ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η «Πασιονάρια» της κατάληψης στο ΑΠΘ το '73 Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου μιλά στο makthes.gr

«1,2,3 μας ακούτε; Μας ακούτε;»

 14/11/2023 18:02

Η «Πασιονάρια» της κατάληψης στο ΑΠΘ το '73 Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου μιλά στο makthes.gr

Έλενα Καραβασίλη

Την αποκαλούν «*Πασιονάρια της κατάληψης» της 16ης Νοεμβρίου του 1973, στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ήταν η ιστορική φωνή της εξέγερσης και της αντίστασης, που ακουγόταν πίσω από το μικρόφωνο του πειρατικού σταθμού που στήθηκε στο υπόγειο της Αρχιτεκτονικής. Η Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου, φοιτήτρια αρχιτεκτονικής τότε, ήταν η μοναδική γυναικεία φωνή του ραδιοσταθμού που στήθηκε για να εμψυχώνει τους φοιτητές και να καλεί τον κόσμο να αγωνιστεί ενάντια στη δικτατορία.

Η κ. Παπαγεωργίου, με καταγωγή από τη Θεσπρωτία, μεταφέρει στο makthes.gr τα γεγονότα εκείνων των ημερών, όπως η ίδια τα βίωσε. Κάνει λόγο για μία εξέγερση, πέρα από κάθε προηγούμενο. Τότε ήταν 22 χρονών και σπούδαζε στην Αρχιτεκτονική του ΑΠΘ.

«Από το πρωί της 16ης Νοεμβρίου είχαμε αρχίσει να μαζευόμαστε στον χώρο του κυλικείου της Πολυτεχνικής, που μέσα σε λίγες ώρες ασφυκτιούσε από κόσμο. Από ένα κασετόφωνο ακουγόταν τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, που τότε ήταν απαγορευμένα. Αρχίσαμε να γράφουμε συνθήματα και να οργανωνόμαστε στοιχειωδώς με επιτροπές από κάθε σχολή. Είχαμε επιτροπή τροφοδοσίας, επιτροπή για φάρμακα και ομάδες άμυνας. Διότι γινόντουσαν προσπάθειες να μπούνε μέσα ΕΚΟΦίτες (κάτι αντίστοιχο με τους χρυσαυγίτες».

ceo1.jpg



Περιγράφει ότι τα τανκς περικύκλωσαν το Πολυτεχνείο τα ξημερώματα του Σαββάτου. 

«Πρώτα έπεσε η Αθήνα. Εμείς ήμασταν σε διαρκή τηλεφωνική επικοινωνία και ξέραμε ότι υπάρχουν νεκροί. Ένοπλοι, λοκατζίδες περικύκλωσαν το Πανεπιστήμιο. Τανκς ήταν στη σκάλα της Πολυτεχνικής. Στρατιωτικά αυτοκίνητα περίμεναν να μας φορτώσουν. Ο χουντικός πρύτανης Σδράκας, η ΚΥΠ, Εισαγγελέας, η στρατιωτική ηγεσία ήταν όλοι εδώ. Ζητήσαμε να μας δώσουν μία παράταση να ξημερώσει. 

Έγινε μια συντονιστική επιτροπή, από όλο το Πανεπιστήμιο στην οποία συμμετείχε ο Μίμης Γρηγόρης από το Πολυτεχνείο και η Δήμητρα Λιοδάκη από τη Νομική. Δεν μας έδωσαν όμως ούτε λεπτό. Ο κόσμος άρχισε να αποχωρεί, γιατί επικρατούσε φόβος». Η ίδια ήταν από τους τελευταίους που εγκατέλειψαν το κτήριο της Πολυτεχνικής. «Του Μίμη του έσκισαν το μανίκι, δεν τον άφησαν ούτε να επιστρέψει μέσα στο Πανεπιστήμιο. Όσους τους ήξεραν φατσικά, τους βουτούσαν με το που έβγαιναν και τους φόρτωναν στα στρατιωτικά οχήματα. Άλλους τους πήγαν στην Ασφάλεια, άλλους στην ΚΥΠ στο Γ’ Σώμα Στρατού. Το ξύλο ήταν ανελέητο».

Η ίδια είχε καταφέρει να ξεφύγει τότε, συνελήφθη όμως μερικές ώρες αργότερα. «Μπήκα σ’ ένα ταξί και πήγα να κρυφτώ στο σπίτι ενός φίλου που ζούσε στη θεία του. Τα ραδιόφωνα τότε μετέδιδαν για τα επεισόδια της Αθήνας και τους σκοτωμούς. Έτσι, έφυγα από εκεί για να μην τους δημιουργήσω πρόβλημα. Όταν έφτασα στο σπίτι μου στη Ναπολέοντος Ζέρβα, ήρθαν και με συνέλαβαν. Είχε ήδη κηρυχτεί στρατιωτικός νόμος και οι δρόμοι ήταν έρημοι, δεν κυκλοφορούσε κανείς».

Με απειλές και εκφοβισμούς, μεταφέρθηκε στην Ασφάλεια στη Βαλαωρίτου και μετά στο Μεταγωγών. «Έμεινα μέσα 40 μέρες. Η πρώτη εβδομάδα όμως ήταν μαρτυρική. Κάθε μέρα είχαμε φάλαγγες που ήταν οδυνηρές, ξυλοδαρμούς, κοπανήματα το κεφάλι στον τοίχο». 

Μία εβδομάδα μετά έγινε το πραξικόπημα του Ιωαννίδη. «Μπερδεύτηκε και η Ασφάλεια, δεν ήξεραν ποιος θα έχει το πάνω χέρι, ο Στρατός ή η Αστυνομία οπότε σταμάτησαν τα πολλά βασανιστήρια. Βέβαια κοιμόμασταν για 20 μέρες στα υπόγεια, στα τσιμέντα. Μετά μας μοίρασαν. Από τους 35 κρατούμενους, οι πέντε ήμασταν κορίτσια και μας πήγαν στο Μεταγωγών. Κάποιους τους πήγαν στο Γεντί Κουλέ γιατί δεν χωρούσαμε. Παραμονές Χριστουγέννων, μας άφησαν να πάμε στα σπίτια μας», περιγράφει η κ. Παπαγεωργάκη.

«1,2,3 μας ακούτε; Μας ακούτε;» ήταν το πρώτο μήνυμα που εκφώνησε από το πειρατικό ραδιόφωνο. «Σας μιλάμε από το ραδιοφωνικό σταθμό του Ελεύθερου Πανεπιστήμιου της Θεσσαλονίκης. Αν ο στρατός μας χτυπήσει, αν πέσει έστω και ένας πυροβολισμός, κανείς δεν μπορεί να είναι ανεύθυνος γι’ αυτό. Είμαστε κυκλωμένοι από το στρατό. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις. Απευθύνουμε στον ελληνικό λαό και σε ολόκληρο τον ελεύθερο κόσμο έκκληση να πάρει θέση. 

Ζητάμε από τους στρατιώτες να καταλάβουν ότι είμαστε αδέρφια, ότι ο εχθρός μας είναι ένας και ότι είναι κοινός. Δεν θέλουμε να βγούμε πριν ξημερώσει. Δεν θέλουμε να βγούμε όσο είναι σκοτάδι. Κάνουμε έκκληση στον ελεύθερο κόσμο. Ζητάμε να πάρετε θέση! Ζητάμε να πάρετε θέση! Ζητάμε από τους στρατιώτες να μην υπακούσουν σε καμιά διαταγή για πυροβολισμό! Ζητάμε από τους γονιούς μας, τους καθηγητές μας, απ’ όλους τους πολίτες να πάρουν θέση!», ήταν το τελευταίο μήνυμα που ακούστηκε από την κ. Παπαγεωργίου το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου του 1973.

«Θυμάμαι τα πάντα, με κάθε λεπτομέρεια. Ήταν μία κατάσταση έξαρσης και έκστασής. Κάθε φορά που τα αναλογίζομαι, είναι σαν να τα ξαναζώ», λέει με συγκίνηση. Η κ. Παπαγεωργίου τονίζει ότι το μήνυμα του Πολυτεχνείου, «σήμερα είναι εξίσου επίκαιρο. Βιώνουμε μία πολύς δύσκολη κατάσταση. Λίγο πολύ εμείς… όπως ζήσαμε, ζήσαμε. Αλλά οι νέοι άνθρωποι βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες οικονομικές, πολιτικές, πτώσης αξιών», καταλήγει η ίδια.

*Ως Πασιονάρια (Λουλούδι του πάθους) ήταν γνωστή η Ντολόρες Ιμπάρρουρι, Ισπανίδα κομμουνίστρια πολιτικός. Έμεινε γνωστή στην ιστορία για τη σθεναρή αντίστασή της κατά του φασισμού κατά τη διάρκεια του Ισπανικού εμφυλίου, καθώς και για τα συνθήματά της «Είναι καλύτερα να πεθαίνεις όρθιος, παρά να ζεις γονατιστός» και «Είναι καλύτερα να είσαι χήρα ενός ήρωα, παρά σύζυγος ενός δειλού», «No pasaran» ("Δεν θα περάσουν"), στη Μάχη της Μαδρίτης.

Την αποκαλούν «*Πασιονάρια της κατάληψης» της 16ης Νοεμβρίου του 1973, στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ήταν η ιστορική φωνή της εξέγερσης και της αντίστασης, που ακουγόταν πίσω από το μικρόφωνο του πειρατικού σταθμού που στήθηκε στο υπόγειο της Αρχιτεκτονικής. Η Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου, φοιτήτρια αρχιτεκτονικής τότε, ήταν η μοναδική γυναικεία φωνή του ραδιοσταθμού που στήθηκε για να εμψυχώνει τους φοιτητές και να καλεί τον κόσμο να αγωνιστεί ενάντια στη δικτατορία.

Η κ. Παπαγεωργίου, με καταγωγή από τη Θεσπρωτία, μεταφέρει στο makthes.gr τα γεγονότα εκείνων των ημερών, όπως η ίδια τα βίωσε. Κάνει λόγο για μία εξέγερση, πέρα από κάθε προηγούμενο. Τότε ήταν 22 χρονών και σπούδαζε στην Αρχιτεκτονική του ΑΠΘ.

«Από το πρωί της 16ης Νοεμβρίου είχαμε αρχίσει να μαζευόμαστε στον χώρο του κυλικείου της Πολυτεχνικής, που μέσα σε λίγες ώρες ασφυκτιούσε από κόσμο. Από ένα κασετόφωνο ακουγόταν τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, που τότε ήταν απαγορευμένα. Αρχίσαμε να γράφουμε συνθήματα και να οργανωνόμαστε στοιχειωδώς με επιτροπές από κάθε σχολή. Είχαμε επιτροπή τροφοδοσίας, επιτροπή για φάρμακα και ομάδες άμυνας. Διότι γινόντουσαν προσπάθειες να μπούνε μέσα ΕΚΟΦίτες (κάτι αντίστοιχο με τους χρυσαυγίτες».

ceo1.jpg



Περιγράφει ότι τα τανκς περικύκλωσαν το Πολυτεχνείο τα ξημερώματα του Σαββάτου. 

«Πρώτα έπεσε η Αθήνα. Εμείς ήμασταν σε διαρκή τηλεφωνική επικοινωνία και ξέραμε ότι υπάρχουν νεκροί. Ένοπλοι, λοκατζίδες περικύκλωσαν το Πανεπιστήμιο. Τανκς ήταν στη σκάλα της Πολυτεχνικής. Στρατιωτικά αυτοκίνητα περίμεναν να μας φορτώσουν. Ο χουντικός πρύτανης Σδράκας, η ΚΥΠ, Εισαγγελέας, η στρατιωτική ηγεσία ήταν όλοι εδώ. Ζητήσαμε να μας δώσουν μία παράταση να ξημερώσει. 

Έγινε μια συντονιστική επιτροπή, από όλο το Πανεπιστήμιο στην οποία συμμετείχε ο Μίμης Γρηγόρης από το Πολυτεχνείο και η Δήμητρα Λιοδάκη από τη Νομική. Δεν μας έδωσαν όμως ούτε λεπτό. Ο κόσμος άρχισε να αποχωρεί, γιατί επικρατούσε φόβος». Η ίδια ήταν από τους τελευταίους που εγκατέλειψαν το κτήριο της Πολυτεχνικής. «Του Μίμη του έσκισαν το μανίκι, δεν τον άφησαν ούτε να επιστρέψει μέσα στο Πανεπιστήμιο. Όσους τους ήξεραν φατσικά, τους βουτούσαν με το που έβγαιναν και τους φόρτωναν στα στρατιωτικά οχήματα. Άλλους τους πήγαν στην Ασφάλεια, άλλους στην ΚΥΠ στο Γ’ Σώμα Στρατού. Το ξύλο ήταν ανελέητο».

Η ίδια είχε καταφέρει να ξεφύγει τότε, συνελήφθη όμως μερικές ώρες αργότερα. «Μπήκα σ’ ένα ταξί και πήγα να κρυφτώ στο σπίτι ενός φίλου που ζούσε στη θεία του. Τα ραδιόφωνα τότε μετέδιδαν για τα επεισόδια της Αθήνας και τους σκοτωμούς. Έτσι, έφυγα από εκεί για να μην τους δημιουργήσω πρόβλημα. Όταν έφτασα στο σπίτι μου στη Ναπολέοντος Ζέρβα, ήρθαν και με συνέλαβαν. Είχε ήδη κηρυχτεί στρατιωτικός νόμος και οι δρόμοι ήταν έρημοι, δεν κυκλοφορούσε κανείς».

