ΥΓΕΙΑ - ΟΜΟΡΦΙΑ

Η σημασία των «στόχων» και η αξία του να ξέρουμε πότε να τους εγκαταλείπουμε

Της Αθηνάς Παντελίδου Κωφίδου, Ψυχολόγος, MSc

 05/12/2019 19:34

Η σημασία των «στόχων» και η αξία του να ξέρουμε πότε να τους εγκαταλείπουμε

Το «κυνήγι των στόχων» δεν είναι άγνωστη έννοια και χαρακτηρίζει τις ζωές των περισσοτέρων από εμάς, και μάλιστα από πολύ μικρή ηλικία. Οι στόχοι ξεκινούν από πολύ νωρίς, από την πρώτη σχολική ηλικία. Σε εκείνο το στάδιο συνήθως σχετίζονται με τις σχολικές ή αθλητικές επιδόσεις, ενώ μεγαλώνοντας οι στόχοι αρχίζουν να επεκτείνονται σε διάφορους τομείς της ζωής μας και μπορεί να είναι ακαδημαϊκοί, επαγγελματικοί, οικονομικοί, προσωπικοί κτλ. Το μόνο βέβαιο είναι πως οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μεγαλώσει με κάποια πολύ συγκεκριμένα στερεότυπα γύρω από την έννοια και την αξία των στόχων, όπως «πρέπει να έχουμε στόχους», «πρέπει να κυνηγάμε τους στόχους μας», «δεν πρέπει να παραιτούμαστε, γιατί η παραίτηση είναι για τους αποτυχημένους» κτλ. Με κάποια από αυτά συμφωνώ. Φυσικά και πρέπει να έχουμε στόχους. Και εννοείται πως πρέπει να τους κυνηγάμε. Όμως διαφωνώ κάθετα με το ότι η επίτευξη ή όχι ενός στόχου είναι από μόνη της ένδειξη επιτυχίας ή αποτυχίας. Γιατί καμιά φορά το να εγκαταλείπουμε το στόχο μας μπορεί να είναι από τις πιο σωστές και έξυπνες αποφάσεις που έχουμε πάρει ποτέ. Στην πραγματικότητα, αποτυχημένος δεν είναι απαραίτητα αυτός που δεν πέτυχε το στόχο του, αλλά αυτός που έμεινε κολλημένος σε κάτι που νόμιζε πως ήθελε κάποια στιγμή και ξέχασε στην πορεία να αναρωτηθεί αν αυτό το κάτι το επιθυμεί πραγματικά. Και εκτός από αποτυχημένος, είναι τελικά και δυστυχισμένος (και αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από την επιτυχία). Γιατί στην πραγματικότητα θέλει πολύ περισσότερο θάρρος και ψυχική δύναμη για έναν άνθρωπο να εγκαταλείψει το στόχο του από το να προσπαθεί απεγνωσμένα να τον πετύχει.

Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν υποστηρίζω πως πρέπει να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια στην πρώτη δυσκολία ή στην πρώτη αναποδιά. Ή πως δεν πρέπει να έχουμε στόχους. Το αντίθετο μάλιστα. Χρειαζόμαστε στόχους στη ζωή μας για να έχει νόημα και για να έχει η πορεία μας μία κατεύθυνση. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις, θα πρέπει να αναλογιζόμαστε τι αξίζει και τι όχι. Και να είμαστε διατεθειμένοι να αλλάξουμε λίγο ή πολύ την πορεία μας.

Πολλοί από εμάς νιώθουν πως άπαξ και έθεσαν έναν στόχο, πόσο μάλλον αν τον έχουν κοινοποιήσει και σε τρίτους, πρέπει οπωσδήποτε να κάνουν ό,τι μπορούν για να τον πραγματοποιήσουν. Όμως, το τι μας φαίνεται καλή ιδέα σήμερα, δε σημαίνει πως θα έχει την ίδια αξία για μας σε ένα χρόνο από τώρα. Κι αυτό δεν πειράζει. Η μόνο δέσμευση που οφείλουμε να έχουμε, δεν είναι στους άλλους, αλλά στον εαυτό μας και στην ευτυχία μας. Αλλάζουμε κάθε μέρα που περνάει. Αύριο δε θα είμαστε οι ίδιοι με τώρα. Άρα τι πιο φυσικό από το να βρεθούμε κάποια στιγμή σε ένα σημείο που οι στόχοι που είχαμε θέσει παλιότερα, δε μας εκφράζουν πια ή δε μας κάνουν πια ευτυχισμένους. Εγκαταλείποντας κάποιους από αυτούς, κάνουμε χώρο για καινούργιους, πιο σημαντικούς ή με περισσότερο νόημα.

Ένα άλλο πιθανό (και καθόλου σπάνιο) σενάριο είναι στην προσπάθεια μας να πετύχουμε το στόχο μας, να βρεθούμε διχασμένοι ανάμεσα στο στόχο και στις αξίες μας. Σε αυτή την περίπτωση, τι μετράει περισσότερο για μας; Κλειδί για μια ευτυχισμένη ζωή είναι να ζούμε εναρμονισμένοι με τις αξίες μας. Ίσως τότε ο στόχος να μην έχει και τόση σημασία.

Ακόμη, μπορεί να μην έχουμε ζυγίσει τόσο καλά τα πράγματα. Και μπορεί στην πορεία να διαπιστώσουμε πως το να φτάσουμε στο στόχο μας δεν αξίζει τελικά όλα όσα πρέπει να θυσιάσουμε στην πορεία. Χρόνο, κόπο, ενέργεια, προσπάθεια. Είναι η στιγμή που πρέπει να αναρωτηθούμε: αξίζει όλος αυτός ο κόπος; Αν δεν είμαστε σίγουροι πως η απάντηση είναι ναι, τότε ίσως θα πρέπει να το ξανασκεφτούμε.

Η΄ μπορεί να έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που έχουμε ήδη επενδύσει πολλά, χρόνο, χρήμα, ενέργεια κι όμως τα πράγματα να μην πηγαίνουν όπως τα είχαμε υπολογίσει και να δείχνουν μάλλον δυσοίωνα. Και τότε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: συνεχίζουμε να επενδύουμε κι άλλο κι ελπίζουμε πως κάτι θα αλλάξει ή εγκαταλείπουμε πριν τα πράγματα χειροτερέψουν περισσότερο; Η πρώτη επιλογή, για μένα τουλάχιστον, δε φαίνεται λογική. Ό,τι χάσαμε, χάσαμε. Αν κάτι σώζεται, ας το σώσουμε κι ας επαναπροσδιορίσουμε, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, παλιά και νέα.

Σε κάθε περίπτωση, δεν υποστηρίζω πως οι αποφάσεις για τους στόχους μας είναι κάτι που πρέπει να παίρνουμε αψήφιστα, βιαστικά ή απερίσκεπτα. Δεν εγκαταλείπουμε απλά επειδή κουραστήκαμε ή απογοητευτήκαμε. Οι αποφάσεις για τη ζωή μας πρέπει να είναι αποτέλεσμα σκέψης. Και πρέπει να «ακούμε» εξίσου και τη λογική και το συναίσθημα μας. Και να αναλογιζόμαστε τι είναι και τί δεν είναι σημαντικό για εμάς, τι αξίζει πραγματικά και τι όχι. Ό,τι πραγματικά αξίζει, αξίζει και τον κόπο, και την προσπάθεια, και την κούραση, και τις δυσκολίες και τις θυσίες.

Ας θυμόμαστε πως στο τέλος, θα έχει αποτύχει αυτός που δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να είναι ευτυχισμένος. Όχι αυτός που εγκατέλειψε, αλλά αυτός που δεν κατάλαβε πότε έπρεπε να εγκαταλείψει.

Info: Βασιλέως Ηρακλείου 47

T: 6974580769

Email: pantelidoukofidou@gmail.com

Το «κυνήγι των στόχων» δεν είναι άγνωστη έννοια και χαρακτηρίζει τις ζωές των περισσοτέρων από εμάς, και μάλιστα από πολύ μικρή ηλικία. Οι στόχοι ξεκινούν από πολύ νωρίς, από την πρώτη σχολική ηλικία. Σε εκείνο το στάδιο συνήθως σχετίζονται με τις σχολικές ή αθλητικές επιδόσεις, ενώ μεγαλώνοντας οι στόχοι αρχίζουν να επεκτείνονται σε διάφορους τομείς της ζωής μας και μπορεί να είναι ακαδημαϊκοί, επαγγελματικοί, οικονομικοί, προσωπικοί κτλ. Το μόνο βέβαιο είναι πως οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μεγαλώσει με κάποια πολύ συγκεκριμένα στερεότυπα γύρω από την έννοια και την αξία των στόχων, όπως «πρέπει να έχουμε στόχους», «πρέπει να κυνηγάμε τους στόχους μας», «δεν πρέπει να παραιτούμαστε, γιατί η παραίτηση είναι για τους αποτυχημένους» κτλ. Με κάποια από αυτά συμφωνώ. Φυσικά και πρέπει να έχουμε στόχους. Και εννοείται πως πρέπει να τους κυνηγάμε. Όμως διαφωνώ κάθετα με το ότι η επίτευξη ή όχι ενός στόχου είναι από μόνη της ένδειξη επιτυχίας ή αποτυχίας. Γιατί καμιά φορά το να εγκαταλείπουμε το στόχο μας μπορεί να είναι από τις πιο σωστές και έξυπνες αποφάσεις που έχουμε πάρει ποτέ. Στην πραγματικότητα, αποτυχημένος δεν είναι απαραίτητα αυτός που δεν πέτυχε το στόχο του, αλλά αυτός που έμεινε κολλημένος σε κάτι που νόμιζε πως ήθελε κάποια στιγμή και ξέχασε στην πορεία να αναρωτηθεί αν αυτό το κάτι το επιθυμεί πραγματικά. Και εκτός από αποτυχημένος, είναι τελικά και δυστυχισμένος (και αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από την επιτυχία). Γιατί στην πραγματικότητα θέλει πολύ περισσότερο θάρρος και ψυχική δύναμη για έναν άνθρωπο να εγκαταλείψει το στόχο του από το να προσπαθεί απεγνωσμένα να τον πετύχει.

Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν υποστηρίζω πως πρέπει να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια στην πρώτη δυσκολία ή στην πρώτη αναποδιά. Ή πως δεν πρέπει να έχουμε στόχους. Το αντίθετο μάλιστα. Χρειαζόμαστε στόχους στη ζωή μας για να έχει νόημα και για να έχει η πορεία μας μία κατεύθυνση. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις, θα πρέπει να αναλογιζόμαστε τι αξίζει και τι όχι. Και να είμαστε διατεθειμένοι να αλλάξουμε λίγο ή πολύ την πορεία μας.

Πολλοί από εμάς νιώθουν πως άπαξ και έθεσαν έναν στόχο, πόσο μάλλον αν τον έχουν κοινοποιήσει και σε τρίτους, πρέπει οπωσδήποτε να κάνουν ό,τι μπορούν για να τον πραγματοποιήσουν. Όμως, το τι μας φαίνεται καλή ιδέα σήμερα, δε σημαίνει πως θα έχει την ίδια αξία για μας σε ένα χρόνο από τώρα. Κι αυτό δεν πειράζει. Η μόνο δέσμευση που οφείλουμε να έχουμε, δεν είναι στους άλλους, αλλά στον εαυτό μας και στην ευτυχία μας. Αλλάζουμε κάθε μέρα που περνάει. Αύριο δε θα είμαστε οι ίδιοι με τώρα. Άρα τι πιο φυσικό από το να βρεθούμε κάποια στιγμή σε ένα σημείο που οι στόχοι που είχαμε θέσει παλιότερα, δε μας εκφράζουν πια ή δε μας κάνουν πια ευτυχισμένους. Εγκαταλείποντας κάποιους από αυτούς, κάνουμε χώρο για καινούργιους, πιο σημαντικούς ή με περισσότερο νόημα.

Ένα άλλο πιθανό (και καθόλου σπάνιο) σενάριο είναι στην προσπάθεια μας να πετύχουμε το στόχο μας, να βρεθούμε διχασμένοι ανάμεσα στο στόχο και στις αξίες μας. Σε αυτή την περίπτωση, τι μετράει περισσότερο για μας; Κλειδί για μια ευτυχισμένη ζωή είναι να ζούμε εναρμονισμένοι με τις αξίες μας. Ίσως τότε ο στόχος να μην έχει και τόση σημασία.

Ακόμη, μπορεί να μην έχουμε ζυγίσει τόσο καλά τα πράγματα. Και μπορεί στην πορεία να διαπιστώσουμε πως το να φτάσουμε στο στόχο μας δεν αξίζει τελικά όλα όσα πρέπει να θυσιάσουμε στην πορεία. Χρόνο, κόπο, ενέργεια, προσπάθεια. Είναι η στιγμή που πρέπει να αναρωτηθούμε: αξίζει όλος αυτός ο κόπος; Αν δεν είμαστε σίγουροι πως η απάντηση είναι ναι, τότε ίσως θα πρέπει να το ξανασκεφτούμε.

Η΄ μπορεί να έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που έχουμε ήδη επενδύσει πολλά, χρόνο, χρήμα, ενέργεια κι όμως τα πράγματα να μην πηγαίνουν όπως τα είχαμε υπολογίσει και να δείχνουν μάλλον δυσοίωνα. Και τότε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: συνεχίζουμε να επενδύουμε κι άλλο κι ελπίζουμε πως κάτι θα αλλάξει ή εγκαταλείπουμε πριν τα πράγματα χειροτερέψουν περισσότερο; Η πρώτη επιλογή, για μένα τουλάχιστον, δε φαίνεται λογική. Ό,τι χάσαμε, χάσαμε. Αν κάτι σώζεται, ας το σώσουμε κι ας επαναπροσδιορίσουμε, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα, παλιά και νέα.

Σε κάθε περίπτωση, δεν υποστηρίζω πως οι αποφάσεις για τους στόχους μας είναι κάτι που πρέπει να παίρνουμε αψήφιστα, βιαστικά ή απερίσκεπτα. Δεν εγκαταλείπουμε απλά επειδή κουραστήκαμε ή απογοητευτήκαμε. Οι αποφάσεις για τη ζωή μας πρέπει να είναι αποτέλεσμα σκέψης. Και πρέπει να «ακούμε» εξίσου και τη λογική και το συναίσθημα μας. Και να αναλογιζόμαστε τι είναι και τί δεν είναι σημαντικό για εμάς, τι αξίζει πραγματικά και τι όχι. Ό,τι πραγματικά αξίζει, αξίζει και τον κόπο, και την προσπάθεια, και την κούραση, και τις δυσκολίες και τις θυσίες.

Ας θυμόμαστε πως στο τέλος, θα έχει αποτύχει αυτός που δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να είναι ευτυχισμένος. Όχι αυτός που εγκατέλειψε, αλλά αυτός που δεν κατάλαβε πότε έπρεπε να εγκαταλείψει.

Info: Βασιλέως Ηρακλείου 47

T: 6974580769

Email: pantelidoukofidou@gmail.com

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία