Το συνολικό πράσινο πρόγραμμα της κυβέρνησης παρουσιάζει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ», κάνοντας λόγο για ενεργειακά προγράμματα που αλλάζουν τη χώρα.

Όπως επισημαίνει το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», που θα χρηματοδοτηθεί με 900 εκατομμύρια είναι μόνο η αρχή. «Έχουμε ζητήσει για τέτοιες δράσεις 3 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, με στόχο εκεί που αναβαθμίστηκαν 130.000 κατοικίες σε δέκα χρόνια, τώρα να αναβαθμίζονται 60.000 κατοικίες το χρόνο», τονίζει.

Για το masterplan της δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών που παρουσίασε τη Δευτέρα στο υπουργικό συμβούλιο και θα χρηματοδοτηθεί με πόρους 5 δισ. γνωστοποιεί ότι ήδη έχει κινητοποιήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον 16 εμβληματικών επενδύσεων, προϋπολογισμού άνω των 3,5 δισ.

Όσο για το νέο χωροταξικό-πολεοδομικό νόμο κάνει λόγο για μία μεγάλη μεταρρύθμιση που περιορίζει δραστικά την άναρχη εκτός σχεδίου δόμηση.

Για τη Θεσσαλονίκη τονίζει ότι βρίσκεται στο επίκεντρο του προγραμματισμού της κυβέρνησης, με τις αστικές αναπλάσεις, την ανάπλαση της ΔΕΘ, τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια για το στρατόπεδο «Παύλος Μελάς» και το γήπεδο του ΠΑΟΚ, και τον Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων, ενώ η ενεργειακή ατζέντα για τη Θεσσαλονίκη περιλαμβάνει τα έργα διασύνδεσης μέσω αγωγών φυσικού αερίου της Θεσσαλονίκης με τα Σκόπια και την επέκταση του φυσικού αερίου σε όλη την Κεντρική Μακεδονία.

Επισημαίνει με νόημα ότι τα προβλήματα δεν εξαφανίζονται στις πανδημίες και ότι αυτή η κυβέρνηση εκλέχτηκε για να τα αντιμετωπίσει, ενώ για το εμβόλιο απαντά ότι σίγουρα θα το κάνει, γιατί «έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στην επιστήμη αλλά και γιατί είναι το τέλος του εφιάλτη που ζούμε».

Κύριε Χατζηδάκη, στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο παρουσιάσατε το masterplan της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών, ένα σχέδιο που έρχεται σε συνέχεια των 12 μέτρων άμεσης δράσης που εξαγγείλατε μετά την πολιτική απόφαση για την απολιγνιτοποίηση. Τι προβλέπει;

Το masterplan σηματοδοτεί το πέρασμα σε μία νέα εποχή, με στήριξη της απασχόλησης. Η καθαρή -πλέον- ενέργεια θα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες του νέου μοντέλου, μαζί όμως με την βιομηχανία, την έξυπνη αγροτική παραγωγή, το βιώσιμο τουρισμό, την τεχνολογία, την εκπαίδευση. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί με πόρους 5 δισ. ευρώ, ποσό δεκαπλάσιο του Περιφερειακού Προγράμματος του ΕΣΠΑ για τη Δυτ. Μακεδονία και ήδη κινητοποιεί το επενδυτικό ενδιαφέρον με 16 εμβληματικές επενδύσεις, προϋπολογισμού άνω των 3,5 δισ. ευρώ, να ξεχωρίζουν. Επενδύσεις που θα υπερκαλύψουν τις όποιες απώλειες θέσεων εργασίας και για αυτό ήδη προετοιμάζουμε το έδαφος για την υλοποίησή τους: 

Καθορίζουμε τις χρήσεις γης με την εκπόνηση Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων με fast track διαδικασίες. Δρομολογούμε την ταχεία αποκατάσταση των εδαφών στα λιγνιτικά πεδία. 

Προχωρούμε τη συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ειδικά επενδυτικά-φορολογικά κίνητρα για τις λιγνιτικές περιοχές. Και όλα αυτά ενώ ήδη εφαρμόζεται το μεγαλύτερο μέρος των 12 επιμέρους μέτρων μετάβασης τα οποία αναφέρατε. Έχουμε, τέλος, υιοθετήσει και τη λεγόμενη «ρήτρα δίκαιης μετάβασης» που σημαίνει ότι σε πολιτικές των διαφόρων υπουργείων θα υπάρχει θετική διάκριση υπέρ των λιγνιτικών περιοχών, όπως συμβαίνει στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ». 

Είναι ένας σχεδιασμός που δεν αλλάζει μόνο το περιβάλλον. Αλλάζει ριζικά τη ζωή στις λιγνιτικές περιοχές. Αλλά προς το καλύτερο!

Ποιος είναι ο ρόλος της ΔΕΗ σε αυτό το σχέδιο; Και με την ευκαιρία τι σχέδια υπάρχουν για το μέλλον της Επιχείρησης που όπως καταγράφουν οι τελευταίες προβλέψεις θα είναι το β’ εξάμηνο περισσότερο κερδοφόρα απ’ ότι αναμένονταν;

Καταρχάς, τα μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα που αναπτύσσει η ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη -μέρος των εμβληματικών επενδύσεων της απολιγνιτοποίησης- αποτελούν «κλειδί» για την στροφή στην πράσινη ενέργεια. Όχι μόνο των περιοχών αυτών, αλλά και της ίδιας της επιχείρησης, με δεδομένους τους φιλόδοξους στόχους της στις ΑΠΕ. 

Σημειώνω εδώ ότι η επιχείρηση έχει προτείνει να συμμετέχουν οι κάτοικοι των λιγνιτικών περιοχών με ποσοστό 5% στα φωτοβολταϊκά πάρκα που θα κατασκευάσει στην περιοχή. 

Κατά δεύτερον, η ΔΕΗ θα είναι πρωταγωνίστρια εκ των πραγμάτων μέσω της αποκατάστασης των λιγνιτικών πεδίων. Είναι απόλυτη προτεραιότητά μας -σχηματικά μιλώντας- αυτοί που σήμερα σκάβουν, αύριο να σκεπάζουν και για αυτό τον λόγο έχουμε ζητήσει χρηματοδότηση ύψους 300 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σε ό,τι αφορά την πορεία της ΔΕΗ, συνεχίζεται η βελτίωση των μεγεθών της.

Έχει βγει από την εντατική. Δεν είναι ωστόσο ανθούσα επιχείρηση! Όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει, πρώτος στόχος μας είναι η εύρεση στρατηγικού επενδυτή για το 49% του ΔΕΔΔΗΕ. Και είμαστε αισιόδοξοι, καθώς υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για αυτή την ιδιωτικοποίηση που θα ξεκινήσει το αμέσως επόμενο διάστημα.

Τι αλλάζει στη ζωή μας με το νέο χωροταξικό- πολεοδομικό νόμο που υλοποιεί το υπουργείο περιβάλλοντος και Ενέργειας; Καταρχήν στην εκτός σχεδίου δόμηση και σε ό,τι αφορά στη χωροθέτηση βιομηχανιών και επιχειρήσεων.

Μιλάμε για μία μεγάλη μεταρρύθμιση που βάζει την Ελλάδα στην εποχή της βιώσιμης ανάπτυξης στην χωροταξία και την πολεοδομία. Η άναρχη εκτός σχεδίου δόμηση περιορίζεται δραστικά. Μπαίνουμε στην εποχή των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, όπως συμβαίνει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στο 20% της Ελλάδας όπου ήδη υπάρχουν τέτοια Σχέδια. 

Η πολεοδομική ανάπτυξη θα γίνεται δηλαδή με κανόνες, σεβασμό στο περιβάλλον και προστασία της ιδιοκτησίας. Κανόνες όμως και τάξη μπαίνουν και στη χωροθέτηση των βιομηχανικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Περιορίζουμε το συντελεστή δόμησης για τις βιομηχανίες κατά 33% και ενθαρρύνουμε την ανάπτυξή τους σε οργανωμένα επιχειρηματικά πάρκα για να προστατεύσουμε τη φύση. 

Πέραν αυτών: Δίνουμε τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες διατηρητέων να αξιοποιήσουν τις περιουσίες τους μέσω της ενεργοποίησης της μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Απελευθερώνουμε πολλούς συμπολίτες μας από την ομηρία με τον εξορθολογισμό των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων. 

Διευκολύνουμε τους ιδιοκτήτες και τους επενδυτές απλοποιώντας τις χρήσεις γης. Δημιουργούμε την Κεντρική Υπηρεσία Δόμησης ώστε να σταματήσουν οι καθυστερήσεις στις πολεοδομίες. Για τον ίδιο λόγο ψηφιοποιούμε και επιταχύνουμε την έκδοση των οικοδομικών αδειών. Δίνουμε επιπλέον συντελεστή δόμησης στα βιοκλιματικά κτίρια. Παρέχουμε κίνητρα ενίσχυσης της προσβασιμότητας των συμπολιτών μας με αναπηρία. Καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για ένα νόμο-τομή.

Τι προβλέπεται για τη ψηφιοποίηση στην έκδοση οικοδομικών αδειών;

Προβλέπεται μία απλοποιημένη διαδικασία προέγκρισης. Κατά τη διαδικασία αυτή η υπηρεσία ελέγχει κάποια βασικά στοιχεία της άδειας και στη συνέχεια η άδεια εκδίδεται –με ευθύνη του μηχανικού- με το πάτημα ενός κουμπιού! Πρόκειται για ψηφιακή τομή που εξοικονομεί στους πολίτες χρόνο και χρήματα και διασφαλίζει τη διαφάνεια καθώς περιορίζεται σημαντικά η επαφή του πολίτη με τη Δημόσια Διοίκηση.

Την Παρασκευή ξεκίνησε η λειτουργία της ιστοσελίδας του προγράμματος «Εξοικονομώ-Αυτονομώ». Τι προσδοκάτε από το συγκεκριμένο πρόγραμμα;

Είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης που είχαμε ποτέ! Θα χρηματοδοτηθεί με πόρους 900 εκατ. ευρώ. Μπορέσαμε έτσι να διευρύνουμε σημαντικά τα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε οι ωφελούμενοι να είναι πολλοί περισσότεροι. Και διασφαλίσαμε παράλληλα ότι η ένταση των ενισχύσεων θα είναι ακόμα μεγαλύτερη και σε ορισμένες περιπτώσεις θα φτάνει και το 85% (ή το 95% στις λιγνιτικές περιοχές, εφαρμόζοντας στην πράξη τη «ρήτρα δίκαιης μετάβασης»). 

Πέρα από τις «κλασικές» δράσεις εξοικονόμησης (θερμομόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, κ.λπ.) καλύπτονται και καινοτόμες δράσεις που καθιστούν το σπίτι «έξυπνο» (π.χ. «έξυπνος» φωτισμός) και ενεργειακά αυτόνομο (π.χ. φωτοβολταϊκά στις στέγες). Αυτό το πρόγραμμα είναι όμως μόνο η αρχή. Καθώς έχουμε ζητήσει για τέτοιες δράσεις 3 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης! 

Με στόχο εκεί που αναβαθμίστηκαν 130.000 κατοικίες σε δέκα χρόνια, τώρα να αναβαθμίζονται 60.000 κατοικίες το χρόνο! Είναι ένας στόχος που πιστεύω θα πετύχουμε!

Μία είδηση που συζητήθηκε πρόσφατα πολύ ήταν ότι η Κομισιόν θα παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για υπέρβαση των επιπέδων αιωρούμενων σωματιδίων στην πόλη της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια σχεδόν όλων των τελευταίων ετών. Το σχόλιό σας;

To θέμα το χειρίζεται βασικά η Περιφέρεια η οποία πρόσφατα εκπόνησε επιχειρησιακό σχέδιο αντιμετώπισης του ζητήματος. 

Από την πλευρά μας, έχουμε βάλει μπροστά ως υπουργείο σειρά πολιτικών που αντιμετωπίζουν τα θέματα ρύπανσης της ατμόσφαιρας, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, όπως: η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, η ηλεκτροκίνηση, η απαγόρευση εισαγωγής ρυπογόνων μεταχειρισμένων οχημάτων (EURO3), η επιβολή περιβαλλοντικού τέλους σε παλαιά οχήματα, αλλά και πράσινου τέλους στο πετρέλαιο κίνησης με σκοπό τη χρηματοδότηση έργων μείωσης των ρύπων. 

Πέραν αυτών, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία προωθούμε το Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΠΕΑΡ), με πολιτικές και μέτρα που διασφαλίζουν την τήρηση των εθνικών δεσμεύσεων για μείωση των ρύπων. Έχουμε μάλιστα δρομολογήσει την άμεση εκπόνηση μελέτης που θα ποσοτικοποιήσει τα οφέλη των παρεμβάσεων αυτών.

Σχεδιάζετε ως υπουργείο κάτι ιδιαίτερο για τη Θεσσαλονίκη;

Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο επίκεντρο του προγραμματισμού μας σε μία σειρά τομέων. Στις αστικές αναπλάσεις, το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την ανάπλαση της ΔΕΘ βρίσκεται στο ΣτΕ, ενώ προχωρούν και τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια για το Στρατόπεδο Παύλος Μελάς και το γήπεδο του ΠΑΟΚ, με το τελευταίο να περνάει από το Συμβούλιο Μητροπολιτικού Σχεδιασμού του υπουργείου μας το αργότερο στις αρχές του 2021. 

Το ενδιαφέρον για τη Θεσσαλονίκη αντανακλάται επίσης στο Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων με συγκεκριμένες δράσεις για την προστασία και ανάδειξη του Σέιχ Σου. Ενώ και η ενεργειακή ατζέντα μας περιλαμβάνει την πόλη: Τα έργα διασύνδεσης μέσω αγωγών φυσικού αερίου της Θεσσαλονίκης με τα Σκόπια. 

Οι επενδύσεις στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, όπου καθοριστικό ρόλο έχει παίξει η επιλογή της Θεσσαλονίκης ως έδρας του Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ηλεκτρικής Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης, μία σημαντική επιτυχία της χώρας. Και, τέλος, τα έργα επέκτασης του φυσικού αερίου σε όλη την Κεντρική Μακεδονία. Η ΔΕΔΑ έχει κάνει σχετικές ανακοινώσεις.

Αλήθεια, πόσο εύκολο είναι σε εποχές πανδημίας να προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα; Το ρωτώ αυτό γιατί και η παγκόσμια ύφεση επηρεάζει σαφώς και την ελληνική οικονομία, αλλά και γιατί οι πολίτες είναι κουρασμένοι και έχουν στραμμένη την προσοχή τους στην αντιμετώπιση της επιδημιολογικής κρίσης.

Συνεχίσαμε τη δουλειά μας μέσα στην πανδημία και ένας λόγος που επιταχύναμε το μεταρρυθμιστικό μας βηματισμό είναι ακριβώς η παγκόσμια ύφεση για την οποία μιλάτε! Καθώς την επόμενη μέρα θα πρέπει να καλύψουμε το χαμένο έδαφος γρήγορα. 

Στο υπουργείο μας, για παράδειγμα, μέσα στη πανδημία φέραμε τον περιβαλλοντικό νόμο, το νόμο για την ηλεκτροκίνηση, το χωροταξικό κ.λπ. Και συνεχίζουμε με την άρση των αγκυλώσεων και των στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας, με τις ιδιωτικοποιήσεις και τη μεγάλη πρόκληση του Ταμείου Ανάκαμψης το οποίο θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε μεταρρυθμιστικά στην εξοικονόμηση ενέργειας, τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων, τη διαχείριση των απορριμμάτων.

 Τα προβλήματα δεν εξαφανίζονται στις πανδημίες. Και αυτή η κυβέρνηση εκλέχτηκε για να τα αντιμετωπίσει.

Και ο ΣΥΡΙΖΑ; Πως κρίνετε συνολικά την αντιπολιτευτική τακτική του;

Εμείς πρέπει να συνεχίζουμε τη δουλειά μας σοβαρά και συστηματικά χωρίς να μας οδηγούν σε εφησυχασμό τα όποια προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ. Τα προβλήματα αυτά είναι όμως εμφανή. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ επηρεασμένος ενδεχομένως και από τα αρνητικά αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων ακολουθεί ένα ξεπερασμένο και εμπαθές μοντέλο αντιπολίτευσης που τον αποκόπτει ακόμα και από πρώην υποστηρικτές του. Αλλά αυτό είναι πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ. Η κακιασμένη πολιτική δεν εξυπηρετεί ούτε τον τόπο, αλλά ούτε αυτόν που την ακολουθεί.

Γιατί δεν τα πήγαμε καλά στο δεύτερο κύμα τη πανδημίας;

Αν δούμε τα επίσημα στοιχεία προσεκτικά, διηγούνται μία διαφορετική ιστορία. Λένε ότι από την αρχή της πανδημίας η Ελλάδα ανήκει σε εκείνες τις χώρες που αντιμετώπισαν την κρίση με τον μικρότερο συγκριτικά αρνητικό αντίκτυπο. Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι όλα πήγαν καλά- ακόμη και η απώλεια μίας ζωής είναι κάτι τραγικό. 

Η κόπωση της κοινωνίας έχει άλλωστε λειτουργήσει σε πολλές χώρες αρνητικά. 

Και ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε πρόσφατη συνέντευξη μίλησε για την περίπτωση της Θεσσαλονίκης όπου τα στοιχεία άργησαν να δείξουν το μέγεθος της διασποράς του ιού. 

Κοιτώντας τη συνολική εικόνα ωστόσο, είναι σαφές ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι συνολικά καλύτερη από αυτή σε πολλές άλλες χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, ακόμη και χώρες πιο ανεπτυγμένες και με ισχυρότερα συστήματα υγείας. Η μάχη πάντως συνεχίζεται με επαγρύπνηση και με την αρχή πρώτα ο άνθρωπος.

Να κλείσουμε αισιόδοξα, καθώς το εμβόλιο κατά του κορονοϊού είναι προς των πυλών; Θα το κάνετε; Και τι συμβουλεύετε σε όλους αυτούς που προβληματίζονται για το αν θα εμβολιαστούν;

Θα το κάνω σίγουρα. Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην επιστήμη. Και μη γελιέστε. Το εμβόλιο είναι το τέλος του εφιάλτη που ζούμε. Και όσοι έχουμε δημόσιο λόγο θα πρέπει να σκύψουμε με κατανόηση και καλή πρόθεση πάνω από τους συμπολίτες μας που δυσπιστούν και να τους πείσουμε να συστρατευθούν και αυτοί στο κοινωνικό μέτωπο υπέρ του εμβολίου. Μόνο έτσι θα πάρουμε πίσω τις ζωές μας!

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13 Δεκεμβρίου 2020