Το αρχείο του Κέντρου Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού Μαύρης Θάλασσας στην κεντρική βιβλιοθήκη του ΑΠΘ εγκαινιάστηκε σήμερα από τον πρύτανη του πανεπιστημίου, Περικλή Μήτκα και τον πρόεδρο του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος, Ιβάν Σαββίδη. 

Τα εγκαίνια σηματοδότησαν και την λήξη του Διεθνούς Επιστημονικύ Συνεδρίου με θέμα «Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι συνέπειές της (1908-1923)» που πραγματοποιείται από την Παρασκευή στην αίθουσα τελετών «Αλέξανδρος Παπαναστασίου» της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής.

Το αρχείο του Κέντρου Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού Μαύρης Θάλασσας περιλαμβάνει χάρτες, βιβλία του 19ου και του 20ού αιώνα, καθώς και αρχειακό και φωτογραφικό υλικό από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ. Τα τεκμήρια θα φυλάσσονται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Επιστημονικού Αναγνωστηρίου της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ, που δημιουργήθηκε με την υποστήριξη του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος Ιβάν Σαββίδη. Το πολύτιμο υλικό θα είναι διαθέσιμο για καθηγητές και φοιτητές αλλά και για όσους ενδιαφέρονται να μάθουν την ιστορία των ελληνικών κοινοτήτων στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Το Κέντρο Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού Μαύρης Θάλασσας, που είχε ιδρυθεί το 1996 με σκοπό να υποστηρίξει τους Έλληνες των παρευξείνιων χωρών και της πρώην ΕΣΣΔ, έκλεισε το 2011 μετά από 15 χρόνια συνεχόμενης λειτουργίας. Το ιστορικό αρχείο του περιήλθε στην κατοχή της Βιβλιοθήκης & Κέντρου Πληροφόρησης του ΑΠΘ (ΒΚΠ), έπειτα από δωρεά του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η γενναιόδωρη προσφορά των δωρητών αποδεικνύει για μία ακόμη φορά ότι η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του ΑΠΘ, μια από τις βασικές μονάδες υποδομής του Πανεπιστημίου για την εκπαιδευτική διαδικασία, την έρευνα και την εξωστρέφεια, δεν λειτουργεί απλά ως τόπος φύλαξης και αποθήκευσης πληροφοριών, αλλά ως ένας ζωντανός οργανισμός τεκμηρίωσης και ως αξιόπιστη παρακαταθήκη της συλλογικής μνήμης.

«Πριν από την ημέρα μνήμης των 100 χρόνων από την Γενοκτονία του Ποντιακού, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συμμετέχει στον εορτασμό της 100ής επετείου του ξεριζωμού του Ποντιακού Ελληνισμού από τις πανάρχαιες πατρίδες, όπως αρμόζει σε ένα μεγάλο ερευνητικό πανεπιστήμιο μελετώντας την ιστορία με επιστημονική αυστηρότητα, διερευνώντας αιτία και αποτελέσματα και παρουσιάζοντας την αλήθεια» δήλωσε ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας. Από την μεριά του ο Ιβάν Σαββίδης δήλωσε την χαρά του που βρίσκεται στο ΑΠΘ και εγκαινιάζει το αρχείο και ευχαρίστησε προσωπικά την Χρύσα Αράπογλου πως ως αντινομάρχης Πολιτισμού είχε ξεκινήσει την συλλογή του αρχείου, αλλά και τις Μαρία Τούρτα και Χριστίνα Κελεσίδου που συνέχισαν τον έργο της.

Ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας ανακοίνωσε επίσης και την ίδρυση του Κέντρου Ποντιακών Ερευνών στο ΑΠΘ, που θα υποστηριχθεί από το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα του Ιβάν Σαββίδης. Το νεοσύστατο κέντρο, αποτελώντας τη μετεξέλιξη της Έδρας Ποντιακών Σπουδών που ιδρύθηκε στη Φιλοσοφική Σχολή τον Μάιο του 2017 με στόχο τη διδασκαλία της ιστορίας του Ελληνισμού του Πόντου και την υποστήριξη νέων ερευνητών, θα στεγάσει το ερευνητικό της έργο και θα είναι λειτουργικά συνδεδεμένο μαζί της. Κύριοι στόχοι του Κέντρου Ποντιακών Ερευνών είναι η διεκδίκηση μεγαλύτερων επιστημονικών ερευνητικών προγραμμάτων για τον ποντιακό ελληνισμό, η προώθηση βέλτιστων πρακτικών για τη φύλαξη της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του Πόντου, η διοργάνωση εξειδικευμένων εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών προγραμμάτων για Έλληνες και αλλοδαπούς φοιτητές και φοιτήτριες όλων των κύκλων σπουδών, καθώς και η επιστημονική κατάρτιση ειδικών ερευνητών για ζητήματα που σχετίζονται με τον ελληνισμό και τις γεωγραφικές περιοχές του Πόντου.

«Είμαι πολύ χαρούμενος γιατί σήμερα κάνουμε το επόμενο βήμα και η έδρα ποντιακών σπουδών μετατρέπεται σε κέντρο ερευνών. Ο ποντιακός Ελληνισμός είναι ένα μεγάλο τμήμα του ελληνισμού που δεν έχει μελετηθεί επαρκώς και είμαι πολύ χαρούμενος γιατί βρήκαμε και συμφωνήσαμε με το ΑΠΘ να τεκμηριώσουμε επιστημονικά αυτό το μεγάλο θέμα: τι σημάνει ποντιακός Ελληνισμός, ποιος είναι ο ρόλος του στο παγκόσμιο πολιτισμό και η καταστροφή του ποντιακού Ελληνισμού. Δεν πρέπει να σωπαίνουμε, διαφορετικά καταστροφικά γεγονότα όπως στη Συρία θα επαναλαμβάνονται συνεχώς. Για αυτό τον λόγο θα ήθελα εμείς να τεκμηριώσουμε επιστημονικά τους λόγους, τα αιτία και τα αποτελέσματα της τραγωδίας που εμείς ονομάζουμε Ποντιακή Γενοκτονία» τόνισε ο Ιβάν Σαββίδης για την ίδρυση του ερευνητικού κέντρου και την σημασία αναγνώρισης και μελέτης της Γενοκτονίας των Ποντίων. 

Ο πρύτανης του ΑΠΘ για το ερευνητικό κέντρο σημείωσε: «Το ΑΠΘ έχει μακρά παράδοση και διεθνώς αναγνωρισμένη συνεισφορά στις Ανθρωπιστικές και πιστεύουμε ότι το Κέντρο Ποντιακών Ερευνών και τις συνέργειες που θα δημιουργήσουμε και με τις υπόλοιπες δομές θα πάμε ένα βήμα παραπέρα. Ευχαριστούμε το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας για τη δωρεά του Αρχείου και τον Ιβάν Σαββίδη που μας στηρίζει σε αυτές τις προσπάθειες».

Ταμείο στήριξης των φοιτητών

Επίσης, ο επιχειρηματίας ανακοίνωσε πως ως οικογένεια θα φροντίσουν να στηρίξουν τους φοιτητές της ποντιακής έδρας και σε έρευνες. «Μιλάω χωρίς πολιτική, αλλά ήρθε η στιγμή να ιδρυθεί το ταμείο στοχευμένου κεφαλαίου. Ένα ίδρυμα που θα επικεντρωθεί στην παροχή υποτροφιών σε διακεκριμένους φοιτητές της έδρας και επιχορηγήσεων και επιστημονικά και εκπαιδευτικά προγράμματα με θέμα τον ποντιακό Ελληνισμό» επεξήγησε ο Ιβάν Σαββίδης, ενώ έκανε γνωστό πως συζητάει με τον δήμαρχο της Καλαμαριάς να δημιουργηθεί στο στρατόπεδο Κόδρα ένα υπαίθριο μουσείο για τον Ποντιακό Ελληνισμό. «Καλώ σε συνεργασία όλους τους ενδιαφερόμενους για την ιδέα πάρκου- μουσείου. Πρέπει να γίνει  ένα από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα των Βαλκανίων» είπε απευθυνόμενος σε όλους τους εκπροσώπους φορέων που έδωσαν το παρών στην εκδήλωση.

«Ήρθε για να μείνει στην πόλη» ήταν τα λόγια του Γιάννη Μπουτάρη για το έργο του Ιβάν Σαββίδη από το βήμα της εκδήλωσης και ξεσήκωσε με χειροκροτήματα το κοινό. Επίσης στην εκδήλωση παραβρέθηκαν η υπουργός ΥΜΑΘ Ελευθερία Χατζηγεωργίου, ο περιφερειακής Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, ο βουλευτής Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης και υποψήφιοι δήμαρχοι Θεσσαλονίκης Νίκος Ταχιάος, Γιώργος Ορφανός, Κωνσταντίνος Ζέρβας και Παναγιώτης Ψωμιάδης. 

Ο Ιβάν Σαββίδης έκλεισε συγκινημένος την ομιλία του μιλώντας ποντιακά και επικαλούμενος λόγια του Μητροπολίτη Χρύσανθου.

Δείτε το συγκινητικό βίντεο: