Της Ανατολής Μαυρίδου

Στροφή στην καριέρα τους κάνουν οι νέοι γιατροί στην Ελλάδα επιλέγοντας να αλλάξουν ειδικότητα ή ακόμα και να διακόψουν τις σπουδές τους στην ιατρική εξαιτίας της σωματικής, και επαγγελματικής εξουθένωσης που υφίστανται λόγω του υποχρηματοδοτούμενου και υποστελεχωμένου συστήματος υγείας.

Τα εξουθενωτικά ωράρια εργασίας, οι μη ικανοποιητικές αμοιβές και οι δύσκολες συνθήκες εργασίας στα νοσοκομεία, εξαιτίας, των κενών σε προσωπικό, των πολλών συνταξιοδοτήσεων, των ελλείψεων σε υποδομές και υλικά αλλά και των ιδιαίτερων καταστάσεων που έχει προκαλέσει ο κορονοϊός, κάνουν πολλούς νέους γιατρούς να αλλάξουν ειδικότητα ενώ έχουν αρχίσει την εκπαίδευσή τους... Μέσα σ΄ όλα, τελευταία, έρχονται να προστεθούν και τα φαινόμενα βίας με ασθενείς και συγγενείς ασθενών που τους επιτίθενται αλλά και οι προστριβές και εντάσεις μεταξύ συναδέρφων εξαιτίας των κενών που υπάρχουν σε προσωπικό αλλά και της ανάγκης να καλυφθούν τα κενά εκ των έσω...

Πολλοί γιατροί στα χρόνια της πανδημίας βρίσκονται στα όρια της σωματικής και ψυχολογικής εξουθένωσης και κατάρρευσης και μαζί τους και το δημόσιο σύστημα υγείας που πολλοί επιλέγουν και να εγκαταλείψουν.

«Υπάρχει μια μεγάλη έξοδος γιατρών λόγω συνταξιοδότησης – παραίτησης και τα συστήματα υγείας είναι σε οριακό σημείο σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες.  Οι εναπομείναντες γιατροί καλούνται να στηρίξουν το σύστημα υγείας. Φαινόμενα βίας υπάρχουν μεταξύ ασθενών – γιατρών αλλά και μεταξύ συναδέλφων που είναι εξαντλημένοι σωματικά και ψυχικά λόγω των εξουθενωτικών ωρών εργασίας. Οι δύσκολες συνθήκες οδηγούν στην εγκατάλειψη του συστήματος υγείας από τους γιατρούς και σε λίγα χρόνια βλέπουμε να επέρχεται κατάρρευση του συστήματος αν δεν αλλάξουν τα πράγματα» λέει στο makthes.gr ο πρόεδρος του Δικτύου Νέων Ιατρών Ελλάδας, Κώστας Ροδίτης.

«Στην Ελλάδα υπήρξαν συνάδελφοι που αποφάσισαν να διακόψουν τις σπουδές τους στην ιατρική, να επιλέξουν κάποια ειδικότητα με λιγότερες ώρες ή να αλλάξουν και σχολή. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχαν μπει στο σύστημα γιατροί σαν επικουρικό προσωπικό αλλά δεν συνέχισαν εξαιτίας των προβλημάτων και είτε προτίμησαν τον ιδιωτικό τομέα, είτε παραιτήθηκαν» τονίζει.

Εκτός της γενικής έλλειψης ιατρικού προσωπικού παρατηρείται ιδιαίτερο πρόβλημα σε συγκεκριμένες ειδικότητες όπως είναι οι χειρουργικές, οι οποίες ούτως ή άλλως απαιτούν αυξημένες ώρες εργασίας των νέων γιατρών.

«Στην Ελλάδα ειδικά είναι πως δεν βλέπουμε προσπάθεια ώστε να βελτιωθεί το εκπαιδευτικό έργο. Υπάρχουν τεράστια κενά στην εκπαίδευση των νέων γιατρών τα οποία προκύπτουν από την υπερεργασία των γιατρών. Το 40% των γιατρών υφίσταντο συναισθηματική εξουθένωση. Ο νέος γιατρός καλείται να εκπαιδευτεί και να εργαστεί παράλληλα σε πλήρη απασχόληση με χαμηλές απολαβές, κακές σχέσεις με συναδέλφους λόγω της υπερεργασίας και ελλείψεις πράγματα που πλήττουν την ποιότητα της εκπαίδευσής του» λέει ο κ. Ροδίτης και αναφέρει «Πολλά νοσοκομεία δεν είναι στελεχωμένα και υπάρχουν προβλήματα στις χειρουργικές ειδικότητες για παράδειγμα που είναι υψηλών απαιτήσεων και ο αριθμός τον ειδικευόμενων μειώνεται. Προτιμάει ένας νέος γιατρός να επιλέξει ειδικότητα που θα είναι λιγότερες οι ώρες εργασίας κλπ».

Μεγαλύτερη δημοφιλία τα τελευταία χρόνια λόγω των δύσκολων συνθηκών εργασίας έχουν ειδικότητες όπως η δερματολογία, η οφθαλμολογία και η μικροβιολογία.

