Από σήμερα Δευτέρα 4 Οκτωβρίου ανοίγουν σταδιακά τα Πανεπιστήμια της Ελλάδας. Ωστόσο ορισμένα ιδρύματα, όπως το ΑΠΘ, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το ΠΑΜΑΚ, το Πάντειο, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ανακοίνωσαν την έναρξη των μαθημάτων από τη Δευτέρα, 11 Οκτωβρίου, για την «καλύτερη προετοιμασία τους στην εφαρμογή του υγειονομικού πρωτοκόλλου».

Από την άλλη, το ΕΜΠ, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας θα ξεκινήσουν τα μαθήματα από τη Δευτέρα, 4 Οκτωβρίου.

Διαφοροποιήσεις ενδέχεται να υπάρχουν στις επιμέρους σχολές και στα τμήματα των Πανεπιστημίων, όπως για παράδειγμα στο ΕΚΠΑ, όπου στο Τμήμα Φιλολογίας ξεκινούν τα μαθήματα στις 4 Οκτωβρίου, ενώ το Τμήμα Ψυχολογίας στις 11 Οκτωβρίου, όπως και στη Νομική Σχολή.

Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργείου Παιδείας, τα μαθήματα, θεωρητικά και εργαστηριακά, θα πραγματοποιηθούν υποχρεωτικά δια ζώσης με αυξημένα μέτρα για τη διασφάλιση της υγείας της εκπαιδευτικής κοινότητας.

Το πολύ υψηλό ποσοστό εμβολιασμού τόσο των φοιτητών, όσο και του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού αποτελεί ενθαρρυντικό παράγοντα, όπως και η σύμφωνη γνώμη των Πρυτανικών Αρχών για την επιστροφή στη δια ζώσης διδασκαλία.

Μέτρα και προϋποθέσεις για την προσέλευση στα ιδρύματα

Στην τελευταία υπουργική απόφαση προβλέπεται, ότι το διδακτικό προσωπικό και οι φοιτητές, όταν προσέρχονται στα Πανεπιστήμια, οφείλουν να πληρούν μία από τις εξής προϋποθέσεις:

- να επιδεικνύουν πιστοποιητικό εμβολιασμού για Covid-19, τον οποίο έχουν ολοκληρώσει προ τουλάχιστον 14 ημερών ή

- να επιδεικνύουν πιστοποιητικό νόσησης τελευταίου εξαμήνου, ή

- να επιδεικνύουν βεβαίωση αρνητικού αποτελέσματος σε εργαστηριακό έλεγχο (rapid ή PCR) για κορονοϊό 2 φορές την εβδομάδα, με δική τους δαπάνη, έως 48 ώρες πριν την προσέλευσή τους στα ΑΕΙ κάθε Τρίτη και Παρασκευή.

Επιπλέον, δημιουργήθηκε μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων, το edupass, στην οποία οι φοιτητές θα καταθέτουν τα δικαιολογητικά εμβολιασμού, νόσησης, εργαστηριακών τεστ. Τα πιστοποιητικά θα επιβεβαιώνονται από το σύστημα, το οποίο συνδέεται με τις βάσεις του ΕΟΔΥ, ενώ τα δεδομένα θα διαγράφονται μετά από επτά ήμερες.

Δίνεται επίσης η δυνατότητα σύμβασης παροχής υπηρεσιών από τα πανεπιστήμια να προσλαμβάνουν άτομα για τον αποκλειστικό έλεγχο της διασφάλισης τήρησης των μέτρων. Έχουν εκταμιευθεί 2,6 εκατομμύρια ευρώ προς τα Πανεπιστήμια για τον σκοπό αυτό.

Επίσης, το ΥΠΑΙΘ, σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, δεσμεύτηκε για τη λειτουργία εμβολιαστικών κέντρων μέσα στα ΑΕΙ.

Κατόπιν σύστασης της επιτροπής των ειδικών, το πρωτόκολλο για τη λειτουργία των Πανεπιστημίων έχει ως εξής:

Κάθε Σχολή ή Τμήμα ΑΕΙ, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου, ορίζει τον υπεύθυνο διαχείρισης Covid-19 και τον αναπληρωτή του.

Η εκπαιδευτική διαδικασία στα ΑΕΙ, που αφορά στη διδασκαλία μαθημάτων υποχρεωτικών, υποχρεωτικής επιλογής ή ελεύθερης επιλογής, σεμιναρίων εργαστηρίων και κλινικών ή πρακτικών ασκήσεων στο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών κάθε κύκλου πραγματοποιείται με διά ζώσης εκπαίδευση των φοιτητών (σε ποσοστό 100%) και στη μέγιστη πληρότητα των αιθουσών και σύμφωνα με τα οριζόμενα στον εγκεκριμένο κανονισμό του κάθε προγράμματος σπουδών.

Η εκπαιδευτική διαδικασία στα ΑΕΙ πραγματοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στον εγκεκριμένο κανονισμό του κάθε προγράμματος σπουδών.

Η διενέργεια πρακτικής άσκησης φοιτητών κάθε κύκλου σπουδών με φυσική παρουσία σε φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα πραγματοποιείται σύμφωνα με τα ειδικότερα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας και τους όρους που ισχύουν ανά φορέα για τους λοιπούς εργαζομένους.

Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική τόσο σε εσωτερικούς, όσο και εξωτερικούς χώρους των ΑΕΙ όπου υπάρχει συνωστισμός. Εξαιρούνται περιπτώσεις όπου η φύση του διδασκόμενου μαθήματος δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή τους με χρήση μάσκας (π.χ. αθλήματα σε Σχολές Φυσικής Αγωγής, χρήση πνευστών μουσικών οργάνων σε Τμήματα Μουσικών Σπουδών).

Τηρούνται όλα τα αναγκαία μέτρα Υγιεινής και Καθαριότητας/Απολύμανσης σε όλους τους εκπαιδευτικούς χώρους των ΑΕΙ, η διασφάλιση επαρκούς αερισμού, ο συνεχής καθαρισμός και η εφαρμογή απολυμαντικών σε επιφάνειες και εργαστηριακό εξοπλισμό.

Λειτουργία αιθουσών πολυμέσων -αναγνωστηρίων- βιβλιοθηκών: Είσοδος με επίδειξη βεβαίωσης εμβολιασμού ή νόσησης ή αρνητικού διαγνωστικού αποτελέσματος. – Υποχρεωτική χρήση μάσκας.

Φοιτητικά γυμναστήρια: Λειτουργία σύμφωνα με τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα λειτουργίας των γυμναστηρίων.

Καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος: Εφαρμόζονται τα μέτρα και οι ειδικότεροι κανόνες λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος για τα φοιτητικά εστιατόρια και τα κυλικεία (σε εσωτερικούς χώρους μόνο εμβολιασμένοι ή νοσήσαντες) – Δυνατότητα λήψης φαγητού σε πακέτο για τους μη εμβολιασμένους ή μη (διευκρινιστικά) νοσήσαντες φοιτητές, υπό την προϋπόθεση μη παραμονής στους εσωτερικούς χώρους των εστιατορίων.

Φοιτητικές εστίες: Τήρηση όλων των αναγκαίων μέτρων Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Καθαριότητας σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους της εστίας.

Απομόνωση σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες οδηγίες του ΕΟΔΥ τυχόν διαμένοντος φοιτητή σε φοιτητική εστία που έχει διαγνωσθεί ως θετικός στην Covid-19 σε μονόκλινο δωμάτιο, εφόσον δεν διαμένει ήδη σε τέτοιο τύπο δωματίου.

Τελετές ορκωμοσίας με φυσική παρουσία: Η είσοδος εκπροσώπων του ΑΕΙ, φοιτητών και επισκεπτών θα πραγματοποιείται κατόπιν επίδειξης βεβαίωσης εμβολιασμού ή νόσησης ή αρνητικού εργαστηριακού αποτελέσματος και με υποχρεωτική χρήση μάσκας.

Προγράμματα ανταλλαγής – κινητικότητας φοιτητών, διδακτικού και λοιπού προσωπικού των ΑΕΙ (π.χ. Erasmus) θα διενεργούνται σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν για τα ταξίδια.

Ίδιοι όροι λειτουργίας ισχύουν και για τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης και τα Κολέγια.

Χρειάζονται περισσότερα μέτρα για επιστροφή στα Πανεπιστήμια, λένε οι καθηγητές

«Υπέρ της επιστροφής στη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία» τάσσεται η ΠΟΣΔΕΠ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού) με ανακοίνωσή της, ζητώντας όμως επιπλέον μέτρα ασφαλείας.

Εκτός των μέσων προστασίας (μάσκες, χρήση αντισηπτικών, τήρηση αποστάσεων και εφαρμογή των πρωτοκόλλων που προτείνουν οι ειδικοί), απαιτεί «να διαμορφωθούν κατάλληλα οι χώροι εκπαίδευσης, να αναζητηθούν νέοι και να εξασφαλιστεί ο καθαρισμός και ο εξαερισμός τους με τη συντήρηση ή προμήθεια κατάλληλου εξοπλισμού όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο».

Σχετικά με τους εμβολιασμούς, η ΠΟΣΔΕΠ κάνει έκκληση σε όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας να εμβολιαστούν το συντομότερο.

Επισημαίνει, όμως, ότι η «εξαγγελία του υπουργείου για την λειτουργία εμβολιαστικών κέντρων σε όλα τα campus των Πανεπιστημίων έχει καθυστερήσει και πρέπει να υλοποιηθεί άμεσα».

Παράλληλα, τονίζεται στην ανακοίνωση, «θα πρέπει να ενισχυθούν ή να εγκατασταθούν σε κατάλληλους χώρους κλιμάκια του ΕΟΔΥ, πιθανώς σε συνεργασία και με τις Ιατρικές Σχολές στα Πανεπιστήμια που διαθέτουν, για τη διενέργεια συχνών δειγματοληπτικών τεστ (screening) σε ασυμπτωματικά άτομα, rapid ή μοριακών τεστ όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο, καθώς και ιχνηλάτησης των κρουσμάτων για τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας».

Η ΠΟΣΔΕΠ εξακολουθεί να θεωρεί «ακατανόητη και ανεδαφική τη θέση του υπουργείου για "διά ζώσης εκπαίδευση των φοιτητών (σε ποσοστό 100%) και στην μέγιστη πληρότητα των αιθουσών", όταν σε πολλές περιπτώσεις η πληρότητα ξεπερνά το 100% (με ορθίους στις αίθουσες), πολλές αίθουσες δεν έχουν εξαερισμό ή υπάρχει αδυναμία τακτικού καθαρισμού, και όταν σε άλλους χώρους συγκέντρωσης ατόμωνορίζεται πληρότητα 50-80% (όπως στα θεάματα)».

H τελευταία υπουργική απόφαση, υποστηρίζει η ΠΟΣΔΕΠ, «έχει εντείνει την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια του διδακτικού προσωπικού, καθώς τα μέτρα επιβάλλονται οριζόντια και δεν λαμβάνονται υπόψη τοπικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες Τμημάτων ή Σχολών, ούτε επιτρέπονται εναλλακτικές επιλογές και προσαρμογή των μέτρων εκεί όπου δεν είναι εκ των πράγματων εφικτή η εφαρμογή τους».

Επίσης ζητά να λαμβάνεται πρόνοια για εξαιρέσεις σε περιπτώσεις ατόμων ευάλωτων, με επιβαρυμένη υγεία.

Η ΠΟΣΔΕΠ σημειώνει, ότι οι διδάσκοντες έχουν την αρμοδιότητα να κρίνουν αν το μάθημά τους διεξάγεται σε συνθήκες υγειονομικής ασφάλειας, και, σε περίπτωση που διαπιστώνουν μη συμμόρφωση ή ελλιπή τήρηση των οριζόμενων μέτρων, να το διακόψουν ή να λάβουν κάθε άλλη αναγκαία απόφαση για την οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Τέλος, πέραν των μέτρων εκείνων που αφορούν άμεσα τη λειτουργία των πανεπιστημίων, ζητά επίσης ευρύτερα μέτρα και πολιτικές περιορισμού της μετάδοσης του ιού και αντιμετώπισης των επιπτώσεών του, τα οποία επηρεάζουν την ασφάλεια της πανεπιστημιακής κοινότητας αλλά και όλων των πολιτών, όπως η βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς για ασφαλέστερη μετακίνηση και η ενίσχυση του συστήματος υγείας.