Με απειλές και εκφοβισμούς, μεταφέρθηκε στην Ασφάλεια στη Βαλαωρίτου και μετά στο Μεταγωγών. «Έμεινα μέσα 40 μέρες. Η πρώτη εβδομάδα όμως ήταν μαρτυρική. Κάθε μέρα είχαμε φάλαγγες που ήταν οδυνηρές, ξυλοδαρμούς, κοπανήματα το κεφάλι στον τοίχο». 

Μία εβδομάδα μετά έγινε το πραξικόπημα του Ιωαννίδη. «Μπερδεύτηκε και η Ασφάλεια, δεν ήξεραν ποιος θα έχει το πάνω χέρι, ο Στρατός ή η Αστυνομία οπότε σταμάτησαν τα πολλά βασανιστήρια. Βέβαια κοιμόμασταν για 20 μέρες στα υπόγεια, στα τσιμέντα. Μετά μας μοίρασαν. Από τους 35 κρατούμενους, οι πέντε ήμασταν κορίτσια και μας πήγαν στο Μεταγωγών. Κάποιους τους πήγαν στο Γεντί Κουλέ γιατί δεν χωρούσαμε. Παραμονές Χριστουγέννων, μας άφησαν να πάμε στα σπίτια μας», περιγράφει η κ. Παπαγεωργάκη.

«1,2,3 μας ακούτε; Μας ακούτε;» ήταν το πρώτο μήνυμα που εκφώνησε από το πειρατικό ραδιόφωνο. «Σας μιλάμε από το ραδιοφωνικό σταθμό του Ελεύθερου Πανεπιστήμιου της Θεσσαλονίκης. Αν ο στρατός μας χτυπήσει, αν πέσει έστω και ένας πυροβολισμός, κανείς δεν μπορεί να είναι ανεύθυνος γι’ αυτό. Είμαστε κυκλωμένοι από το στρατό. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις. Απευθύνουμε στον ελληνικό λαό και σε ολόκληρο τον ελεύθερο κόσμο έκκληση να πάρει θέση. 

Ζητάμε από τους στρατιώτες να καταλάβουν ότι είμαστε αδέρφια, ότι ο εχθρός μας είναι ένας και ότι είναι κοινός. Δεν θέλουμε να βγούμε πριν ξημερώσει. Δεν θέλουμε να βγούμε όσο είναι σκοτάδι. Κάνουμε έκκληση στον ελεύθερο κόσμο. Ζητάμε να πάρετε θέση! Ζητάμε να πάρετε θέση! Ζητάμε από τους στρατιώτες να μην υπακούσουν σε καμιά διαταγή για πυροβολισμό! Ζητάμε από τους γονιούς μας, τους καθηγητές μας, απ’ όλους τους πολίτες να πάρουν θέση!», ήταν το τελευταίο μήνυμα που ακούστηκε από την κ. Παπαγεωργίου το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου του 1973.

«Θυμάμαι τα πάντα, με κάθε λεπτομέρεια. Ήταν μία κατάσταση έξαρσης και έκστασής. Κάθε φορά που τα αναλογίζομαι, είναι σαν να τα ξαναζώ», λέει με συγκίνηση. Η κ. Παπαγεωργίου τονίζει ότι το μήνυμα του Πολυτεχνείου, «σήμερα είναι εξίσου επίκαιρο. Βιώνουμε μία πολύς δύσκολη κατάσταση. Λίγο πολύ εμείς… όπως ζήσαμε, ζήσαμε. Αλλά οι νέοι άνθρωποι βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες οικονομικές, πολιτικές, πτώσης αξιών», καταλήγει η ίδια.

*Ως Πασιονάρια (Λουλούδι του πάθους) ήταν γνωστή η Ντολόρες Ιμπάρρουρι, Ισπανίδα κομμουνίστρια πολιτικός. Έμεινε γνωστή στην ιστορία για τη σθεναρή αντίστασή της κατά του φασισμού κατά τη διάρκεια του Ισπανικού εμφυλίου, καθώς και για τα συνθήματά της «Είναι καλύτερα να πεθαίνεις όρθιος, παρά να ζεις γονατιστός» και «Είναι καλύτερα να είσαι χήρα ενός ήρωα, παρά σύζυγος ενός δειλού», «No pasaran» ("Δεν θα περάσουν"), στη Μάχη της Μαδρίτης.

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία