Ένα ανησυχητικό «άλμα» καταγράφει η καμπύλη των πλειστηριασμών ακινήτων στο νομό Καβάλας αφού τα τελευταία χρόνια παρατηρείται πολλαπλασιασμός των περιπτώσεων, τόσο στη γενική κατηγορία όσο και στη λεγόμενη «πρώτη κατοικία».

Δανειολήπτες που έχουν βρεθεί σε δεινή οικονομική θέση και δεν πρόλαβαν να αξιοποιήσουν το καθεστώς προστασίας των προηγούμενων ετών, κινδυνεύουν να βρεθούν τώρα αντιμέτωποι με εξώσεις. Το θεσμικό πλαίσιο άλλαξε το 2020 αλλά για μια διετία υπήρξε λόγω πανδημίας αναστολή στις διαδικασίες. Το 2022 καταγράφηκε μια «εκτίναξη» η οποία συνεχίζεται αμείωτη και το 2023.

Στοιχεία για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς υπάρχουν διαθέσιμα για την πενταετία 2018-2022 καθώς και για το τρέχον έτος (ήδη ολοκληρωμένοι τον προηγούμενο μήνα και προγραμματισμένοι για τους επόμενους).

Σε επίπεδο περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, καταγράφεται αυξητικός ρυθμός ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, ο οποίος ξεπερνά το 100%.

Ειδικά στις περιφερειακές ενότητες Καβάλας και Θάσου, παρατηρείται σχεδόν 20πλασιασμός των πλειστηριασμών ακινήτων αφού από τους 23 πλειστηριασμούς του 2018, φτάσαμε στους 435 το 2022. Στο σύνολο της πενταετίας διενεργήθηκαν και ολοκληρώθηκαν 779 πλειστηριασμοί, εκ των οποίων το 55% μόνο μέσα στο προηγούμενο έτος.

Ο ρυθμός του 20πλασιασμού αφορά τόσο τους συνολικούς πλειστηριασμούς (σπίτια, οικόπεδα, επαγγελματικοί χώροι κλπ) όσο και την ειδική κατηγορία των κατοικιών, στην οποία είχαν γίνει μόλις 8 πλειστηριασμοί το 2018, αλλά έφτασαν τους 154 μέσα στο 2022. Και σε αυτή την περίπτωση, το 56% των αναγκαστικών εκποιήσεων κατοικιών σημειώθηκε το προηγούμενο έτος.

Υπήρξαν όμως δεκάδες περιπτώσεις δανειοληπτών στο νομό Καβάλας που έχασαν την κύρια κατοικία τους, τη λεγόμενη «πρώτη κατοικία». Σε ορισμένες δε περιπτώσεις, ήταν και το μοναδικό ακίνητο που είχαν οι συγκεκριμένες οικογένειες για διαβίωση. 

Το 2018 δεν είχε γίνει κανένας πλειστηριασμός Α’ κατοικίας, ενώ ολόκληρο το 2019 είχαν ολοκληρωθεί μόλις 4. 

Ο αριθμός αυτός εκτινάχθηκε σε 40 μέσα στο 2022 και με αυτόν τον απότομο δεκαπλασιασμό έφτασε το προηγούμενο έτος να εκπροσωπεί το 70% των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας της τελευταίας πενταετίας.

Κι αν οι αριθμοί προκαλούν ανησυχία, οι «λεπτομέρειες» είναι ακόμα πιο ανησυχητικές. Τα προηγούμενα χρόνια, έβγαιναν σε πλειστηριασμό από τις τράπεζες κυρίως τα πολύ μεγάλα ακίνητα, υψηλής αξίας, κι αυτό σε περιπτώσεις πολύ μεγάλων οφειλών. 

Μέσα σε αυτές, εντοπίζονταν και «στρατηγικοί κακοπληρωτές».

Αυτό που άλλαξε άρδην είναι ότι έχουν αρχίσει πλέον πλειστηριασμοί κύριας κατοικίας, πολύ μικρής αντικειμενικής αξίας, ακόμη και για πολύ μικρές οφειλές. Γεγονός που εκτιμάται ότι οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, τα λεγόμενα «funds», οι οποίες είναι πλέον και οι μοναδικές επισπεύδουσες, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μια κύρια κατοικία στην Καβάλα, επιφάνειας 60 τ.μ. που πλειστηριάστηκε για χρέος του ιδιοκτήτη της σε τράπεζα, ύψους 23.000 ευρώ. 

Σε άλλη περίπτωση στο Παγγαίο, δανειολήπτης έχασε το σπίτι 50 τ.μ. στο οποίο έμενε, για χρέος 19.000 ευρώ.

Στην περιοχή του Νέστου, μια πολυμελής οικογένεια έχασε την κατοικία των 100 τ.μ. στην οποία κατοικούσε για χρέος 30.000 ευρώ στην τράπεζα ενώ για ίδιο χρέος έχασε σπίτι 70 τ.μ. στην Καβάλα κι ένας οφειλέτης που ανήκει στις «ευπαθείς κατηγορίες».

«Πλέον, οι διαδικασίες έκδοσης διαταγής πληρωμής και η επιβολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης διενεργούνται ακόμα και για πολύ μικρές απαιτήσεις, κατώτερες των 10.000 ευρώ, ενώ παλαιότερα δεν παρατηρούνταν αυτό το φαινόμενο» λέει στη «ΜτΚ» η δικηγόρος Ειρήνη Ευσταθιάδου, η οποία τονίζει ότι οι οφειλέτες πρέπει να δράσουν άμεσα για να μη βρεθούν προ εκπλήξεων.

«Σε περίπτωση που κοινοποιηθεί μια διαταγή πληρωμής σε κάποιον οφειλέτη, αυτός θα πρέπει άμεσα να απευθυνθεί σε δικηγόρο, ώστε να κινηθεί χωρίς χρονοτριβή η διαδικασία προσβολής της διαταγής γιατί τα περιθώρια είναι μικρά. Είναι πολύ σημαντικό να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος, καθώς οι προθεσμίες είναι εξαιρετικά σύντομες», αναφέρει η κ. Ευσταθιάδου. 

Οι ευάλωτοι οφειλέτες μπορούν να απευθυνθούν στο θεσμό της Νομικής Βοήθειας, μέσω του οποίου τούς παρέχεται δικηγόρος, χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουν.

Τα «όπλα» που έχει στα χέρια του ένας οφειλέτης είναι η άσκηση ανακοπής κατά της διαταγής πληρωμής και η διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων για αναστολή της εκτέλεσης. Οι διαδικασίες αυτές ακολουθούνται για κατασχέσεις κινητών ή ακινήτων αλλά και για το αναγκαστικό μέτρο του πλειστηριασμού.

* Δημοσιεύτηκε στη «ΜτΚ» στις 05.02.2023