30/12/2023 15:00
Του Χαράλαμπου Μεταλλίδη*
Το Δεκέμβριο του 2023 συμπληρώθηκαν 60 χρόνια από την ίδρυση της ιστορικής αδελφότητος Ορθοδόξου εξωτερικής ιεραποστολής. Εξήντα χρόνια προσφοράς στην εντολή του Κυρίου ‘’Πορευθέντες μαθητεύσατε‘’.
Στην ιστορική μας αναφορά οι σκέψεις, μας οδηγούν πίσω στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στον μεγάλο Στρατηλάτη ‘’Εσκεντερ’’ όπως τον ονομάζουν οι Άραβες.
Ο Αλέξανδρος υπήρξε ο μεγαλύτερος πολιτιστικός, κοινωνικός και επιστημονικός κομιστής αξιών , που έχει μεταφέρει και μεταδώσει επιστήμη, τέχνες, γράμματα , και προπαντός πλούσια γλώσσα στον τότε γνωστό κόσμο.
Ο Χαρ. Μεταλλίδης με τον Επίσκοπο Τζίντζας και Ανατολικής Ουγκάντας Σίλβεστρο
Ο Χριστιανισμός γράφει ο Παπαρρηγόπουλος ταυτίζει την τύχη του με τον Ελληνισμό και χρησιμοποίησε την γλώσσα του σαν μέσο μετάδοσης των αξιών. <<Ο Ελληνισμός ίσως θα είχε αντιμετωπίσει κίνδυνο αφανισμού, αν ο Μέγας Αλέξανδρος και οι Μακεδόνες διάδοχοι του, δεν δημιουργούσαν τον Νέο Ελληνισμό της Ανατολής, που αποτελεί την μεγαλύτερη προσφορά που δόθηκε ποτέ από Έθνος στην γη . Τα πνευματικά κέντρα όπως οι βιβλιοθήκες της Αλεξάνδρειας, της Περγάμου, της Αντιοχείας και της Εφέσου αποτέλεσαν τον πνευματικό κρίκο με τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό >>.
Αυτά τα κέντρα του πολιτισμού , τροφοδοτούσαν με βιβλία και δασκάλους που επηρέασαν τον Ρωμαϊκό, τον Βυζαντινό και τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Στην αίγλη του πνευματικού και πολιτιστικού κύρους του Βυζαντίου, δημιουργήθηκε το κλίμα και το κατάλληλο έδαφος για την μετάδοση του Ευαγγελίου, σε όλους τους λαούς εκείνους που συναναστράφηκαν μαζί του.
Γράφει τότε ο Γάλλος ιστορικός Sim
<<και σε περιοχές στις οποίες εισδύουν ιεραπόστολοί μας , εν πολύς έχουν για πρώτη φορά δεχθεί το Ευαγγέλιο από Έλληνες Ιερείς >>.
Όλα αυτά μέχρι της αλώσεως και αφανισμού των Χριστιανών το 1453 από τους Οθωμανούς , διαλύοντας κάθε στοιχείο πολιτισμού , κοινωνικού και θρησκευτικού.
<<Ορισμένοι Λαοί όπως ο Οθωμανικός γράφει ένας Ιστορικός , δεν παράγουν πολιτισμό , αλλά καταστρέφουν και λεηλατούν ότι ωραίο βρίσκουν μπροστά τους >>.
Από τότε στα χρόνια τα δύσκολα και σκοτεινά και μέχρι το 1907 καμιά πρωτοβουλία δεν αναφέρεται σε Ιεραποστολική Ελληνική παρουσία , παρά μόνον ενός αφανούς ήρωα και εξερευνητή , του Παναγιώτη Ποταγού, που η περιήγηση του κράτησε 16 χρόνια .
Κατέβηκε το 1869 στον Κονγκό μέσω Σουδάν στις όχθες του ποταμού ΟΥΕΛΕ και από εκεί μέχρι τον ποταμό Κονγκό , έφτασε πολύ πιο μπροστά από τον εξερευνητή Στάνλεϊ στις περιοχές αυτές και πολύ ποιο μακρύτερα ακόμα και από τον διάσημο Γερμανό εξερευνητή Σβάινφουρτ. Στην κάθοδό του αυτή μέσα από τα παρθένα δάση του Κονγκό έφτασε στη πόλη Iζίρο και την πόλη Μπούνια με συνοδεία εκατό λογχοφόρων φυλάρχων. Του έδωσαν το όνομα << Ο Έλληνας Θεός >> γιατί γιάτρευε τις ασθένειες τους. Το Κράτος του Κονγκό τον τίμησε στην πρωτεύουσα του Κονγκό Κινσάσα , ονομάζοντας κεντρική οδό της με το όνομα Λεωφόρος Παναγιώτη Ποταγού.
Το 1874 ένας άλλος άγνωστος ιεραπόστολος, ο Φιλόθεος Αθηναϊτης , ο οποίος αποκαλύπτετε από την γραφίδα του Νικολάου Αμβάζη, καθηγητού του Βαρβακείου λυκείου και πρώην ιεροκήρυκα Σμύρνης. Εμφανίζει τον απόφοιτο της Θεολογικής σχολή της Χάλκης σε ένα ταξίδι προς την Αυστραλία να πέφτει στα χέρια ανθρωποφάγων στα νησιά Τσαγουέ προς την Ινδονησία και την μεταστροφή τους από αυτόν σε χριστιανούς, μετά από πολλές προσπάθειες, κόπους και κινδύνους.
Ερχόμαστε μετέπειτα χρονολογικά 1907 στον πρώτο Ιεραπόστολο της Ανατολικής Αφρικής τον Πατέρα Νικόδημο Σαρίκα τον << Άγιο του Κιλιμάντζαρου >> όπως τον αποκαλούσαν οι ιθαγενείς . Διέσχισε την Ροδεσία, την Μοζαμβίκη και κατέληξε στο Τζοχάνεσπρουκ στις Ελληνικές παροικίες χτίζοντας Εκκλησίες και σχολεία και διοργανώνοντας την Ελληνική κοινότητα.
Το 1911 φεύγει από την Νότια Αφρική και εγκαθίστατε στο Μόσι της Τανζανίας. Αναφορά γίνεται μετέπειτα στο γιατί έφυγε ο Παπανικοδημος από την Ελληνική παροικία… Έφυγε γιατί πήρε την απόφαση να ευαγγελίσει και στους ιθαγενείς τον λόγο του Θεού … φαίνεται καθαρά ο ιεραποστολικός του ζήλος να ανεξαρτοποιηθεί οικονομικά από την παροικία, διαθέτοντας όλες τις οικονομίες του για την καλλιέργεια καπνού ορισμένων εκταρίων που τον είχε παραχωρήσει η κυβέρνηση της Ροδεσίας. Εκεί στο Μόσι λαμβάνει και την πρώτη επιστολή από τους πρωτεργάτες της Ορθοδοξίας στην Ουγκάντα Πατέρα Οβαδία Μπασαγιακιντάλο και τον μετέπειτα επίσκοπο Ειρηνουπόλεως Πατέρα Χριστοφόρο Ρουβιμ Σπάρτα. Ασταμάτητα ταξίδια, ταλαιπωρίες, κινδύνους και θυσίες συνοδεύουν τον γέροντα μέχρι την Κοίμηση του το 1941 στην Τάγκα της Τανζανίας που την ονόμαζε μετά από κάθε εκστρατεία του ‘’αγαπημένη Καπερναούμ Παραθαλασσία‘’.
Εδώ κάπου μετά την παρέλευση είκοσι χρόνων ξεκινάει η ιστορική πορεία της Αδελφότητος που ταύτισε την τύχη της με έναν γίγαντα και σπορέα του Ευγγελικού λόγου τον Άγιο ιεραπόστολο Χρυσόστομου Παπασαραντόπουλου που τάραξε τα θολά και στάσιμα νερά της Ιεραποστολής, όταν στα 57 χρόνια ο γέροντας αποφάσισε να κατέβει στην Αφρική. Παροιμιώδης είναι οι απαντήσεις του στις αντιδράσεις των φίλων του όταν τον έλεγαν ‘’γέροντα γυρνά πίσω … δεν θα αντέξεις θα πεθάνεις‘’ και αυτός απαντούσε «υπάρχουν και στην Αφρική μνήματα εγώ αγάπησα την Αφρική».
Συγκινούν οι πολλές αναφορές και επιστολές του, καλώντας για βοήθεια στο μεγάλο Ιεραποστολικό έργο …. ‘’Έλα παιδί μου σε περιμένω μην αργείς, τα έχω όλα έτοιμα και σε περιμένω ‘’Και σε άλλη επιστολή ‘’Αναμένω με λαχτάρα το παλικάρι που θα ‘ ρθεί. Μόνο μη βραδύνει το παλικάρι. Κάνε το σημείο του Σταυρού και ξεκίνα παιδί μου! Το βαρύ μα ένδοξο έργο της Ιεραποστολής σε περιμένει‘’.
Σε μια τέτοια επιστολή έγραψε και στους φίλους του, στην Θεσσαλονίκη ‘’Βοηθήστε με. Ο κόσμος εδώ δίψα για την Ορθοδοξία , για τον Χριστό και συγχρόνως πεινά ‘’. Στο κάλεσμα αυτό ανταποκρίθηκαν οι φίλοι του και συγρότησαν το πρώτο Ιεραποστολικό σωματείο ‘’Οι φίλοι της Ουγκάντας ‘’
Η πρώτη συνεδρίαση έγινε στης 15 Δεκεμβρίου 1963 με τα ιστορικά λόγια του αείμνηστου πρώτου προέδρου Παντελή Μπάγια ‘’Αγαπητοί, κάμνοντες έναρξιν της πρώτης συνεδριάσεως, θεωρώ καθήκον να είπω τα εξής, που κρίνω απαραίτητα, δηλαδή ότι η εργασία που γίνεται για τον Θεό δεν κουράζει, δεν γεμίζει από κόρο την ψυχή του ανθρώπου , όπως έλεγε ο Ι . ο Χρυσόστομος <<ακόρεστος εστίν η ευσέβεια >>.
Πέρασαν από τότε 60 χρόνια διακονίας και θυσίας στο έργο αυτό . Η αδελφότητα Ορθοδόξου Ιεραποστολής με τις ευχές και ευλογίες του Αγίου Ιεραποστόλου Παπαχρυσόστομου έγινε ο ‘’Όνος ‘’, το ακούραστο γαϊδουράκι κάθε καλού Σαμαρείτη , που αγόγγυστα μεταφέρει σε κάθε πανδοχείο τον φτωχό και τραυματισμένο άνθρωπο , αποθέτοντας πάντα λίγο οίνον και λίγο έλαιον στα χέρια εκείνων που ακολουθούν την εντολη του Κυρίου ‘’ Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα Έθνη ‘’
Κλείνω με ένα ποίημα του Κωστή Παλαμά:
‘’Ο Χριστός να καίγονται γυρεύει γι αυτόν καρδιές , όχι κεριά ,
και με Σταυρούς κανείς δεν τον λατρεύει και γονατίσματα βαρειά
Γιατί λατρεύει το Χριστό όποιος δίνει για τον πλησίον του ζωή ,
Όποιος το γυμνωμένο κρυφοντύνει και τον φτωχό τον ελεεί …
*Ο Χαράλαμπος Μεταλλίδης είναι πρόεδρος της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής.
Του Χαράλαμπου Μεταλλίδη*
Το Δεκέμβριο του 2023 συμπληρώθηκαν 60 χρόνια από την ίδρυση της ιστορικής αδελφότητος Ορθοδόξου εξωτερικής ιεραποστολής. Εξήντα χρόνια προσφοράς στην εντολή του Κυρίου ‘’Πορευθέντες μαθητεύσατε‘’.
Στην ιστορική μας αναφορά οι σκέψεις, μας οδηγούν πίσω στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στον μεγάλο Στρατηλάτη ‘’Εσκεντερ’’ όπως τον ονομάζουν οι Άραβες.
Ο Αλέξανδρος υπήρξε ο μεγαλύτερος πολιτιστικός, κοινωνικός και επιστημονικός κομιστής αξιών , που έχει μεταφέρει και μεταδώσει επιστήμη, τέχνες, γράμματα , και προπαντός πλούσια γλώσσα στον τότε γνωστό κόσμο.
Ο Χαρ. Μεταλλίδης με τον Επίσκοπο Τζίντζας και Ανατολικής Ουγκάντας Σίλβεστρο
Ο Χριστιανισμός γράφει ο Παπαρρηγόπουλος ταυτίζει την τύχη του με τον Ελληνισμό και χρησιμοποίησε την γλώσσα του σαν μέσο μετάδοσης των αξιών. <<Ο Ελληνισμός ίσως θα είχε αντιμετωπίσει κίνδυνο αφανισμού, αν ο Μέγας Αλέξανδρος και οι Μακεδόνες διάδοχοι του, δεν δημιουργούσαν τον Νέο Ελληνισμό της Ανατολής, που αποτελεί την μεγαλύτερη προσφορά που δόθηκε ποτέ από Έθνος στην γη . Τα πνευματικά κέντρα όπως οι βιβλιοθήκες της Αλεξάνδρειας, της Περγάμου, της Αντιοχείας και της Εφέσου αποτέλεσαν τον πνευματικό κρίκο με τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό >>.
Αυτά τα κέντρα του πολιτισμού , τροφοδοτούσαν με βιβλία και δασκάλους που επηρέασαν τον Ρωμαϊκό, τον Βυζαντινό και τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Στην αίγλη του πνευματικού και πολιτιστικού κύρους του Βυζαντίου, δημιουργήθηκε το κλίμα και το κατάλληλο έδαφος για την μετάδοση του Ευαγγελίου, σε όλους τους λαούς εκείνους που συναναστράφηκαν μαζί του.
Γράφει τότε ο Γάλλος ιστορικός Sim
<<και σε περιοχές στις οποίες εισδύουν ιεραπόστολοί μας , εν πολύς έχουν για πρώτη φορά δεχθεί το Ευαγγέλιο από Έλληνες Ιερείς >>.
Όλα αυτά μέχρι της αλώσεως και αφανισμού των Χριστιανών το 1453 από τους Οθωμανούς , διαλύοντας κάθε στοιχείο πολιτισμού , κοινωνικού και θρησκευτικού.
<<Ορισμένοι Λαοί όπως ο Οθωμανικός γράφει ένας Ιστορικός , δεν παράγουν πολιτισμό , αλλά καταστρέφουν και λεηλατούν ότι ωραίο βρίσκουν μπροστά τους >>.
Από τότε στα χρόνια τα δύσκολα και σκοτεινά και μέχρι το 1907 καμιά πρωτοβουλία δεν αναφέρεται σε Ιεραποστολική Ελληνική παρουσία , παρά μόνον ενός αφανούς ήρωα και εξερευνητή , του Παναγιώτη Ποταγού, που η περιήγηση του κράτησε 16 χρόνια .
Κατέβηκε το 1869 στον Κονγκό μέσω Σουδάν στις όχθες του ποταμού ΟΥΕΛΕ και από εκεί μέχρι τον ποταμό Κονγκό , έφτασε πολύ πιο μπροστά από τον εξερευνητή Στάνλεϊ στις περιοχές αυτές και πολύ ποιο μακρύτερα ακόμα και από τον διάσημο Γερμανό εξερευνητή Σβάινφουρτ. Στην κάθοδό του αυτή μέσα από τα παρθένα δάση του Κονγκό έφτασε στη πόλη Iζίρο και την πόλη Μπούνια με συνοδεία εκατό λογχοφόρων φυλάρχων. Του έδωσαν το όνομα << Ο Έλληνας Θεός >> γιατί γιάτρευε τις ασθένειες τους. Το Κράτος του Κονγκό τον τίμησε στην πρωτεύουσα του Κονγκό Κινσάσα , ονομάζοντας κεντρική οδό της με το όνομα Λεωφόρος Παναγιώτη Ποταγού.
Το 1874 ένας άλλος άγνωστος ιεραπόστολος, ο Φιλόθεος Αθηναϊτης , ο οποίος αποκαλύπτετε από την γραφίδα του Νικολάου Αμβάζη, καθηγητού του Βαρβακείου λυκείου και πρώην ιεροκήρυκα Σμύρνης. Εμφανίζει τον απόφοιτο της Θεολογικής σχολή της Χάλκης σε ένα ταξίδι προς την Αυστραλία να πέφτει στα χέρια ανθρωποφάγων στα νησιά Τσαγουέ προς την Ινδονησία και την μεταστροφή τους από αυτόν σε χριστιανούς, μετά από πολλές προσπάθειες, κόπους και κινδύνους.
Ερχόμαστε μετέπειτα χρονολογικά 1907 στον πρώτο Ιεραπόστολο της Ανατολικής Αφρικής τον Πατέρα Νικόδημο Σαρίκα τον << Άγιο του Κιλιμάντζαρου >> όπως τον αποκαλούσαν οι ιθαγενείς . Διέσχισε την Ροδεσία, την Μοζαμβίκη και κατέληξε στο Τζοχάνεσπρουκ στις Ελληνικές παροικίες χτίζοντας Εκκλησίες και σχολεία και διοργανώνοντας την Ελληνική κοινότητα.
Το 1911 φεύγει από την Νότια Αφρική και εγκαθίστατε στο Μόσι της Τανζανίας. Αναφορά γίνεται μετέπειτα στο γιατί έφυγε ο Παπανικοδημος από την Ελληνική παροικία… Έφυγε γιατί πήρε την απόφαση να ευαγγελίσει και στους ιθαγενείς τον λόγο του Θεού … φαίνεται καθαρά ο ιεραποστολικός του ζήλος να ανεξαρτοποιηθεί οικονομικά από την παροικία, διαθέτοντας όλες τις οικονομίες του για την καλλιέργεια καπνού ορισμένων εκταρίων που τον είχε παραχωρήσει η κυβέρνηση της Ροδεσίας. Εκεί στο Μόσι λαμβάνει και την πρώτη επιστολή από τους πρωτεργάτες της Ορθοδοξίας στην Ουγκάντα Πατέρα Οβαδία Μπασαγιακιντάλο και τον μετέπειτα επίσκοπο Ειρηνουπόλεως Πατέρα Χριστοφόρο Ρουβιμ Σπάρτα. Ασταμάτητα ταξίδια, ταλαιπωρίες, κινδύνους και θυσίες συνοδεύουν τον γέροντα μέχρι την Κοίμηση του το 1941 στην Τάγκα της Τανζανίας που την ονόμαζε μετά από κάθε εκστρατεία του ‘’αγαπημένη Καπερναούμ Παραθαλασσία‘’.
Εδώ κάπου μετά την παρέλευση είκοσι χρόνων ξεκινάει η ιστορική πορεία της Αδελφότητος που ταύτισε την τύχη της με έναν γίγαντα και σπορέα του Ευγγελικού λόγου τον Άγιο ιεραπόστολο Χρυσόστομου Παπασαραντόπουλου που τάραξε τα θολά και στάσιμα νερά της Ιεραποστολής, όταν στα 57 χρόνια ο γέροντας αποφάσισε να κατέβει στην Αφρική. Παροιμιώδης είναι οι απαντήσεις του στις αντιδράσεις των φίλων του όταν τον έλεγαν ‘’γέροντα γυρνά πίσω … δεν θα αντέξεις θα πεθάνεις‘’ και αυτός απαντούσε «υπάρχουν και στην Αφρική μνήματα εγώ αγάπησα την Αφρική».
Συγκινούν οι πολλές αναφορές και επιστολές του, καλώντας για βοήθεια στο μεγάλο Ιεραποστολικό έργο …. ‘’Έλα παιδί μου σε περιμένω μην αργείς, τα έχω όλα έτοιμα και σε περιμένω ‘’Και σε άλλη επιστολή ‘’Αναμένω με λαχτάρα το παλικάρι που θα ‘ ρθεί. Μόνο μη βραδύνει το παλικάρι. Κάνε το σημείο του Σταυρού και ξεκίνα παιδί μου! Το βαρύ μα ένδοξο έργο της Ιεραποστολής σε περιμένει‘’.
Σε μια τέτοια επιστολή έγραψε και στους φίλους του, στην Θεσσαλονίκη ‘’Βοηθήστε με. Ο κόσμος εδώ δίψα για την Ορθοδοξία , για τον Χριστό και συγχρόνως πεινά ‘’. Στο κάλεσμα αυτό ανταποκρίθηκαν οι φίλοι του και συγρότησαν το πρώτο Ιεραποστολικό σωματείο ‘’Οι φίλοι της Ουγκάντας ‘’
Η πρώτη συνεδρίαση έγινε στης 15 Δεκεμβρίου 1963 με τα ιστορικά λόγια του αείμνηστου πρώτου προέδρου Παντελή Μπάγια ‘’Αγαπητοί, κάμνοντες έναρξιν της πρώτης συνεδριάσεως, θεωρώ καθήκον να είπω τα εξής, που κρίνω απαραίτητα, δηλαδή ότι η εργασία που γίνεται για τον Θεό δεν κουράζει, δεν γεμίζει από κόρο την ψυχή του ανθρώπου , όπως έλεγε ο Ι . ο Χρυσόστομος <<ακόρεστος εστίν η ευσέβεια >>.
Πέρασαν από τότε 60 χρόνια διακονίας και θυσίας στο έργο αυτό . Η αδελφότητα Ορθοδόξου Ιεραποστολής με τις ευχές και ευλογίες του Αγίου Ιεραποστόλου Παπαχρυσόστομου έγινε ο ‘’Όνος ‘’, το ακούραστο γαϊδουράκι κάθε καλού Σαμαρείτη , που αγόγγυστα μεταφέρει σε κάθε πανδοχείο τον φτωχό και τραυματισμένο άνθρωπο , αποθέτοντας πάντα λίγο οίνον και λίγο έλαιον στα χέρια εκείνων που ακολουθούν την εντολη του Κυρίου ‘’ Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα Έθνη ‘’
Κλείνω με ένα ποίημα του Κωστή Παλαμά:
‘’Ο Χριστός να καίγονται γυρεύει γι αυτόν καρδιές , όχι κεριά ,
και με Σταυρούς κανείς δεν τον λατρεύει και γονατίσματα βαρειά
Γιατί λατρεύει το Χριστό όποιος δίνει για τον πλησίον του ζωή ,
Όποιος το γυμνωμένο κρυφοντύνει και τον φτωχό τον ελεεί …
*Ο Χαράλαμπος Μεταλλίδης είναι πρόεδρος της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής.
ΣΧΟΛΙΑ