19/03/2024 20:08
Ένα «τρίπτυχο» πυρκαγιά προβλέπεται για τους προσεχείς μήνες στην Ευρωζώνη, με την Claudia Buch, την επικεφαλής του τραπεζικού εποπτικού μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προειδοποιεί τις τράπεζες της ζώνης να ετοιμαστούν για αύξηση των χρεοκοπιών, γεωπολιτικούς κινδύνους, και αναταραχές σε κλάδους έντασης ενέργειας.
Η Claudia Buch, που ανέλαβε τον Ιανουάριο ως πρόεδρος, προειδοποίησε σε συνέντευξή της στους Financial Times ότι οι τράπεζες «δεν έχουν ακόμη βγει από το δάσος», παρά τη σημαντική πρόοδο που έχουν κάνει μετά την πανδημία Covid-19 και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
«Η αύξηση του επιτοκίου αναφοράς της ΕΚΤ στο ιστορικά υψηλό 4% για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου πληθωρισμού σταδιακά ενσωματώνεται στην οικονομία μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος», με τις χρεοκοπίες και τις αθετήσεις δανείων να πιθανολογείται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται για κάποιο χρονικό διάστημα.
«Είναι απίθανο να έχουμε μια περίοδο διαρθρωτικών αλλαγών χωρίς αύξηση των χρεοκοπιών», εξήγησε. «Οι βιομηχανικές περιοχές της Ευρώπης θα δείχνουν πολύ διαφορετικές στο μέλλον, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε διάφορες χώρες». «Περιμένουμε περισσότερες μετεγκαταστάσεις δραστηριοτήτων, περισσότερες κλαδικές μετεγκαταστάσεις»... οι εταιρείες πρέπει να προσαρμοστούν», προέβλεψε. «Αυτό είναι κάτι που πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι τράπεζες».
Οι ευρωπαϊκοί δείκτες αβεβαιότητας μειώθηκαν απότομα κατά την περίοδο 2020-22, καθώς οι κυβερνήσεις παρείχαν τεράστια ποσά βοήθειας σε εταιρείες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας. Ωστόσο, έκτοτε έχουν αυξηθεί σε επίπεδα υψηλότερα από πριν από την πανδημία, λόγω της στασιμότητας της ανάπτυξης, του αυξανόμενου κόστους δανεισμού και των υψηλών τιμών ενέργειας που επηρέασαν περισσότερες εταιρείες.
Οι τράπεζες στην περιοχή απόλαυσαν την αύξηση των κερδών εξαιτίας των χαμηλών δεικτών χρεοκοπίας και των υψηλών επιτοκίων που αύξησαν τα περιθώρια επιτοκίου. Επιπλέον, παρατηρήθηκε τάση διανομής περισσότερων από 120 δισ. ευρώ στους μετόχους το 2024, κατά 50% υψηλότερη από το προηγούμενο έτος.
Ωστόσο, η Buch ανησυχεί για τον εφησυχασμό, καθώς οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται από τις τράπεζες για τη μέτρηση του κινδύνου είναι πολύ ξεπερασμένες. «Τα περισσότερα από τα μοντέλα κινδύνου που χρησιμοποιούν οι τράπεζες δεν παρέχουν πραγματικά μια εικόνα για το πώς θα εξελιχθούν οι κίνδυνοι στο μέλλον, καθώς βασίζονται στο παρελθόν», εξήγησε.
Υποσχόμενη να είναι «πολύ προσεκτική» σε αυτό το ζήτημα, η Buch θέλει οι τράπεζες να χρησιμοποιούν πιο συγκεκριμένα σενάρια για να αξιολογήσουν πώς μπορεί να υλοποιηθούν οι κίνδυνοι στο μέλλον.
«Για παράδειγμα, ας πάρουμε το σενάριο της Ερυθράς Θάλασσας ή τις πηγές κατακερματισμού των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού: πώς θα επηρεάσει αυτό τους συγκεκριμένους εταιρικούς πελάτες, τους τομείς στους οποίους εκτίθεται η τράπεζα;» εξήγησε.
Η απειλή των καθημερινών προστίμων, αν και δεν έχει ακόμη επιβληθεί, είναι «ένα γενικό εργαλείο κλιμάκωσης των μέτρων που θα χρησιμοποιούσαμε για άλλα θέματα», είπε η Buch. Τέτοια ζητήματα μπορεί να κυμαίνονται από απαρχαιωμένα συστήματα πληροφορικής των τραπεζών έως ελλείψεις στη συγκέντρωση δεδομένων και την υποβολή εκθέσεων.
Η ΕΚΤ βρίσκεται επίσης στη μέση μιας άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για να αξιολογήσει την άμυνα των τραπεζών έναντι των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, οι οποίες σύμφωνα με την Buch «έχουν αυξηθεί» τα τελευταία χρόνια. Τέλος, η ομάδα της συνεχίζει να ασκεί πίεση στις ευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν δραστηριότητες στη Ρωσία, να εξέλθουν από τη χώρα.
Ένα «τρίπτυχο» πυρκαγιά προβλέπεται για τους προσεχείς μήνες στην Ευρωζώνη, με την Claudia Buch, την επικεφαλής του τραπεζικού εποπτικού μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προειδοποιεί τις τράπεζες της ζώνης να ετοιμαστούν για αύξηση των χρεοκοπιών, γεωπολιτικούς κινδύνους, και αναταραχές σε κλάδους έντασης ενέργειας.
Η Claudia Buch, που ανέλαβε τον Ιανουάριο ως πρόεδρος, προειδοποίησε σε συνέντευξή της στους Financial Times ότι οι τράπεζες «δεν έχουν ακόμη βγει από το δάσος», παρά τη σημαντική πρόοδο που έχουν κάνει μετά την πανδημία Covid-19 και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
«Η αύξηση του επιτοκίου αναφοράς της ΕΚΤ στο ιστορικά υψηλό 4% για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου πληθωρισμού σταδιακά ενσωματώνεται στην οικονομία μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος», με τις χρεοκοπίες και τις αθετήσεις δανείων να πιθανολογείται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται για κάποιο χρονικό διάστημα.
«Είναι απίθανο να έχουμε μια περίοδο διαρθρωτικών αλλαγών χωρίς αύξηση των χρεοκοπιών», εξήγησε. «Οι βιομηχανικές περιοχές της Ευρώπης θα δείχνουν πολύ διαφορετικές στο μέλλον, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε διάφορες χώρες». «Περιμένουμε περισσότερες μετεγκαταστάσεις δραστηριοτήτων, περισσότερες κλαδικές μετεγκαταστάσεις»... οι εταιρείες πρέπει να προσαρμοστούν», προέβλεψε. «Αυτό είναι κάτι που πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι τράπεζες».
Οι ευρωπαϊκοί δείκτες αβεβαιότητας μειώθηκαν απότομα κατά την περίοδο 2020-22, καθώς οι κυβερνήσεις παρείχαν τεράστια ποσά βοήθειας σε εταιρείες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας. Ωστόσο, έκτοτε έχουν αυξηθεί σε επίπεδα υψηλότερα από πριν από την πανδημία, λόγω της στασιμότητας της ανάπτυξης, του αυξανόμενου κόστους δανεισμού και των υψηλών τιμών ενέργειας που επηρέασαν περισσότερες εταιρείες.
Οι τράπεζες στην περιοχή απόλαυσαν την αύξηση των κερδών εξαιτίας των χαμηλών δεικτών χρεοκοπίας και των υψηλών επιτοκίων που αύξησαν τα περιθώρια επιτοκίου. Επιπλέον, παρατηρήθηκε τάση διανομής περισσότερων από 120 δισ. ευρώ στους μετόχους το 2024, κατά 50% υψηλότερη από το προηγούμενο έτος.
Ωστόσο, η Buch ανησυχεί για τον εφησυχασμό, καθώς οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται από τις τράπεζες για τη μέτρηση του κινδύνου είναι πολύ ξεπερασμένες. «Τα περισσότερα από τα μοντέλα κινδύνου που χρησιμοποιούν οι τράπεζες δεν παρέχουν πραγματικά μια εικόνα για το πώς θα εξελιχθούν οι κίνδυνοι στο μέλλον, καθώς βασίζονται στο παρελθόν», εξήγησε.
Υποσχόμενη να είναι «πολύ προσεκτική» σε αυτό το ζήτημα, η Buch θέλει οι τράπεζες να χρησιμοποιούν πιο συγκεκριμένα σενάρια για να αξιολογήσουν πώς μπορεί να υλοποιηθούν οι κίνδυνοι στο μέλλον.
«Για παράδειγμα, ας πάρουμε το σενάριο της Ερυθράς Θάλασσας ή τις πηγές κατακερματισμού των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού: πώς θα επηρεάσει αυτό τους συγκεκριμένους εταιρικούς πελάτες, τους τομείς στους οποίους εκτίθεται η τράπεζα;» εξήγησε.
Η απειλή των καθημερινών προστίμων, αν και δεν έχει ακόμη επιβληθεί, είναι «ένα γενικό εργαλείο κλιμάκωσης των μέτρων που θα χρησιμοποιούσαμε για άλλα θέματα», είπε η Buch. Τέτοια ζητήματα μπορεί να κυμαίνονται από απαρχαιωμένα συστήματα πληροφορικής των τραπεζών έως ελλείψεις στη συγκέντρωση δεδομένων και την υποβολή εκθέσεων.
Η ΕΚΤ βρίσκεται επίσης στη μέση μιας άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για να αξιολογήσει την άμυνα των τραπεζών έναντι των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, οι οποίες σύμφωνα με την Buch «έχουν αυξηθεί» τα τελευταία χρόνια. Τέλος, η ομάδα της συνεχίζει να ασκεί πίεση στις ευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν δραστηριότητες στη Ρωσία, να εξέλθουν από τη χώρα.
ΣΧΟΛΙΑ