ΚΟΙΝΩΝΙΑ

«Είναι τόσο εύκολο να σώσει κανείς έναν άνθρωπο»

Ο Γερμανός Δρ. Μπέρντ Μπέτιγκερ, ένας από τους κορυφαίους γιατρούς στον κόσμο σε θέματα αναζωογόνησης και αναισθησιολογίας μιλά στη «ΜτΚ»

 06/06/2022 07:00

«Είναι τόσο εύκολο να σώσει κανείς έναν άνθρωπο»

Νίκος Οικονόμου

Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του ιατρικού κόσμου στην αναζωογόνηση και την αναισθησιολογία. Είναι διευθυντής της Αναισθησιολογίας και της Εντατικής Ιατρικής της πανεπιστημιακής Κλινικής της Κολωνίας. Μία κλινική που μόνο τα νούμερά της... ζαλίζουν: Μπάτζετ 1 δισ., 65.000 ασθενείς το χρόνο, 1.500 κρεβάτια (από τα οποία τα 50 ΜΕΘ) και 1.100 εργαζόμενοι, από τους οποίους οι 200 γιατροί.

Ο λόγος για τον καθηγητή Δρ. Mπέρντ Μπέτιγκερ, που πέραν όλων αυτών είναι και μέλος του προεδρείου του Γερμανικού Ερυθρού Σταυρού.

germanos.jpeg

Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι στο αίμα του ρέει ελληνικό αίμα, καθώς έχει έρθει στην Ελλάδα «ίσως και 40 φορές». Την πρώτη ως τουρίστας σε ηλικία μόλις 16 ετών. «Ταξίδεψα με interail. Με το τρένο από το Μάνχαϊμ μέσω Θεσσαλονίκης στην Αθήνα, όπου έμεινα σε ένα Υouth Hostel και στη συνέχεια από το λιμάνι του Πειραιά στην Ύδρα», θυμάται στην αρχή της συζήτησής μας.

Aπό τότε έρχεται στην Ελλάδα σχεδόν μία φορά το χρόνο. Κρήτη, Κίμωλος (το αγαπημένο του νησί), Αμοργός, Αθήνα (για κάποιο συνέδριο) και εσχάτως Θεσσαλονίκη. «Στη Θεσσαλονίκη ήρθα για πρώτη φορά το 2015. Έψαχνα να βρω ένα παλιό παραδοσιακό ‘καφενείο’, αλλά δεν έβρισκα. Ήταν μία περιπέτεια εκείνες οι ημέρες, γιατί απεργούσαν τα ταξί. Ταξίδεψα στο Άγιο Όρος για τρεις ημέρες και σχεδόν αποκλείστηκα γιατί λόγω κακοκαιρίας δεν γίνονταν τα δρομολόγια με τα καραβάκια. Όπως βλέπετε είμαι μεγάλος οπαδός της Ελλάδας», μας λέει.

«Από τότε άλλαξαν τα πράγματα;», τον ρωτάμε. «Φυσικά. Το 2015 στη Θεσσαλονίκη είχαν ήδη ξεκινήσει οι οικονομικές δυσκολίες. Τις έβλεπα μπροστά μου. Από το αεροδρόμιο με πήρε ένας εθελοντής του Ερυθρού Σταυρού και στο δρόμο μου διηγήθηκε ότι το αυτοκίνητο δεν ήταν δικό του, αλλά των γονιών του, με τους οποίους και διέμενε γιατί δεν είχε λεφτά για να μένει μόνος του. Από τότε είχα διαπιστώσει ότι η βενζίνη κοστίζει στην Ελλάδα όσο στη Γερμανία, μόνο που εμείς έχουμε καλύτερους μισθούς. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα με τη βενζίνη», προσθέτει.

Παρόλα αυτά υποστηρίζει ότι η κατάσταση εν έτει 2022 βελτιώθηκε. «Περπάτησα στην πόλη, μπήκα σε σούπερ μάρκετ και είπα ότι εδώ υπάρχουν περισσότερα πράγματα για να αγοράσει κανείς απ’ ό,τι στη Γερμανία. Παρατήρησα ότι οι τιμές δεν είναι και τόσο χαμηλές, αλλά το φαγητό είναι πιο φτηνό και παραμένει πολύ νόστιμο. Τα πράγματα είναι γενικά καλύτερα, αλλά συνάντησα και πολλούς γνωστούς που μου είπαν ότι κάνουν δύο, μερικοί και δυόμιση, δουλειές για να τα βγάλουν πέρα», επισημαίνει.

Ο Δρ. Μπέτιγκερ έγινε γιατρός γιατί ήθελε να κάνει κάτι που να έχει σχέση με τον άνθρωπο. «Η επιθυμία μου ήταν πάντοτε να βοηθήσω τους ανθρώπους. Στο σχολείο ήμουν καλός στη Βιολογία, τη Φυσική και τα Μαθηματικά και αργότερα στην Πολιτική και στα Γερμανικά. Δύο πλευρές, δηλαδή. Κάποια στιγμή στον Όλυμπο είδα μπροστά μου μία χελώνα και σκέφτηκα: ‘Μήπως να σπουδάσω βιολογία;’. Μετά το σχολείο όταν έκανα την κοινωνική μου θητεία στο στρατό εργάστηκα στον Ερυθρό Στρατό. Εκεί κατάλαβα ότι θα θέλω να κάνω κάτι που να αφορά τους ανθρώπους. Έτσι επέλεξα την Ιατρική», σημειώνει.

Με επιτυχία. Ξεκίνησε να εργάζεται σε ένα μικρό νοσοκομείο στη Βάδη Βιτεμβέργη, μετά στη Χαϊδελβέργη για έρευνα και από το 2007 στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Κολωνίας που είναι το πιο αναπτυσσόμενο νοσοκομείο σε όλη της Γερμανία και ίσως και σε όλη την Ευρώπη. Το νοσοκομείο μέσα στα τελευταία 10 χρόνια ανέβασε τις επιδόσεις του κατά 70%, ενώ στους χώρους του έγιναν μέσα σε ένα χρόνια 35.000 αναισθησίες και περίπου 5.000 εισαγωγές σε ΜΕΘ. «Κάνω πια πολύ μάνατζμεντ και όποτε είναι δυνατόν προσπαθώ να είμαι κοντά στον ασθενή».

Για την πανδημία τον ρωτάμε αν τον ανησυχεί ο εφησυχασμός που είναι εσχάτως διάχυτος παντού. «Ίσως σήμερα δεν κινδυνεύουμε τόσο. Ευτυχώς η σημερινή μετάλλαξη δεν είναι τόσο βαριά, αλλά κινδυνέψαμε. Γιατί η πολιτική δεν έκανε όλα τα πράγματα σωστά και οι άνθρωποι δεν ήταν πάντοτε αρκετά λογικοί για να υποστηρίξουν την πολιτική όταν αυτή έκανε κάτι λογικό», σημειώνει. Για το μέλλον τονίζει ότι «κανείς δεν ξέρει. Δε γνωρίζουμε τι μετάλλαξη θα έρθει, ούτε πως θα είμαστε το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Αυτό που ξέρω είναι ότι όλες οι φαρμακευτικές εταιρείες κέρδισαν πολλά λεφτά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Γενικά είναι ένα δύσκολο κεφάλαιο. Στη Γερμανία υπάρχει ένα κόμμα που θέλει να καταργήσει όλους τους περιορισμούς ακόμη και τη μάσκα. Αυτό το θεωρώ λάθος που θα κοστίσει ζωές».

Παραδέχεται ότι φοβήθηκε πολύ βλέποντας το Μπέργκαμο. «Δεν ήξερα τότε ότι η Γερμανία έχει τρεις φορές περισσότερες ΜΕΘ από την Ιταλία. Τα δύο χρόνια της πανδημίας ήταν για όλους εμάς υπερβολικά επίπονα, χάσαμε πολλούς νοσηλευτές που αποχώρησαν γιατί είπαν ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Η πανδημία άλλαξε πολλά στο σύστημα υγείας και τα προβλήματα που υπήρχαν, όπως αυτά με το νοσηλευτικό προσωπικό, αναδείχτηκαν πολύ πιο έντονα σήμερα», τονίζει.

Ο Δρ Μπέτιγκερ ήρθε αυτή τη φορά στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει την πρωτοποριακή, καινοτόμο εφαρμογή iSAVElives, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με τη Microsoft και τον Ανθρωπιστικό Οργανισμό «KIDS SAVE LIVES - Τα Παιδιά Σώζουν Ζωές». «Κάθε άνθρωπος μπορεί να κατεβάσει αυτήν την εφαρμογή που είναι διαθέσιμη σε τρεις γλώσσες, στα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γερμανικά. Βοηθά σε περίπτωση περιστατικού να ειδοποιηθεί το ΕΚΑΒ, να δηλωθεί η ακριβής τοποθεσία του περιστατικού, ενώ δίνονται οδηγίες για τον καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση και ενημερώνεται ο χρήστης της για το που βρίσκεται ο πιο κοντινός απινιδωτής. Το πιο σημαντικό είναι ότι αναπαριστά το μασάζ για την αναζωογόνηση. Επίσης δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους που είναι κοντά σε ένα περιστατικό, έχουν δηλωθεί στην πλατφόρμα και είναι και εκπαιδευμένοι να σπεύσουν για να βοηθήσουν. Ένα καταπληκτικό προϊόν που το συστήνουμε με κάθε τρόπο από το 2021. Τέτοιες διαδικασίες πρέπει να καθιερωθούν σχεδόν υποχρεωτικά παντού. Μην ξεχνάτε ότι οι ανακοπές είναι η τρίτη πιο συνηθισμένη αιτία θανάτου. Πεθαίνουν τόσοι πολλοί όσοι από όλα τα είδη του καρκίνου μαζί», προσθέτει.

Αναφέρεται συχνά στην περίπτωση του Δανού ποδοσφαιριστή Κρίστιαν Έρικσον, που σώθηκε ενώ κατέρρευσε εντός γηπέδου. «Το παράδειγμα του Κρίστιαν Έρικσον είναι πολύ χρήσιμο. Αν κάνουμε κάτι άμεσα τότε μπορεί μετά από μία ανακοπή το επόμενο μεσημέρι να είμαστε ξανά υγιής», σημειώνει, προσθέτοντας ότι τα πρώτα 3 έως 5 λεπτά είναι πολύ κρίσιμα. «Αν έρθει το ΕΚΑΒ μετά από 10’, όπως είναι ο μέσος όρος επέμβασης στη Γερμανία, είναι πια αργά. Γι’ αυτό πρέπει να γεφυρώνουμε το χρόνο μέχρι να συμβεί αυτό. Με μασάζ αναζωογόνησης. Πιέζοντας 5 με 6 εκατοστά μέχρι 120 φορές το λεπτό στη μέση του θώρακα. Έτσι το αίμα ξεκινά να τρέχει ξανά και ο εγκέφαλος μέχρι να έρθει το ΕΚΑΒ δεν πεθαίνει».

Κρίσιμο είναι σύμφωνα με τον Δρ Μπέτιγκερ και το να μάθει ο γενικός πληθυσμός τι σημαίνει αναζωογόνηση. Στη Γερμανία το γνωρίζει ήδη το 40%, στη Νορβηγία το 80%, στον υπόλοιπο κόσμο μόλις το 20%. Τι θα έφερνε η γνώση; Λιγότερους θανάτους. «Στη Γερμανία έχουμε 70.000 θανάτους από ανακοπές το χρόνο. Αν όλος ο κόσμος μάθαινε την αναζωογόνηση θα σώζαμε περίπου 10.000 ανθρώπους κάθε χρόνο. Στην Ελλάδα των περίπου 12.000 ανακοπών το χρόνο θα είχαμε 1.500-2.000 σωτηρίες», σημειώνει. «Είναι τόσο εύκολο να σώσει κανείς έναν άνθρωπο. Χρειάζεται απλά δύο χέρια. Η αναζωογόνηση είναι κάτι πολύ απλό, μαθαίνεται πολύ εύκολα και πρέπει να γίνει κτήμα και των παιδιών στα σχολεία. Γιατί τις περισσότερες φορές η ανακοπή συμβαίνει στο σπίτι και πρέπει σε κάθε οικογένεια όλοι να ξέρουν πως να αντιδράσουν».

Τον ρωτάμε στο τέλος μια συμβουλή για τη γερή καρδιά: Αφού χαμογελά, απαντά σχεδόν τηλεγραφικά: «Το πιο σημαντικό είναι μία ευτυχισμένη ζωή. Λίγο στρες, πολύ καλή διατροφή, πολύ σπορ, καλά γονίδια. Να αποφεύγουμε τη μόλυνση του περιβάλλοντος και να περπατάμε στο δάσος μια ώρα την ημέρα. Αυτό ηρεμεί. Όπως και ένα ενυδρείο με ψάρια ή ένα συντριβανάκι με νερό στο σπίτι -ηρεμούν πολύ και χαμηλώνουν την πίεση. Το πιο σημαντικό όμως είναι μια ευτυχισμένη ζωή», καταλήγει

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 05.06.2022

Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του ιατρικού κόσμου στην αναζωογόνηση και την αναισθησιολογία. Είναι διευθυντής της Αναισθησιολογίας και της Εντατικής Ιατρικής της πανεπιστημιακής Κλινικής της Κολωνίας. Μία κλινική που μόνο τα νούμερά της... ζαλίζουν: Μπάτζετ 1 δισ., 65.000 ασθενείς το χρόνο, 1.500 κρεβάτια (από τα οποία τα 50 ΜΕΘ) και 1.100 εργαζόμενοι, από τους οποίους οι 200 γιατροί.

Ο λόγος για τον καθηγητή Δρ. Mπέρντ Μπέτιγκερ, που πέραν όλων αυτών είναι και μέλος του προεδρείου του Γερμανικού Ερυθρού Σταυρού.

germanos.jpeg

Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι στο αίμα του ρέει ελληνικό αίμα, καθώς έχει έρθει στην Ελλάδα «ίσως και 40 φορές». Την πρώτη ως τουρίστας σε ηλικία μόλις 16 ετών. «Ταξίδεψα με interail. Με το τρένο από το Μάνχαϊμ μέσω Θεσσαλονίκης στην Αθήνα, όπου έμεινα σε ένα Υouth Hostel και στη συνέχεια από το λιμάνι του Πειραιά στην Ύδρα», θυμάται στην αρχή της συζήτησής μας.

Aπό τότε έρχεται στην Ελλάδα σχεδόν μία φορά το χρόνο. Κρήτη, Κίμωλος (το αγαπημένο του νησί), Αμοργός, Αθήνα (για κάποιο συνέδριο) και εσχάτως Θεσσαλονίκη. «Στη Θεσσαλονίκη ήρθα για πρώτη φορά το 2015. Έψαχνα να βρω ένα παλιό παραδοσιακό ‘καφενείο’, αλλά δεν έβρισκα. Ήταν μία περιπέτεια εκείνες οι ημέρες, γιατί απεργούσαν τα ταξί. Ταξίδεψα στο Άγιο Όρος για τρεις ημέρες και σχεδόν αποκλείστηκα γιατί λόγω κακοκαιρίας δεν γίνονταν τα δρομολόγια με τα καραβάκια. Όπως βλέπετε είμαι μεγάλος οπαδός της Ελλάδας», μας λέει.

«Από τότε άλλαξαν τα πράγματα;», τον ρωτάμε. «Φυσικά. Το 2015 στη Θεσσαλονίκη είχαν ήδη ξεκινήσει οι οικονομικές δυσκολίες. Τις έβλεπα μπροστά μου. Από το αεροδρόμιο με πήρε ένας εθελοντής του Ερυθρού Σταυρού και στο δρόμο μου διηγήθηκε ότι το αυτοκίνητο δεν ήταν δικό του, αλλά των γονιών του, με τους οποίους και διέμενε γιατί δεν είχε λεφτά για να μένει μόνος του. Από τότε είχα διαπιστώσει ότι η βενζίνη κοστίζει στην Ελλάδα όσο στη Γερμανία, μόνο που εμείς έχουμε καλύτερους μισθούς. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα με τη βενζίνη», προσθέτει.

Παρόλα αυτά υποστηρίζει ότι η κατάσταση εν έτει 2022 βελτιώθηκε. «Περπάτησα στην πόλη, μπήκα σε σούπερ μάρκετ και είπα ότι εδώ υπάρχουν περισσότερα πράγματα για να αγοράσει κανείς απ’ ό,τι στη Γερμανία. Παρατήρησα ότι οι τιμές δεν είναι και τόσο χαμηλές, αλλά το φαγητό είναι πιο φτηνό και παραμένει πολύ νόστιμο. Τα πράγματα είναι γενικά καλύτερα, αλλά συνάντησα και πολλούς γνωστούς που μου είπαν ότι κάνουν δύο, μερικοί και δυόμιση, δουλειές για να τα βγάλουν πέρα», επισημαίνει.

Ο Δρ. Μπέτιγκερ έγινε γιατρός γιατί ήθελε να κάνει κάτι που να έχει σχέση με τον άνθρωπο. «Η επιθυμία μου ήταν πάντοτε να βοηθήσω τους ανθρώπους. Στο σχολείο ήμουν καλός στη Βιολογία, τη Φυσική και τα Μαθηματικά και αργότερα στην Πολιτική και στα Γερμανικά. Δύο πλευρές, δηλαδή. Κάποια στιγμή στον Όλυμπο είδα μπροστά μου μία χελώνα και σκέφτηκα: ‘Μήπως να σπουδάσω βιολογία;’. Μετά το σχολείο όταν έκανα την κοινωνική μου θητεία στο στρατό εργάστηκα στον Ερυθρό Στρατό. Εκεί κατάλαβα ότι θα θέλω να κάνω κάτι που να αφορά τους ανθρώπους. Έτσι επέλεξα την Ιατρική», σημειώνει.

Με επιτυχία. Ξεκίνησε να εργάζεται σε ένα μικρό νοσοκομείο στη Βάδη Βιτεμβέργη, μετά στη Χαϊδελβέργη για έρευνα και από το 2007 στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Κολωνίας που είναι το πιο αναπτυσσόμενο νοσοκομείο σε όλη της Γερμανία και ίσως και σε όλη την Ευρώπη. Το νοσοκομείο μέσα στα τελευταία 10 χρόνια ανέβασε τις επιδόσεις του κατά 70%, ενώ στους χώρους του έγιναν μέσα σε ένα χρόνια 35.000 αναισθησίες και περίπου 5.000 εισαγωγές σε ΜΕΘ. «Κάνω πια πολύ μάνατζμεντ και όποτε είναι δυνατόν προσπαθώ να είμαι κοντά στον ασθενή».

Για την πανδημία τον ρωτάμε αν τον ανησυχεί ο εφησυχασμός που είναι εσχάτως διάχυτος παντού. «Ίσως σήμερα δεν κινδυνεύουμε τόσο. Ευτυχώς η σημερινή μετάλλαξη δεν είναι τόσο βαριά, αλλά κινδυνέψαμε. Γιατί η πολιτική δεν έκανε όλα τα πράγματα σωστά και οι άνθρωποι δεν ήταν πάντοτε αρκετά λογικοί για να υποστηρίξουν την πολιτική όταν αυτή έκανε κάτι λογικό», σημειώνει. Για το μέλλον τονίζει ότι «κανείς δεν ξέρει. Δε γνωρίζουμε τι μετάλλαξη θα έρθει, ούτε πως θα είμαστε το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Αυτό που ξέρω είναι ότι όλες οι φαρμακευτικές εταιρείες κέρδισαν πολλά λεφτά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Γενικά είναι ένα δύσκολο κεφάλαιο. Στη Γερμανία υπάρχει ένα κόμμα που θέλει να καταργήσει όλους τους περιορισμούς ακόμη και τη μάσκα. Αυτό το θεωρώ λάθος που θα κοστίσει ζωές».

Παραδέχεται ότι φοβήθηκε πολύ βλέποντας το Μπέργκαμο. «Δεν ήξερα τότε ότι η Γερμανία έχει τρεις φορές περισσότερες ΜΕΘ από την Ιταλία. Τα δύο χρόνια της πανδημίας ήταν για όλους εμάς υπερβολικά επίπονα, χάσαμε πολλούς νοσηλευτές που αποχώρησαν γιατί είπαν ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Η πανδημία άλλαξε πολλά στο σύστημα υγείας και τα προβλήματα που υπήρχαν, όπως αυτά με το νοσηλευτικό προσωπικό, αναδείχτηκαν πολύ πιο έντονα σήμερα», τονίζει.

Ο Δρ Μπέτιγκερ ήρθε αυτή τη φορά στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει την πρωτοποριακή, καινοτόμο εφαρμογή iSAVElives, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με τη Microsoft και τον Ανθρωπιστικό Οργανισμό «KIDS SAVE LIVES - Τα Παιδιά Σώζουν Ζωές». «Κάθε άνθρωπος μπορεί να κατεβάσει αυτήν την εφαρμογή που είναι διαθέσιμη σε τρεις γλώσσες, στα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γερμανικά. Βοηθά σε περίπτωση περιστατικού να ειδοποιηθεί το ΕΚΑΒ, να δηλωθεί η ακριβής τοποθεσία του περιστατικού, ενώ δίνονται οδηγίες για τον καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση και ενημερώνεται ο χρήστης της για το που βρίσκεται ο πιο κοντινός απινιδωτής. Το πιο σημαντικό είναι ότι αναπαριστά το μασάζ για την αναζωογόνηση. Επίσης δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους που είναι κοντά σε ένα περιστατικό, έχουν δηλωθεί στην πλατφόρμα και είναι και εκπαιδευμένοι να σπεύσουν για να βοηθήσουν. Ένα καταπληκτικό προϊόν που το συστήνουμε με κάθε τρόπο από το 2021. Τέτοιες διαδικασίες πρέπει να καθιερωθούν σχεδόν υποχρεωτικά παντού. Μην ξεχνάτε ότι οι ανακοπές είναι η τρίτη πιο συνηθισμένη αιτία θανάτου. Πεθαίνουν τόσοι πολλοί όσοι από όλα τα είδη του καρκίνου μαζί», προσθέτει.

Αναφέρεται συχνά στην περίπτωση του Δανού ποδοσφαιριστή Κρίστιαν Έρικσον, που σώθηκε ενώ κατέρρευσε εντός γηπέδου. «Το παράδειγμα του Κρίστιαν Έρικσον είναι πολύ χρήσιμο. Αν κάνουμε κάτι άμεσα τότε μπορεί μετά από μία ανακοπή το επόμενο μεσημέρι να είμαστε ξανά υγιής», σημειώνει, προσθέτοντας ότι τα πρώτα 3 έως 5 λεπτά είναι πολύ κρίσιμα. «Αν έρθει το ΕΚΑΒ μετά από 10’, όπως είναι ο μέσος όρος επέμβασης στη Γερμανία, είναι πια αργά. Γι’ αυτό πρέπει να γεφυρώνουμε το χρόνο μέχρι να συμβεί αυτό. Με μασάζ αναζωογόνησης. Πιέζοντας 5 με 6 εκατοστά μέχρι 120 φορές το λεπτό στη μέση του θώρακα. Έτσι το αίμα ξεκινά να τρέχει ξανά και ο εγκέφαλος μέχρι να έρθει το ΕΚΑΒ δεν πεθαίνει».

Κρίσιμο είναι σύμφωνα με τον Δρ Μπέτιγκερ και το να μάθει ο γενικός πληθυσμός τι σημαίνει αναζωογόνηση. Στη Γερμανία το γνωρίζει ήδη το 40%, στη Νορβηγία το 80%, στον υπόλοιπο κόσμο μόλις το 20%. Τι θα έφερνε η γνώση; Λιγότερους θανάτους. «Στη Γερμανία έχουμε 70.000 θανάτους από ανακοπές το χρόνο. Αν όλος ο κόσμος μάθαινε την αναζωογόνηση θα σώζαμε περίπου 10.000 ανθρώπους κάθε χρόνο. Στην Ελλάδα των περίπου 12.000 ανακοπών το χρόνο θα είχαμε 1.500-2.000 σωτηρίες», σημειώνει. «Είναι τόσο εύκολο να σώσει κανείς έναν άνθρωπο. Χρειάζεται απλά δύο χέρια. Η αναζωογόνηση είναι κάτι πολύ απλό, μαθαίνεται πολύ εύκολα και πρέπει να γίνει κτήμα και των παιδιών στα σχολεία. Γιατί τις περισσότερες φορές η ανακοπή συμβαίνει στο σπίτι και πρέπει σε κάθε οικογένεια όλοι να ξέρουν πως να αντιδράσουν».

Τον ρωτάμε στο τέλος μια συμβουλή για τη γερή καρδιά: Αφού χαμογελά, απαντά σχεδόν τηλεγραφικά: «Το πιο σημαντικό είναι μία ευτυχισμένη ζωή. Λίγο στρες, πολύ καλή διατροφή, πολύ σπορ, καλά γονίδια. Να αποφεύγουμε τη μόλυνση του περιβάλλοντος και να περπατάμε στο δάσος μια ώρα την ημέρα. Αυτό ηρεμεί. Όπως και ένα ενυδρείο με ψάρια ή ένα συντριβανάκι με νερό στο σπίτι -ηρεμούν πολύ και χαμηλώνουν την πίεση. Το πιο σημαντικό όμως είναι μια ευτυχισμένη ζωή», καταλήγει

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 05.06.2022

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία