«Ελπίζω να έρθετε στη συναυλία απόψε γιατί θα ακούσετε κάτι πραγματικά ξεχωριστό»!

Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που λέει ένας μαέστρος – ζωντανός θρύλος των ΗΠΑ και της παγκόσμιας μουσικής σκηνής.

Ο λόγος για τον Benjamin Zander, υπό την μπαγκέτα του οποίου ένα από τα επιδραστικότερα μουσικά σχήματα νέων παγκοσμίως, η Φιλαρμονική Ορχήστρα Νέων της Βοστώνης, με πρωτοποριακό εκπαιδευτικό και πολυσυζητημένο καλλιτεχνικό έργο, θα ξεδιπλώσει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης ένα γοητευτικότατο ρεπερτόριο.

Ο 83χρονος αρχιμουσικός είναι ένας από τους εμπειρότερους και πολυβραβευμένους μαέστρους ανά τον κόσμο. Διεύθυνε για πάνω από πενήντα ορχήστρες νέων, ενώ τα τελευταία δέκα χρόνια είναι, από τη γένεσή της, καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας Νέων της Βοστώνης. Το σχήμα αποτελείται από τους πλέον υποσχόμενους φρέσκους μουσικούς της Αμερικής και βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της επετειακής περιοδείας του. «Είναι κάτι πάρα πολύ ουσιαστικό αυτό για τη ζωή μου. Αγαπώ τους νέους ανθρώπους. Τους αναλαμβάνω σε μια ηλικία που είναι πολύ ανοιχτοί και πολύτιμοι, ανταποκρίνονται πλήρως στην έμπνευση, στην εκπαίδευση, στα κίνητρα και στη διάπλαση. Έχω διευθύνει και μεγαλύτερους ηλικιακά ανθρώπους, έτοιμους επαγγελματίες, το αγαπώ πολύ και αυτό φυσικά, αλλά όταν έρχονται σε μένα διαμορφωμένοι πια, δεν μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα για να τους τα εδραιώσεις. Με τους νέους ανθρώπους δεν ισχύει αυτό. Μπορείς να δημιουργήσεις μαζί τους εκπληκτικές, σχεδόν απίστευτες μεταμορφώσεις. Κι αυτή η τεράστια ικανοποίηση όταν τους βλέπεις να αγωνίζονται, να υποφέρουν, να είναι χαμένοι κατά κάποιο τρόπο και να βρίσκεις εσύ έναν τρόπο να τους βοηθήσεις ώστε να κερδίσουν μια αίσθηση ισορροπίας και σαφήνειας δεν συγκρίνεται. Είναι η ίδια η ικανοποίηση που παίρνουν και οι γονείς. Η διδασκαλία είναι ένας αρχέγονος ρόλος που έχουμε ως ανθρώπινα όντα. Και είναι πολύ ωραίο το ότι η λέξη μαέστρος που χρησιμοποιείται για να δηλώσει τη μουσική διεύθυνση ταυτίζεται με τον όρο δάσκαλος. Είμαστε δάσκαλοι κι αυτό είναι η ζωή μου!».

Ένας οργανισμός που μοιάζει με ουτοπία

Είναι η πρώτη φορά που έρχεται στην Ελλάδα και αυτό το βρίσκει εκπληκτικό. «Έχω πάει σε όλο τον κόσμο, ελάχιστες είναι οι χώρες που δεν έχω επισκεφθεί. Επρόκειτο να πάμε στη Ρωσία αλλά αυτό ακυρώθηκε για ευνόητους λόγους και, όταν αρχικά αναφέρθηκε η πιθανότητα να έρθουμε στη χώρα σας ήμουν πάρα πολύ ενθουσιασμένος. Κανένας από την ορχήστρα δεν έχει έρθει στην Ελλάδα, εκτός από ένα μέλος. Έτσι, δεν γνωρίζω πολλά πράγματα από τον σύγχρονο πολιτισμό της χώρας, όμως όλοι φτάσαμε εδώ έχοντας αυτή την μοναδική αίσθηση ότι ερχόμαστε στον τόπο, όχι μόνο που γέννησε τη δημοκρατία, αλλά πιο πολύ τον πολιτισμό, το θέατρο, την όπερα που είχε επιρροές από την αρχαία τραγωδία, τη μουσική, τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, την πολιτική. Πρέπει να σας πω ότι όταν στεκόμουν στην ταράτσα του ξενοδοχείου στην Αθήνα και έβλεπα την Ακρόπολη είχα την αίσθηση ότι το παρελθόν είναι υπερβολικά παρόν και αυτό είναι κάτι πολύ όμορφο», τονίζει ο Zander.

Για τα «γενέθλια» της ορχήστρας δηλώνει ιδιαίτερα συγκινημένος. «Τα τελευταία δέκα χρόνια δημιουργήσαμε έναν οργανισμό που μοιάζει με ουτοπία στον οποίο εφαρμόζουμε τις αρχές και τις πρακτικές της τέχνης της πιθανότητας, βασιζόμενοι στις ιδέες της. Όλο αυτό διέπεται διαρκώς από υψηλό επίπεδο, αφού παρουσιάζουμε δύσκολα και εμβληματικά έργα. Το δε ηλικιακό όριο είναι εκπληκτικό αφού οι νεότεροι είναι δώδεκα ετών και οι μεγαλύτεροι εικοσιένα. Σκεφτείτε ότι παίζουμε πολύ απαιτητική μουσική, μερικά από τα μεγαλύτερα έργα στον κόσμο. Διαμορφώνουμε μέλη που να γνωρίζουμε τη μουσική μέχρι το μεδούλι της. Έτσι ξέρουν τα πάντα για όλη τη σημασία και τα μηνύματα κάθε κομματιού που ερμηνεύουν. Ένας από αυτούς μου έλεγε τις προάλλες ότι όταν έφτανε η ορχήστρα στο τέλος της 5^ης Συμφωνίας του Σοστακόβιτς έκλαιγε. Τον ρώτησα αν νομίζει ότι αυτό συνέβη επειδή είχα κάνει μια εισαγωγή από την αρχή στο κοινό ώστε να γνωρίζει τι είναι αυτό που θα ακούσει και μου απάντησε θετικά. Είχε γίνει ένα με το κοινό που ήξερε ότι σε όλο αυτό ο Σοστακόβιτς εκφράζει υπογείως πόνο και κραυγή για τον ρωσικό σοσιαλισμό. Δεν είναι μια γιορτή για το καθεστώς. Το κοινό το ήξερε αυτό, αυτός το γνώριζε επίσης και είχε αυτό το δυνατό συναίσθημα της ικανοποίησης και της ευγνωμοσύνης όχι μόνο για την εκπληκτική απόδοση της ορχήστρας αλλά επειδή ο κόσμος ταυτιζόταν και έπαιρνε το μήνυμα. Αυτή είναι μια ιδανική συνθήκη», τονίζει.

«Το μέλημά μου είναι να φτιάξω ηγέτες»

Τον ακούω να μιλάει. αργά, σταθερά, αποφασιστικά. Είναι ένας γεννημένος ηγέτης. Ο ίδιος εξάλλου εργάζεται και ως καθοδηγητής σε άτομα που ασχολούνται όχι μόνον με τον καλλιτεχνικό αλλά και με τον επιχειρηματικό και τον πολιτικό κόσμο. Τέτοιους χαρακτήρες τον ενδιαφέρει να διαμορφώσει και μέσα από την ορχήστρα, όπως υπογραμμίζει εμφατικά: «Το δικό μου μέλημα αυτά τα δέκα χρόνια δεν είναι να φτιάξω ακολούθους, αλλά ηγέτες. Να βγουν έξω στον κόσμο και να δημιουργήσουν έναν άλλον κόσμο για τους ίδιους, να εφαρμόσουν τα μηνύματα, τις πρακτικές και τις θεωρίες μας. Οι περισσότεροι από αυτούς το έχουν κατορθώσει. Κάποιοι είναι ήδη σε πολύ υψηλές θέσεις σε ορχήστρες, άλλοι δεν ασχολήθηκαν επαγγελματικά με τη μουσική αλλά είναι μεγάλα στελέχη στις εργασίες τους. Από την αρχή όμως η επιθυμία μας ήταν αυτή. Και τα έχουμε καταφέρει. Και είμαι πολύ περήφανος για όλο αυτό», υποστηρίζει.

Τώρα, ένα δείγμα της δουλειάς της ορχήστρας θα φανεί απόψε, αφού θα ερμηνεύσει ένα πρόγραμμα με ιδιαίτερα αγαπητά έργα των Σοστακόβιτς, Τσαϊκόφσκι και Μάλερ. Σολίστες θα είναι ο βιολοντσελίστας – φαινόμενο Zlatomir Fung, που σε ηλικία 19 ετών έγινε ο νεότερος νικητής του Διεθνούς Διαγωνισμού Τσαϊκόφσκι στο τσέλο και η Sofia Fomina, μια από τις ταχύτατα ανερχόμενες σοπράνο της εποχής μας. «Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να κάνει καλά ένας διευθυντής ορχήστρας είναι η επιλογή του ρεπερτορίου. Πρέπει να είναι συναρπαστικό, ενδιαφέρον, γεμάτο προκλήσεις. Το συγκεκριμένο είναι ένα πολύ απαιτητικό και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή σε αρκετά σημεία, αλλά η ορχήστρα ανταποκρίνεται υπέροχα. Αρκεί να σας πω ότι ταξιδέψαμε χθες επτά ώρες από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη και αμέσως μετά όλοι τους αδιαμαρτύρητα έκαναν για πολλές ώρες πρόβα. Έχουμε εκπληκτικούς σολίστ αλλά και μια εξαιρετική σοπράνο που ερμηνεύει αγγελικά. Κάνουμε μια περιοδεία τον χρόνο και είναι όλοι τους ευτυχισμένοι που βρισκόμαστε στη χώρα σας η οποία, όπως προανέφερα γέννησε τη δημοκρατία, αφού στην Αμερική αγωνιζόμαστε γι’ αυτήν», καταλήγει ο μαέστρος.

Διοργάνωση: ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Πρόγραμμα:
Dmitri Shostakovich: Festive Overture, έργο 96
(1906-1975)

Pyotr Ilyich Tchaikovsky: Παραλλαγές σε ένα θέμα Ροκοκό για βιολοντσέλο και ορχήστρα, έργο 33
(1840-1893) Zlatomir Fung τσέλο

Gustav Mahler: Συμφωνία αρ. 4 σε σολ μείζονα
(1860-1911) Sofia Fomina σοπράνο

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

25€, 20€, 15€, 7€ (μειωμένο)