ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Κακοποίηση παιδιών: Οικογένεια, Τik Tok και πανδημία, τα αίτια της έξαρσης - Σοκάρουν τα στοιχεία

Έξι παιδιά την ημέρα κακοποιούνται με διάφορες μορφές βίας, σύμφωνα με το «Χαμόγελο του Παιδιού» - Ο διαχωρισμός μεταξύ bullying και παραβατικότητας ανηλίκων

 07/02/2024 18:00

Κακοποίηση παιδιών: Οικογένεια, Τik Tok και πανδημία, τα αίτια της έξαρσης - Σοκάρουν τα στοιχεία

Θεολόγος Ηλιού

Το βίντεο με 13χρονες και 15χρονες μαθήτριες να φτύνουν και να χτυπούν μια συνομήλική τους στην Τούμπα, σόκαρε την ελληνική κοινωνία. Μα κυρίως απέδειξε για ακόμα μία φορά τη διάσταση που έχουν πάρει τα φαινόμενα βίας μεταξύ ανηλίκων στην κοινωνία.

Η συγκεκριμένη υπόθεση σοκάρει για δυο λόγους. Αρχικά για τα πραγματικά γεγονότα με τις ανήλικες να στήνουν μια επίθεση σε 15χρονη και σε δεύτερο βαθμό να την κινηματογραφούν και να την ανεβάζουν στα social media με εικονίδια που γελούν.

Το θύμα φοβάται να βγει από το σπίτι, δεν πάει σχολείο και θέλει να αλλάξει γειτονιά. Πάντα ένα θύμα τέτοιου περιστατικού αργεί και δυσκολεύεται να επανέλθει ψυχολογικά. Όπως η 15χρονη, φαίνεται πως υπάρχουν πολλά παιδιά στην κοινωνία που περνούν το δικό τους εφιάλτη καθημερινά.

Τα στοιχεία από τον απολογισμό του «Χαμόγελου του Παιδιού» για το 2023 σοκάρουν, καθώς δείχνουν την αυξητική τάση στην κακοποίηση ανηλίκων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία, έξι παιδιά κακοποιούνται κάθε ημέρα και το τηλεφωνικό κέντρο του «Χαμόγελου του Παιδιού» δέχεται 82 κλήσεις ημέρα για παιδιά που διέτρεχαν άμεσο κίνδυνο εξαιτίας κακοποίησης. Συνολικά για το 2023 ο Οργανισμός δέχθηκε 199.805 τηλεφωνικές κλήσεις για bullying, παραβατικότητα, εξαφανίσεις, κακοποίηση και εκμετάλλευση ανηλίκων.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν

Πανδημία, social media και η ο έλεγχος από την οικογένεια φαίνονται να είναι κύριοι λόγοι που τελευταία βλέπουμε αύξηση στις κακοποιήσεις και στη βία μεταξύ ανηλίκων. «Τα παιδιά, μετά την πανδημία έχασαν το βηματισμό τους, έχασαν τα όρια. Τα όρια νομίζω είναι η ασφάλεια των παιδιών, είναι το τείχος προστασίας τους {…} Αυτά τα τείχη προστασίας και των ορίων τους, πρέπει να έχουμε προβλέψει, να έχουν βαλβίδες εκτόνωσης». Με αυτά τα λόγια, η πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου, στον απολογισμό της οργάνωσης περιέγραψε συνοπτικά τα βαθιά αίτια του φαινομένου.

«Πολλές φορές το σπίτι δίνει τα ερεθίσματα αλλά αυτά στη συνέχεια σταθεροποιούνται από άλλους παράγοντες, όπως τα πρότυπα, η αδιαφορία και η ελλιπής εκπαίδευση. Σαφώς, επηρεάζει και το διαδίκτυο και οι αναπαραστάσεις βίας στα social media, ειδικά όταν διακρίνεται μια ευαλωτότητα στο παιδί» λέει στη «ΜτΚ» ο ψυχολόγος στο τμήμα πρόληψης και ευαισθητοποίησης παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών στο Χαμόγελο του Παιδιού, Χρήστος Σωζόπουλος. «Συγκεκριμένα, στην κακοποίηση βλέπουμε ότι είναι πολλοί οι λόγοι της αύξησης. Όντως η πανδημία ανέδειξε παθογένειες. Ωστόσο, παρατηρείται πλέον έλλειψη σεβασμού και αξιών που προκαλεί εύφορο έδαφος για αυτά τα περιστατικά» σημειώνει.

«Στην ανηλικότητα το πράγμα έχει ξεφύγει, υπάρχουν μέχρι και οργανωμένες συμμορίες που φτάνουν καθημερινά στα δικαστήρια. Η αιτία είναι διττή, το ένα είναι η οικογένεια αλλά το κράτος δεν μπορεί να φτιάξει οικογένειές. Το σημαντικότερο είναι το σχολείο όπου δεν υπάρχουν σύστημα κοινωνικών λειτουργών για να βρίσκει γρήγορα το στοιχείο της εγκληματικότητας και να παρεμβαίνει άμεσα» σημειώνει ο δικηγόρος Θοδωρής Καραγιάννης που εκπροσωπεί θύτες και θύματα σε περιστατικά μεταξύ ανηλίκων, επισημαίνοντας πως τα «η αναπαραγωγή βίας στα social media σίγουρα είναι ένας από τους παράγοντας που επηρεάζει. Υπάρχει μια ηλικία 15-18 ετών που έχει γκανγκστερικά πρότυπα είτε λόγω της τραπ μουσικής που ακούει, είτε λόγω των βίντεο που βλέπει παγκοσμίως».

Επίσης, ο δικηγόρος Σωκράτης Δημητριάδης που εκπροσωπεί εμπλεκόμενη στην υπόθεση της Τούμπας, σημειώνει τη σημασία του διαδικτύου στις παραβατικές συμπεριφορές ανηλίκων. «Ό,τι να κάνει το σχολείο και ο γονιός όταν ένα παιδί είναι 10 ώρες την ημέρα στο κινητό και έχει απεριόριστη πρόσβαση σε μηνύματα μίσους και βίας, το παιχνίδι χάνεται εύκολα χωρίς καν να το αντιληφθεί κανείς. Διαμορφώνουν χαρακτήρα μέσω μιμητισμού κακών προτύπων που προωθούν την εύκολη ζωή, τα πολλά λεφτά και τα ναρκωτικά» τονίζει ο κ. Δημητριάδης.

«Το 40% των ανηλίκων και εφήβων θεωρεί το διαδίκτυο ασφαλές μέρος, δεν ξέρουν τι κρύβει. Πρέπει να είναι ενημερωμένοι για όλα και ειδικά για αυτά που ανεβάζουν» επισημαίνει ο κ. Σωζόπουλος.

«Η ένταση των περιστατικών προβληματίζει»

Συγκριτικά με προηγούμενους απολογισμούς του «Χαμόγελου του Παιδιού», παρατηρείται αύξηση 24% στα περιστατικά κακοποίησης ανηλίκων για το 2023. Ωστόσο, αυτό που προβληματίζει έντονα των πρόεδρο του Οργανισμού, Κώστα Γιαννόπουλο, είναι η ένταση των περιστατικών και ο θυμός που έχουν μέσα τους τα παιδιά που όπως φαίνεται εκρήγνυνται με λάθος συμπεριφορές.

«Η αύξηση αφορά κακοποίηση κάθε μορφής σε ανηλίκους. Δεν είναι μόνο τα νούμερα όμως, είναι η ποιότητα και η ένταση που έχουν τα περιστατικά και μας προβληματίζουν. Βλέπουμε τα ίδια τα παιδιά να τηλεφωνούν στις γραμμές και να καταγγέλλουν όσα ζουν με κλάματα, λέγοντας πως δεν αντέχουν άλλο και σχεδόν δυο παιδιά την ημέρα δηλώνουν αυτοκτονικές τάσεις» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του «Χαμόγελου του Παιδιού», Κώστας Γιαννόπουλος. «Το χειρότερο είναι ότι οι κλήσεις για σεξουαλική κακοποίηση είναι περιορισμένες, επειδή φοβούνται να καταγγείλουν τα θύματα, συνήθως αυτά μένουν πίσω από κλειστές πόρτες» επισημαίνει ο κ. Γιαννόπουλος.

Η βία μεταξύ ανηλικών, επίσης προβληματίζει τους ειδικούς του Οργανισμού, που καλούνται κάθε δυο ημέρες να συνδράμουν τουλάχιστον σε μια περίπτωση με bullying σε παιδιά. «Τα παιδιά έχουν μέσα τους θυμό, έχουν ένταση και την εκτονώνουν με άκομψο τρόπο. Η ένταση συσσωρεύτηκε από πολλούς παράγοντες, την πανδημία, τα οικονομικά προβλήματα και από τα αδιέξοδα που ακούν από τους μεγάλους. Οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία είναι σε δύσκολη θέση, βρίσκονται στη μέση και πολλές φορές δεν μπορούν να το διαχειριστούν. Από την άλλη είναι εύκολο να κατηγορήσουμε τους γονείς αλλά δεν ξέρουμε και αυτοί τι προσπάθειες κάνουν για να βγάλουν την καθημερινότητα. Πρέπει να υπάρχει πρόληψη και σύμπραξη δυνάμεων. Το κράτος πρέπει να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στη θωράκιση της οικογένειας, όπως το Χαμόγελο που στηρίζει ολιστικά 19.000 παιδιά με τις οικογένειές τους που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ λειτουργούμε και σπίτια ημερήσιας φροντίδας» τονίζει ο κ. Γιαννόπουλος.

Άλλο bullying, άλλο παραβατικότητα

Υπάρχει απόσταση και διαφορά μεταξύ των παιδιών που ασκούν bullying και των υποθέσεων όπου οι ανήλικοι ξεφεύγουν και ξεπερνούν τα όρια της παραβατικότητας. Στην πρώτη περίπτωση, λύσεις καλούνται να δώσουν οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι ειδικοί, ενώ στην δεύτερη περίπτωση που καταγράφονται ποινικά αδικήματα, επεμβαίνει η αστυνομία και οι εισαγγελικές αρχές.

«Στις περιπτώσεις εκφοβισμού, έχουμε συμπεριφορές που με τις κατάλληλες παρεμβάσεις και τις καθοδηγήσεις τα προβλήματα λύνονται. Στα περιστατικά παραβατικότητας, υπάρχει παραβίαση νόμων, όπως όταν ανήλικοι ασκούν βία ή προκαλούν φθορές. Εκεί που τέμνονται οι δυο οντότητες είναι όταν ο έντονος εκφοβισμός μπορεί να εξελιχθεί σε παραβατικότητα, όπως στην περίπτωση της Τούμπας» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο ψυχολόγος στο τμήμα πρόληψης και ευαισθητοποίησης παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών στο Χαμόγελο του Παιδιού, Χρήστος Σωζόπουλος.

«Τα περιστατικά εκφοβισμού δεν πρέπει κανονικά να απασχολούν την αστυνομία αλλά την Πολιτεία. Εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό πρέπει να εκπαιδεύσει μαθητές και εκπαιδευτικούς στα σχολεία για να μειωθεί το φαινόμενο. Δυστυχώς όμως η κατάσταση ξεφεύγει και όταν γίνεται αντιληπτό από την αστυνομία, είναι ήδη αργά» σημειώνει ο αν. γενικός γραμματέας της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης, Χρήστος Συμεωνίδης.

«Πάντα η διαδικασία της σύλληψης ανήλικων για εμάς είναι δύσκολη και ευαίσθητη. Συνήθως, σε αυτές τις περιπτώσεις παρεμβαίνει άμεσα η εισαγγελική αρχή και αφήνονται ελεύθερα τα παιδιά, σχηματίζεται δικογραφία σε βάρος τους και στου γονείς τους για παραμέληση ανηλίκων» επισημαίνει.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 04.02.2024

Το βίντεο με 13χρονες και 15χρονες μαθήτριες να φτύνουν και να χτυπούν μια συνομήλική τους στην Τούμπα, σόκαρε την ελληνική κοινωνία. Μα κυρίως απέδειξε για ακόμα μία φορά τη διάσταση που έχουν πάρει τα φαινόμενα βίας μεταξύ ανηλίκων στην κοινωνία.

Η συγκεκριμένη υπόθεση σοκάρει για δυο λόγους. Αρχικά για τα πραγματικά γεγονότα με τις ανήλικες να στήνουν μια επίθεση σε 15χρονη και σε δεύτερο βαθμό να την κινηματογραφούν και να την ανεβάζουν στα social media με εικονίδια που γελούν.

Το θύμα φοβάται να βγει από το σπίτι, δεν πάει σχολείο και θέλει να αλλάξει γειτονιά. Πάντα ένα θύμα τέτοιου περιστατικού αργεί και δυσκολεύεται να επανέλθει ψυχολογικά. Όπως η 15χρονη, φαίνεται πως υπάρχουν πολλά παιδιά στην κοινωνία που περνούν το δικό τους εφιάλτη καθημερινά.

Τα στοιχεία από τον απολογισμό του «Χαμόγελου του Παιδιού» για το 2023 σοκάρουν, καθώς δείχνουν την αυξητική τάση στην κακοποίηση ανηλίκων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία, έξι παιδιά κακοποιούνται κάθε ημέρα και το τηλεφωνικό κέντρο του «Χαμόγελου του Παιδιού» δέχεται 82 κλήσεις ημέρα για παιδιά που διέτρεχαν άμεσο κίνδυνο εξαιτίας κακοποίησης. Συνολικά για το 2023 ο Οργανισμός δέχθηκε 199.805 τηλεφωνικές κλήσεις για bullying, παραβατικότητα, εξαφανίσεις, κακοποίηση και εκμετάλλευση ανηλίκων.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν

Πανδημία, social media και η ο έλεγχος από την οικογένεια φαίνονται να είναι κύριοι λόγοι που τελευταία βλέπουμε αύξηση στις κακοποιήσεις και στη βία μεταξύ ανηλίκων. «Τα παιδιά, μετά την πανδημία έχασαν το βηματισμό τους, έχασαν τα όρια. Τα όρια νομίζω είναι η ασφάλεια των παιδιών, είναι το τείχος προστασίας τους {…} Αυτά τα τείχη προστασίας και των ορίων τους, πρέπει να έχουμε προβλέψει, να έχουν βαλβίδες εκτόνωσης». Με αυτά τα λόγια, η πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου, στον απολογισμό της οργάνωσης περιέγραψε συνοπτικά τα βαθιά αίτια του φαινομένου.

«Πολλές φορές το σπίτι δίνει τα ερεθίσματα αλλά αυτά στη συνέχεια σταθεροποιούνται από άλλους παράγοντες, όπως τα πρότυπα, η αδιαφορία και η ελλιπής εκπαίδευση. Σαφώς, επηρεάζει και το διαδίκτυο και οι αναπαραστάσεις βίας στα social media, ειδικά όταν διακρίνεται μια ευαλωτότητα στο παιδί» λέει στη «ΜτΚ» ο ψυχολόγος στο τμήμα πρόληψης και ευαισθητοποίησης παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών στο Χαμόγελο του Παιδιού, Χρήστος Σωζόπουλος. «Συγκεκριμένα, στην κακοποίηση βλέπουμε ότι είναι πολλοί οι λόγοι της αύξησης. Όντως η πανδημία ανέδειξε παθογένειες. Ωστόσο, παρατηρείται πλέον έλλειψη σεβασμού και αξιών που προκαλεί εύφορο έδαφος για αυτά τα περιστατικά» σημειώνει.

