Οι έκτακτες εξελίξεις λόγω της πανδημίας, άλλαξαν την καθημερινότητά μας αλλά και την τροπή όλων των διοργανώσεων. Μια από αυτές ήταν και το 22^ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που ενώ είχε προγραμματιστεί για τον Μάρτιο πραγματοποιείται τώρα διαδικτυακά από την ερχόμενη Τρίτη έως και τις 28 Μαΐου. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής οι χρήστες που βρίσκονται στην Ελλάδα θα έχουν την ευκαιρία να δουν δωρεάν τις ταινίες του προγράμματος που φέτος φτάνουν τις 210.

Μια από αυτές που μάλιστα διαγωνίζεται και στο Διεθνές Διαγωνιστικό Μεγάλου Μήκους του φεστιβάλ είναι και «Ο Τέταρτος Χαρακτήρας» της Κατερίνας Πατρώνη. Το φιλμ ακολουθεί τις διαδρομές των τριών ηρώων μέσα στο αστικό τοπίο: Ο κ. Παύλος διασχίζει την πόλη με το λεωφορείο και αναλογίζεται τη ζωή του και όσα θα άλλαζε. Η Τίνα περιπλανιέται στους δρόμους και αναστοχάζεται το τηλεφώνημα που της καθόρισε τη ζωή. Ο νεαρός Παύλος μαζεύει σκουπίδια και ψέλνει έχοντας βρει το νόημα της ζωής του στο Θεό. Όλοι σε μια πόλη που δέχεται τις ιστορίες των κατοίκων της και τις καθρεφτίζει στις όψεις της.

«Τους ανθρώπους αυτούς τους αναζήτησα»

Η ξαφνική απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου στην άσφαλτο, η αναζήτηση της πίστης και του βάρους της ενοχής είναι τα θέματα που αφορούν τη σκηνοθέτη και για τα οποία ήθελε να μιλήσει. «Επιδιωξή μου ήταν να συνδέσω αυτές τις εσωτερικές αφηγήσεις-διαδρομές των ηρώων μου με τον δημόσιο χώρο της πόλης, αυτόν που όλες και όλοι χρησιμοποιούμε, ρυπαίνουμε, μουτζουρώνουμε, περπατάμε, μεταφέροντας τις δικές μας προσωπικές, ακοινώνητες στους άλλους, ιστορίες. Και ίσως, για καθεμία και καθέναν από εμάς να υπάρχει ένα σημείο στην πόλη ιδιαίτερο, φορτισμένο, σημαδεμένο με σημεία αόρατα στους άλλους, που όμως για εμάς να σταμάτησε εκεί κάποτε η ζωή ή να απόκτησε νέο νόημα. Αυτά παραμένουν κρυφά μέσα στην αγοραία και χρηστική αντίληψη του δημόσιου χώρου», λέει στο makthes.gr.

Δεν της αρέσει να προχωρά σε περαιτέρω ερμηνείες. «Δεν θα ήθελα να σας επιβαρύνω με αυτό. Κάθε θεατής έχει τις δικές του/της σκέψεις, συναισθήματα και αναφορές για να ερμηνεύσει αυτό που βλέπει εμπλουτίζοντας και την, απρόσιτη σε μένα, ζωή της ταινίας», επισημαίνει.

Καθεμία και καθένας από τους ήρωές της στην ταινία διαγράφει τη δική της/του εσωτερική και εξωτερική διαδρομή από την απώλεια, την ενοχή ή την πίστη, προς την αναζήτηση μιας κάποιας μορφής λύτρωσης. «Τους ανθρώπους αυτούς τους αναζήτησα, τους εμπιστεύτηκα και με εμπιστεύτηκαν, αναγνωρίσαμε μεταξύ μας κάτι κοινό. Κατά μία έννοια οι ιστορίες τους είναι, σε κάποιο βαθμό, και δικές μου, όπως νομίζω και πολλών άλλων ανθρώπων, που θα αναγνωρίσουν στο πρόσωπό τους κάτι από τον εαυτό τους», σημειώνει.

Συμπληρώνει πως θα ήθελε η ταινία «να παρασύρει, εάν είναι δυνατόν να γοητεύσει τον θεατή να αφεθεί σ’ αυτήν ταινία. Να φύγει παίρνοντας την ταινία, μαζί του».

«Οι ταινίες είναι φτιαγμένες για να φτάνουν στους θεατές»

Η πανδημία μπορεί να άλλαξε εντελώς τον τρόπο διεξαγωγής του φεστιβάλ, δεν άλλαξε όμως πολύ τη δική της καθημερινότητα, αφού η ίδια δεν ήταν σε περίοδο γυρισμάτων, αλλά σε μια φάση έρευνας και συγγραφής. «Οπότε, έτσι κι αλλιώς, θα έμενα σπίτι τον περισσότερο καιρό. Θα ήθελα βέβαια να έχω φύγει εκτός Αθηνών, όμως ακολούθησα ευλαβικά τις συστάσεις του κ. Τσιόδρα και της πολιτείας. Και συνεχίζω να το κάνω, ιδιαίτερα τώρα που τη θέση των απαγορεύσεων αναλαμβάνει η ευθύνη», τονίζει.

Όταν πληροφορήθηκε ότι τα φιλμ θα προβληθούν τελικά μόνο διαδικτυακά στην αρχή απογοητεύτηκε. «Οι ταινίες είναι φτιαγμένες για να φτάνουν στους θεατές με ελεγχόμενες οπτικοακουστικές συνθήκες, έτσι ώστε να σε παρασύρουν στο δικό τους κόσμο, να τονίζεται η ονειρική τους υφή. Γύρω από τη μεγάλη φωτεινή οθόνη να είναι σκοτεινά, και να μην ακούς άλλους ήχους εκτός από εκείνους που οι σκηνοθέτες επέλεξαν. Η εμπειρία της έντασης, της προσήλωσης, της παράδοσης και της συμπύκνωσης μέσα στην κινηματογραφική αίθουσα, δεν αντικαθίσταται», λέει για το συναίσθημά της.

Όμως όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό δεν μπορούσε να συμβεί φέτος. «Δεν θα μπορούσαμε να βρεθούμε στη Θεσσαλονίκη, να μπούμε από αίθουσα σε αίθουσα, να ζήσουμε αυτήν την ωραία ένταση, τις συζητήσεις, τις συναντήσεις, και όλα τα άλλα, γιατί το Φεστιβάλ δεν είναι μόνο προβολές. Οι άνθρωποι του Φεστιβάλ προφανώς τα γνωρίζουν πολύ καλά όλα αυτά, και είμαι σίγουρη ότι ζύγισαν τα πράγματα πολύ σοβαρά, πριν αποφασίσουν την ψηφιακή διοργάνωση των προβολών, όπως τα είχαν μετρήσει όταν αποφάσισαν, και σωστά, την αναβολή του Φεστιβάλ τον Μάρτιο. Αυτό βέβαια σημαίνει, εκτός των άλλων, τη χαλαρή θέαση των ταινιών από το σπίτι. Και αυτό, όπως ήδη εννόησα, με προβληματίζει. Από την άλλη, έστω και με αυτόν τον τρόπο οι ταινίες θα παιχτούν και έτσι, ίσως, κάπως, κάπου, έστω και διαδικτυακά, συζητηθούν. Θα αποκτήσουν νόημα. Έστω και έτσι», καταλήγει η Κατερίνα Πατρώνη.