Οι νέοι γιατροί επιλέγουν αυτές τις ειδικότητες για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν, παρόλο που μπορεί η αρχική τους επιλογή να ήταν η χειρουργική. Αρκετοί είναι οι νέοι γιατροί που ενώ επέλεξαν αρχικά την ειδικότητα της γενικής χειρουργικής στο δεύτερο έτος προχώρησαν σε εκ νέου αίτηση για την ειδικότητα της δερματολογίας.

Η φυγή στο εξωτερικό συνεχίζεται

Με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2009 πολλοί ήταν οι νέοι γιατροί που επέλεξαν να φύγουν εκτός Ελλάδας και να αναζητούσαν θέσεις εργασίας με καλύτερες απολαβές και συνθήκες εργασίας σε χώρες όπως η Μ. Βρετανία, η Γερμανία, η Δανία, η Σουηδία, η Ελβετία έχοντας και ως στόχο την προοπτική επιστημονικής εξέλιξης.

«Ο αριθμός των νέων γιατρών που εγκατέλειψαν την χώρα την περίοδο της οικονομικής κρίσης ήταν πολύ μεγάλος. Χρειάστηκαν περίπου 7 δις. ευρώ για να εκπαιδευτούν στην Ελλάδα και να καταλήξουν εργατικό δυναμικό σε κάποια χώρα της Ευρώπης. Επιπλέον οι νέοι επέλεξαν να φύγουν στο εξωτερικό καθώς εκτός από τις καλύτερες αμοιβές και του καλύτερου ωραρίου εργασίας υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα επιστημονικής εξέλιξης μέσα στο δημόσιο σύστημα αυτών των χωρών. Η φυγή συνεχίζεται και τώρα με χαμηλότερους ρυθμούς λόγω του ότι υπάρχει δυσκολία στο να βρεθεί θέση καθώς έχουν δυσκολέψει τα συστήματά τους» τονίζει ο κ. Ροδίτης.

Μεγάλη κρίση στα συστήματα υγείας φαίνεται πως εμφανίζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Και σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Δανία και οι Σκανδιναβικές παρατηρείται ύφεση αφού με την πανδημία και σε αυτές υπήρξαν αλλαγές στις συνθήκες εργασίας.

Γι’ αυτό και οι Ευρωπαίοι Νέοι Ιατροί ζητούν άμεση δράση για την πρόληψη της κατάρρευσης της υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για κατάρρευση των συστημάτων υγείας αν δεν τα πράγματα δεν αλλάξουν ή βρεθούμε σε κάποια παρόμοια υγειονομική κρίση με τον κορονοϊό. Αυτό ήταν και το θέμα που συζητήθηκε στην γενική συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στο Όσλο: Η κρίση στα Ευρωπαϊκά συστήματα υγείας μετά την πανδημία και η έλλειψη προσωπικού.

«Όλοι οι φορείς αισθάνονται ότι η πολιτεία δεν ακούει την κραυγή αγωνίας των γιατρών. Θα πρέπει να υπάρξει διάλογος σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την λεγόμενη ευρωπαϊκή ένωση της υγείας, να μάθει η μία χώρα από το παράδειγμα της άλλης» επισημαίνει ο κ. Ροδίτης.

Χαρακτηριστικό το πρόβλημα της Γερμανίας

Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Δικτύου Νέων Ιατρών Ελλάδας «η ζημιά που έχει γίνει είναι μεγάλη και μπορεί και στις χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης να υπάρξει πρόβλημα. Στις σκανδιναβικές παρόλο που έχουν τις καλύτερες συνθήκες είναι περίεργο γιατί υπάρχει μια δυσαρέσκεια λόγω στασιμότητας στις αυξήσεις των μισθών, στις ώρες εργασίας κλπ. Εντυπωσιάστηκα με την Γερμανία στην οποία ξαφνικά υπήρχε μη επάρκεια στο νοσηλευτικό προσωπικό με αποτέλεσμα να πέσει μεγαλύτερο βάρος στους γιατρούς. Αυτό συνέβη γιατί στην Γερμανία είχαν αρκετές αποδοχές οι οποίες δεν αυξήθηκαν στην περίοδο του κορονοιού. Στηρίχθηκε περισσότερο ο ιατρικός κλάδος και το νοσηλευτικό προσωπικό αντέδρασε σε αυτό με μαζικές αποχωρήσεις επιλέγοντας να κάνουν κάποιο άλλο επάγγελμα».

Το Δίκτυο Νέων Γιατρών είναι ένα ανεξάρτητο σωματείο από νέους γιατρούς διάφορων ειδικοτήτων με σκοπό την δράση σε 5 τομείς: εκπροσώπηση στο κοινωνικο- ιατρικό χώρο εργασίας, την ποιότητα ζωής ενός νέου γιατρού, την ισορροπία μεταξύ της προσωπικής – ιδιωτικής ζωής και της ιατρικής, θέματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, θέματα δεοντολογίας.

Συνολικά νέοι γιατροί της Ευρώπης από 24 χώρες εκπροσωπούνται στις γενικές συνελεύσεις που γίνονται δύο φορές τον χρόνο, κάθε φορά σε διαφορετική χώρα – πόλη.