Της Άννας Μαυρίκου

Με τη μεγάλη νύχτα ανάγνωσης άνοιξε χθες το βράδυ το ελληνογερμανικό συνέδριο συγγραφέων Syn_Energy Berlin_Athens στο Βερολίνο. Στις δύο σκηνές του πολυχώρου της διοργάνωσης διάβασαν και παρουσίασαν πάνω από 20 συγγραφείς από την Αυστρία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ελλάδα και την Κύπρο αποσπάσματα του έργου τους με συντονιστές τον Jan Wagner (συγγραφέα και μεταφραστή) και την Cornelia Jentzsch (κριτικό λογοτεχνίας).

«Σκοπός είναι η καλλιέργεια ενός διαλόγου-γέφυρας μεταξύ Ελλήνων και Γερμανών ανθρώπων του πολιτισμού και η γνωστοποίησή του σε ένα ευρύτερο κοινό. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία μιας πολιτισμικής ελληνογερμανικής κοινότητας. Αυτό όμως είναι μια μακρόχρονη διαδικασία. Δεν είναι κάτι που είναι εφικτό σε μικρό χρονικό διάστημα. Αυτή η εκδήλωση είναι μια πρώτη έκφραση αυτού του στόχου», ανέφερε η Μιχαέλα Πρίντσιγκερ, μεταφράστρια ελληνικής λογοτεχνίας προς τα γερμανικά, ιδρύτρια του diablog.eu και καλλιτεχνική διευθύντρια του Syn_Energy Berlin_Athens.

Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η πρόσληψη της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αρκετά παρωχημένη. Για τον πολύ κόσμο ελληνική λογοτεχνία σημαίνει «Ζορμπάς» και «Ζ». Το ίδιο ισχύει και για τον γερμανόφωνο χώρο. Μόνο ένας μικρός κύκλος ενημερωμένων αναγνωστών γνωρίζει ποιητές όπως τον Σεφέρη, τον Ελύτη και τον Ρίτσο. Τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα της κρίσης, αναφέρουν οι διοργανωτές στην ιστοσελίδα του συμποσίου, οι λογοτέχνες έχουν αναπτύξει ένα ρεπερτόριο νέου τύπου κειμένων, στρατηγικών γραφής και διαμεσικών μορφών παρουσίασης, εντελώς άγνωστο μέχρι στιγμής στον γερμανόφωνο χώρο. Πληθώρα νέων λογοτεχνικών περιοδικών, φιλόδοξοι μικροί εκδοτικοί οίκοι, καινοτόμα συγγραφικά project αλλά και μεταφραστικές πρωτοβουλίες ανοίγουν νέα λογοτεχνικά πεδία δράσης, καθώς και τα ανάλογα δίκτυα, πέραν της πεπατημένης στον κερδοσκοπικού χαρακτήρα χώρο της αγοράς του βιβλίου. Στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, που έπληξε σοβαρά και τις πολιτικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, δόθηκαν ερεθίσματα για την αναγνώριση της σύγχρονης ελληνικής καλλιτεχνικής παραγωγής. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν η ανακήρυξη της Αθήνας ως Παγκόσμιας Πρωτεύουσας του Βιβλίου για το 2018 από την Unesco αλλά και η documenta 14 το 2017. Κάτι ανάλογο πρέπει να συμβεί και με τη λογοτεχνία.

«Η ποικιλία είναι σημαντική. Το μονοδιάστατο είναι βαρετό. Η λογοτεχνία είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την αλληλοκατανόηση των λαών, αλλά συγκριτικά με άλλες τέχνες, όπως η μουσική, τα εικαστικά, το θέατρο και ο κινηματογράφος αντιμετωπίζει περισσότερες δυσκολίες. Η λογοτεχνία ζει από τις λέξεις και από τον φαντασιακό κόσμο, που ο αναγνώστης πλάθει μόνος του», επισήμανε η κ. Πρίντσιγκερ στην εναρκτήρια ομιλία της.

Θέματα όπως η εθνική καταγωγή, το βιολογικό/ κοινωνικό φύλο, ο μύθος, ο ρόλος της κοινωνικής προέλευσης και η σημασία του στη γραφή και η ύπαρξη ή όχι στρατευμένης λογοτεχνίας σήμερα μέσα από τις ιδιαίτερες συνθήκες που βιώνει τόσο η Γερμανία όσο και η Ελλάδα είναι μόνο μερικά από τα θέματα που απασχολούν συγγραφείς και κριτικούς αιώνες τώρα και βρέθηκαν και θα βρεθούν επί τάπητος τις επόμενες μέρες.

«Συχνά αποκαλούμαστε πρεσβευτές του πολιτισμού της χώρας προέλευσής μας. Και αυτό ισχύει καθώς καθημερινά ασκούμε πολιτιστική πολιτική με το να φέρνουμε κοντά διαφορετικές νοοτροπίες, τρόπους σκέψης και έκφρασης. Από την άλλη, αντιπροσωπεύουμε μόνο εμάς και όχι έθνη ή οργανισμούς. Είμαστε πρεσβευτές χωρίς πατρίδα, γιατί η πατρίδα μας βρίσκεται στην τέχνη και στη λογοτεχνία. Η λογοτεχνία είναι δέσμια της γλώσσας αλλά όχι μιας συγκεκριμένης εθνικότητας. Ως μεταφραστές υπερβαίνουμε αυτή τη μία γλώσσα στην κατεύθυνση μιας άλλης, τη βάζουμε σε κίνηση και τη μετασχηματίζουμε», συμπλήρωσε η κ. Πρίντσιγκερ.

Την εκδήλωση χαιρέτησε ο πρέσβης της Ελλάδας στη Γερμανία, Θεόδωρος Δασκαρόλης. Μεταξύ άλλων ανέφερε: «Πρόκειται για μια ευκαιρία συνάθροισης, επικοινωνίας και φιλίας. Κυρίως όμως είναι μια ευκαιρία δημιουργίας νέων δεσμών και κοινών στόχων μεταξύ των χωρών μας, όπως μόνο οι νέοι άνθρωποι και η λογοτεχνία είναι σε θέση να δημιουργήσουν».

Διοργανωτές αποτελούν οι Lettrétage e.V και Diablog Vision e.V.

Το Syn_Energy Berlin_Athens  διεξάγεται από τις 17 έως τις 21 Οκτωβρίου.