ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

«Κανονιοβολισμοί» στην αγορά ενέργειας: Οι επιδοτήσεις που βγαίνουν από την πρίζα και το επίδομα θέρμανσης

Σε πολεμικές συνθήκες καλούνται να προσαρμοστούν πάροχοι και καταναλωτές - Το νέο κοινό τιμολόγιο από το 2024 και το σενάριο του τρόμου για τις τιμές πετρελαίου και αερίου

 08/11/2023 07:00

«Κανονιοβολισμοί» στην αγορά ενέργειας: Οι επιδοτήσεις που βγαίνουν από την πρίζα και το επίδομα θέρμανσης

Στέφανος Μαχτσίρας

Την δικιά του αμυντική τακτική με ξαφνικές επιθέσεις… στους μπαταχτσήδες, παίρνοντας τα ρίσκα του μέσα σε συνθήκες μόνιμης αστάθειας, χτίζε βήμα – βήμα το υπουργείο Ενέργειας με παρόχους και καταναλωτές να καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο, ιδιαίτερα από τον Ιανουάριο του 2024.

Από τον αρχές του ερχόμενου έτους, τουλάχιστον βάσει του σημερινού σχεδιασμού, κόβονται μαχαίρι οι οριζόντιες επιδοτήσεις στο ρεύμα με ειδική μέριμνα να λαμβάνεται μόνο για ευάλωτους και πολύτεκνους.

Στο πλαίσιο αυτό, από το νέο έτος επιχειρείται για αρχή να είναι σε θέση οι καταναλωτές να κατανοήσουν τις χρεώσεις που τους επιβάλλονται χωρίς να διαθέτουν μεταπτυχιακό στην ενέργεια και τα οικονομικά από… το ΜΙΤ.

Έτσι, εισάγονται νέα τιμολόγια για καταναλωτές, οικιακούς και μη. Οι προμηθευτές, το αργότερο την 1η Δεκεμβρίου του 2023, οφείλουν να ενημερώσουν για τα νέα τιμολόγια που θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2024. Οι καταναλωτές θα μπορούν οποτεδήποτε και αζημίως να επιλέγουν διαφορετικό τιμολόγιο. Όσοι καταναλωτές δεν επιλέξουν τιμολόγιο, θα μεταπέσουν, αυτομάτως, στο ειδικό τιμολόγιο την 1η Ιανουαρίου του 2024.

«Πολύχρωμα» τα νέα τιμολόγια

Μπλε: Σταθερά

Είναι τα τιμολόγια ορισμένου χρόνου, με σταθερή τιμή χρέωσης για όλη την περίοδο της σύμβασης.

Πράσινα: Ειδικό τιμολόγιο κοινό για όλους τους παρόχους

Την 1η Ιανουαρίου του 2024 όλοι οι καταναλωτές που δεν θα έχουν επιλέξει διαφορετικό τιμολόγιο θα μεταπέσουν στο ειδικό του εκάστοτε προμηθευτή, το οποίο είναι ομοιόμορφο για όλους τους παρόχους και διευκολύνει έτσι τη σύγκριση των τιμών μεταξύ προμηθευτών και τη διαφανή και απλοποιημένη πληροφορία των καταναλωτών για τις τιμές των προμηθευτών. Την 1η κάθε μήνα, η τιμή χρέωσης θα ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του εκάστοτε προμηθευτή.

Κίτρινα: Κυμαινόμενα

Είναι τα τιμολόγια, τα οποία είναι συνδεδεμένα με την τιμή της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο ενέργειας. Τα εν λόγω τιμολόγια διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: i. με τιμολόγηση ex ante (εκ των προτέρων) και ii. με τιμολόγηση ex post (εκ των υστέρων).

Πορτοκαλί: Δυναμικά

Αφορούν στη δυνατότητα δυναμικής τιμολόγησης, με βάση τις τιμές της αγοράς. Προϋπόθεση για την επιλογή αυτών των τιμολογίων συνιστά η λειτουργία έξυπνου τηλεμετρούμενου μετρητή στην παροχή των καταναλωτών.

