Γιώργος Ψυχογιός: «Δεν υπάρχουν τείχη μεταξύ κλασικής και τζαζ»
30/09/2007 00:00
Μία από τις σημαντικότερες κυκλοφορίες του 2007 είναι το cd του Γιώργου Ψυχογιού «Resurrection, a jazz sensation» (Polytropon και Artway - Τεχνότροπον). Περιέχει δέκα ορχηστρικά κομμάτια, οκτώ του ίδιου του συνθέτη -ο οποίος είναι επίσης ο ενορχηστρωτής και ο σολίστας στο πιάνο και το ακορντεόν- και δύο διασκευασμένα θέματα, ένα του P. Simon και ένα του J. Mercer.
Συνέντευξη Θανάσης Γωγάδης
Ο Γιώργος Ψυχογιός, με σπουδές κλασικής μουσικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, επιχειρεί στην πρώτη του αυτή δουλειά να συνδυάσει τις γνώσεις του στην κλασική μουσική με την αγάπη του για την τζαζ και τον αυτοσχεδιασμό. Το πετυχαίνει με εξαιρετικό και πολύ αρμονικό τρόπο, με μελωδίες που αναλύονται αυτοσχεδιαστικά, χωρίς να τον παρασέρνουν σε βαρετές για τον ακροατή μουσικές φόρμες, και οι οποίες καταδεικνύουν τη δυναμική συναισθηματική του έκφραση. Οι εναλλαγές των ρυθμικών στοιχείων στα κομμάτια προσθέτουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο τελικό αποτέλεσμα.
Γιατί να προσέξουμε την περίπτωση του Γιώργου Ψυχογιού; Πρώτον, γιατί ο διάσημος πιανίστας, αυτοσχεδιαστής και συνθέτης Keith Jarett έχει πει για τον συμπατριώτη μας: «Πρόκειται για έναν μεγάλο πιανίστα και συνθέτη! Η ικανότητα του Γιώργου στον αυτοσχεδιασμό είναι ένα απίστευτο δώρο Θεού! Στην κυριολεξία μ’ έχει εντυπωσιάσει». Δεύτερον, γιατί έχει λάβει τη δεύτερη θέση (Β’ εύφημο μνεία) ανάμεσα σε 130 υποψηφίους στον παγκόσμιο διαγωνισμό για νέους συνθέτες «Ensemble Modern du Montreal», που πραγματοποιείται στον Καναδά. Τρίτον, γιατί ο Γιώργος Ψυχογιός ήταν ο μόνος Έλληνας συνθέτης, μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη, που συμμετείχε στη 10η Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής «La Biennale di Venezia» με το συμφωνικό έργο «Medussa - Μια μουσική του Αιγαίου», φιλοξενούμενος στην επίσημη έκδοση της ελληνικής συμμετοχής του υπουργείου Πολιτισμού. Τέλος, να αναφέρουμε πως έργα του Γιώργου Ψυχογιού έχουν ηχογραφηθεί και παίζονται από τη Σύγχρονη Ορχήστρα της ΕΡΤ.
Ποιος είναι ο βασικός άξονας του «Resurrection»;
Ένας είναι ο βασικός άξονας και η δυναμική της μουσικής αίσθησης του άλμπουμ: η ελεύθερη και αυθόρμητη έκφραση της μουσικής τέχνης, η επιθυμία για επικοινωνία και -γιατί όχι;- η ταύτιση της μουσικής ψυχής του καλλιτέχνη με το κοινό του.
Με ποιους τρόπους εξισορροπείτε και εμπλέκετε τις γνώσεις της κλασικής μουσικής με την τζαζ και τον αυτοσχεδιασμό;
Η κλασική μουσική και τα «δώρα» των σπουδαίων κλασικών συνθετών είναι, πιστεύω, η απαραίτητη παρακαταθήκη και τα απαραίτητα εφόδια στη φαρέτρα του νέου σολίστα και δημιουργού. Προσπάθησα στον πρώτο μου δίσκο να δείξω στον ακροατή ότι δεν υπάρχουν όρια και σύνορα, αλλά ούτε και τείχη ανάμεσα στις μουσικές κουλτούρες και μεταξύ των ιδιωμάτων, στην περίπτωσή μας μεταξύ κλασικής και τζαζ μουσικής. Απλά άφησα τον εαυτό μου να λειτουργήσει με απλότητα, ψυχική ηρεμία αλλά και απόλυτη αυστηρότητα (πιστέψτε με!) στο υλικό του. Πηγαίνοντας με αληθινή αφοσίωση στη θέση του ακροατή και ανοίγοντας από εκεί την καρδιά μου ως συνθέτη.
Ποιο είναι το κύριο ζητούμενο αυτής της πρώτης δισκογραφίας σας;
Το «μότο» μου σ’ αυτό το άλμπουμ είναι: «Καρδιά και μυαλό ενάντια στην τεχνική επίδειξη!». Μουσική αλήθεια για τον κάθε ακροατή με ανοιχτή καρδιά και ανοιχτή διάθεση!
Ποια υπήρξε η έμπνευση των οκτώ πρωτότυπων συνθέσεων και γιατί συμπεριλάβατε και τις δύο συγκεκριμένες διασκευές;
Τα συγκεκριμένα κομμάτια είναι από τα πιο αγαπημένα μου θέματα των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων. Οπότε, αναπόφευκτη η σύνδεση με εκείνα τα χρόνια... Οι άλλες συνθέσεις λειτούργησαν ως κατάθεση ψυχής πρώτα από όλα στο πιάνο, το όργανο που αγαπώ και θαυμάζω τόσο πολύ για την πολυπραγμοσύνη του. Δεν σας κρύβω ότι είναι προσωπική εξομολόγηση και κρυφοκοίταγμα στο μουσικό ημερολόγιο της ζωής μου.
Ποιοι άλλοι συνέβαλαν στην πραγμάτωση του δίσκου;
Οι καλλιτέχνες που παίζουν μαζί μου είναι εξαιρετικοί σολίστες και πάνω από όλα φίλοι μου. Συγκεκριμένα είναι ο Νίκος Χατζόπουλος (ηλεκτρικό κοντραμπάσο), ο Αλέξανδρος Τσάμης (τύμπανα, κρουστά), ο Γιώργος Ξανθάκος (τενόρο σαξόφωνο), ο Σώλης Μπαρκής (κρουστά) και ο Rolland Hofmann (ακουστική, κλασική, νάιλον κιθάρα). Παράλληλα υπάρχει και το Κουαρτέτο Εγχόρδων «Resurrection», με δύο βιολιά, βιόλα και τσέλο.
Με ποιον τρόπο δουλέψατε μέχρι την ολοκλήρωσή του;
Ο δίσκος ήταν αποτέλεσμα αυθόρμητου παιξίματος αλλά και εξαντλητικών δοκιμών. Όχι από τελειοθηρική ανάγκη αλλά από αυθεντική απόλαυση ομαδικού παιξίματος.
Πιστεύετε πως τόσο η κλασική μουσική όσο και η τζαζ απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο ακροατήριο; Μπορεί αυτό με κάποιους τρόπους να διευρυνθεί;
Κάποιος που δεν είχε ποτέ του μια πρώτη επαφή με τις δύο μουσικές τέχνες-«ογκόλιθους», είτε με την καρδιά του είτε με το μυαλό του, δεν πιστεύω ότι μπορεί να φτάσει στην ουσία τους, πέρα από κάποια πολύ επιδερμική προσέγγιση. Όμως αυτό μπορεί πολύ εύκολα να αλλάξει και να κατακτηθεί, αν κλείσουμε τα αυτιά μας στα κάθε λογής «σκουπίδια» που μας βομβαρδίζουν και ανοίξουμε την καρδιά μας και μόνο αυτήν σε οτιδήποτε «από ψυχής» και «αληθινό».
Μας συστήνεστε συγχρόνως ως συνθέτης, ενορχηστρωτής αλλά και δεξιοτέχνης σολίστας. Πιστεύετε γενικότερα προς ένα ολοκληρωμένο μοντέλο δημιουργού;
Πιστεύω σε ένα ολοκληρωμένο μοντέλο «ανθρώπου-καλλιτέχνη-δημιουργού» πάνω από όλα. Καμία τέχνη δεν μπορεί να συγκριθεί με την «ανθρωπιά», ούτε με ένα από καρδιάς χαμόγελο!
Σκοπεύετε κάποια στιγμή να παρουσιάσετε αυτή τη δουλειά σας στη Θεσσαλονίκη;
Φυσικά και είναι μέσα στα σχέδιά μου, όπως και της δισκογραφικής μου εταιρείας, της Artway, που είναι και η διοργανώτρια των συναυλιών μου. Άλλωστε η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που λατρεύω και μετανιώνω φριχτά κάθε φορά που αναγκάζομαι να την εγκαταλείψω και να επιστρέψω στην Αθήνα...
Μία από τις σημαντικότερες κυκλοφορίες του 2007 είναι το cd του Γιώργου Ψυχογιού «Resurrection, a jazz sensation» (Polytropon και Artway - Τεχνότροπον). Περιέχει δέκα ορχηστρικά κομμάτια, οκτώ του ίδιου του συνθέτη -ο οποίος είναι επίσης ο ενορχηστρωτής και ο σολίστας στο πιάνο και το ακορντεόν- και δύο διασκευασμένα θέματα, ένα του P. Simon και ένα του J. Mercer.
Συνέντευξη Θανάσης Γωγάδης
Ο Γιώργος Ψυχογιός, με σπουδές κλασικής μουσικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, επιχειρεί στην πρώτη του αυτή δουλειά να συνδυάσει τις γνώσεις του στην κλασική μουσική με την αγάπη του για την τζαζ και τον αυτοσχεδιασμό. Το πετυχαίνει με εξαιρετικό και πολύ αρμονικό τρόπο, με μελωδίες που αναλύονται αυτοσχεδιαστικά, χωρίς να τον παρασέρνουν σε βαρετές για τον ακροατή μουσικές φόρμες, και οι οποίες καταδεικνύουν τη δυναμική συναισθηματική του έκφραση. Οι εναλλαγές των ρυθμικών στοιχείων στα κομμάτια προσθέτουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο τελικό αποτέλεσμα.
Γιατί να προσέξουμε την περίπτωση του Γιώργου Ψυχογιού; Πρώτον, γιατί ο διάσημος πιανίστας, αυτοσχεδιαστής και συνθέτης Keith Jarett έχει πει για τον συμπατριώτη μας: «Πρόκειται για έναν μεγάλο πιανίστα και συνθέτη! Η ικανότητα του Γιώργου στον αυτοσχεδιασμό είναι ένα απίστευτο δώρο Θεού! Στην κυριολεξία μ’ έχει εντυπωσιάσει». Δεύτερον, γιατί έχει λάβει τη δεύτερη θέση (Β’ εύφημο μνεία) ανάμεσα σε 130 υποψηφίους στον παγκόσμιο διαγωνισμό για νέους συνθέτες «Ensemble Modern du Montreal», που πραγματοποιείται στον Καναδά. Τρίτον, γιατί ο Γιώργος Ψυχογιός ήταν ο μόνος Έλληνας συνθέτης, μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη, που συμμετείχε στη 10η Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής «La Biennale di Venezia» με το συμφωνικό έργο «Medussa - Μια μουσική του Αιγαίου», φιλοξενούμενος στην επίσημη έκδοση της ελληνικής συμμετοχής του υπουργείου Πολιτισμού. Τέλος, να αναφέρουμε πως έργα του Γιώργου Ψυχογιού έχουν ηχογραφηθεί και παίζονται από τη Σύγχρονη Ορχήστρα της ΕΡΤ.
Ποιος είναι ο βασικός άξονας του «Resurrection»;
Ένας είναι ο βασικός άξονας και η δυναμική της μουσικής αίσθησης του άλμπουμ: η ελεύθερη και αυθόρμητη έκφραση της μουσικής τέχνης, η επιθυμία για επικοινωνία και -γιατί όχι;- η ταύτιση της μουσικής ψυχής του καλλιτέχνη με το κοινό του.
Με ποιους τρόπους εξισορροπείτε και εμπλέκετε τις γνώσεις της κλασικής μουσικής με την τζαζ και τον αυτοσχεδιασμό;
Η κλασική μουσική και τα «δώρα» των σπουδαίων κλασικών συνθετών είναι, πιστεύω, η απαραίτητη παρακαταθήκη και τα απαραίτητα εφόδια στη φαρέτρα του νέου σολίστα και δημιουργού. Προσπάθησα στον πρώτο μου δίσκο να δείξω στον ακροατή ότι δεν υπάρχουν όρια και σύνορα, αλλά ούτε και τείχη ανάμεσα στις μουσικές κουλτούρες και μεταξύ των ιδιωμάτων, στην περίπτωσή μας μεταξύ κλασικής και τζαζ μουσικής. Απλά άφησα τον εαυτό μου να λειτουργήσει με απλότητα, ψυχική ηρεμία αλλά και απόλυτη αυστηρότητα (πιστέψτε με!) στο υλικό του. Πηγαίνοντας με αληθινή αφοσίωση στη θέση του ακροατή και ανοίγοντας από εκεί την καρδιά μου ως συνθέτη.
Ποιο είναι το κύριο ζητούμενο αυτής της πρώτης δισκογραφίας σας;
Το «μότο» μου σ’ αυτό το άλμπουμ είναι: «Καρδιά και μυαλό ενάντια στην τεχνική επίδειξη!». Μουσική αλήθεια για τον κάθε ακροατή με ανοιχτή καρδιά και ανοιχτή διάθεση!
Ποια υπήρξε η έμπνευση των οκτώ πρωτότυπων συνθέσεων και γιατί συμπεριλάβατε και τις δύο συγκεκριμένες διασκευές;
Τα συγκεκριμένα κομμάτια είναι από τα πιο αγαπημένα μου θέματα των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων. Οπότε, αναπόφευκτη η σύνδεση με εκείνα τα χρόνια... Οι άλλες συνθέσεις λειτούργησαν ως κατάθεση ψυχής πρώτα από όλα στο πιάνο, το όργανο που αγαπώ και θαυμάζω τόσο πολύ για την πολυπραγμοσύνη του. Δεν σας κρύβω ότι είναι προσωπική εξομολόγηση και κρυφοκοίταγμα στο μουσικό ημερολόγιο της ζωής μου.
Ποιοι άλλοι συνέβαλαν στην πραγμάτωση του δίσκου;
Οι καλλιτέχνες που παίζουν μαζί μου είναι εξαιρετικοί σολίστες και πάνω από όλα φίλοι μου. Συγκεκριμένα είναι ο Νίκος Χατζόπουλος (ηλεκτρικό κοντραμπάσο), ο Αλέξανδρος Τσάμης (τύμπανα, κρουστά), ο Γιώργος Ξανθάκος (τενόρο σαξόφωνο), ο Σώλης Μπαρκής (κρουστά) και ο Rolland Hofmann (ακουστική, κλασική, νάιλον κιθάρα). Παράλληλα υπάρχει και το Κουαρτέτο Εγχόρδων «Resurrection», με δύο βιολιά, βιόλα και τσέλο.
Με ποιον τρόπο δουλέψατε μέχρι την ολοκλήρωσή του;
Ο δίσκος ήταν αποτέλεσμα αυθόρμητου παιξίματος αλλά και εξαντλητικών δοκιμών. Όχι από τελειοθηρική ανάγκη αλλά από αυθεντική απόλαυση ομαδικού παιξίματος.
Πιστεύετε πως τόσο η κλασική μουσική όσο και η τζαζ απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο ακροατήριο; Μπορεί αυτό με κάποιους τρόπους να διευρυνθεί;
Κάποιος που δεν είχε ποτέ του μια πρώτη επαφή με τις δύο μουσικές τέχνες-«ογκόλιθους», είτε με την καρδιά του είτε με το μυαλό του, δεν πιστεύω ότι μπορεί να φτάσει στην ουσία τους, πέρα από κάποια πολύ επιδερμική προσέγγιση. Όμως αυτό μπορεί πολύ εύκολα να αλλάξει και να κατακτηθεί, αν κλείσουμε τα αυτιά μας στα κάθε λογής «σκουπίδια» που μας βομβαρδίζουν και ανοίξουμε την καρδιά μας και μόνο αυτήν σε οτιδήποτε «από ψυχής» και «αληθινό».
Μας συστήνεστε συγχρόνως ως συνθέτης, ενορχηστρωτής αλλά και δεξιοτέχνης σολίστας. Πιστεύετε γενικότερα προς ένα ολοκληρωμένο μοντέλο δημιουργού;
Πιστεύω σε ένα ολοκληρωμένο μοντέλο «ανθρώπου-καλλιτέχνη-δημιουργού» πάνω από όλα. Καμία τέχνη δεν μπορεί να συγκριθεί με την «ανθρωπιά», ούτε με ένα από καρδιάς χαμόγελο!
Σκοπεύετε κάποια στιγμή να παρουσιάσετε αυτή τη δουλειά σας στη Θεσσαλονίκη;
Φυσικά και είναι μέσα στα σχέδιά μου, όπως και της δισκογραφικής μου εταιρείας, της Artway, που είναι και η διοργανώτρια των συναυλιών μου. Άλλωστε η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που λατρεύω και μετανιώνω φριχτά κάθε φορά που αναγκάζομαι να την εγκαταλείψω και να επιστρέψω στην Αθήνα...
