ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ Γιατί οι Έλληνες προτιμούν τη Βουλγαρία;
06/07/2012 00:00
Σε μια χώρα με 1,2 εκατ. ανέργους, οι 100.000 θέσεις εργασίας που δημιούργησαν έλληνες επενδυτές στη Βουλγαρία θα έπρεπε να προκαλούν τουλάχιστον προβληματισμό για τους λόγους που η γειτονική χώρα προσελκύει τις ελληνικές επιχειρήσεις…
Της Σοφίας Χριστοφορίδου
sofiachristoforidou@yahoo.gr
sofiachristoforidou@yahoo.gr
«Η Ελλάδα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος επενδυτής στη Βουλγαρία τα τελευταία 20 χρόνια» ανέφερε ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, κ. Ρόσεν Πλεβνέλιεφ, κατά την επίσκεψή του στη χώρα μας, την περασμένη εβδομάδα, επιβεβαιώνοντας ότι τα ελληνικά κεφάλαια στηρίζουν τη βουλγαρική οικονομία.
Τι είναι, όμως, αυτό που διώχνει τους έλληνες επιχειρηματίες από τη χώρα τους; Ποια κίνητρα παρέχει η Βουλγαρία; Ποια είναι τα καλά παραδείγματα τής γειτονικής χώρας, που θα έπρεπε να ακολουθήσει και η Ελλάδα; «Σταθερότητα και συνέπεια από πλευράς κράτους», απαντούν εν χορώ οι εκπρόσωποι φορέων και οι επιχειρηματίες, στους οποίους απευθύνθηκε η «ΜτΚ».
Έλλειψη ρευστότητας, έλλειψη αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης είναι τα αντικίνητρα που παρουσιάζει η Ελλάδα, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), κ. Μανώλη Βλαχογιάννη, ο οποίος εντοπίζει ως σημαντικότερα κίνητρα στη βουλγαρική πλευρά τη φορολογική σταθερότητα και τη συνέπεια του κράτους.
Τα πλεονεκτήματα
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του παραρτήματος Βορείου Ελλάδος του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου, κ. Χρήστο Καζαντζή, τα πέντε σημαντικότερα πλεονεκτήματα που απολαύουν όσοι επενδύουν στη Βουλγαρία είναι τα εξής:
1. Δυνατότητα νομιμοποίησης και σύστασης εταιρίας (μονοπρόσωπης, ΕΠΕ ή ΑΕ) σε διάστημα δέκα ημερών, με όλες τις φορολογικές διαδικασίες -«κάτι το οποίο στην Ελλάδα παίρνει μήνες»...
2. Ξεκάθαρο επενδυτικό περιβάλλον, με ελάχιστη γραφειοκρατία σε όλα τα επίπεδα.
3. Φθηνό εργατικό κόστος.
4. Φόρος 10% σε όλα τα κέρδη.
5. Δυνατότητες συνεργασίας με άλλες εταιρίες ευρωπαϊκών χωρών, που επίσης δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία.
«Σημαντικότερη η σταθερότητα»
Με μία εικοσαετία λειτουργίας στο ενεργητικό της, η βιομηχανία ζαχαροπλαστικής «Φαίδων» δημιούργησε μια νέα μονάδα στη Βουλγαρία, το 1992. Βασικός λόγος που την οδήγησε σ’ αυτήν την κίνηση ήταν η ανάγκη της εταιρίας να διεισδύσει στη βουλγαρική αγορά αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
«Η βασική διαφορά Ελλάδας-Βουλγαρίας είναι η σταθερότητα στο φορολογικό καθεστώς -από βουλγαρικής πλευράς… Αυτό είναι πολύ βασικό για τον προγραμματισμό μιας εταιρίας. Στην Ελλάδα, οι πάσης φύσεως φορολογικές επιβαρύνσεις απορροφούν το 55% των καθαρών κερδών» αναφέρει, μιλώντας στη «ΜτΚ», ο διευθυντής Μάρκετινγκ και Πωλήσεων της εταιρίας, κ. Στάθης Γιαχανατζής.
Τον ρωτάμε γιατί η εταιρία δεν προτίμησε να μεταφέρει τη βασική παραγωγική της μονάδα στη Νέα Σάντα Κιλκίς, λίγα χιλιόμετρα παραπέρα, όπου, εκτός των άλλων, είναι χαμηλότερο και το εργατικό κόστος: «Οι βιομηχανίες τροφίμων δεν είναι τόσο επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας όσο εντάσεως κεφαλαίου. Οι επενδύσεις που είχαμε κάνει εδώ έθεσαν τις προϋποθέσεις για μεγαλύτερη παραγωγικότητα -και, ως εταιρία, θέλαμε να ενισχύσουμε την ελληνική παραγωγή» εξηγεί. Κατά τον ίδιο, οι επιχειρήσεις δεν θα έφευγαν από την Ελλάδα με μόνο κίνητρο τα φθηνά εργατικά χέρια, «…αν είχαμε ένα ήρεμο περιβάλλον, λιγότερη γραφειοκρατία και μικρότερη φορολογική επιβάρυνση».
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΒΒΕ «Παλεύουμε για την επιβίωση των επιχειρήσεων»
«Είναι σαν να συγκρίνουμε μήλα με πορτοκάλια…» σχολίασε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), κ. Νίκος Πέντζος, όταν του ζητήσαμε να συγκρίνει το επιχειρηματικό περιβάλλον στις δύο χώρες.
«Το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η αστάθεια: αν υπήρχε σταθερό περιβάλλον, ουδείς επιχειρηματίας θα άφηνε τη χώρα του, ακόμη κι αν οι φορολογικοί συντελεστές ήταν 5%-10% υψηλότεροι σε σχέση με τη Βουλγαρία» προσθέτει.
Για τον πρόεδρο του ΣΒΒΕ, αυτήν τη στιγμή οι επιχειρηματίες παλεύουν πρωτίστως για την επιβίωσή τους, ενώ η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος είναι ένας πιο μακροπρόθεσμος στόχος: «Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητας. Το κράτος χρωστάει στους ιδιώτες, οι οποίοι δεν μπορούν να πάρουν έστω κάποια δάνεια από τις τράπεζες. Συμψηφισμός οφειλών δεν γίνεται και ο ΦΠΑ δεν επιστρέφεται στις εξαγωγικές επιχειρήσεις… Οι ισολογισμοί αποκαλύπτουν ότι τα πράγματα είναι πολύ άσχημα. Οι αντοχές μας εξαντλήθηκαν, το ‘λίπος’ έχει τελειώσει. Αυτή είναι η τελευταία μας ευκαιρία» τονίζει.
Εκτός από την αποκατάσταση της ρευστότητας, που αποτελεί πια όρο επιβίωσης, μείζον ζήτημα αποτελεί και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας: «Ακόμη κι αν η Ελλάδα είχε 10% φορολογικό συντελεστή, σήμερα δεν θα προσέλκυε επενδύσεις. Χρειαζόμαστε ένα ήρεμο κλίμα. Χρειαζόμαστε σταθερότητα. Χρειαζόμαστε περισσότερα κίνητρα και λιγότερα αντικίνητρα» σημειώνει ο κ. Πέντζος. Όπως υποστηρίζει, αν μειωθεί το κόστος ενέργειας, που είναι πολύ υψηλό για τις επιχειρήσεις, αν μειωθεί κατά 25%-30% το μη μισθολογικό κόστος, που σήμερα αντιπροσωπεύει το 40% του κόστους εργασίας, κι αν καθιερωθεί ένα σταθερό φορολογικό σύστημα, σχεδιασμένο με αναπτυξιακή και όχι φοροεισπρακτική λογική, τότε θα δημιουργηθούν προϋποθέσεις όχι μόνο για να αποτραπεί η φυγή των ελληνικών επιχειρήσεων αλλά και για να γίνει η χώρα μας ελκυστική στα μάτια ξένων επενδυτών».
Εν μέσω κρίσης, άνοιξαν 6.000 εταιρείες στη Βουλγαρία!
Πάνω από 6.000 ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σήμερα στη Βουλγαρία, συνεισφέροντας σημαντικά στην ανάπτυξη της οικονομίας της γείτονος. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν δημιουργήσει πάνω από 100.000 θέσεις εργασίας στη Βουλγαρία, σύμφωνα με όσα ανέφερε κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα ο πρόεδρος της γειτονικής χώρας, κ. Ρόσεν Πλέβνιεφ.
Την περίοδο 1998-2012, η Ελλάδα πραγματοποίησε πάνω από το 15% των άμεσων ξένων επενδύσεων που έχουν γίνει στη Βουλγαρία. Μάλιστα, παρά την παρατεταμένη κρίση, η Ελλάδα παραμένει -μαζί με την Αυστρία και την Ολλανδία- ανάμεσα στους τρεις μεγαλύτερους άμεσους ξένους επενδυτές στη γειτονική χώρα: την περίοδο 1998-2012, πάνω από 4 δισ. ευρώ επενδύθηκαν από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, εκ των οποίων το 43% στις τηλεπικοινωνίες, το 36% σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, το 6% σε επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, το 7% στη βιομηχανία και το 8% στη μεταποίηση.
Πρόσφατη έρευνα του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου καταδεικνύει ότι σε ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν δραστηριότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βουλγαρία το 65% του κύκλου εργασιών προέρχεται από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στη γείτονα. Άλλο ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι ότι για κάθε ευρώ που επενδύει η Ελλάδα στη Βουλγαρία προκύπτει, κατά μέσον όρο, ένα κέρδος 22 λεπτών.
Την περίοδο 1998-2012, η Ελλάδα πραγματοποίησε πάνω από το 15% των άμεσων ξένων επενδύσεων που έχουν γίνει στη Βουλγαρία. Μάλιστα, παρά την παρατεταμένη κρίση, η Ελλάδα παραμένει -μαζί με την Αυστρία και την Ολλανδία- ανάμεσα στους τρεις μεγαλύτερους άμεσους ξένους επενδυτές στη γειτονική χώρα: την περίοδο 1998-2012, πάνω από 4 δισ. ευρώ επενδύθηκαν από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, εκ των οποίων το 43% στις τηλεπικοινωνίες, το 36% σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, το 6% σε επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, το 7% στη βιομηχανία και το 8% στη μεταποίηση.
Πρόσφατη έρευνα του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου καταδεικνύει ότι σε ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν δραστηριότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βουλγαρία το 65% του κύκλου εργασιών προέρχεται από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στη γείτονα. Άλλο ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι ότι για κάθε ευρώ που επενδύει η Ελλάδα στη Βουλγαρία προκύπτει, κατά μέσον όρο, ένα κέρδος 22 λεπτών.
Δεν επαναπατρίζονται
«Τα κέρδη αυτά, στην πλειονότητά τους, δεν επιστρέφουν στην Ελλάδα, λόγω σοβαρών προσκομμάτων στον επαναπατρισμό ελληνικών κεφαλαίων» εξηγεί ο αντιπρόεδρος του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου (και αντιπρύτανης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), κ. Χάρρυ Παπαπανάγος. Όπως εξηγεί, «πολλές από τις επενδύσεις ελληνικών επιχειρήσεων γίνονται μέσω παράκτιων κέντρων και φορολογικών παραδείσων. Για παράδειγμα, αρκετές από τις ελληνικές επιχειρήσεις επενδύουν στη Βουλγαρία μέσω Κύπρου, Λίχτενστάιν και Λουξεμβούργου. Ως αποτέλεσμα, οι συγκεκριμένες χώρες εμφανίζονται ως περίοπτοι ξένοι επενδυτές στη Βουλγαρία, ενώ στην πραγματικότητα οι επενδύσεις αυτές έχουν γίνει από ελληνικές επιχειρήσεις».
Το κίνητρο των πρώτων εταιριών που μετέφεραν την έδρα τους στη Βουλγαρία δεν ήταν η οικονομική επιβίωση αλλά η αύξηση των κερδών. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 άρχισαν να «μετακομίζουν» οι μεγάλες υφαντουργίες και οι βιοτεχνίες φασόν, ακολούθησαν οι μεγάλες κατασκευαστικές, οι εταιρίες παροχής υπηρεσιών, ηλεκτρονικού εμπορίου κοκ.
Από την αρχή του έτους, το ενδιαφέρον τους εκδήλωσαν εταιρίες παντός είδους (όσες, τουλάχιστον, διαθέτουν την απαραίτητη ρευστότητα για μια τέτοια μεταφορά): παραγωγής πλαστικού, φωτοβολταϊκών, τηλεπικοινωνιών, ιατρικών μηχανημάτων, τυπογραφικές, συστημάτων ασφαλείας, γαστρονομίας κτλ. Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Εσόδων της Βουλγαρίας, συνολικά 3.800 εταιρίες ελληνικών συμφερόντων απέδωσαν το 2011 φόρους στη Βουλγαρία, όταν πριν την έναρξη της οικονομικής κρίσης ο αριθμός τους δεν ξεπερνούσε τις μερικές εκατοντάδες -στοιχείο που φανερώνει ότι η τάση «μετανάστευσης» προς τη Βουλγαρία ενισχύεται.
Ένας επιπρόσθετος λόγος που σπρώχνει τις επιχειρήσεις στη Βουλγαρία είναι και ο ΦΠΑ: «Πολλές εταιρίες μεταφέρουν την έδρα τους στη Βουλγαρία και διατηρούν στην Ελλάδα φορολογικές αποθήκες, για να περισώσουν την όποια ρευστότητα έχουν...» εξηγεί ο αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, κ. Μανώλης Βλαχογιάννης. Η εξήγηση είναι απλή: αν μια επιχείρηση οφείλει να αποδίδει στο κράτος το 23% των εσόδων της, την ώρα που ψάχνει ρευστό «με το κιάλι», επιλέγει τη μέθοδο της ενδοκοινοτικής παράδοσης (που δεν επιβαρύνεται με ΦΠΑ) και εξυπηρετεί τους πελάτες της μέσω των εν Ελλάδι φορολογικών αποθηκών της...
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε
Η διαδικασία για την ίδρυση εταιρίας στη γειτονική χώρα είναι εξαιρετικά απλή. Σύμφωνα με το τελευταίο ενημερωτικό δελτίο (Ιούνιος 2012) του Γραφείου Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων της Σόφιας, τα απαιτούμενα βήματα είναι τα ακόλουθα:
1. Καταχώριση της εταιρίας στο εμπορικό μητρώο (χωρίς να απαιτείται πλέον δικαστική απόφαση). Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση όλων των διαδικασιών μέχρι την τελική εγγραφή της εταιρίας στο μητρώο υπολογίζεται σε περίπου έναν μήνα.
2. Μετά την one-stop εγγραφή στο εμπορικό μητρώο, η εταιρία λαμβάνει έναν και μοναδικό κωδικό (Unified Identification Code), ο οποίος εξυπηρετεί κάθε συναλλαγή με το Δημόσιο (ασφαλιστικές εισφορές, εφορία κοκ.) και δεν απαιτείται κάποια άλλη, επιπρόσθετη εγγραφή.
Το κόστος σύστασης εταιρίας στη Βουλγαρία ανέρχεται συνολικά στα 500 ευρώ (συνυπολογίζεται η μετάφραση των σχετικών εγγράφων στην Αγγλική, εκτός κι αν ο ιδιοκτήτης τής νέας εταιρίας είναι φυσικό πρόσωπο, οπότε τα έξοδα μετάφρασης του διαβατηρίου του είναι ελάχιστα). Το ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιο για την ίδρυση εταιριών είναι επίσης χαμηλό: 2 ευρώ για εταιρία περιορισμένης ευθύνης και 25.000 ευρώ για ανώνυμη εταιρία.
Στο 10% ο φόρος, σταθερός εδώ και πολλά χρόνια
Με τη φορολογική μεταρρύθμιση του 2007 στη Βουλγαρία ετέθη ως στόχος η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και η εξασφάλιση ενός διαφανούς και λειτουργικού φορολογικού συστήματος, σύμφωνα µε το κοινοτικό δίκαιο. Στο πλαίσιο αυτό, καταργήθηκε η προοδευτική φορολογική κλίμακα στα φυσικά πρόσωπα και αντικαταστάθηκε από ενιαίο συντελεστή (flat tax) 10%, ο οποίος ισχύει και για τη φορολόγηση των εταιριών.
Ο φόρος μερισμάτων είναι 5% και ο ΦΠΑ 20% εντός της Βουλγαρίας και μηδενικός, προκειμένου για εξαγωγές και ενδοκοινοτικές προμήθειες. Τα δημοτικά συμβούλια καθορίζουν το ακριβές ύψος των δημοτικών φόρων και τελών (από 0,5% έως 2% σε όλα τα ακίνητα και από 1,3% έως 2,6% για τον δημοτικό φόρο μεταβίβασης ακινήτων). Το σημαντικότερο όλων; Ο φορολογικός συντελεστής 10% δεν έχει αλλάξει τα τελευταία 5 χρόνια...
Οι επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει σε υποβαθμισμένες περιοχές (όπου η ανεργία κατά το προηγούμενο έτος ήταν σημαντικά ύψηλότερη του μέσου όρου στη χώρα) μπορούν να επωφεληθούν από ορισμένες φορολογικές διευκολύνσεις, όπως:
- Απαλλαγή μέχρι και 100% του εταιρικού φόρου (10%) προκειμένου για βιομηχανικές μονάδες εγκατεστημένες σε περιοχές µε ανεργία μεγαλύτερη τουλάχιστον κατά 35% του μέσου όρου. Η εν λόγω απαλλαγή ισχύει για µία πενταετία, ανεξάρτητα από την εξέλιξη της ανεργίας.
- Μείωση του εταιρικού φόρου μέχρι το 10% επί της αξίας των επενδύσεων (µε την εξαίρεση των επιβατικών αυτοκινήτων), µε την προϋπόθεση ότι η επένδυση πραγματοποιείται σε περιοχή µε ανεργία μεγαλύτερη κατά 50% του εθνικού μέσου όρου.
- Ειδική έκπτωση (αφαίρεση από τα κέρδη αμοιβών και εργοδοτικών εισφορών μέχρι και 12 μηνών) για τις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν εγγεγραμμένους ανέργους.
Σήμερα λειτουργούν στη Βουλγαρία τρεις βιομηχανικές ζώνες (Free Zone Ruse, Free Zone Vidin και Free Zone Svilengrad -η τελευταία κοντά στα σύνορα µε Ελλάδα και Τουρκία), τις οποίες διαχειρίζεται η κρατική «National Company of Industrial Zones (NCIS)». Οι επιχειρήσεις που επιλέγουν να εγκατασταθούν σ’ αυτές έχουν πρόσθετες διευκολύνσεις.
Τι ισχύει με μισθούς και ασφαλιστικές εισφορές
Ο κατώτατος μηνιαίος μισθός, μετά τις τελευταίες αυξήσεις (01.05.2012), διαμορφώνεται στα 290 λέβα (ή 148 ευρώ) για κανονικό ωράριο εργασίας (8 ώρες/ ημέρα, 40 ώρες/ εβδομάδα) και στο 1,73 λέβα ανά ώρα εργασίας. Στο α’ τρίμηνο του 2012 ο μέσος μηνιαίος μισθός έφθασε στα 731 λέβα (365 ευρώ), µε µέσο ανώτερο τα 1.724 λέβα, στον τηλεπικοινωνιακό κλάδο (862 ευρώ), και µέσο κατώτερο τα 475 λέβα, στις υπηρεσίες εστίασης.
Η βουλγαρική νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης έχει τροποποιηθεί στη διάρκεια των τελευταίων ετών: σύμφωνα µε τις πλέον πρόσφατες ρυθμίσεις, οι μέσες ασφαλιστικές εισφορές ανέρχονται σε περίπου 31% του μεικτού μισθού και καταβάλλονται κατά 18% από τον εργοδότη και κατά 13% από τον εργαζόμενο.
Η βουλγαρική νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης έχει τροποποιηθεί στη διάρκεια των τελευταίων ετών: σύμφωνα µε τις πλέον πρόσφατες ρυθμίσεις, οι μέσες ασφαλιστικές εισφορές ανέρχονται σε περίπου 31% του μεικτού μισθού και καταβάλλονται κατά 18% από τον εργοδότη και κατά 13% από τον εργαζόμενο.
Η αγορά γης
Σύμφωνα με το σύνταγμα της Βουλγαρίας, απαγορεύεται η αγορά γης από αλλοδαπά φυσικά και νομικά πρόσωπα. Μπορούν, όμως, να αποκτήσουν κτίρια και διαμερίσματα (χωρίς το αναλογούν ποσοστό στην κοινόχρηστη γη του κτιρίου), ενώ έχουν περιορισμένα ιδιοκτησιακά δικαιώματα (δικαίωμα χρήσης, κατασκευής κοκ.). Πάντως, το εν λόγω συνταγματικό εμπόδιο παρακάμπτεται µε τη (συνήθη για τη Βουλγαρία) πρακτική να συστήνονται εταιρίες από αλλοδαπούς µε αποκλειστικό σκοπό την αγορά γης, με δεδομένο ότι βουλγαρικές εταιρίες είναι δυνατόν να ανήκουν 100% σε αλλοδαπούς και επιτρέπεται να αποκτούν κάθε είδους περιουσιακό δικαίωμα.
Ως προς τους πολίτες τής ΕΕ, η Βουλγαρία διατηρεί τους περιορισμούς στην αγορά γης:
1. Για 5 χρόνια (από 01.01.2007) σε ό,τι αφορά τις δευτερεύουσες κατοικίες -συνεπώς, από 01.01.2012 ο περιορισμός αυτός έχει πάψει να ισχύει.
2. Για 7 χρόνια (από 01.01.2007) σε ό,τι αφορά την αγροτική γη, τα δάση και τις δασικές εκτάσεις.
ΜΕΣΩ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ξεκινάς την εταιρεία σου με 430 ευρώ
Στο διαδίκτυο έχουν δημιουργηθεί δεκάδες ιστοσελίδες γραφείων με έδρα τη Βουλγαρία, που παρέχουν πληροφόρηση -σε άπταιστα Ελληνικά- σχετικά με τις ευκολίες ίδρυσης μιας επιχείρησης στη γειτονική χώρα. Όλα ανεξαιρέτως προβάλλουν τον χαμηλό φορολογικό συντελεστή 10% και την ευκολία ίδρυσης μιας επιχείρησης.
Συνήθως, αυτά τα γραφεία αναλαμβάνουν έναντι αμοιβής (που κυμαίνεται από 1.500-3.000 ευρώ) να διεκπεραιώσουν τις διαδικασίες. Πολλά από αυτά προχωρούν και σε προσφορές (π.χ., 430-440 ευρώ για όλα τα έξοδα της ίδρυσης και καταγραφής της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών τελών και της αμοιβής δικηγόρου, με τη διαβεβαίωση «Δεν έχουμε συμπληρωματικά ή κρυμμένα τέλη και έξοδα»). Ορισμένα προβάλλουν τα φθηνά τέλη κυκλοφορίας (35 ευρώ ετησίως και από 25 έως 75 ευρώ ετησίως για τον σχετικό φόρο στον δήμο) και τα φθηνά ασφάλιστρα (από 60 έως 120 ευρώ τον χρόνο). Κάποια άλλα προτάσσουν τη φιλελεύθερη νομοθεσία, όσον αφορά τις ξένες επενδύσεις ακινήτων.
Κατά μέσον όρο, το μηνιαίο κόστος συντήρησης μιας εταιρείας στη Βουλγαρία αναλύεται ως εξής:
1. Ποσό 120 ευρώ για λογιστικές υπηρεσίες.
2. Άλλα 90 ευρώ για ασφαλιστική κάλυψη. Η ελάχιστη δυνατή είναι στα 90 ευρώ και μπορεί να αρχίσει με την έκδοση του πρώτου τιμολογίου πώλησης.
3. Η παροχή επαγγελματικής έδρας περιλαμβάνεται στο αρχικό ιδρυτικό πακέτο των 430-440 ευρώ.
Σε μια χώρα με 1,2 εκατ. ανέργους, οι 100.000 θέσεις εργασίας που δημιούργησαν έλληνες επενδυτές στη Βουλγαρία θα έπρεπε να προκαλούν τουλάχιστον προβληματισμό για τους λόγους που η γειτονική χώρα προσελκύει τις ελληνικές επιχειρήσεις…
Της Σοφίας Χριστοφορίδου
sofiachristoforidou@yahoo.gr
sofiachristoforidou@yahoo.gr
«Η Ελλάδα είναι ο τρίτος μεγαλύτερος επενδυτής στη Βουλγαρία τα τελευταία 20 χρόνια» ανέφερε ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, κ. Ρόσεν Πλεβνέλιεφ, κατά την επίσκεψή του στη χώρα μας, την περασμένη εβδομάδα, επιβεβαιώνοντας ότι τα ελληνικά κεφάλαια στηρίζουν τη βουλγαρική οικονομία.
Τι είναι, όμως, αυτό που διώχνει τους έλληνες επιχειρηματίες από τη χώρα τους; Ποια κίνητρα παρέχει η Βουλγαρία; Ποια είναι τα καλά παραδείγματα τής γειτονικής χώρας, που θα έπρεπε να ακολουθήσει και η Ελλάδα; «Σταθερότητα και συνέπεια από πλευράς κράτους», απαντούν εν χορώ οι εκπρόσωποι φορέων και οι επιχειρηματίες, στους οποίους απευθύνθηκε η «ΜτΚ».
Έλλειψη ρευστότητας, έλλειψη αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης είναι τα αντικίνητρα που παρουσιάζει η Ελλάδα, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), κ. Μανώλη Βλαχογιάννη, ο οποίος εντοπίζει ως σημαντικότερα κίνητρα στη βουλγαρική πλευρά τη φορολογική σταθερότητα και τη συνέπεια του κράτους.
Τα πλεονεκτήματα
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του παραρτήματος Βορείου Ελλάδος του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου, κ. Χρήστο Καζαντζή, τα πέντε σημαντικότερα πλεονεκτήματα που απολαύουν όσοι επενδύουν στη Βουλγαρία είναι τα εξής:
1. Δυνατότητα νομιμοποίησης και σύστασης εταιρίας (μονοπρόσωπης, ΕΠΕ ή ΑΕ) σε διάστημα δέκα ημερών, με όλες τις φορολογικές διαδικασίες -«κάτι το οποίο στην Ελλάδα παίρνει μήνες»...
2. Ξεκάθαρο επενδυτικό περιβάλλον, με ελάχιστη γραφειοκρατία σε όλα τα επίπεδα.
3. Φθηνό εργατικό κόστος.
4. Φόρος 10% σε όλα τα κέρδη.
5. Δυνατότητες συνεργασίας με άλλες εταιρίες ευρωπαϊκών χωρών, που επίσης δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία.
«Σημαντικότερη η σταθερότητα»
Με μία εικοσαετία λειτουργίας στο ενεργητικό της, η βιομηχανία ζαχαροπλαστικής «Φαίδων» δημιούργησε μια νέα μονάδα στη Βουλγαρία, το 1992. Βασικός λόγος που την οδήγησε σ’ αυτήν την κίνηση ήταν η ανάγκη της εταιρίας να διεισδύσει στη βουλγαρική αγορά αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
«Η βασική διαφορά Ελλάδας-Βουλγαρίας είναι η σταθερότητα στο φορολογικό καθεστώς -από βουλγαρικής πλευράς… Αυτό είναι πολύ βασικό για τον προγραμματισμό μιας εταιρίας. Στην Ελλάδα, οι πάσης φύσεως φορολογικές επιβαρύνσεις απορροφούν το 55% των καθαρών κερδών» αναφέρει, μιλώντας στη «ΜτΚ», ο διευθυντής Μάρκετινγκ και Πωλήσεων της εταιρίας, κ. Στάθης Γιαχανατζής.
Τον ρωτάμε γιατί η εταιρία δεν προτίμησε να μεταφέρει τη βασική παραγωγική της μονάδα στη Νέα Σάντα Κιλκίς, λίγα χιλιόμετρα παραπέρα, όπου, εκτός των άλλων, είναι χαμηλότερο και το εργατικό κόστος: «Οι βιομηχανίες τροφίμων δεν είναι τόσο επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας όσο εντάσεως κεφαλαίου. Οι επενδύσεις που είχαμε κάνει εδώ έθεσαν τις προϋποθέσεις για μεγαλύτερη παραγωγικότητα -και, ως εταιρία, θέλαμε να ενισχύσουμε την ελληνική παραγωγή» εξηγεί. Κατά τον ίδιο, οι επιχειρήσεις δεν θα έφευγαν από την Ελλάδα με μόνο κίνητρο τα φθηνά εργατικά χέρια, «…αν είχαμε ένα ήρεμο περιβάλλον, λιγότερη γραφειοκρατία και μικρότερη φορολογική επιβάρυνση».
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΒΒΕ «Παλεύουμε για την επιβίωση των επιχειρήσεων»
«Είναι σαν να συγκρίνουμε μήλα με πορτοκάλια…» σχολίασε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), κ. Νίκος Πέντζος, όταν του ζητήσαμε να συγκρίνει το επιχειρηματικό περιβάλλον στις δύο χώρες.
«Το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η αστάθεια: αν υπήρχε σταθερό περιβάλλον, ουδείς επιχειρηματίας θα άφηνε τη χώρα του, ακόμη κι αν οι φορολογικοί συντελεστές ήταν 5%-10% υψηλότεροι σε σχέση με τη Βουλγαρία» προσθέτει.
Για τον πρόεδρο του ΣΒΒΕ, αυτήν τη στιγμή οι επιχειρηματίες παλεύουν πρωτίστως για την επιβίωσή τους, ενώ η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος είναι ένας πιο μακροπρόθεσμος στόχος: «Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητας. Το κράτος χρωστάει στους ιδιώτες, οι οποίοι δεν μπορούν να πάρουν έστω κάποια δάνεια από τις τράπεζες. Συμψηφισμός οφειλών δεν γίνεται και ο ΦΠΑ δεν επιστρέφεται στις εξαγωγικές επιχειρήσεις… Οι ισολογισμοί αποκαλύπτουν ότι τα πράγματα είναι πολύ άσχημα. Οι αντοχές μας εξαντλήθηκαν, το ‘λίπος’ έχει τελειώσει. Αυτή είναι η τελευταία μας ευκαιρία» τονίζει.
Εκτός από την αποκατάσταση της ρευστότητας, που αποτελεί πια όρο επιβίωσης, μείζον ζήτημα αποτελεί και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας: «Ακόμη κι αν η Ελλάδα είχε 10% φορολογικό συντελεστή, σήμερα δεν θα προσέλκυε επενδύσεις. Χρειαζόμαστε ένα ήρεμο κλίμα. Χρειαζόμαστε σταθερότητα. Χρειαζόμαστε περισσότερα κίνητρα και λιγότερα αντικίνητρα» σημειώνει ο κ. Πέντζος. Όπως υποστηρίζει, αν μειωθεί το κόστος ενέργειας, που είναι πολύ υψηλό για τις επιχειρήσεις, αν μειωθεί κατά 25%-30% το μη μισθολογικό κόστος, που σήμερα αντιπροσωπεύει το 40% του κόστους εργασίας, κι αν καθιερωθεί ένα σταθερό φορολογικό σύστημα, σχεδιασμένο με αναπτυξιακή και όχι φοροεισπρακτική λογική, τότε θα δημιουργηθούν προϋποθέσεις όχι μόνο για να αποτραπεί η φυγή των ελληνικών επιχειρήσεων αλλά και για να γίνει η χώρα μας ελκυστική στα μάτια ξένων επενδυτών».
Εν μέσω κρίσης, άνοιξαν 6.000 εταιρείες στη Βουλγαρία!
Πάνω από 6.000 ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σήμερα στη Βουλγαρία, συνεισφέροντας σημαντικά στην ανάπτυξη της οικονομίας της γείτονος. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν δημιουργήσει πάνω από 100.000 θέσεις εργασίας στη Βουλγαρία, σύμφωνα με όσα ανέφερε κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα ο πρόεδρος της γειτονικής χώρας, κ. Ρόσεν Πλέβνιεφ.
Την περίοδο 1998-2012, η Ελλάδα πραγματοποίησε πάνω από το 15% των άμεσων ξένων επενδύσεων που έχουν γίνει στη Βουλγαρία. Μάλιστα, παρά την παρατεταμένη κρίση, η Ελλάδα παραμένει -μαζί με την Αυστρία και την Ολλανδία- ανάμεσα στους τρεις μεγαλύτερους άμεσους ξένους επενδυτές στη γειτονική χώρα: την περίοδο 1998-2012, πάνω από 4 δισ. ευρώ επενδύθηκαν από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, εκ των οποίων το 43% στις τηλεπικοινωνίες, το 36% σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, το 6% σε επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, το 7% στη βιομηχανία και το 8% στη μεταποίηση.
Πρόσφατη έρευνα του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου καταδεικνύει ότι σε ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν δραστηριότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βουλγαρία το 65% του κύκλου εργασιών προέρχεται από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στη γείτονα. Άλλο ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι ότι για κάθε ευρώ που επενδύει η Ελλάδα στη Βουλγαρία προκύπτει, κατά μέσον όρο, ένα κέρδος 22 λεπτών.
Την περίοδο 1998-2012, η Ελλάδα πραγματοποίησε πάνω από το 15% των άμεσων ξένων επενδύσεων που έχουν γίνει στη Βουλγαρία. Μάλιστα, παρά την παρατεταμένη κρίση, η Ελλάδα παραμένει -μαζί με την Αυστρία και την Ολλανδία- ανάμεσα στους τρεις μεγαλύτερους άμεσους ξένους επενδυτές στη γειτονική χώρα: την περίοδο 1998-2012, πάνω από 4 δισ. ευρώ επενδύθηκαν από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, εκ των οποίων το 43% στις τηλεπικοινωνίες, το 36% σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, το 6% σε επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, το 7% στη βιομηχανία και το 8% στη μεταποίηση.
Πρόσφατη έρευνα του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου καταδεικνύει ότι σε ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν δραστηριότητα τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βουλγαρία το 65% του κύκλου εργασιών προέρχεται από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στη γείτονα. Άλλο ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι ότι για κάθε ευρώ που επενδύει η Ελλάδα στη Βουλγαρία προκύπτει, κατά μέσον όρο, ένα κέρδος 22 λεπτών.
Δεν επαναπατρίζονται
«Τα κέρδη αυτά, στην πλειονότητά τους, δεν επιστρέφουν στην Ελλάδα, λόγω σοβαρών προσκομμάτων στον επαναπατρισμό ελληνικών κεφαλαίων» εξηγεί ο αντιπρόεδρος του Ελληνοβουλγαρικού Επιμελητηρίου (και αντιπρύτανης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), κ. Χάρρυ Παπαπανάγος. Όπως εξηγεί, «πολλές από τις επενδύσεις ελληνικών επιχειρήσεων γίνονται μέσω παράκτιων κέντρων και φορολογικών παραδείσων. Για παράδειγμα, αρκετές από τις ελληνικές επιχειρήσεις επενδύουν στη Βουλγαρία μέσω Κύπρου, Λίχτενστάιν και Λουξεμβούργου. Ως αποτέλεσμα, οι συγκεκριμένες χώρες εμφανίζονται ως περίοπτοι ξένοι επενδυτές στη Βουλγαρία, ενώ στην πραγματικότητα οι επενδύσεις αυτές έχουν γίνει από ελληνικές επιχειρήσεις».
Το κίνητρο των πρώτων εταιριών που μετέφεραν την έδρα τους στη Βουλγαρία δεν ήταν η οικονομική επιβίωση αλλά η αύξηση των κερδών. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 άρχισαν να «μετακομίζουν» οι μεγάλες υφαντουργίες και οι βιοτεχνίες φασόν, ακολούθησαν οι μεγάλες κατασκευαστικές, οι εταιρίες παροχής υπηρεσιών, ηλεκτρονικού εμπορίου κοκ.
Από την αρχή του έτους, το ενδιαφέρον τους εκδήλωσαν εταιρίες παντός είδους (όσες, τουλάχιστον, διαθέτουν την απαραίτητη ρευστότητα για μια τέτοια μεταφορά): παραγωγής πλαστικού, φωτοβολταϊκών, τηλεπικοινωνιών, ιατρικών μηχανημάτων, τυπογραφικές, συστημάτων ασφαλείας, γαστρονομίας κτλ. Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Εσόδων της Βουλγαρίας, συνολικά 3.800 εταιρίες ελληνικών συμφερόντων απέδωσαν το 2011 φόρους στη Βουλγαρία, όταν πριν την έναρξη της οικονομικής κρίσης ο αριθμός τους δεν ξεπερνούσε τις μερικές εκατοντάδες -στοιχείο που φανερώνει ότι η τάση «μετανάστευσης» προς τη Βουλγαρία ενισχύεται.
Ένας επιπρόσθετος λόγος που σπρώχνει τις επιχειρήσεις στη Βουλγαρία είναι και ο ΦΠΑ: «Πολλές εταιρίες μεταφέρουν την έδρα τους στη Βουλγαρία και διατηρούν στην Ελλάδα φορολογικές αποθήκες, για να περισώσουν την όποια ρευστότητα έχουν...» εξηγεί ο αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, κ. Μανώλης Βλαχογιάννης. Η εξήγηση είναι απλή: αν μια επιχείρηση οφείλει να αποδίδει στο κράτος το 23% των εσόδων της, την ώρα που ψάχνει ρευστό «με το κιάλι», επιλέγει τη μέθοδο της ενδοκοινοτικής παράδοσης (που δεν επιβαρύνεται με ΦΠΑ) και εξυπηρετεί τους πελάτες της μέσω των εν Ελλάδι φορολογικών αποθηκών της...
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε
Η διαδικασία για την ίδρυση εταιρίας στη γειτονική χώρα είναι εξαιρετικά απλή. Σύμφωνα με το τελευταίο ενημερωτικό δελτίο (Ιούνιος 2012) του Γραφείου Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων της Σόφιας, τα απαιτούμενα βήματα είναι τα ακόλουθα:
1. Καταχώριση της εταιρίας στο εμπορικό μητρώο (χωρίς να απαιτείται πλέον δικαστική απόφαση). Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση όλων των διαδικασιών μέχρι την τελική εγγραφή της εταιρίας στο μητρώο υπολογίζεται σε περίπου έναν μήνα.
2. Μετά την one-stop εγγραφή στο εμπορικό μητρώο, η εταιρία λαμβάνει έναν και μοναδικό κωδικό (Unified Identification Code), ο οποίος εξυπηρετεί κάθε συναλλαγή με το Δημόσιο (ασφαλιστικές εισφορές, εφορία κοκ.) και δεν απαιτείται κάποια άλλη, επιπρόσθετη εγγραφή.
Το κόστος σύστασης εταιρίας στη Βουλγαρία ανέρχεται συνολικά στα 500 ευρώ (συνυπολογίζεται η μετάφραση των σχετικών εγγράφων στην Αγγλική, εκτός κι αν ο ιδιοκτήτης τής νέας εταιρίας είναι φυσικό πρόσωπο, οπότε τα έξοδα μετάφρασης του διαβατηρίου του είναι ελάχιστα). Το ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιο για την ίδρυση εταιριών είναι επίσης χαμηλό: 2 ευρώ για εταιρία περιορισμένης ευθύνης και 25.000 ευρώ για ανώνυμη εταιρία.
Στο 10% ο φόρος, σταθερός εδώ και πολλά χρόνια
Με τη φορολογική μεταρρύθμιση του 2007 στη Βουλγαρία ετέθη ως στόχος η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και η εξασφάλιση ενός διαφανούς και λειτουργικού φορολογικού συστήματος, σύμφωνα µε το κοινοτικό δίκαιο. Στο πλαίσιο αυτό, καταργήθηκε η προοδευτική φορολογική κλίμακα στα φυσικά πρόσωπα και αντικαταστάθηκε από ενιαίο συντελεστή (flat tax) 10%, ο οποίος ισχύει και για τη φορολόγηση των εταιριών.
Ο φόρος μερισμάτων είναι 5% και ο ΦΠΑ 20% εντός της Βουλγαρίας και μηδενικός, προκειμένου για εξαγωγές και ενδοκοινοτικές προμήθειες. Τα δημοτικά συμβούλια καθορίζουν το ακριβές ύψος των δημοτικών φόρων και τελών (από 0,5% έως 2% σε όλα τα ακίνητα και από 1,3% έως 2,6% για τον δημοτικό φόρο μεταβίβασης ακινήτων). Το σημαντικότερο όλων; Ο φορολογικός συντελεστής 10% δεν έχει αλλάξει τα τελευταία 5 χρόνια...
Οι επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει σε υποβαθμισμένες περιοχές (όπου η ανεργία κατά το προηγούμενο έτος ήταν σημαντικά ύψηλότερη του μέσου όρου στη χώρα) μπορούν να επωφεληθούν από ορισμένες φορολογικές διευκολύνσεις, όπως:
- Απαλλαγή μέχρι και 100% του εταιρικού φόρου (10%) προκειμένου για βιομηχανικές μονάδες εγκατεστημένες σε περιοχές µε ανεργία μεγαλύτερη τουλάχιστον κατά 35% του μέσου όρου. Η εν λόγω απαλλαγή ισχύει για µία πενταετία, ανεξάρτητα από την εξέλιξη της ανεργίας.
- Μείωση του εταιρικού φόρου μέχρι το 10% επί της αξίας των επενδύσεων (µε την εξαίρεση των επιβατικών αυτοκινήτων), µε την προϋπόθεση ότι η επένδυση πραγματοποιείται σε περιοχή µε ανεργία μεγαλύτερη κατά 50% του εθνικού μέσου όρου.
- Ειδική έκπτωση (αφαίρεση από τα κέρδη αμοιβών και εργοδοτικών εισφορών μέχρι και 12 μηνών) για τις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν εγγεγραμμένους ανέργους.
Σήμερα λειτουργούν στη Βουλγαρία τρεις βιομηχανικές ζώνες (Free Zone Ruse, Free Zone Vidin και Free Zone Svilengrad -η τελευταία κοντά στα σύνορα µε Ελλάδα και Τουρκία), τις οποίες διαχειρίζεται η κρατική «National Company of Industrial Zones (NCIS)». Οι επιχειρήσεις που επιλέγουν να εγκατασταθούν σ’ αυτές έχουν πρόσθετες διευκολύνσεις.
Τι ισχύει με μισθούς και ασφαλιστικές εισφορές
Ο κατώτατος μηνιαίος μισθός, μετά τις τελευταίες αυξήσεις (01.05.2012), διαμορφώνεται στα 290 λέβα (ή 148 ευρώ) για κανονικό ωράριο εργασίας (8 ώρες/ ημέρα, 40 ώρες/ εβδομάδα) και στο 1,73 λέβα ανά ώρα εργασίας. Στο α’ τρίμηνο του 2012 ο μέσος μηνιαίος μισθός έφθασε στα 731 λέβα (365 ευρώ), µε µέσο ανώτερο τα 1.724 λέβα, στον τηλεπικοινωνιακό κλάδο (862 ευρώ), και µέσο κατώτερο τα 475 λέβα, στις υπηρεσίες εστίασης.
Η βουλγαρική νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης έχει τροποποιηθεί στη διάρκεια των τελευταίων ετών: σύμφωνα µε τις πλέον πρόσφατες ρυθμίσεις, οι μέσες ασφαλιστικές εισφορές ανέρχονται σε περίπου 31% του μεικτού μισθού και καταβάλλονται κατά 18% από τον εργοδότη και κατά 13% από τον εργαζόμενο.
Η βουλγαρική νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης έχει τροποποιηθεί στη διάρκεια των τελευταίων ετών: σύμφωνα µε τις πλέον πρόσφατες ρυθμίσεις, οι μέσες ασφαλιστικές εισφορές ανέρχονται σε περίπου 31% του μεικτού μισθού και καταβάλλονται κατά 18% από τον εργοδότη και κατά 13% από τον εργαζόμενο.
Η αγορά γης
Σύμφωνα με το σύνταγμα της Βουλγαρίας, απαγορεύεται η αγορά γης από αλλοδαπά φυσικά και νομικά πρόσωπα. Μπορούν, όμως, να αποκτήσουν κτίρια και διαμερίσματα (χωρίς το αναλογούν ποσοστό στην κοινόχρηστη γη του κτιρίου), ενώ έχουν περιορισμένα ιδιοκτησιακά δικαιώματα (δικαίωμα χρήσης, κατασκευής κοκ.). Πάντως, το εν λόγω συνταγματικό εμπόδιο παρακάμπτεται µε τη (συνήθη για τη Βουλγαρία) πρακτική να συστήνονται εταιρίες από αλλοδαπούς µε αποκλειστικό σκοπό την αγορά γης, με δεδομένο ότι βουλγαρικές εταιρίες είναι δυνατόν να ανήκουν 100% σε αλλοδαπούς και επιτρέπεται να αποκτούν κάθε είδους περιουσιακό δικαίωμα.
Ως προς τους πολίτες τής ΕΕ, η Βουλγαρία διατηρεί τους περιορισμούς στην αγορά γης:
1. Για 5 χρόνια (από 01.01.2007) σε ό,τι αφορά τις δευτερεύουσες κατοικίες -συνεπώς, από 01.01.2012 ο περιορισμός αυτός έχει πάψει να ισχύει.
2. Για 7 χρόνια (από 01.01.2007) σε ό,τι αφορά την αγροτική γη, τα δάση και τις δασικές εκτάσεις.
ΜΕΣΩ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ξεκινάς την εταιρεία σου με 430 ευρώ
Στο διαδίκτυο έχουν δημιουργηθεί δεκάδες ιστοσελίδες γραφείων με έδρα τη Βουλγαρία, που παρέχουν πληροφόρηση -σε άπταιστα Ελληνικά- σχετικά με τις ευκολίες ίδρυσης μιας επιχείρησης στη γειτονική χώρα. Όλα ανεξαιρέτως προβάλλουν τον χαμηλό φορολογικό συντελεστή 10% και την ευκολία ίδρυσης μιας επιχείρησης.
Συνήθως, αυτά τα γραφεία αναλαμβάνουν έναντι αμοιβής (που κυμαίνεται από 1.500-3.000 ευρώ) να διεκπεραιώσουν τις διαδικασίες. Πολλά από αυτά προχωρούν και σε προσφορές (π.χ., 430-440 ευρώ για όλα τα έξοδα της ίδρυσης και καταγραφής της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών τελών και της αμοιβής δικηγόρου, με τη διαβεβαίωση «Δεν έχουμε συμπληρωματικά ή κρυμμένα τέλη και έξοδα»). Ορισμένα προβάλλουν τα φθηνά τέλη κυκλοφορίας (35 ευρώ ετησίως και από 25 έως 75 ευρώ ετησίως για τον σχετικό φόρο στον δήμο) και τα φθηνά ασφάλιστρα (από 60 έως 120 ευρώ τον χρόνο). Κάποια άλλα προτάσσουν τη φιλελεύθερη νομοθεσία, όσον αφορά τις ξένες επενδύσεις ακινήτων.
Κατά μέσον όρο, το μηνιαίο κόστος συντήρησης μιας εταιρείας στη Βουλγαρία αναλύεται ως εξής:
1. Ποσό 120 ευρώ για λογιστικές υπηρεσίες.
2. Άλλα 90 ευρώ για ασφαλιστική κάλυψη. Η ελάχιστη δυνατή είναι στα 90 ευρώ και μπορεί να αρχίσει με την έκδοση του πρώτου τιμολογίου πώλησης.
3. Η παροχή επαγγελματικής έδρας περιλαμβάνεται στο αρχικό ιδρυτικό πακέτο των 430-440 ευρώ.