Επίδομα ανάλογα… με τη γειτονιά διαμονής

Επιπλέον, θεσμοθετείται έκτακτη ενίσχυση ενεργειακά ευάλωτων με βάση τις ανάγκες θέρμανσης για ηλεκτρική ενέργεια. Η ενίσχυση αυτή αφορά στην περίοδο θέρμανσης: από 01.01.2024 έως 31.03.2024. Ειδικότερα, οι δικαιούχοι θα μπορούν να λάβουν το επίδομα, για λογαριασμούς της συγκεκριμένης περιόδου κατανάλωσης, που θα εκδοθούν έως και τις 15.9.2024.

Το ύψος της ενίσχυσης υπολογίζεται με βάση τις κλιματολογικές συνθήκες) κάθε οικισμού ή γειτονιάς. Το εύρος της ενίσχυσης θα κυμαίνεται από 45 ευρώ έως 480 ευρώ κατ’ ανώτατο όριο, το υψηλό αφορά περιοχές με δριμύ ψύχος.

Από το μέτρο θα ωφεληθούν 1,2 εκατ. καταναλωτές. Η χορήγηση της ενίσχυσης θα γίνεται βάσει των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων.

Πέφτει η… τάση στις ρευματοκλοπές

Οι ρευματοκλοπές ανέρχονται περίπου στο 4,8% της συνολικής αγοράς ενέργειας. Ο ΔΕΔΔΗΕ διαπιστώνει περίπου 13.000 ετησίως (η πλειονότητα από επιχειρήσεις), από τις οποίες ζημιώνονται οι συνεπείς καταναλωτές, συνολικά κατά 400 εκατ. ευρώ περίπου ετησίως. Για να περιοριστεί το φαινόμενο προβλέπονται μεταξύ άλλων:

Α) Πέραν των υφιστάμενων ποινών φυλάκισης, θα υπάρχει παράλληλος υποχρεωτικός καταλογισμός και χρηματικής ποινής (σήμερα οι δύο ποινές επιβάλλονται διαζευκτικά).

Β) Προσωρινή αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης και μόνιμη σε περίπτωση υποτροπής και αφαίρεση, προσωρινή ή οριστική, της επαγγελματικής άδειας των ηλεκτρολόγων σε περίπτωση αποδεδειγμένης συνέργειας (πειθαρχικά μέτρα).

Για την αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών υιοθετείται νέο σύστημα σήμανσης που προβλέπει τη σήμανση από τους προμηθευτές των υπερήμερων καταναλωτών σε περιπτώσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η σήμανση θα γίνεται σε ειδική πλατφόρμα, στην οποία θα έχουν πρόσβαση οι πάροχοι, όταν υπάρχει αίτηση αλλαγής προμηθευτή.Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν θα μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή, χωρίς να αποπληρώσουν ή διακανονίσουν τις οφειλές τους στον τρέχοντα προμηθευτή.

Για την ώρα πάντως, στα «χαρακώματα» θα βρεθούν τον Νοέμβριο οι καταναλωτές. καθώς απογειωμένες σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα είναι οι χρεώσεις που ανακοίνωσαν οι πάροχοι ρεύματος.

Τον τρέχοντα μήνα όλοι οι πάροχοι ανακοίνωσαν αυξημένα τιμολόγια ρεύματος από 10% έως 20%, ενώ σε κάποια τιμολόγια οι απογειώσεις των τιμών ξεπερνάνε το 40%. Το αποτέλεσμα είναι το εύρος των ανταγωνιστικών χρεώσεων να κυμαίνεται από 0,0452 έως 0,208 ευρώ/kWh ανάλογα με τον πάροχο

Το αλμυρό κόστος του ηλεκτρικού αναγκαστικά έφερε και μεγαλύτερες κρατικές επιδοτήσεις (2,5 λεπτά/κιλοβατώρα) σε σχέση με αυτές του Οκτωβρίου (1,5 λεπτά κιλοβατώρα) προκειμένου να περιοριστούν οι επιβαρύνσεις για τα νοικοκυριά. Η επιδότηση για τις πρώτες 500 κιλοβατώρες ορίστηκε για το Νοέμβριο στα 2,5 λεπτά η κιλοβατώρα από 1,5 λεπτό τον Οκτώβριο. Η κατηγορία αυτή καλύπτει το 90% των νοικοκυριών. Οι ενισχυμένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς των νοικοκυριών για τον Νοέμβριο «κούρεψαν» από 15% έως 35% τις αυξήσεις των τιμολογίων.

Πάντως, οι τελικές τιμές (συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων) με τις οποίες θα χρεωθούν οι καταναλώσεις του επόμενου μήνα σε σχέση με τον Οκτώβριο, σε κάποιες περιπτώσεις είναι χαμηλότερες έως και 40% αλλά και υψηλότερες έως και 93%. Το χάσμα αυτό οφείλεται στο ύψος των τιμών της κιλοβατώρας που θα χρεώσουν οι πάροχοι.

Το σενάριο του τρόμου

Οι φόβοι κλιμάκωσης της σύγκρουσης προκαλούν τριγμούς στις αγορές με τις τιμές να θυμίζουν τραινάκι του τρόμου. Οι αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου παραμένουν νευρικές, με τα μάτια όλων στραμμένα στην πολεμική ένταση Ισραήλ -Χαμάς.

Η αύξηση των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου αποτυπώνεται και στις χονδρεμπορικές αγορές του ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, με αποτέλεσμα να προεξοφλείται ότι οι τιμές χρέωσης του ρεύματος και για τον Δεκέμβριο ή θα κινηθούν στα υψηλά επίπεδα του Νοεμβρίου ή θα αυξηθούν περαιτέρω.

Με την αβεβαιότητα να έχει εγκαθιδρύσει το δικό της καθεστώς, ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει πως δεν θα επανέλθει από το νέο έτος η ανάγκη για νέες επιδοτήσεις για όλους και όχι μόνο στους ευάλωτους, ακόμα κι αν τώρα θεωρητικά μας αποχαιρετούν τον Δεκέμβριο. Μία εμπλοκή του Ιράν στον πόλεμο θα ανοίξει τις πόρτες του φρενοκομείου για την αγορά ενέργειας με τις τιμές πετρελαίου και αερίου να υφίστανται διαδοχικά σοκ…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 05.11.2023

Την δικιά του αμυντική τακτική με ξαφνικές επιθέσεις… στους μπαταχτσήδες, παίρνοντας τα ρίσκα του μέσα σε συνθήκες μόνιμης αστάθειας, χτίζε βήμα – βήμα το υπουργείο Ενέργειας με παρόχους και καταναλωτές να καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο, ιδιαίτερα από τον Ιανουάριο του 2024.

Από τον αρχές του ερχόμενου έτους, τουλάχιστον βάσει του σημερινού σχεδιασμού, κόβονται μαχαίρι οι οριζόντιες επιδοτήσεις στο ρεύμα με ειδική μέριμνα να λαμβάνεται μόνο για ευάλωτους και πολύτεκνους.

Στο πλαίσιο αυτό, από το νέο έτος επιχειρείται για αρχή να είναι σε θέση οι καταναλωτές να κατανοήσουν τις χρεώσεις που τους επιβάλλονται χωρίς να διαθέτουν μεταπτυχιακό στην ενέργεια και τα οικονομικά από… το ΜΙΤ.

Έτσι, εισάγονται νέα τιμολόγια για καταναλωτές, οικιακούς και μη. Οι προμηθευτές, το αργότερο την 1η Δεκεμβρίου του 2023, οφείλουν να ενημερώσουν για τα νέα τιμολόγια που θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2024. Οι καταναλωτές θα μπορούν οποτεδήποτε και αζημίως να επιλέγουν διαφορετικό τιμολόγιο. Όσοι καταναλωτές δεν επιλέξουν τιμολόγιο, θα μεταπέσουν, αυτομάτως, στο ειδικό τιμολόγιο την 1η Ιανουαρίου του 2024.

