Η αποσύνθεση των ζώων θα μολύνει ακόμα περισσότερο το περιβάλλον στη Θεσσαλία και για αυτό επείγει η σωστή διαχείριση τους τονίζει στη «ΜτΚ» η καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας-Υγιεινής και Πρόληψης Νόσων στο πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας, Αναστασία Μπαρμπούνη.

Η ίδια εκτιμά ότι υγειονομικά η χώρα μας είναι ώριμη και ότι θα προλάβουμε και δεν θα αναπτυχθούν νοσήματα, όπως χολέρα, ελονοσία, λεπτοσπείρωση. Ωστόσο σημειώνει ότι και η γαστρεντερίτιδα δεν είναι για όλους «αθώα» και ανάλογα με το λοιμογόνο παράγοντα που την προκαλεί και το πόσο ευάλωτος είναι ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί η νοσηλεία του.

Γιατί μετά από μία πλημμύρα το νερό είναι ακατάλληλο για χρήση;

Είναι ακατάλληλο, γιατί το νερό δεν υπόκειται στις διαδικασίες φιλτραρίσματος, όπως συμβαίνει συνήθως με το νερό που πίνουμε από τη βρύση, έτσι ώστε να φύγουν όλες οι τοξικές ουσίες. Το νερό της πλημμύρας έχει μαζέψει φερτά υλικά, τοξικά απόβλητα και άλλα χημικά που βρήκε στην πορεία του, οικιακά σκουπίδια και ενδεχομένως ζώα που έχουν πνιγεί και άρχισαν να αποσυντίθενται. Μέρα με τη μέρα, με την αποσύνθεση όλων αυτών, το νερό γίνεται ακατάλληλο.

Το πόσο επικίνδυνο είναι το νερό μετά από μία πλημμύρα εξαρτάται από το τι θα βρει στην πορεία του, τι θα το επιμολύνει. Είναι βασικός κανόνας πάντως, ότι μετά από μία πλημμύρα αποφεύγουμε να έρθουμε σε επαφή με το νερό που έχει συγκεντρωθεί. Εικάζουμε ότι θα έχει επιμολυνθεί και το δίκτυο ύδρευσης και μέχρι να ελεγχθεί αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε νερό από το δίκτυο.

Τι να κάνουν οι άνθρωποι όταν επιστρέψουν στα πλημμυρισμένα σπίτια τους;

Υπάρχουν οι οδηγίες από τους διεθνείς οργανισμούς για το πώς διαχειριζόμαστε την επιστροφή μας στο σπίτι. Θα πρέπει να μην μπούμε αμέσως μέσα αν δεν έχουμε εξασφαλίσει ότι η ηλεκτρική εγκατάσταση δεν έχει πληγεί. Οι περισσότεροι άνθρωποι έφυγαν τρέχοντας, άρα δεν θα έχουν κλείσει τον γενικό. Αφού μπούμε μέσα να ανοίξουμε τα παράθυρα. Αν το νερό έχει μείνει για ημέρες έχει δημιουργηθεί λάσπη, που μπορεί να είναι μολυσματική, οπότε θα πρέπει να φοράμε προστατευτικά, γαλότσες και γάντια. Αντιμετωπίζουμε το νερό ως δυνητικά μολυσματικό, σαν να έχει μικρόβια που μπορεί να μας επιμολύνουν. Θέλει αρκετή προσοχή, να βγει το νερό και η λάσπη έξω, να πλυθούν με νερό και σαπούνι όλα τα αντικείμενα πριν τα χρησιμοποιήσουμε.

Αν κάποιος έρθει σε επαφή με τη λάσπη ή τα βρεγμένα αντικείμενα τι θα πρέπει να κάνει;

Αν έχει μια πληγή μπορεί να μολυνθεί. Μετά από πλημμύρες εκδηλώνονται συνήθως γαστρεντερίτιδες και δευτερευόντως λοιμώξεις του αναπνευστικού. Ανάλογα με το μικρόβιο που έχει προσβάλει και την αντοχή του ανθρώπου και η γαστρεντερίτιδα μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις. Ένα παιδί που θα κάνει πολλές διάρροιες μπορεί να αφυδατωθεί, ένας ηλικιωμένος που παίρνει και άλλα φάρμακα και η υγεία του είναι επιβαρυμένη μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο. Δεν είναι πάντα η γαστρεντερίτιδα “αθώα”. Σκεφτείτε πόσο μας ταλαιπωρεί και στο σπίτι, όπου έχουμε συνθήκες υγιεινής, φανταστείτε όταν δεν υπάρχουν.

Ποια είναι η πρώτη προτεραιότητα από εδώ και πέρα;
Να ενημερωθεί ο πληθυσμός ότι για να μπει στο σπίτι του και να το αδειάσει από τα νερά και τη λάσπη θα πρέπει να χρησιμοποιήσει συγκεκριμένους κανόνες υγιεινής. Τα αντικείμενα να πλυθούν καλά με σαπούνι και νερό, αλκοολικό διάλυμα. Τρόφιμα που είχαν μείνει στο σπίτι να είναι σίγουρος ότι δεν έχουν έρθει σε επαφή με το μολυσμένο νερό και να φροντίσει να στεγνώσει το σπίτι όσο γίνεται πιο γρήγορα για να μην αναπτυχθούν μικρόβια.

Υπάρχει ο κίνδυνος κλιμάκωσης των κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες;

Θεωρητικά υπάρχει τέτοιος κίνδυνος, για αυτό και οι αρχές δίνουν οδηγίες για το πώς πρέπει να γίνει η διαχείριση των σπιτιών που έχουν πλημμυρίσει, ώστε να μειώσουμε αυτό το φορτίο.

Πώς επηρεάζουν την κατάσταση τα νεκρά οικόσιτα ζώα και τα τρωκτικά;

Η αποσύνθεση αυτών των ζώων θα μολύνει ακόμα περισσότερο το περιβάλλον. Η διαχείριση τους θέλει συγκεκριμένο τρόπο. Επειδή πρόκειται για αγροτικές περιοχές αρκετοί από τους κατοίκους ξέρουν πώς να διαχειριστούν ένα νεκρό ζώο, αυτό που δεν ξέρουν είναι πώς να διαχειριστούν τα χιλιάδες ζώα, αυτή είναι η διαφορά και για αυτό χρειάζεται ένας καλός συντονισμός. Νομίζω ότι έχει ήδη δρομολογηθεί η περισυλλογή και η καύση των νεκρών ζώων.

Υπάρχει κίνδυνος να δούμε ασθενείς που βλέπουμε να αναπτύσσονται σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου; Ηπατίτιδα, χολέρα, ιός του Δυτικού Νείλου.

Θεωρητικά θα μπορούσε να συμβεί, να εμφανιστούν κάποια πιο σπάνια νοσήματα, που προκαλούνται πχ από εντεροτοξινογόνο κωλοβακτηρίδιο που κάνει πολύ σοβαρές διάρροιες. Κάποια πιο σπάνια νοσήματα, όπως χολέρα, ελονοσία, λεπτοσπείρωση, εκτιμώ ότι θα τα προλάβουμε και δεν θα αναπτυχθούν. Υγειονομικά η χώρα μας είναι ώριμη να αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις. Δεν πιστεύω ότι θα οδηγηθούμε σε έκρηξη τέτοιων φαινομένων.

Είναι θέμα χρόνου; Πρέπει να διαχειριστούμε εγκαίρως την κατάσταση ώστε να μην αναπτυχθούν τέτοιες ασθένειες;

Καλό είναι να γίνει σχετικά σύντομα η διαχείριση γιατί όσο περνάν οι μέρες είναι σίγουρο ότι αυξάνονται οι κίνδυνοι. Αλλά νομίζω ότι ήδη έχει δρομολογηθεί η αντιμετώπιση της κατάστασης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 16-17.09.2023