Συναγερμός έχει σημάνει στις υγειονομικές αρχές σε όλο τον κόσμο λόγω της μυστηριώδους αύξησης των κρουσμάτων οξείας ηπατίτιδας στα παιδιά. Σε πρόσφατη έκτακτη ανακοίνωσή του το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη και τον Έλεγχο Νόσων (ECDC) έκανε λόγο για περίπου 190 καταγεγραμμένες περιπτώσεις οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά παγκοσμίως με την Μ. Βρετανία να είναι αρνητική πρωταθλήτρια καταγράφοντας μέχρι πρότινος 111 κρούσματα κυρίως σε παιδιά κάτω των 10 ετών.

Η έξαρση των περιστατικών που αναφέρθηκε αρχικά στο Ηνωμένο Βασίλειο νωρίτερα τον Απρίλιο έχει προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία και ανασφάλεια στους ειδικούς λόγω της άγνωστης αιτιολογίας που προκαλεί την οξεία ηπατίτιδα.

Η άγνωστη προέλευση

Η επιστημονική κοινότητα κινείται στη σφαίρα των υποθέσεων για να εντοπίσει την προέλευση της νόσου. Η κύρια γραμμή έρευνας είναι ότι τα κρούσματα τροφοδοτούνται από έναν κοινό ιό που ονομάζεται αδενοϊός με τα σενάρια που εξετάζονται να αφορούν τον αδενοϊό 41 αλλά και την πιθανότητα ενός συνδυασμού λοίμωξης με κάποιον άλλο ιό ή ενδεχομένως και με τον κορονοϊό, είτε σαν παρελθούσα λοίμωξη είτε σαν ενεργή λοίμωξη ταυτόχρονα με τον αδενοϊό.

Παράλληλα το βλέμμα των επιστημόνων έχει στραφεί και στο λεγόμενο «ανοσολογικό κενό» που προκλήθηκε στα μικρά παιδιά που έζησαν τα πρώτα χρόνια της ζωής τους εν μέσω καραντίνας για τον κορονοϊό και το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν έχει αναπτυχθεί τόσο με αποτέλεσμα να είναι πιο επιρρεπή σε ιούς.

«Υπάρχουν κάποιες επιστημονικές υποθέσεις αναφορικά με το λεγόμενο ‘ανοσολογικό κενό’. Λόγω καραντίνας, αποφυγής του συγχρωτισμού και έλλειψης επαφών, το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών δεν έχει ‘εκπαιδευτεί’ ώστε να μπορούν με ευκολία να ανταποκρίνονται σε οποιαδήποτε λοίμωξη αντιμετωπίζουν. Ο αδενοϊός γενικά είναι ένας πολύ συνηθισμένος ιός στις νεαρές ηλικίες που προκαλεί συχνά λοιμώξεις του αναπνευστικού και γαστρεντερίτιδες στα παιδιά τα οποία μάλιστα μπορεί να προσβληθούν από τον ιό και παραπάνω από μία φορά. Τα παιδιά χωρίς σοβαρά υποκείμενα νοσήματα ανταπεξέρχονται σε αυτό χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Το ανοσολογικό κενό όμως που μπορεί να έχει προκληθεί μέσω της καραντίνας και το μη εκπαιδευμένο ανοσοποιητικό σημαίνει ότι ένα παιδί μπορεί να αντιδρά πιο σοβαρά σε μία απλή ίωση. Αυτό βέβαια είναι μία υπόθεση», εξηγεί στη «ΜτΚ» η Γαρυφαλλιά Συρίγου, παιδίατρος - λοιμωξιολόγος στο Π.Γ.Ν. «Αττικόν».

Οξεία ηπατίτιδα και εμβολιασμός για τον κορονοϊό

Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι ειδικοί δεν συνδέουν την έξαρση των κρουσμάτων οξείας ηπατίτιδας στα παιδιά με το εμβόλιο ενάντια στον κορονοϊό καθώς αρκετά παιδιά που διαγνώσθηκαν με τη νόσο στο εξωτερικό δεν είχαν εμβολιαστεί καν για COVID-19. «Δεν υπάρχουν δεδομένα για να υποστηρίξουμε ότι τα περιστατικά συνδέονται με τον εμβολιασμό για τον κορονοϊό. Τα μόνα δεδομένα που έχουμε είναι η ανάλυση των περιστατικών από το εξωτερικό όπου κάποια παιδιά είχαν εμβολιαστεί, κάποια δεν είχαν εμβολιαστεί και κάποια είχαν περάσει κορονοϊό ενώ κάποια άλλα όχι. Σε άλλα παιδιά με οξεία ηπατίτιδα βρέθηκε συλλοίμωξη με αδενοϊο 41 και κορονοϊό. Με βαση αυτά λοιπόν μέχρι στιγμής δεν μπορούμε να το συσχετίσουμε με το εμβόλιο», τονίζει η κ. Συρίγου.

Σύμφωνα με τη γιατρό, αν αποδειχθεί ότι «ένοχος» για τα κρούσματα ηπατίτιδας στα παιδιά είναι ο αδενοϊός η προσοχή μας θα πρέπει να στραφεί και στην μετάδοση από τα παιδιά στους ανοσοκατεσταλμένους ενήλικες.

«Ο αδενοϊός είναι ένας ιός που προκαλεί συνήθως ήπιες λοιμώξεις. Μπορεί να προκαλέσει και κεραυνοβόλο ηπατίτιδα αλλά μέχρι τώρα αυτό το συναντούσαμε σε παιδιά με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, ανοσοκατεσταλμένα, παιδιά και ενήλικες που έχουν κάνει χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση μυελού των οστών ή άλλων συμπαγών οργάνων», αναφέρει η γιατρός για να συμπληρώσει πως «το να κολλήσει ένας υγιής ενήλικας τον αδενοϊό από το παιδί του και να κάνει οξεία ηπατίτιδα δεν είναι πολύ συχνό. Αν υπάρχει κάποιος ανοσοκατεσταλμένος στο περιβάλλον τότε μπορεί να γίνει γιατί ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου».

Προσοχή στα συμπτώματα

Τα συμπτώματα που θα χτυπήσουν το καμπανάκι του κινδύνου στους γονείς και θα τους κινητοποιήσουν ώστε να απευθυνθούν στον παιδίατρο αφορούν κυρίως το πεπτικό σύστημα και η κλινική εικόνα ξεκινά συχνά με συμπτώματα τύπου γαστρεντερίτιδας, συχνά ακολουθούμενα από την εμφάνιση ίκτερου.

«Τα συμπτώματα προέρχονται κυρίως από το πεπτικό επομένως μπορεί να προηγούνται έμετοι, κοιλιακό άλγος και στη συνέχεια εμφανίζουν ίκτερο και κάποια περιστατικά μπορεί να εμφανιστούν και με πυρετό. Από τον εργαστηριακό έλεγχο που θα γίνει στο νοσοκομείο θα φανεί αν έχουμε επηρεασμένη ηπατική λειτουργία. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η υπέρχρωση ούρων ή ο αποχρωματισμός κοπράνων», αποσαφηνίζει η παιδίατρος και επισημαίνει πως «αν ο γονιός δει κάποια από τα παραπάνω θα πρέπει να απευθυνθεί στον γιατρό ο οποίος θα εξετάσει κλινικά το παιδί και το αμέσως επόμενο βήμα είναι να γίνει ένας αρχικός εργαστηριακός έλεγχος για να δούμε αν το παιδί έχει ηπατίτιδα».

Σε πρόσφατη ανακοίνωσή, ο ΕΟΔΥ κάλεσε τους κλινικούς γιατρούς να είναι σε εγρήγορση γι’ αυτήν την αναδυόμενη κατάσταση, να επαγρυπνούν για την έγκαιρη ανίχνευση παιδιών ηλικίας έως 16 ετών, που παρουσιάζουν σημεία και συμπτώματα ηπατίτιδας, χωρίς σαφή αιτιολογία και σε τέτοια περίπτωση να ενημερώσουν άμεσα τον οργανισμό.

«Ακόμα κι αν διαπιστωθεί ότι ένα παιδί πάσχει από ηπατίτιδα αυτό δεν σημαίνει ότι θα χρειαστεί μεταμόσχευση» καθησυχάζει η κ. Συρίγου και καταλήγει λέγοντας πως «στην Μ. Βρετανία ένα ποσοστό 10% των προσφατων περιστατικών που διαγνώσθηκαν με οξεία ηπατίτιδα κατέληξαν στην μεταμόσχευση. Το ποσοστό αυτό δεν είναι μικρό αλλά δεν έχουμε περισσότερες πληροφορίες για το ιατρικό ιστορικό αυτών των παιδιών. Δεν γνωρίζουμε αν είχαν άλλα υποκείμενα νοσήματα».