«Πολύχρωμα» τα νέα τιμολόγια

Μπλε: Σταθερά

Είναι τα τιμολόγια ορισμένου χρόνου, με σταθερή τιμή χρέωσης για όλη την περίοδο της σύμβασης.

Πράσινα: Ειδικό τιμολόγιο κοινό για όλους τους παρόχους

Την 1η Ιανουαρίου του 2024 όλοι οι καταναλωτές που δεν θα έχουν επιλέξει διαφορετικό τιμολόγιο θα μεταπέσουν στο ειδικό του εκάστοτε προμηθευτή, το οποίο είναι ομοιόμορφο για όλους τους παρόχους και διευκολύνει έτσι τη σύγκριση των τιμών μεταξύ προμηθευτών και τη διαφανή και απλοποιημένη πληροφορία των καταναλωτών για τις τιμές των προμηθευτών. Την 1η κάθε μήνα, η τιμή χρέωσης θα ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του εκάστοτε προμηθευτή.

Κίτρινα: Κυμαινόμενα

Είναι τα τιμολόγια, τα οποία είναι συνδεδεμένα με την τιμή της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο ενέργειας. Τα εν λόγω τιμολόγια διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: i. με τιμολόγηση ex ante (εκ των προτέρων) και ii. με τιμολόγηση ex post (εκ των υστέρων).

Πορτοκαλί: Δυναμικά

Αφορούν στη δυνατότητα δυναμικής τιμολόγησης, με βάση τις τιμές της αγοράς. Προϋπόθεση για την επιλογή αυτών των τιμολογίων συνιστά η λειτουργία έξυπνου τηλεμετρούμενου μετρητή στην παροχή των καταναλωτών.

Επίδομα ανάλογα… με τη γειτονιά διαμονής

Επιπλέον, θεσμοθετείται έκτακτη ενίσχυση ενεργειακά ευάλωτων με βάση τις ανάγκες θέρμανσης για ηλεκτρική ενέργεια. Η ενίσχυση αυτή αφορά στην περίοδο θέρμανσης: από 01.01.2024 έως 31.03.2024. Ειδικότερα, οι δικαιούχοι θα μπορούν να λάβουν το επίδομα, για λογαριασμούς της συγκεκριμένης περιόδου κατανάλωσης, που θα εκδοθούν έως και τις 15.9.2024.

Το ύψος της ενίσχυσης υπολογίζεται με βάση τις κλιματολογικές συνθήκες) κάθε οικισμού ή γειτονιάς. Το εύρος της ενίσχυσης θα κυμαίνεται από 45 ευρώ έως 480 ευρώ κατ’ ανώτατο όριο, το υψηλό αφορά περιοχές με δριμύ ψύχος.

Από το μέτρο θα ωφεληθούν 1,2 εκατ. καταναλωτές. Η χορήγηση της ενίσχυσης θα γίνεται βάσει των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων.

Πέφτει η… τάση στις ρευματοκλοπές

Οι ρευματοκλοπές ανέρχονται περίπου στο 4,8% της συνολικής αγοράς ενέργειας. Ο ΔΕΔΔΗΕ διαπιστώνει περίπου 13.000 ετησίως (η πλειονότητα από επιχειρήσεις), από τις οποίες ζημιώνονται οι συνεπείς καταναλωτές, συνολικά κατά 400 εκατ. ευρώ περίπου ετησίως. Για να περιοριστεί το φαινόμενο προβλέπονται μεταξύ άλλων:

Α) Πέραν των υφιστάμενων ποινών φυλάκισης, θα υπάρχει παράλληλος υποχρεωτικός καταλογισμός και χρηματικής ποινής (σήμερα οι δύο ποινές επιβάλλονται διαζευκτικά).

Β) Προσωρινή αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης και μόνιμη σε περίπτωση υποτροπής και αφαίρεση, προσωρινή ή οριστική, της επαγγελματικής άδειας των ηλεκτρολόγων σε περίπτωση αποδεδειγμένης συνέργειας (πειθαρχικά μέτρα).

Για την αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών υιοθετείται νέο σύστημα σήμανσης που προβλέπει τη σήμανση από τους προμηθευτές των υπερήμερων καταναλωτών σε περιπτώσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών. Η σήμανση θα γίνεται σε ειδική πλατφόρμα, στην οποία θα έχουν πρόσβαση οι πάροχοι, όταν υπάρχει αίτηση αλλαγής προμηθευτή.Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν θα μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή, χωρίς να αποπληρώσουν ή διακανονίσουν τις οφειλές τους στον τρέχοντα προμηθευτή.

Για την ώρα πάντως, στα «χαρακώματα» θα βρεθούν τον Νοέμβριο οι καταναλωτές. καθώς απογειωμένες σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα είναι οι χρεώσεις που ανακοίνωσαν οι πάροχοι ρεύματος.

Τον τρέχοντα μήνα όλοι οι πάροχοι ανακοίνωσαν αυξημένα τιμολόγια ρεύματος από 10% έως 20%, ενώ σε κάποια τιμολόγια οι απογειώσεις των τιμών ξεπερνάνε το 40%. Το αποτέλεσμα είναι το εύρος των ανταγωνιστικών χρεώσεων να κυμαίνεται από 0,0452 έως 0,208 ευρώ/kWh ανάλογα με τον πάροχο

Το αλμυρό κόστος του ηλεκτρικού αναγκαστικά έφερε και μεγαλύτερες κρατικές επιδοτήσεις (2,5 λεπτά/κιλοβατώρα) σε σχέση με αυτές του Οκτωβρίου (1,5 λεπτά κιλοβατώρα) προκειμένου να περιοριστούν οι επιβαρύνσεις για τα νοικοκυριά. Η επιδότηση για τις πρώτες 500 κιλοβατώρες ορίστηκε για το Νοέμβριο στα 2,5 λεπτά η κιλοβατώρα από 1,5 λεπτό τον Οκτώβριο. Η κατηγορία αυτή καλύπτει το 90% των νοικοκυριών. Οι ενισχυμένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς των νοικοκυριών για τον Νοέμβριο «κούρεψαν» από 15% έως 35% τις αυξήσεις των τιμολογίων.

Πάντως, οι τελικές τιμές (συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων) με τις οποίες θα χρεωθούν οι καταναλώσεις του επόμενου μήνα σε σχέση με τον Οκτώβριο, σε κάποιες περιπτώσεις είναι χαμηλότερες έως και 40% αλλά και υψηλότερες έως και 93%. Το χάσμα αυτό οφείλεται στο ύψος των τιμών της κιλοβατώρας που θα χρεώσουν οι πάροχοι.

Το σενάριο του τρόμου

Οι φόβοι κλιμάκωσης της σύγκρουσης προκαλούν τριγμούς στις αγορές με τις τιμές να θυμίζουν τραινάκι του τρόμου. Οι αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου παραμένουν νευρικές, με τα μάτια όλων στραμμένα στην πολεμική ένταση Ισραήλ -Χαμάς.

Η αύξηση των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου αποτυπώνεται και στις χονδρεμπορικές αγορές του ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, με αποτέλεσμα να προεξοφλείται ότι οι τιμές χρέωσης του ρεύματος και για τον Δεκέμβριο ή θα κινηθούν στα υψηλά επίπεδα του Νοεμβρίου ή θα αυξηθούν περαιτέρω.

Με την αβεβαιότητα να έχει εγκαθιδρύσει το δικό της καθεστώς, ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει πως δεν θα επανέλθει από το νέο έτος η ανάγκη για νέες επιδοτήσεις για όλους και όχι μόνο στους ευάλωτους, ακόμα κι αν τώρα θεωρητικά μας αποχαιρετούν τον Δεκέμβριο. Μία εμπλοκή του Ιράν στον πόλεμο θα ανοίξει τις πόρτες του φρενοκομείου για την αγορά ενέργειας με τις τιμές πετρελαίου και αερίου να υφίστανται διαδοχικά σοκ…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 05.11.2023

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία