακείου, για να καλυφθεί η απαιτούμενη επένδυση των 10.000-15.000 ευρώ. Πέραν αυτού, η ηλεκτρονική υποδομή, που θα πρέπει να υπακούει στη λειτουργία ενός ολοκληρωμένου κεντρικού συστήματος, πρέπει να εξασφαλίζεται από την Κτηματολόγιο» πρόσθεσε.
Να σημειωθεί ότι οι υποθηκοφύλακες, π.χ. στη Θεσσαλονίκη, είναι υπάλληλοι του Υπουργείου Δικαιοσύνης αλλά σε μικρότερες περιοχές, στα λεγόμενα άμισθα Υποθηκοφυλακεία, οι υποθηκοφύλακες αμείβονται με ποσοστά επί των εισπράξεων, σαν ελεύθεροι επαγγελματίες.
Αυτή είναι η κατάσταση, την οποία αναγνωρίζει και η περιγραφή του Έργου Βελτιωμένες Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Κτηματολογίου (Υποέργο 7B) που εντάχθηκε με συνολικό προϋπολογισμό 7,2 εκατ. ευρώ στο Ταμείο Ανάκαμψης. Σημειώνεται ότι το έργο του Κτηματολογίου έχει αντλήσει χρηματοδοτήσεις από το Γ’ ΚΠΣ και από δύο ΕΣΠΑ, 2007-2013 και 2014-2020
Το κύριο πρόβλημα, οι ελλείψεις σε προσωπικό
Για τον κ. Τζίμα, οι μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση πιστοποιητικών καταχώρησης οφείλονται κατά βάση στις ελλείψεις σε προσωπικό. Στα υποθηκοφυλακεία που καταργούνται, σχεδόν οι μισοί υπάλληλοι ζητούν να μεταφερθούν σε άλλες υπηρεσίες της αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, δεν θέλουν να εργασθούν στην Ελληνικό Κτηματολόγιο.
«Έγινε προσπάθεια να καλυφθούν τα κενά με τις προσλήψεις δικηγόρων, με συμβάσεις έργου, για να κάνουν το νομικό έλεγχο, αλλά δεν επαρκούν αριθμητικά ενώ υπάρχουν και υπερβολικές απαιτήσεις όσον αφορά τους ελέγχους, που σε συνδυασμό με το μεγάλο όγκο υποθέσεων, οδηγούν στις μεγάλες καθυστερήσεις», δήλωσε ο κ. Τζίμας.
Σε τούτη τη μεταβατική φάση, λειτουργούν Κτηματογραφικά Γραφεία αλλά και Υποθηκοφυλακεία καθώς υπάρχουν περιοχές, κυρίως χωριά, που είναι στη φάση της κτηματογράφησης. Για παράδειγμα, η Βέροια, μία από τις πόλεις που πρώτες κτηματογραφήθηκαν, έχει Κτηματογραφικό Γραφείο στο οποίο ενσωματώθηκαν τα πρώην Υποθηκοφυλακεία Αλεξάνδρειας και Νάουσας, αλλά έχει και Υποθηκοφυλακείο για τα χωριά που είναι υπό κτηματογράφηση.
Πουλουτίδου: Πιστοποιητικά καταχώρησης σε δύο χρόνια
«Οι ενδιαφερόμενοι πολίτες πρέπει να αισθάνονται πολύ τυχεροί αν η υπόθεσή τους διεκπεραιωθεί σε 18 μήνες από την κατάθεση της αίτησης, καθώς πλέον ο χρόνος αναμονής φτάνει στα δύο (2) χρόνια. Αυτή η μεγάλη καθυστέρηση, οφείλεται σε ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, εκπαιδευμένο στη διαχείριση σύνθετων δεδομένων, σε συνδυασμό με ελλείψεις σε σύγχρονες υποδομές και ολοκληρωμένα ηλεκτρονικά συστήματα» δήλωσε η συμβολαιογράφος κ. Άννα Πουλουτίδου.
Όταν συντελεστεί μία πράξη επί ακινήτου, μία μεταβίβαση, από το Κτηματολόγιο πρέπει να χορηγηθεί στον νέο ιδιοκτήτη το πιστοποιητικό μεταγραφής ή ορθότερα, πιστοποιητικό καταχώρησης εγγραπτέας πράξης με το οποίο φαίνεται ότι έχει καταχωρηθεί το συμβόλαιό του. Πριν ένα έτος, ο χρόνος αναμονής, όπως ενημέρωναν οι υπάλληλοι των Κτηματολογικών Γραφείων, ήταν περί τους 12 μήνες. Τώρα πλέον ο χρόνος αυτός έχει αυξηθεί στους 18 μήνες που, εκ των πραγμάτων διαπιστώνεται, ότι δεν είναι αρκετός.
Η ταλαιπωρία για τους πολίτες είναι πολύ μεγάλη γι’ αυτό και πολλοί απευθύνονται σε διεκπεραιωτές, συνηθέστερα δικηγόρους, για να κάνουν την κατάθεση των συμβολαίων, έναντι αμοιβής φυσικά, προκειμένου οι ίδιοι τους να αποφύγουν το «τέρας» της γραφειοκρατίας. Και πρόκειται για πάμπολλες ανθρωποώρες εργασίας χαμένες, επειδή δικηγόροι και υπάλληλοι συμβολαιογραφικών γραφείων, αποφεύγουν την ηλεκτρονική καταχώρηση και προτιμούν την δια χειρός υποβολή, αφού στην ηλεκτρονική, όταν αυτή είναι δυνατή, κάποιο μικρό λάθος καταλήγει στην απόρριψη της καταχώρησης.
«Όνειρο» ακόμη η ηλεκτρονική υποβολή
«Οι συμβολαιογράφοι έχουμε ζητήσει την απλή υποβολή του συμβολαίου. Τώρα προετοιμάζεται ένα σύστημα υποβολής, με το οποίο θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά σε pdf τα απαιτούμενα έγγραφα, τα στοιχεία των οποίων, στη συνέχεια, θα καταχωρούνται από τους υπαλλήλους του Κτηματολογίου. Οι συμβολαιογράφοι δεν θέλουμε το αντικείμενο δουλειάς των υπαλλήλων του Κτηματολογίου», τόνισε ο Τζίμας.
Πέραν αυτού, δεν έχουν όλα τα Κτηματολογικά Γραφεία τη δυνατότητα παραλαβής, ηλεκτρονικά, των νέων συμβολαίων που πρέπει να καταχωρηθούν. Το Κεντρικό Γραφείο Θεσσαλονίκης όπως και το Γραφείο της Νεάπολης δεν μπορούν να δεχθούν ηλεκτρονικά τα έγγραφα, όταν αντίθετα, το υποκατάστημα της Καλαμαριάς διαθέτει αυτή τη δυνατότητα, σημείωσε ο κ. Γιώργος Σούρμπας-Σερέτης, γενικός γραμματέας του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Θεσσαλονίκης.
Ο Σερέτης, αναφέρθηκε και στη μεικτή εικόνα που υπάρχει στη Θεσσαλονίκη, σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες κατάθεσης τίτλων ιδιοκτησιών ακινήτων, καθώς λειτουργούν Κτηματογραφικά Γραφεία αλλά και Υποθηκοφυλακεία, με τα δεύτερα σταδιακά να ενσωματώνονται στα Γραφεία της Ελληνικό Κτηματολόγιο.
Έτσι, στη Θεσσαλονίκη, υπάρχει το Κεντρικό Κτηματολογικό Γραφείο (περιοχή ΧΑΝΘ), υποκατάστημα στην Καλαμαριά, το οποίο έχει απορροφήσει το υποθηκοφυλακείο Βασιλικών οπότε αν π.χ. κάποιος θέλει να πουλήσει ένα χωράφι στην Καλλικράτεια, η μεταβίβαση θα καταχωρηθεί στο Γραφείο της Καλαμαριάς.
Η ξεχωριστή περίπτωση του Γραφείου Νεάπολης
Επίσης, υπάρχει το Κτηματολογικό Γραφείο Νεάπολης, το οποίο μελλοντικά θα ενταχθεί στο κεντρικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, απορρόφηση που ζητείται να επιταχυνθεί γιατί το συγκεκριμένο Γραφείο έχει πολλά προβλήματα υλικοτεχνικά καθώς όταν βρέχει σημειώνονται, ενίοτε, βραχυκυκλώματα με κίνδυνο και να χαθούν στοιχεία από το αρχείο. Αυτά τα προβλήματα έχουν μεταφερθεί στη διοίκηση της Ελληνικό Κτηματολόγιο, που σκοπεύει να μεταφέρει το Γραφείο Νεάπολης στο Κεντρικό και σε κατάλληλο κτίριο, κάτι που όμως χρονίζει.
Στον υπόλοιπο νομό, το Υποθηκοφυλακείο Λαγκαδά εντάσσεται στο Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, αλλά θα παραμείνει εκεί ως υποκατάστημα και δεν θα απορροφηθεί όπως το Γραφείο Νεάπολης.
Σερέτης: Ξεπερασμένη η φιλοσοφία του συστήματος
«Κατ’ εμέ, το Κτηματολόγιο ξεκίνησε το 1995 ως έργο με πολύ αισιόδοξους χρόνους ολοκλήρωσης, γιατί πραγματικά πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο έργο. Αρκεί να πούμε ότι όταν ξεκίνησε η κτηματογράφηση, το ελληνικό δημόσιο δεν δήλωνε την περιουσία του, η Ελλάδα δεν είχε δασικούς χάρτες (η χώρα άρχισε να αποκτά δασικούς χάρτες το 2017), ελλείψεις που άργησε να διαπιστώσει η Πολιτεία.
Μπορεί πράγματι να εντοπίζουμε, σήμερα, προβλήματα οργανωτικά, υποδομών, ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό, αλλά για εμένα το κυριότερο πρόβλημα εντοπίζεται στη φιλοσοφία του Κτηματολογίου, γιατί απαιτεί πολλούς γραφειοκρατικούς ελέγχους που δεν επιτρέπουν τη γρήγορη διεκπεραίωση των υποθέσεων. Όταν για μία μεταβίβαση, τα δικαιολογητικά που συγκεντρώνει ο πολίτης και ελέγχονται από το συμβολαιογράφο, πρέπει να ξαναελεγχθούν από την Κτηματολόγιο δύο και τρεις φορές, τότε μιλάμε για μακρόσυρτες διαδικασίες. Αυτή η παλιά λογική, πρέπει να αλλάξει, να γίνει η φιλοσοφία του Κτηματολογίου πιο ευέλικτη».
Παπάς: GIS Tίτλων και ατεκμηρίωτα χωρικά όρια
Ο αγρονόμος τοπογράφος μηχανικός κ. Ιωάννης Παπάς, αναφέρθηκε σε ένα σημαντικό πρόβλημα που θα βρούνε μπροστά τους, αν όχι πολλοί, τουλάχιστον αρκετοί κάτοχοι ακινήτων επειδή υπάρχουν αναντιστοιχίες σε τίτλους ιδιοκτησίας που εγγράφονται στο Κτηματολόγιο. Συγκεκριμένα υπάρχουν ασυμφωνίες μεταξύ των νομικών στοιχείων στα συμβόλαια και των γεωχωρικών, δηλαδή των στοιχείων που αφορούν εμβαδά και όρια ακινήτων. Έτσι, υποστήριξε, έχουμε ένα Κτηματολόγιο του οποίου η ακρίβεια και πιστότητα σε ό,τι αφορά τα χωρικά δεδομένα, είναι συζητήσιμη.
Το πρόβλημα αυτό ανέκυψε επειδή εγκαταλείφθηκαν οι παλαιότερες απαιτήσεις του νόμου για επακριβή τοπογραφικά διαγράμματα, με αποτέλεσμα τα συμβόλαια επί ακινήτων να συνοδεύονται από τοπογραφικά που γίνονται βάσει αεροφωτογραφιών ή και στοιχείων από προηγούμενα συμβόλαια, στοιχεία τα οποία πλέον δεν ελέγχονται.
Έτσι, από το 2017 το Κτηματολόγιο ουσιαστικά καταχωρεί τους τίτλους, σαν υποθηκοφυλακείο, αφού ελέγχει μεν που βρίσκεται το ακίνητο αλλά δίχως να ελέγχει το ακριβές σχήμα και εμβαδό της ιδιοκτησίας που εγγράφει.
Κι ενώ ο νόμος, προβλέπει ότι μετά από 7ετία, τα δικαιώματα των ιδιοκτητών είναι οριστικά και δεν μεταβάλλονται, δεν υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη για τα χωρικό μέρος της ιδιοκτησίας. Συνεπώς, όπως τόνισε ο κ. Παπάς, ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου, ενός π.χ. γαιοτεμαχίου, με την οριστικοποίηση των δικαιωμάτων, θα έχει ασφάλεια δικαίου για τον τίτλο του ακινήτου, δεν θα έχει την ίδια ασφάλεια για τα όρια του ακινήτου παρότι αποτελούν στοιχείο του τίτλου ιδιοκτησίας.
Ο κ. Παπάς καταλήγοντας υποστήριξε, ότι δίχως να υποτιμά την αξία του Κτηματολογίου, αυτό χάνει σε πληροφορία γιατί καταχωρούνται στοιχεία χωρικά, τα οποία είναι ατεκμηρίωτα, με αποτέλεσμα, «με την ολοκλήρωση του έργου να έχουμε ένα GIS τίτλων». Πέραν αυτού, δήλωσε ότι θα πρέπει σε κάθε εγγραφή να γίνεται έλεγχος συμβατότητας εμβαδού και σχήματος του ακινήτου και, να μη προχωρά η μεταβίβαση και η εγγραφή στο Κτηματολόγιο, εάν δεν επιλύονται προηγούμενα, οι τυχόν χωρικές διαφορές.
Σημειώνεται ότι το έργο της κτηματογράφησης της χώρας, θα ολοκληρωθεί με το «ΚΤΙΜΑ-16», ένα μεγάλο έργο που περιλαμβάνει το υπόλοιπο της χώρας και αφορά σε περίπου 16,5 εκατ. δικαιώματα κτηματογράφησης. Οι αναθέσεις που έγιναν στο πλαίσιο του «ΚΤΙΜΑ-16», θα ολοκληρωθούν εντός του 2024.
ΣΧΟΛΙΑ