«Στην ανηλικότητα το πράγμα έχει ξεφύγει, υπάρχουν μέχρι και οργανωμένες συμμορίες που φτάνουν καθημερινά στα δικαστήρια. Η αιτία είναι διττή, το ένα είναι η οικογένεια αλλά το κράτος δεν μπορεί να φτιάξει οικογένειές. Το σημαντικότερο είναι το σχολείο όπου δεν υπάρχουν σύστημα κοινωνικών λειτουργών για να βρίσκει γρήγορα το στοιχείο της εγκληματικότητας και να παρεμβαίνει άμεσα» σημειώνει ο δικηγόρος Θοδωρής Καραγιάννης που εκπροσωπεί θύτες και θύματα σε περιστατικά μεταξύ ανηλίκων, επισημαίνοντας πως τα «η αναπαραγωγή βίας στα social media σίγουρα είναι ένας από τους παράγοντας που επηρεάζει. Υπάρχει μια ηλικία 15-18 ετών που έχει γκανγκστερικά πρότυπα είτε λόγω της τραπ μουσικής που ακούει, είτε λόγω των βίντεο που βλέπει παγκοσμίως».

Επίσης, ο δικηγόρος Σωκράτης Δημητριάδης που εκπροσωπεί εμπλεκόμενη στην υπόθεση της Τούμπας, σημειώνει τη σημασία του διαδικτύου στις παραβατικές συμπεριφορές ανηλίκων. «Ό,τι να κάνει το σχολείο και ο γονιός όταν ένα παιδί είναι 10 ώρες την ημέρα στο κινητό και έχει απεριόριστη πρόσβαση σε μηνύματα μίσους και βίας, το παιχνίδι χάνεται εύκολα χωρίς καν να το αντιληφθεί κανείς. Διαμορφώνουν χαρακτήρα μέσω μιμητισμού κακών προτύπων που προωθούν την εύκολη ζωή, τα πολλά λεφτά και τα ναρκωτικά» τονίζει ο κ. Δημητριάδης.

«Το 40% των ανηλίκων και εφήβων θεωρεί το διαδίκτυο ασφαλές μέρος, δεν ξέρουν τι κρύβει. Πρέπει να είναι ενημερωμένοι για όλα και ειδικά για αυτά που ανεβάζουν» επισημαίνει ο κ. Σωζόπουλος.

«Η ένταση των περιστατικών προβληματίζει»

Συγκριτικά με προηγούμενους απολογισμούς του «Χαμόγελου του Παιδιού», παρατηρείται αύξηση 24% στα περιστατικά κακοποίησης ανηλίκων για το 2023. Ωστόσο, αυτό που προβληματίζει έντονα των πρόεδρο του Οργανισμού, Κώστα Γιαννόπουλο, είναι η ένταση των περιστατικών και ο θυμός που έχουν μέσα τους τα παιδιά που όπως φαίνεται εκρήγνυνται με λάθος συμπεριφορές.

«Η αύξηση αφορά κακοποίηση κάθε μορφής σε ανηλίκους. Δεν είναι μόνο τα νούμερα όμως, είναι η ποιότητα και η ένταση που έχουν τα περιστατικά και μας προβληματίζουν. Βλέπουμε τα ίδια τα παιδιά να τηλεφωνούν στις γραμμές και να καταγγέλλουν όσα ζουν με κλάματα, λέγοντας πως δεν αντέχουν άλλο και σχεδόν δυο παιδιά την ημέρα δηλώνουν αυτοκτονικές τάσεις» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του «Χαμόγελου του Παιδιού», Κώστας Γιαννόπουλος. «Το χειρότερο είναι ότι οι κλήσεις για σεξουαλική κακοποίηση είναι περιορισμένες, επειδή φοβούνται να καταγγείλουν τα θύματα, συνήθως αυτά μένουν πίσω από κλειστές πόρτες» επισημαίνει ο κ. Γιαννόπουλος.

Η βία μεταξύ ανηλικών, επίσης προβληματίζει τους ειδικούς του Οργανισμού, που καλούνται κάθε δυο ημέρες να συνδράμουν τουλάχιστον σε μια περίπτωση με bullying σε παιδιά. «Τα παιδιά έχουν μέσα τους θυμό, έχουν ένταση και την εκτονώνουν με άκομψο τρόπο. Η ένταση συσσωρεύτηκε από πολλούς παράγοντες, την πανδημία, τα οικονομικά προβλήματα και από τα αδιέξοδα που ακούν από τους μεγάλους. Οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία είναι σε δύσκολη θέση, βρίσκονται στη μέση και πολλές φορές δεν μπορούν να το διαχειριστούν. Από την άλλη είναι εύκολο να κατηγορήσουμε τους γονείς αλλά δεν ξέρουμε και αυτοί τι προσπάθειες κάνουν για να βγάλουν την καθημερινότητα. Πρέπει να υπάρχει πρόληψη και σύμπραξη δυνάμεων. Το κράτος πρέπει να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στη θωράκιση της οικογένειας, όπως το Χαμόγελο που στηρίζει ολιστικά 19.000 παιδιά με τις οικογένειές τους που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ λειτουργούμε και σπίτια ημερήσιας φροντίδας» τονίζει ο κ. Γιαννόπουλος.

Άλλο bullying, άλλο παραβατικότητα

Υπάρχει απόσταση και διαφορά μεταξύ των παιδιών που ασκούν bullying και των υποθέσεων όπου οι ανήλικοι ξεφεύγουν και ξεπερνούν τα όρια της παραβατικότητας. Στην πρώτη περίπτωση, λύσεις καλούνται να δώσουν οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι ειδικοί, ενώ στην δεύτερη περίπτωση που καταγράφονται ποινικά αδικήματα, επεμβαίνει η αστυνομία και οι εισαγγελικές αρχές.

«Στις περιπτώσεις εκφοβισμού, έχουμε συμπεριφορές που με τις κατάλληλες παρεμβάσεις και τις καθοδηγήσεις τα προβλήματα λύνονται. Στα περιστατικά παραβατικότητας, υπάρχει παραβίαση νόμων, όπως όταν ανήλικοι ασκούν βία ή προκαλούν φθορές. Εκεί που τέμνονται οι δυο οντότητες είναι όταν ο έντονος εκφοβισμός μπορεί να εξελιχθεί σε παραβατικότητα, όπως στην περίπτωση της Τούμπας» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο ψυχολόγος στο τμήμα πρόληψης και ευαισθητοποίησης παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών στο Χαμόγελο του Παιδιού, Χρήστος Σωζόπουλος.

«Τα περιστατικά εκφοβισμού δεν πρέπει κανονικά να απασχολούν την αστυνομία αλλά την Πολιτεία. Εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό πρέπει να εκπαιδεύσει μαθητές και εκπαιδευτικούς στα σχολεία για να μειωθεί το φαινόμενο. Δυστυχώς όμως η κατάσταση ξεφεύγει και όταν γίνεται αντιληπτό από την αστυνομία, είναι ήδη αργά» σημειώνει ο αν. γενικός γραμματέας της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης, Χρήστος Συμεωνίδης.

«Πάντα η διαδικασία της σύλληψης ανήλικων για εμάς είναι δύσκολη και ευαίσθητη. Συνήθως, σε αυτές τις περιπτώσεις παρεμβαίνει άμεσα η εισαγγελική αρχή και αφήνονται ελεύθερα τα παιδιά, σχηματίζεται δικογραφία σε βάρος τους και στου γονείς τους για παραμέληση ανηλίκων» επισημαίνει.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 04.02.2024

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία