H ιστορία, κρίσιμη για τους λαούς αλλά και για ολόκληρη την υφήλιο, είναι συχνά παραμελημένη και αγνοημένη από τους απλούς πολίτες. Πέρα από τα βιβλία, στα οποία το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν ανατρέχει, ένας καλός τρόπος να μάθει κανείς ιστορία είναι οι οπτικές τέχνες.

Ένα… animation ντοκιμαντέρ για τη Μικρασιατική Καταστροφή το αποδεικνύει. Πρόκειται για ένα φιλμ που με εύληπτο τρόπο μιλάει στους θεατές για όλα όσα συνέβησαν στις Χαμένες Πατρίδες, για την προσφυγιά και τον ξεριζωμό.

Η ταινία, που φτιάχτηκε για τα 100 χρόνια από το 1922, είναι παραγωγή της Αντιδημαρχίας Παιδείας του δήμου Καλαμαριάς σε συνεργασία με τον Γιώργο Χατζηβασιλείου, δημοσιογράφο και παραγωγό ντοκιμαντέρ που υπογράφει το σενάριο και τη σκηνοθεσία.

Ο ίδιος εξάλλου κατάγεται από τη Σμύρνη και από τους δύο γονείς του. «Όταν έφτασε η πρόταση χάρηκα πολύ και αισθάνθηκα την ευθύνη που είχε η διαχείριση ενός τόσο ευαίσθητου θέματος για εμένα. Το προσφυγικό ζήτημα αφορά όλους τους Έλληνες γιατί είναι αναπόσπαστο στοιχείο της εθνικής μας ταυτότητας, αφού πρόσφυγες ήρθαν από τον Πόντο, την Αρμενία κ.α.», λέει στο makthes.gr ο δημιουργός.

Με το animation έχει δουλέψει αρκετά στο παρελθόν και μέσα από την τηλεοπτική σειρά Animated Φιλόσοφοι της ΕΡΤ3.

«Έχω μέσα μου πάντα αυτό το στοιχείο γιατί θεωρώ ότι το animation μπορεί να ζωντανέψει, να ενσαρκώσει οποιοδήποτε ζήτημα είτε ιστορία είτε φιλοσοφία με τρόπο ζωηρό σύγχρονο και ενδιαφέρον. Από μόνο του δεν αρκεί. Θέλει πολλή δουλειά και πολύ καλή αίσθηση του τι διαχειρίζεσαι προκειμένου να πετύχεις ένα αισθητικό αποτέλεσμα που να είναι τουλάχιστον ικανοποιητικό. Αλλά το ίδιο εξάλλου συμβαίνει με κάθε μορφή δημιουργίας», τονίζει ο Γιώργος Χατζηβασιλείου.

Ένα φιλμ που αφορά μικρούς και μεγάλους

Το φιλμ είναι μικρού μήκους, προετοιμαζόταν αρκετούς μήνες και ολοκληρώθηκε πριν λίγες μέρες για προβολές στο διαδίκτυο και στα σχολεία. Η μεγάλη δυσκολία ήταν ότι σε λίγα λεπτά έπρεπε να συνοψιστεί η τεράστια εικόνα από την πυκνή και δαιδαλώδη ιστορία του 1922, την τραγική αυτή σελίδα της νεότερης ελληνικής ιστορίας.

«Για να γραφεί το σενάριο προηγήθηκε μια μεγάλη έρευνα γύρω από τη Μικρασιατική Καταστροφή και φυσικά αυτό εμπλούτισε πολύ περισσότερο την κατανόησή μου για εκείνη την περίοδο. Διαπίστωσα πόσο σημαντικά και μεγάλα σφάλματα κάναμε και εμείς οι ίδιοι οι Έλληνες από την πλευρά μας φέρνοντας τον εαυτό μας σε πολύ δύσκολη θέση. Ο Βενιζέλος είχε μια σχετικά ενάρετη διαχείριση του ζητήματος αλλά έχασε τη θέση του στις εκλογές. Η επόμενη κυβέρνηση παρουσίασε παθογένειες, λαϊκισμό και προχειρότητα, ενώ είχαμε μια αλληλουχία δραματικών συμβάντων. Όλο αυτό ήθελα να αποδοθεί με διακριτικότητα για να έχουμε μια αίσθηση αυτογνωσίας, να μην αποδίδουμε την ευθύνη μόνο στους άλλους αλλά να έχουμε επίγνωση του τι διαχειριζόμαστε και εμείς οι ίδιοι», επισημαίνει ο δημιουργός.

Παρά τις προβολές του animation στα Σχολεία, αυτό αφορά μικρούς και μεγάλους.

«Ήθελα να φτιαχτεί ένα βίντεο που να απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και που αν το δει κάποιος από το εξωτερικό θα μπορέσει σύντομα, εύληπτα και καλαίσθητα να πάρει μια καλή γεύση του τι σημαίνει για την Ελλάδα Σμύρνη και Μικρασιατική Καταστροφή», υπογραμμίζει ο Γιώργος Χατζηβασιλείου.

Προσθέτει, τέλος, πως τεχνικά είναι πάντα δύσκολο και χρονοβόρο να κάνεις ένα animation γιατί πρέπει να κεντήσεις κάθε του λεπτομέρεια. Άλλωστε, ο ίδιος είχε την επιμέλεια του περιεχομένου και της σκηνοθεσίας ενώ σε τεχνικό επίπεδο ήταν πολύ σημαντική η συμβολή του συνεργάτη του Κώστα Πέπα που τον χαρακτηρίζει έναν «πολύ ταλαντούχο animator».

Δείτε την ταινία