Εκτός από τις διπλωματικές συνέπειες, η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί αναμένεται να έχει και άμεσες οικονομικές επιπτώσεις για την Τουρκία, καθώς χιλιάδες Έλληνες από όλο τον κόσμο συνέρρεαν στη γειτονική χώρα για να επισκεφθούν ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα του Χριστιανισμού και μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Μετά όμως από την απόφαση που προκάλεσε διεθνή κατακραυγή, οι τουριστικοί πράκτορες αναμένουν πτώση στη ζήτηση και μειώσεις στις τουριστικές εκδρομές για την Κωνσταντινούπολη.

Τα σύνορα με την Τουρκία είναι ακόμη κλειστά και δεν υπάρχει οριστική ημερομηνία στον χάρτη των τουριστικών πρακτόρων για να αρχίσουν να προγραμματίζουν νέες εκδρομές. Ο κορονοϊός έχει σταματήσει κάθε τουριστική δραστηριότητα ανάμεσα στις δυο χώρες και προβλέπεται πως και μετά την πανδημία θα υπάρχει μια κενή περίοδος λόγω της Αγιάς Σοφιάς.

«Για μήνες τώρα έχουν σταματήσει όλες οι εκδρομές, λόγω κορονοϊού. Δεν μας εκδηλώνουν κανένα ενδιαφέρον πλέον για οργανωμένα τουριστικά ταξίδια» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο τουριστικός πράκτορας, Μιχάλης Ζορπίδης. Ο ίδιος αναμένει πως η αδράνεια θα συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς η Αγιά Σοφιά ήταν ένας ελκυστικός παράγοντας για πολλούς επισκέπτες.

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων Μακεδονίας Θράκης, Μιχαήλ Πεζικόγλου και ιδιοκτήτης τουριστικού γραφείου, που διαθέτει άδεια διεθνών τακτικών λεωφορειακών γραμμών μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας. Έχοντας εμπειρία χρόνων στις μετακινήσεις και τις διοργάνωση εκδρομών με την γειτονική χώρα, εκτιμά και ο ίδιος πως η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί, θα επιδράσει αρνητικά στην τουριστική κίνηση. «Στην αρχή θα υπάρχει μεγάλη μείωση, γιατί ο κόσμος θα αντιδράσει με αυτή την απόφαση για την Αγιά Σοφιά. Σίγουρα, όταν ανοίξουν τα σύνορα το πρώτο διάστημα δεν θα υπάρχουν προγραμματισμένες εκδρομές» αναφέρει.

Τα περισσότερα τουριστικά γραφεία που έχουν οργανωμένες εκδρομές για θρησκευτικό τουρισμό, ξεχωρίζουν ως προορισμό την Κωνσταντινούπολη για προφανείς λόγους. Η Νατάσα Τράκα, υπεύθυνη λιανικών πωλήσεων σε πρακτορείο, όπου έχουν ειδική εκδρομή για την Κωνσταντινούπολη με τίτλο «Πρωτεύουσα του Χριστιανισμού», εμφανίζεται αισιόδοξη για την επόμενη ημέρα. «Ακόμα δεν έχουν παλμό, μετά τις εξελίξεις στην Τουρκία. Ωστόσο δεν νομίζω να σταματήσουν οι Έλληνες να επισκέπτονται την Κωνσταντινούπολη, καθώς ακόμα και ως τζαμί, θα λειτουργεί και σαν μουσείο» δηλώνει. Πάντως, όπως λέει η κ. Τράκα, δεν υπάρχει γενικότερα κανένα ενδιαφέρον για εκδρομές στο εξωτερικό. «Το 90% των κρατήσεων είναι για προορισμούς εντός της Ελλάδας» σημειώνει.

«Θα χάσουν πολλά χρήματα στην Τουρκία» επισημαίνει ο κ. Πεζικόγλου. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Αγιά Σοφιά ήταν ένα από τα ακριβότερα μουσεία της Τουρκίας και ενίσχυε την κίνηση στην τοπική αγορά. «Κλείνουν ένα από τα πιο επικερδές και ακριβά μουσεία, καθώς το εισιτήριο έκανε 14,5 ευρώ. Φαντάζομαι πως ακόμα και να λειτουργεί ως μουσείο, η ξενάγηση θα είναι αδύνατη» τονίζει.

Από δημοφιλής προορισμός… αμφιλεγόμενος

H κοντινή απόσταση και το χαμηλό κόστος, έκανε την Κωνσταντινούπολη έναν από τους πιο αγαπημένους προορισμούς των Ελλήνων. «Εκτός από την βόλτα και την επίσκεψη στην Αγιά Σοφιά, συνδυάζουν πολλοί και τα ψώνια τους. Είναι ένας δημοφιλής προορισμός για όλη την Βόρεια Ελλάδα» λέει ο Μιχαήλ Πεζικόγλου, σημειώνοντας πως αυτή την περίοδο υπάρχει ενδιαφέρον μόνο για επαγγελματικά ταξίδια στην Τουρκία. «Υπό κανονικές συνθήκες, το γραφείο μας είχε καθημερινά διαδρομές από Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ξάνθη. Μάλιστα, από τη Θεσσαλονίκη στέλναμε δυο λεωφορεία την ημέρα».

«Κάθε εβδομάδα είχαμε μια εκδρομή προς την Κωνσταντινούπολη με 40 άτομα» αναφέρει η Νατάσα Τράκα. «Την προτιμούν πολύ για τα αξιοθέατα της αλλά και για το κόστος. Για παράδειγμα, ένα τριήμερο κόστιζε από 95 ευρώ έως 135 ευρώ, ανάλογα το ξενοδοχείο που θα επέλεγαν» εξηγεί. Πλέον σίγουρα η τουριστική κινητικότητα θα μειωθεί λόγω της απόφασης για την Αγία Σοφία, όπως αποδεικνύει και η έρευνα που δημοσιεύει η «ΜτΚ» (σελ. 14-15).

Η απάντηση με… νέο χριστιανικό μουσείο

Μετά την ιστορική απόφαση για την Αγία Σοφιά, η Τουρκία αιφνιδιάζει ξανά με τις κινήσεις της. Συγκεκριμένα, ιδρύει ένα νέο μουσείο κοντά στην Αγιά Σοφιά, με χριστιανικά αντικείμενα που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο συλλογής του υπουργείου Πολιτισμού της Τουρκίας.

Ο χώρος που θα φιλοξενήσει το νέο μουσείο, παραχωρήθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού, με εντολή του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Πολιτισμού Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, το μουσείο θα στεγαστεί στο κτίριο Κτηματολογίου που βρίσκεται στην πλατεία Σουλτάναχμετ. Εκεί, αναμένεται να εκτεθούν πάνω από 1.300 αντικείμενα που βρίσκονται στη συλλογή του υπουργείου Πολιτισμού.

Πόσους τουρίστες «ανταλλάσσουμε»

Της Σοφίας Χριστοφορίδου

«Οι Έλληνες αποτελούν ασήμαντη αγορά για τον τουρισμό της Τουρκίας που υποδέχεται 55 εκατ. τουρίστες. Άντεξε την έλλειψη 5 εκατ. Ρώσων μετά την κατάρριψη του αεροπλάνου, θα αντέξει και την απώλεια μερικών χιλιάδων Ελλήνων τουριστών» σημειώνει ο αντιπρόεδρος του Ελληνοτουρκικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Β. Ελλάδας Στέφανος Χατζημανώλης, που ως τουριστικός πράκτορας με δραστηριοποίηση και στις δύο χώρες γνωρίζει πολύ καλά αυτό το πεδίο.

Όπως λέει, η Ελλάδα ήταν πριν 15-20 χρόνια στην πρώτη δεκάδα. Προ κρίσης, οι Έλληνες τουρίστες προς τη γείτονα είχαν φτάσει στο μέγιστο τις 850.000. Μετά από δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης, πέρσι οι Έλληνες τουρίστες δεν ξεπέρασαν τις 600.000 -«οι περισσότεροι περνούν απέναντι από τα νησιά με ‘ημερόπλοια’, ή οδικώς από τις Καστανιές» λέει ο κ. Χατζημανώλης -ενώ στην Κωνσταντινούπολη οι Έλληνες δεν βρίσκονται ούτε στην πρώτη εικοσιπεντάδα.

Από την άλλη, το 2019 ένα εκατομμύριο Τούρκοι τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα μας σε σύνολο 14 εκατομμυρίων που επισκέφτηκαν το εξωτερικό. Στη Θεσσαλονίκη οι Τούρκοι έφτασαν κάποια στιγμή να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά, αλλά στη συνέχεια ακολούθησε φθίνουσα πορεία και πέρσι ήταν στο Νο6, με 65.000 διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία (χωρίς να προσμετρώνται οι διανυκτερεύσεις σε διαμερίσματα τύπου AirBnB). «Υπάρχουν πολλές δυνατότητες να πάρουμε μεγαλύτερο μερίδιο από αυτή την αγορά, όμως η δυναμική του τουρισμού δεν εξελίχθηκε» σημειώνει ο ίδιος.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19 Ιουλίου 2020